Tíminn Sunnudagsblað - 30.09.1972, Síða 9
,,Viltu ekki koma inn og fá þér
hressingu áöur en viö förum”, spuröi
hún.
„Það liggur á. Ég bið hér”, svaraði
maðurinn.
Hún hraðaði sér sem hún mátti að
klæðast og taka til það, sem hún þurfti
til ferðarinnar og braut ekki heilann á
meðan um kynlega framkomu komu-
manns.
begar hún kom fram i dyrnar, var
komumaður úti fyrir og varð henni
fyrst fyrir að spyrja hann hvort þau
færu ekki sjóleiðina. „Nei,” svaraði
hann og ekki öðru og lagði af stað og
var gangandi. Hann steig stórum og
mátti hún hafa sig alla við að fylgja
honum eftir. Hriðin var allhörð, en þó
fannst henni fljótlega þau komin af
leið og stefna til fjalla. Spurði hún
manninn, hvort þau væru ekki komin
afvega, en hann neitaði þvi og sagði
þau rétt komin. Þau gengu enn um
hrið, en sáu svo ljós framundan i kóf-
inu, — gengu á ljósið og komu að bæ i
miklum snjó,
Maðurinn dreif nú ljósmóðurina inn i
bæinn, hjálpaði henni úr snjófötum og
leiddi hana inn i herbergi út af bað-
stofu, en þar lá ung jarphærð kona i
rúmi og var sjáanlega langt leidd.
Gleymdi nú ljósmóðirin unga öllu öðru
en konunni, sem virtist ekki geta fætt.
Skoðaði hún hana og fanp að barnið lá
þvert fyrir. Fannst henni illa horfa, en
mundi vel,að landlæknirinn hafði sýnt
þeim i Ijósmóðurskólanum syðra,
handtökin i slikum aðstæðum. Sagði
hún þvi við sjálfa sig: „Fyrst hann gat
það, get ég það lika”, og bað nú barns-
hafandi konuna að reyna ekki meira til
að fæða i bili, en biða eftir hriðunum,
og þegar þær kæmu, mundi hún snúa
barninu, þannig að það bæri rétt að.
Reyndi ljósmóðirin siðan að nota réttu
handtökin og tókst henni að færa
barnið til i þriðju atrennu. Eftir það
gekk allt eðlilega og fæddist stór og
efnilegur drengur.
„Það vissi ég, að til þessa þurfti
mennskar hendur”, heyrði hún, að
barnsmóðirin sagði, þegar barnið var
komið i heiminn.
Svo upptekin var ljósmóðirin af
starfi sinu, að hún veitti þvi ekki eftir-
tekt, sem var i herberginu meðan hún
var að bisa við sængurkonuna. Þegar
hún hafði skilið á milli, sagði maður-
inn, sem hafði staðið rétt hjá henni
þegjandi. „Nú þarftu ekki meira að
gera, móðir min getur séð um það,
sem eftir er”.
Ljósmóðirin leit upp og sá þá gamla
konu standa við gafl rúmsins, en gegnt
þvi við hinn vegg herbergisins voru tvö
barnarúm með sofandi börnum.
„Guði sé lof”, sagði ljósmóðirin,
sem var þreytt eftir þá spennu, sem
hún hafði verið i, þegar ósýnt var um
hvort henni tækist að bjarga móður og
barni. Enginn tók undir orð hennar, en
maðurinn og móðir hans lutu höfði.
Sængurkonan virtist nú sofa.
„Við skulum koma, þin verður
bráðum vitjað aftur”, sagði maðurinn
og að þeim orðum sögðum fóru þau tvö
út úr herberginu, ferðbjuggu sig og
héldu af stað. Þó fékk konan drykk úr
blárri könnu áður en út var gengið og
styrkti drykkurinn hana mikið. Var
hún eins og i leiðslu, bæði af áreynsl-
unni og liklega einnig af drykknum
Veörið hafði gengið niður og gekk
þeim heimferðin greiðlega. Við bæjar-
dyr hennar nam maðurinn staðar og
sagði: „Hér skiljumst við og munum
ekki oftar sjást. Litið hef ég til að
gjalda þér með, en þó get ég gefið þér
það, sem bezt mun koma þér, það, að
aldrei mun þér mistakast i starfi og
aldrei mun deyja hjá þér barn eða
kona, og vertu nú sæl”. — Gekk hann
út i náttmyrkrið og var horfinn.
Ljósmóðirin unga hélt inn, klæddist
úr snjófötum og lagðist siðan fyrir i
rúmi sinu, uppgefin með öllu. Hafði
hún ekki einu sinni þrek til að hugsa
um þessa undarlegu vitjun.
Hún hafði rétt fest blund, þegar þrjú
högg voru barin á bæjarhurðina. Var
þar kominn bóndinn á Tanga.
