Tíminn Sunnudagsblað - 28.06.1970, Síða 16

Um haustið gerði ÓG sitt mesta
snilldarbragð, þegar hann stofn-
aði vátry-ggingarfélagið Stríð &
Frið. Hann lagði sjálfur fram allt
xryggingarféð, um tvær mill-jónir
krón-a, keypti sér einn landshöfð-
ingja i formannss-ætið o-g tilkynnti
vátrygginga-eftMitinu félagsstofn
unina. Embættismönnunum varð
ekki um sel, þe-gar þeir heyrðu
iráðagerð hans, og settu honum stól-
inn fyrir dyrnar í mesta of-boði.
ÓG fór beina leið t-il Kaupm-anna-
hafnar, þar sem hann lét skr'á
hetta nýja fyrirtæki sitt og aug-
lýsti það síðan í gervallri Skandi-
navíu. Þetta var allt ák-aflega ein-
f-alt:
Sty-rjöl-dinni hlaut a-ð Ijúka i-n-n-
an skamms, um það voru allir s-a-m-
imála. Um hitt voru menn ekki á
einu máii, hvenær friðurinn skyl-li
á. Vátrygging-afélagið Stríð & Frið
ur átti við ófriðinn milli Banda-
-rnánna annars vega-r og Þjóðverja
og Austurríkism-anna hins vega-r —
Rússa taidi það ekki með, — þegar
rætt var um stríðið. Friður tald-
ist á komin-n strax og hætt yrði
®Ö berj-a-st, þótt efeki væri fullgeng
ið frá formlegum friðarsamning-
um. Stríð & Friður tófe á sig
hvers kon-ar áhætt-u, hvort sem
hún var fól-gin i verðfalli á verð-
bréfum, gengisf-alli, verðfalli á
vörum eða viðsfciptatapi í New
Yorfc og Búenos Aiires. Su-mi-r
feaupsýslumenn (A-flofefeur) bundu
gróðavonir sínar við friðargerð ár-
ið 1918, en aðrir (B-flokkur)
settu traust sitt -á það, að stríðið
héldi áfiram fram á árið 1919 að
mininst-a kosti. ÓG sagði í nafni
vátryggingarfél-ags -síns: Gerið oss
grein fyrir óætluðum hagnaði og
mesta tapi, sem þér getið orðið
fyrir, og vór berum h-allann, sé
settum skilyrðum fullnægt. Vér
spyrjum engra spurnin-ga u-m raun
vertilegan hagn-aö eða minni hátt-
-ar tap. Friður 1918, og vér bæt-
um B-flokki tjónið — lengra stríð,
og A-fio-kkur fær jöfnuð skakka-
föllin. Menn urðu að vátryggja við-
skipti sín í síðasta la-gi 1. marz
1918: Bregðið fljótt við og látið
ekki tímann -ganga yð-ur úr -greip-
um. Iðgjaldið var 60% af vátrygg-
ing-arupphæðinni, með öðrum orð-
-um nokkuð rífilegt, og að sa-ma
skapi var það ævintýri líkast, hve
fyriirtækið gat grætt mikið — éða
tapað. Og ei-nu mátti ekfei gle-yma:
Vátryggin-garfélagið Stríð & Frið-
-ur lagði fram banfeaábyrgð til
tryg'ging-ar þvi, að það stæði við
skuldbindingar sínar. Menn
spurðu, hvernig þetta gæti stað-
izt. Jú, það var efeki eins flóktð
og það kunni að virðast. ÓG sneri
sér till forstjóra eins stórbar.kan?,
og gegn sferiflegu þa-gnarhciti
gerði h-ann honum grein fyrir
kja-rna málsins — sjálfu snilli-
bragðinu. A-flofefcuir átti að vega
upp B-flokkinn, vandina sá einn
að láta trygging-ar þeirra allt-af
standast á. Þá sýndi einfalt reik-n-
ingsdæmi, að hag vátryggíngarfé-
lagsins hla-ut að vera borgið.
Bainfeastjórinn rak upp stór aug-u,
þegar ÓG lýsti fyrir honu-m þess-
ari brellu sinni. En ha-nn varð
fljótlega að gangast við því, að
þetta voru heiða-rleg viðskipti, sem
hlutu að skila hiagn-aði. Hann fékfe
sæti í stjórn vátryg-gin’garfél-agsin3
og aðstöðu til þess að fylgjast
■með gerðum þess og ha-g. Fyrir-
tækið v-ar skráð á n-afn þeirra
tveggj-a í 'samemingu, og a-lla vá-
tryggingarsamninga urðu þeir báð
ir að undirrit-a. Bankatryggingin
var fen-gin, Að streymdu menn,
sem vildu vátry-ggja viðskipti sín,
og þeim fjölgaði sífellt. Surnir lit-u
á þetta eins og hve-rt annað happ-
drætti og vátryggðu viðskipti, sem
ekki voru annað en nafnið eitt.
Fyrirtækið þandist út, og ÓG flutti
bækistöðvar sínar um tím-a til
Kaupm-annahafn-ar.
Heimsstyrjöldinni lauk í nóve-m-
ber 1918 með u-ppgjöf Þjóðverja.
Vátryg'gingarf-él'agið Stríð & Friðu
u-r greiddi B-flokknum viðstöðu-
laust ums-amdar skaðabæt-ur, og
varð gjaldþrota áður en árið var
á enda. Almannarómur var, að ÓG
hefði borið úr býtum á aö gizka
tólf miUj-ónir krón-a. Og nú sneri
hann sér að verðbréfabraski af
meira kappi en nofeforu sinni áð-
ur.
f marzmánuði þetta ár hafði ÓG
þó orðið að fórn-a van-damálum
annarra nofeferu af dýrmætum
520
T f M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