Íslendingaþættir Tímans - 22.03.1975, Page 10

Guðrún Matthildur
K j artansdóttir
F. 19. jan. 1891
D. 6. des. 1974
Gu&rún Matthildur Kjartansdóttir,
ekkja Guðbrandar Magnússonar, fyrr-
verandi forstjóra Áfengisverzlunar
rlkisins, andaðist á Borgarspitalanum
í Reykjavik 6. des. síðastliðinn.
Matthildur (en hún gekk ætið undir þvi
nafni) fæddist 19. jan. 1891 á Fossi i
Staöarsveit. Foreldrar hennar voru
Kjartan hreppstjóri Þorkelsson prests
Eyjólfssonar að Staðarstað og kona
hans Sigriður Kristjánsdóttir, bónda i
Arnartungu Þorsteinssonar.
Matthildur ólst upp með foreldrum
sinum og systkinum, lengst af að Búð-
um I Staðarsveit. Hún stundaði nám I
Kvennaskólanum i Reykjavik og út-
skrifaöist þaðan vorið 1913. Næstu ár
var hún simamær hjá Landsimanum,
fyrst i Reykjavfk, en sfðan i Vest-
mannaeyjum.
Þann 25. ágúst 1918 giftist hún Guð-
brandi Magnússyni. Þau hjónin fóru i
brúökaupsferð tíl útlanda, en áttu
heima I Laufási til vors 1919. En þar
alfarin til móður sinnar, sem þá var
búsett i Reykjavik, en Guðrún bjó þar
mest alia ævi sina.
Guðrún var faglærð iðnverkakona á
karlmannafatasaum, og vann við þá
iðn að mestu óslitið frá 20 ára aldri,
eða i um það bil hálfa öld. Hún starfaði
fyrsthjá Stolzenwald i Vestmannaeyj-
um og á Hellu, siðar i Reykjavik hjá
Áiafoss h.f., og siðast i 16 ár hjá Fata-
verksmiðjunni Gefjun. — 1 Kvenna-
skólanum var hún jafnframt húsvörð-
ur árin 1945—1953.
Guðrún var skarpgreind kona, en
hafði ekki tækifæri til að menntast.
Dóttur sinni skapaði hún möguleika til
menntunar og hvatti hana til að sinna
hugðarefni sinu, jarðfræðinni.
Guðrún var á yngri árum glæsileg
kona og alla tið svipmikil að yfir-
bragði. Hún var félagslynd og trygg-
lynd að eðlisfari og hörkudugleg til
vinnu. — Mikil samheldni er i fjöl-
skyldu hennar, og hjálpsemi viö nán-
10
hafði Matthildur átt heima frá þvi hún
kom frá Vestmannaeyjum 1917.
Með þeim hjónum og Laufásfólki,
bömum Þórhallar biskups Bjarnason-
ar og f jölskyldna þeirra skapaðist ævi-
löng vinátta.
Þau hjónin eignuðust fimm börn:
Kjartan, er lézt 1952, Hallfriði,gifta I
Bandarikjunum, Magnús, flugmann i
Reykjavik Sigriði, húsfreyja i Reykja-
vik og Helgu, gifta i Bandarikjunum.
Arið 1920 urðu merkileg þáttaskil I
lifi þeirra Matthildar og Guðbrandar.
Aðdragandi þess álit ég að einkuin hafi
verið sá, að eftir að fyrri heims-
styrjöldinni lauk 1918 og fullveldið
var fengið, rikti mikill áhugi fyrir að
stofna kaupfélög þar sem þau eigi voru
fyrir. Menn voru bjartsýnir á framtið-
ina, einkum bændur. Aukin véltækni
var á byrjunarstigi. Bilainnflutningur
fór vaxandi, þótt þá væri litið um ak-
færa vegi. Það var i undirbúningi að
leggja járnbraut frá Reykjavik austur
I sveitir. Almennur áhugi var fyrir
breyttum búnaðarháttum og aukinni
ustuog náungann einkenndi Guðrúnu.
A fertugsaldri varð Guðrún fyrir þvi
áfalli að missa heyrn á öðru eyra, og
fór heyrn hennar hrakandi jafnt og
þétt siðustu 10 árin.
Guðrún hætti störfum árið 1971, að
loknum löngum og farsælum starfs-
ferli. — Heilsa hennar var þá farin að
gefa sig, og átti hún við mikla van-
heilsu að striða siðustu æviárin. Hún
bjó frá árinu 1969 hjá dóttur sinni og
tengdasyni og tveimur barnabörnum
sinum, Vilmundi 9 ára og Guðrúnu
Láru 7 ára, sem voru bæði eftirlæti
ömmusinnar. — Betri umönnun i veik-
indum sinum hefði Guðrún hvergi
getað fengið en á heimili dóttur sir.nar,
og hafði hún oft orð á þvi, hve vel væri
við sig gert.
Við á Háteigsvegi 38, sem vorum
tengd Guðrúnu, þökkum henni góð
kynni og vottum ástvinum hennar
samúð okkar.
Svava Stcfánsdóttir.
ræktun. Ný landnámsöld var i
sjónmáli.
Séra Jakob Ó. Lárusson sóknar-
prestur i Holti undir Eyjafjöllum,
ásamt nokkrum áhugasömum bænd-
um, gekkst fyrir stofnun Kf. Eyfell-
inga 1919. Seinna á sama ári var
samþykkt að færa út kviar félagsins.
Séra Jakob og Guðbrandur voru
aldavinir og hugsjónabræður.
Guðbrandur var mjög áhugasamur
um málefni bænda, ræktun og sam-
vinnumál. Hafði verið bóndi i Holti ár-
in 1914-17. A þessum tima var hann
ekki fastbundinn störfum i Reykjavik.
Séra Jakob fékk þvi Guðbrand i lið
með sér við stækkun félagsins. Stofn-
fundur hins nýja félags var haldinn að
Miðey, Austur-Landeyjum 20. nóv.
1919. Stofnendur voru einkum úr lág-
sveitum Rangárvallasýslu. Félags-
svæöiö frá Þjórsárósum aö Skóga-
sandi. Aðalstöðvar þess ákveðnar i
Hallgeirsey, en útibú i Þykkvabæ og
við Holtsós. Nafn þess varð nú Kf.
Hallgeirseyjar. Guðbrandur var ráð-
inn kaupfélagsstjóri. Félagið hóf störf
I Hallgeirsey vorið 1920 og þá fluttu
þau Matthildur og Guðbrandur austur.
Guðbrandi kynntist ég fyrst 1918 en
Matthildi ekkert að ráði fyrr en
íslendingaþættir