Konan fór að klæða sig og leit i tösku
sina. Var taskan snjóug og blóð var á
lindúk i töskunni. Þessi fyrsta ferð var
þá enginn draumur, hugsaði hún.
Tangabóndinn var á báti og var leiði
gott út fjörðinn heim að bænum hans.
Þegar þangað kom brá ljósmóðurinni
illa við, er hún sá sængurkonuna. Var
þá auðséð»að hér voru góð ráð dýr.
Konunni var nær blætt út. Hér var
hver andrá mikils virði.
Ljósmóðirin rannsakaði konuna og
sá að það var fótafæðing. Ekki bætti
það úr. Nú lá við, að henni féllust
hendur, en var þá hugsað til mannsins
stóra og orða hans,,Þér skal aldrei
mistakast”...
..Láttu nú sjá,” — sagði ljósmóðirin,
eins og hún væri enn að tala við mann-
inn ókunna. Brá þá svo við, að lif
virtist færast í dauðvona andlit
sængurkonunnar, og að stuttum tima
liðnum var barnið fætt og heilsaðist
báðum vel.
Eftir þetta var ljósmóðirin að starfi
sinu i hálfa öld og ári betur. Aldrei
mistókst henni og þakkaði hún það
huldumanninum, sem vitjaði hennar
fyrstur. Oft varð henni gengið i þá átt,
sem hún hafði farið með honum
hriðarnóttina, þar var fjalldalur,
óbyggður, en með klettabelti stóru og
lá orð á frá fornu fari,að þar byggi
huldufólk. Ekki hafði ljósmóðirin
ástæðu til að efast um tilvist þess.
Þvoðu nú, kerli mín
Einu sinni voru hjón, sem bjuggu búi
sinu uppi i sveit. Þau voru mjög ólik,
karlinn litill vexti og mannleysa, en
konan há og digur og hinn mesti
svarkur.
Konan var kattþrifin, en karlinn
endemis sóði. Þeim kom eðlilega
miður vel saman, eins ólik og þau
voru.
Engin börn áttu þau og bjuggu ein á
bænum.
Aldrei þvoði karl sér sjálfviljugur,
en kerlingin þvoði honum sárnauðug-
um á hverju kvöldi. Kveið hann mjög
fyrirþvi og frestaði oft heimferð sinni
vegna væntanlegs þvottar, eins lengi
og hann gat.
Kerling vann ekki utanbæjar, þvi að
inni var nóg að gera. Hún þvoði bæinn
á hverjum degi hátt og lágt, siðan
þvoði hún heimilisköttinn, þar á eftir
hundinn og siðast bónda sinn. Þessa
þrjá þvoði hún alla upp úr forláta bað-
keri, sem hún hafði keypt i upphafi bú-
skapar sins. Baðkerið var sá hlutur,
sem henni þótti vænst um á heimilinu,
enda var það i stöðugri notkun. Þess á
milli þvoði hún blessað baðkerið sitt úr
heimatilbúinni sápu. Sápan, búin til úr
vitissóda, var ágæt. Hún hreif, þvi var
ekki að neita. Kötturinn var alltaf
mjallahvitur og hundurinn gljá-
svartur, það var nú liturinn hans.
Bóndinn kvartaði undan skinnsæri, en
hann var alltaf sami vesalingurinn.
Þannig gekk það dag eftir dag þar til
einn morgurv að bóndinn lá dauður i
rúminu sinu. Konan þvoði hann nú hátt
og lágt i siðasta sinn og það meira að
segja á undan hundinumog kettinum.
Svo fékk hún hjálp af næsta bæ og
innan fárra daga var karlinn grafinn
sómasamlega i kirkjugarðinum.
Nú varð konan að vinna útistörfin
lika og hafði langt um minni tima til að
sinna þvottinum heima. Þegar
hún hafði lokið útiverkunum, mátti
hún hita vatn á heimilisdýrin og þvo
þeim, hversu þreytt sem hún var. Það
þótti henni verst, að þegar hún hafði
lokið kvöldþvottinum, heyrðist henni
karl sinn hlæja hátt og segja illkvittn-
islega: „Þvoðu nú, kerling min!”
Þetta fékk svo á hana, að hún réði til
sin ráðsmann, en hann tolldi stutt, þar
sem hann vildi ekki láta þvo sér á
hverju kvöldi. Siðan réði hún annan,
en það fór á sömu leið. Loks vildi eng-
inn koma til hennar og hún varð að
hýrast ein i kotinu. Hundurinn og
kötturinn dóu úr elli, en hún veslaðist
upp og er sögð hafa látizt af of miklu
hreinlæti. (Gömulsögn)
Sunnudagsblað Tímans
729