Tíminn Sunnudagsblað - 15.11.1970, Síða 6

Þó nutu námsmeyjar húsmæðra-
skólans kennslu í alþýðuskólanum
í sundi og ý-msum bóklegum grein-
um, og meðal annars sátu sumar
þeirra eitthvað í kennslustundum
í sömu deild og ég. En þessar
stúlkur komu og fóru hljóðar og
hógværar, án þess að blanda
nokkru sinni geði við okkur utan
kennslustunda. Þegar þær komu
í tíma til okkar, var bætt við hæfi-
lega mörgum borðum og bekkjum
aftan við borð hinna stúlknanna i
deildinni.
Ekki dirfðumst við piltarnir
nokkru sinni að yrða á námsmeyj-
ar húsmæðraskólans. En augun
eru tollfrjáls, enda munu augu
piltanna í minni deild oft hafa
hvikað frá kennaraborði og skóla-
töflu yfir á kvennaskólabekkinn,
og stundum fór léttur kliður og
glettin tillit um bekkinn okkar,
þegar kvennaskólinn gekk í salinn.
Munum við þá sumir hafa mátt
taka undir með Kristjáni Fjalla-
skáldi, er hann kvað undir messu
í Vopnafirði:
Þegar ég geng í guðshús inn,
sem góðir margir fleiri
og iðrunarfull-ur Ólaf minn
orð drottins flytja heyri,
skyldi þá vera synd að segja
svona við þann, sem næstur er:
/ Það er þó svei mér séleg meyja,
sem situr þarna gagnvart mér.
Auk kennslustundanna sóttu
húsmæðraefnin flestar skemmtan-
ir, sem haldnar voru í alþýðuskól-
anum, en vandlega var alls velsæm
is gætt af ungfrú Kristjönu, se-m
varla leit nokkru sinni af stúlkun-
um sínum.
Ég var snemma með þeim ósköp
um fæddur, að bera óttablandna
lotningu fyrir konum o-g hræðast
návist þeirra eins og einhvern
skelfingardóm, og ekki örvaði það
áræði mitt að kynnast þeim fríðu
fljóðum, sem nú sátu á skólabekkj-
um gagnvart mér, að eiga sífellt
þann voða vísan, að verða kannski
rekinn úr skóla fyrir ógætilega
nærveru við námsmeyjar skólanna.
Ég fór því að öllu með stakri
gætni og hélt mig ævinlega í hæfi-
Iegri fjarlægð frá öllum meyja-
skaranum og ávann mér traust og
virðingu -kennara og skólastjóra
fyrir vikið.
En örlögin verða ekki umflúin,
og á einu síðkvöldi í desember-
mánuði þetta ár í'?.t ógæfan í vegi
fyrir mér og leiddi mig í slíka
mannraun, að ég mun seint gleyma
þeirri skelfingarnótt. Ég var bú-
inn að dveljast í skólanum hátt á
a-nnan mánuð og þegar búinn að
lenda í nokkrum mannraunum,
sem ég slapp þó nokkurn veginn
slysalaust frá.
Erfið píslarganga var mér þó
sannarlega afmælisdag-urinn minn,
sem ber upp á 12. nóvember. Um
svipað leyti átti afmæli heima-
sæta úr Norður-Þingeyjarsýslu, og
þótti tilvalið að slá afmælisdögum
okkar saman í ei-na veizlu. Vorum
við því bæði borin á gullstóli úr
borðstofu á miðhæð skóTans, sett
þar upp á stórt borð og dansað í
kringum okkur með söng og
hávaða. Og skáldið Guðmundur
Ingi Kristjánsson frá Kirkjubóli í
Önundarfirði orti um okkur snjöU
afmæliskvæði, hvar inn í var ofið
ljóðlínum úr einum sálmi Bólu-
Hjálmars:
Sýnist mér fyrir handan haf
háti-gnar skær og fagur
brotnuðum sorgaröldum af
upp rennur vonardagur.
Og nú hafði skáldið frá Kir-kju-
bóli upp-götvað, að þessi nýsveinn
úr Hornafirðinum væri „hátignar-
skær og fagur“ í framgöngu.
