Íslendingaþættir Tímans - 04.10.1980, Blaðsíða 2

Ingvar Jónsson
Prándarholti
Fæddur: S.september 1898.
Dáinn: 25. ágúst 1980.
2. september sl. var jarðsunginn frá
Hrepphólakirkju Ingvar Jónsson frá
Þrándarholti i Gnúpverjahreppi.
Ingvar var fæddur I Skaröi I Gniípverja-
hreppi 8. september 1898 og var þvf tæp-
lega 82 ára er hann lést. Foreldrar hans
voru hjónin Jón Jónsson og Steinunn
, Jónsdóttir sem þá bjuggu i Skaröi. Ingvar
ólst upp i föðurhiisum i hópi margra syst-
kina til tiu ára aldurs, en áriö 1909 uröu
mikil þáttaskil i lifi hans. Þaö ár lést móö-
ir hans og stóð þá faöirinn uppi einn meö
stóran hóp barna á unga aldri. Stuttu
seinna leystist fjölskyldan upp og tvístr-
aöist. Faöir Ingvars, systir og þrír elstu
bræöur hans fluttust til Kanada en Ing-
vari og tveimur yngri bræörum hans var
komiö fyrir hér heima. Atburöir sem þessi
voru ekki óalgengir fyrrum og eru til
margar frásagnir af erfiöleikum og raun-
um sem fylgdu gjaman slikri röskun á lífi
barna og unglinga. Brugöiö gat til beggja
vona með aöbúnaö og uppeldi hjá vanda-
lausum.
Þegar þetta gerðist bjuggu i Þrándar-
holti, næsta bæ viö Skarö, systkinin Oddur
Loftsson og Guöný og Steinunn Loftsdæt-
ur. Munu þau hafa veriö skyld Ingvari og
varö aö ráöi aö þau tækju hann aö sér.
Vafalaust hafa þaö verið þung spor fyrir
tiu ára dreng, er hann yfirgaf heimili sitt I
siöasta sinn og gekk aleinn meö fátæklega
aleiguna á vit hins óþekkta. Þaö kom þó
fljótlega í ljós að Ingvar var heppinn. í
fellssýslu sem frænda sinna. Þá bjó í Ein-
holti Kristján Benediktsson, sem var einn
af mörgum landskunnum bræörum. Ég
minnist tveggja sona Kristjáns I Einholti,
Benedikts og Garðars, en þeir voru ásamt
Vigfúsi skipverjar á v/b Faxa er áður er
getið.
Vigfús var yngstur af átta systkinum.
Hann átti og eina fóstursystur.
Viö Vigfús áttum heimili undir sama
þaki, vorum I sama skiprúmi eöa unnum
aösömu verkum i næstum tuttugu ár meö
smávægilegum frávikum. Þá var Vigfús á
þeim ágæta aldri frá tvitugu til fertugs.
Þá var hann heilsugóöur og vigreifur I
besta lagi. Eitt er þaö þó er angraöi hann
nokkuð, en þaö var hversu hætt honum
var viö beinbrotum. Ekki veit ég hvaö olli
þessu né heldur hve oft hann beinbraut
sig.
Vigfús var meöalmaöur á hæö. Hann
varkvikurá fæti og meöafbrigöum fimur
2
Þrándarholti var honum tekiö opnum
örmum og systkinin gengu honum í fööur-
og móöurstaö. Minntist Ingvar þeirra
ævinlega meö mikilli hlýju.
Arið 1930 tök Ingvar viö búi i Þrándar-
holti. Kom þá strax i ljós stórhugur hans
og framsýni. Þegar á fyrsta bUskaparár-
inu réðst hann i byggingu nýs IbUðarhUss
ogáriöeftir risu UtihUs. A þeim tima þótti
mikið i' fang færst og hUsin óþarflega stór
og vönduð, en Ingvar horföi gjarnan
lengra fram á veginn en aörir. Annaö
framtak, sem ber ljóst vitni framsýni
og snar til allra hluta þegar þess þurfti
viö. Ekki veit ég hvort algengara var á
þeim dögum en nU er að ungir menn tækj-
ust á fangbröögum. Hins minnist ég oft
meö ánægju þegar Vigfús háöi þær orr-
ustur og haföi oftast betur einnig þótt viö
miklu stærri menn væri aö eiga. Var ég af
þessu mjög glaöur oft þar sem ég stóö
ævinlega meö Vigfúsi nema ef ég var
sjálfur sá er hann glimdi viö.
