Íslendingaþættir Tímans - 04.10.1980, Blaðsíða 1

fSLENDINGAÞÆTHR
Laugardagur 4. okt. 31. tbl. 1980
TIMANS
Vigfús Jónsson
Kvöld eitt upp úr áramótum 1923-1924
sátu tveir MjófirBingar I stofu á Hánefs-
stöftum i SeyöisfirBi. bessir MjófirBingar
voru ungir menn, meBalmenn á vöxt,
klæddir eins og þá ti&kaBist, i gúmmi-
skóm, gallabuxum og peysu sem var
þrengd i hálsmálinu meB öryggisnælu.
ÞaB var rætt saman i góBri birtu frá 20
linu oliulampa sem hékk úr miBju stofu-
lofti.
Þessir menn voru hér komnir til aB ráB-
ast á skip þeirra HánefsstaBamanna er
Rán nefndist og var glæsilegur vélbátur
milli fjörtiu og fimmtiu smálestir og lik-
lega hraöskreiBari öBrum bátum er þá
voru á Islandi.
Annar þessara manna var Vigfús Jóns-
son, en hann varB siBar skipsfélagi undir-
ritaBs lengur en nokkur annar maöur.
Vigfús andaöist 2. ágúst sl.
Æskuár Vigfúsar lágu aö baki meö
vinnu og aftur vinnu frá þvi sveinninn
mátti verki valda. Hann haföi nokkrum
árum áBur (1919) þolaö þá raun aö sjá á
bak fööur sinum og bróöur. Þeir drukkn-
uBu á vélbátnum Olfu, sem gerö var út
frá HöfBabrekku i MjóafirBi. Varö þaö
slys i suövestanroki, en mikil veöur úr
þeirri átt voru hættuleg litlum bátum
þeirra tima á Austfjöröum. Þótt ekki
væru þessir bátar stórir sóttu þeir oft til
fiskjar tugi sjómilna frá ströndinni.
AB fööur sinum látnum hélt Vigfús
heimili meB móöur sinni nokkur ár á jfms-
um stöBum i Mjóafiröi og vann þar á sjó
og landi.
IsjóferBabók Vigfúsar greinir frá þvi aö
23. febrúar 1924 veröur hann skipsmaöur
ú v/b Rán, sem fyrr var nefnd. Skipstjóri
á Rán var þá faöir minn, Arni Vilhjálms-
son frá Hánefsstööum og föBurbróöur
minn, Hermann Vilhjálmsson, var fyrsti
vélstjóri. Alls voru á skipinu, ef rétt er
munaö, 17 menn.
A hlaupársdag 1924 (eöa 1. mars) fórst
vélbáturinn Rán i Hofnafjaröarós. Veöur
yoru ill, hörku frost og stormur. Mikil is-
>nghaföi sest á reiöa skipsins og yfirbygg-
*ngu og nauö rak til aB hætta veiöum og
leita hafnar. Is, krapi og straumur I
HornafjarBarós ollu þvi aö skipiö bar af
leiB og brotnaöi á klettum Hvanneyjar og
sökk. Allir skipverjar björguöust eftir
nokkra hrakninga.
Þvi er þetta rifjaB hér upp aö þessir at-
buröir voru Vigfúsi mjög eftirminnilegir
og auk þess fyrstu samvistir meö þvi
fólki, þ.e. fjölskyldu undirritaös, er hann
siöar dvaldi svo lengi meB og varö f raun
og veru hluti hennar ásamt sinni eigin
fjölskyldu.
Eftir aö v/b Rán fórst keypti útgeröin
v/b Faxa sem var taiplega sextiu smá-
lestir. Vigfús var hinn 14/7 1927 skráöur á
þann bát. Eftir tveggja til þriggja ára
dvöl i þvi skiprúmi ræöst Vigfús á minni
báta þeirra HánefsstaBamanna og lengst
var hann á v/b Magnúsi N.S. 210. Var
hann þar vélstjóri. Sá er þetta ritar var
þar samskipá Vigfúsi um tólf ára timabil.
Geröust þá mörg ævintýri á sjó og landi
sem ekki er unnt aö reyna aö segja I stuttu
máli og sumt þannig aö til einkamáls
verBur aB teljast. Heimili okkar VigfUsar
var þá Háeyri á Hánefsstaöaeyrum.
ÞangaB réöist i vist ung og myndarleg
stúlka, Sigriöur Jónsdóttir, frá Þórisdal i
Lóni, en þar er landslag hvaö fegurst i
Lóni. Astir tókust meö þeim Vigfúsi og
voru þau gefin saman i hjónaband 16.
nóvember 1939.
Heimili þeirra var i fyrstu á Háeyri en
siöarreistu þau litiB hús innan og ofan viB
HáeyrartúniB og nefndu þaö Tungu. Þar
bjuggu þau til ársins 1944 er þau fluttu I
Seyöisfjaröarkaupstaö og bjuggu þar
mörg ár i húsi meB foreldrum minum, en
þau höföu einnig flust frá Eyrum þar sem
útgerB lagöist af vegna styrjaldarinnar,
sem haföi sennilega meiri áhrif á örlög
ibúBa SeyBisfjaröar en annarra manna á
lslandi og er þá mikiö sagt. Löngu sIBar
byggöu þau hjónin hús sitt aö Múlavegi 3
og áttu þar ágætt heimili.
Vigfús var á sjó til ársins 1956 er hann
hóf störf viö vélar fiskiöjuvers er þá var
veriö aö reisa á Seyöisfiröi. Hann var
vélamaöur þar frá árinu 1958, en fyrir
hálfu ööru ári lét hann af störfum vegna
heilsubrests.
Vigfús Eiriksson Jónsson hét hann fullu
nafni, en ekki minnist ég þess aö nafniö
Eirlksson hafi veriö notaö.
Hann fæddist á Dalatanga 1. des. 1903.
Dalatangi er yst nesja milli MjóafjarBar
og SeyBisfjaröar. A Dalatanga er viti og
þokuhorn mikiö sem blæs hátt i þoku g
fékk Vigfús þvi oft kærkomna kveöju frá
þessum fæöingarstaB sfnum þegar Aust-
fjaröaþokan geröi siglingu erfiöa og
hættulega.
Móöir Vigfúsar hét SigriBur Stefania
Siguröardóttir en faBir hans var Jón
Brynjólfsson. Þau hjón voru af skaft
fellsku bergi brotin aö þvi er ég best veit
og fluttu frá Hornafiröi til Mjóafjaröar
skömmufyrirsIBustu aldamót. FrændaliB
Vigfúsar var aöallega á Austfjöröum
sunnanveröum og i Áustur-Skaftafells-
sýslu. Hann talaBi um frændur sina á
þessum slóöum. Hann gat oftlega þeirra
Einholtsmanna á Mýrum i Austur-Skafta-