Ég beit á jaxlinn og bölvaði í
hljóði og slapp þess vegna þolan-
lega út úr þessu, en blessuð dyggð-
in hún afmælissystir mín hafnaði
hágrátandi undir sæng í rúminu
sínu. „Það er aUtaf þessi væta hjá
kvenfólkinu", sagði Bjartur í Sum-
arhúsum, þegar Ásta SóUilja grét
yfir örlögum sínum.
Ég var annars að byrja að segja
frá einu síðkvöldi í desembermán-
uði haustið 1929. Það var sunnu-
dagur með ofurlítið meiri ólgu og
ævintýraþrá í blóðinu en á virkum
degi. í skemmtanalífi skólans var
eitthvert tilstand með ræðuhöld-
um, söng og kaffidrykkju. Ungfrú
Kristjana var þarna komin með
allar námsmeyjar húsmæðraskól-
ans, sem hún -gætti af slíkri um-
hyggju, að þar gat maður haldið
að færu börn, sem væru að læra
að ganga fyrstu fetin frá móður-
knjám. Ég sá rétt aðeins þessum
fríðu og föngulegu húsmæðraefn-
um bregða fyrir, er þær gengu
inn í gleði kvöldsins. Þær hurfu
brátt í ólgandi mannhaf, og þegar
Iíða tók að lokum þessarar glað-
værðar, bauð hún ungfrú Krist-
jana góðar stundir og gekk burtu
með tigulegu fasi — og allar náms
meyjarnar í fylgd með henni, eins
og hlýðin og elskuleg börn. Ég er
alveg sannfærður um, að ef ung-
frú Kristjana hefði verið fædd fyr-
ir daga Adams og Evu og verið
þeim samtíma í aldingarðinum Ed-
en, þá hefðu fyrstu foreldrar
mannkynsins aldrei þorað að
snerta við ávöxtum aldingarðsins,
og þá aldrei neitt syndafaU orðið
og mannkynið allt saman enn þá
reikað hamingjusamt um í laufsöl-
um Edens.
Brátt fóru nemendur að tínast
tU herbergja sinna, og skólastjóri
var horfinn tU skrifstofu sinnar.
Ráðsmaður og ráðskona gerðu sig
líkleg til að slökkva Ijós í deild-
um, svo að ekki var lengur leyfi-
legt að dveljast þar. Ég hafði dval-
izt eitthvað óvenjule-ngi niðri í
kennslustofum og fór að síðustu
út í kyrrlátt vetrarkvöldið til að
njóta unaðs bragandi norðurljósa,
sem nú stigu listdans um norður-
hvel himi-ns. En nú var ég kom-
inn inn og á hraðri leið til her-
bergis míns, til að njóta svefns og
hvíldar fyrir næsta dag.
Ég bjó á efstu hæð í skólanum,
ásamt fimm öðrum skólapiltum.
Þegar ég kom á ganginn á mið-
hæð skólans, mæti ég skólastjóra
með allmikl-u fasi. Hann nemur
staðar og ávarpar mig og biður
mig að fara fyrir sig eins og ör-
-skot suður í húsmæðraskóla og
sækja til viðtals í síma eina af
námsmeyjum skólans, seir mn
nefnir með -nafni. Það er i- .11 i
Aðaldal, sem biður um hana til við-
tals gegnum Breiðumýri í Reykja-
dal Það var þá ekki upprunnin sú
öld, að hægt væri að biðja „Út-
varp Reykjavík“ fyrir kvaðningu á
hina eða þessa símstöðina úti um
land og því aUir rólfærir menn
skyldir að hlýða slíku kalli. þó að
um hánótt væri.
Það kemur of-urlítið hik á mi-g,
og ég verð eitthvað óvenjulega
seinn til svars. En þá rifjast upp
fyrir mér úr gamla lærdómskver-
i-nu mínu þessi setning: „Hlýðið
yðar kennifeðrum og verið þeim
eftirlátir, því að þeir vaka yfir sál-
um yðar“. Og fyrr en varði er ég
búinn að játa beiðni skólastjóra.
Ég tjái honum þó vandræði mín
og segi honum, að mér sé nokkur
vandi á höndum. Ég sé nefnilega
bráðókunnugur í þessari stofnun,
sem stóð við s-uðurenda tjarnarinn-
T t IW I N N — SUNNtmAGSRI.AÐ