Það er næstum óþarft aö taka þaö fram,
aö Vigfús Jónsson var ágætur verkmaöur,
en frá minum bæjardyrum séö 'koma
eiginleikar eins og verklagni, vaskleikur
og dómgreind vart betur í ljós en viö störf
fiskimanna við Island.
VigfUs var skarpleitur I andliti, nefiö
hvasst og svolitiö Ibogiö, augun snör og
háriö liöaö á yngri árum. Hann var greind
ur vel og sérstaklega oröheppinn. Hann
lenti oft i hvössum umræöum um menn og
málefni. Hann var róttækur aö eölisfari
hans, dugnaði og áræöi er hjaröfjós og
hlaöa sem hann byggöi áriö 1955. Fjósiö
varhiöfyrsta sinnar geröar hér á landi og
vakti veröskuldaöa athygli. Ekki var siö-
ur athygli verö einstök snyrtimennska
Ingvars og hirðusemi. Þaö var þvi ekki aö
ástæöulausu aö hann var meðal fyrstu
bænda sem BUnaðarsamband Suöurlands
verölaunaöi fyrir smekklega og hagan-
lega uppbyggingu sveitabæja á Suöur-
landiog snyrtilega umhirðu. Alúöhans og
umhyggjusemi viö umhverfi sitt, menn og
málleysingja var einlæg og sönn.
Ariö 1932 kvæntist Ingvar eftirlifandi
konu sinni Halldóru Hansdóttur. Eignuö-
ust þau átta böm og eru sex þeirra á lífi.
Alla tiö siöan hefur veriö bammargt I
Þrándarholti. Ollum börnum og ungling-
um, hvort sem um var aö ræöa barnabörn
eöa óskylt, var Ingvar traustur og heill
uppalandi. Hann var i rikum mæli gæddur
þeimeiginleikum aögeta dregiðfram þaö
besta sem I hverjum bjó. Prúðmennska
hans, sanngirni og réttsýni varö eins og
ósjálfrátt öörum til eftirbreytni.
A kveöjustund er mér efst i huga þakk-
læti fyrir allt sem Ingvar var dætrum
minum, sem oft hafa dvaliö langdvölum
hjá afa og ömmu i Þrándarholti. Þær
munu lengi búa að þeim jákvæöu uppeld-
isáhrifum sem þar hafa verið I hávegum
höfð.
Enda þött alltaf sé sárt aö horfa á bak
ástvinum, er þó huggun I góðum minning-
um. Viö erum öll rik af minningum um
góöan mann sem veitti birtu og hlýju í lff
þeirra sem hann hafði samskipti við.
Hrdlfur Kjartansson.
og tók jafnan málstaö þess er minna mátti
sin. Hann haföi næma tilfinningu fyrir
kjörum erfiöismanna enda sjálfur einn
þeirra, sem ekki var muliö undir.
Þaö varö mesta hamingja i llfi VigfUsar
Jónssonar er hann kvæntist Sigriöi Jóns-
dóttur, er nú lifir mann sinn.
Börn þeirra eru: Guölaug Stefanía gift
Gunnari Ragnarssyni, Jón Grétar kvænt-
ur Jóhönnu Sigurjónsdóttur, Borghildur
gift Árna Arnarsyni, ólafur og Gunnar
Arni. Allt er þetta gott fólk og dugandi
hvert i sinu starfi. Sendi ég þeim öllum og
öðru fólki Vigfúsar samúöarkveðjur mfn-
ar og minnar fjölskyldu.
Nú er þessi trygglyndi gamli vinur
minn allur. Eins og fyrr segir vann hann
höröum höndum allt sitt li'f fyrir fólk sitt
og þjóð sína. Heiisu og þrek lagöi hann
þar aö veöi eins og sjá mátti á seinni ár-
um. Stærri gjafir verða vart gefnar.
Vilhjálmur Árnason.
Islendingaþættír