Íslendingaþættir Tímans - 20.05.1981, Síða 2

Guðbjörg Snorradóttir og
Einar Gíslason frá Húsum
Þegar ég undirrituB kom ung og
ókunnug stúlka til heimilisstofnunar og
búsetu i Asahrepp i Rangárvallasýslu
laust eftir 1940 var mér strax tekiö opnum
örmum af góöum og velviljuöum ná-
grönnum. Meöal þessara nýju granna
voru hjónin Guöbjörg Snorradóttir og
Einar Gislason á Húsum, sem fögnuöu
mér vel þó aö aldursmunurinn væri ærinn
— enda voru þau bæöi ung I anda.
Af þessum fyrstu kynnum minum viö þau
hjón spruttu margra ára náin samskipti
og trygg vinátta, sem hélzt allt til dánar-
dægurs þeirra, en þau eru nú bæöi látin. t
þeim fáu og fátæklegu oröum, sem hér
fylgja á eftir, vil ég minnast þessara látnu
sæmdarhjóna meö þakklæti fyrir þá
tryggö og vináttu, er þau sýndu mér og
fjölskyldu minni allan þann tfma, sem viö
áttum samleiö. A þá samfylgd bar aldrei
minnstu skugga og mun slikt næsta fátitt
um nágranna.
Guöbjörg Snorradóttir var fædd ao
Steinsholti í Eystri Hrepp, Arnessýslu
hinn 14. febrúar 1890, dóttir hjónanna
Margrétar Jósepsdóttur og Snorra Jóns-
sonar, er þar bjuggu þá. Niu ára aö aldri
fluttist Guöbjörg meö foreldrum sinum
frá Steinsholti aö vestari bænum á Húsum
1 Asahreppi, en þar átti þaö fyrir henni aö
liggja aö lifa alla sina ævi upp frá þvi. A
Húsum kynntist hún nefnilega mannsefni
sinu, Einari Gislasyni, sem átti heima I
eystri bænum, en á Húsum var jafnan tvi-
býli. Einar var fæddur 14. febrúar 1886,
sonur Gísla bónda Einarssonar og konu
hans, Onnu Finnbogadóttur, sem lengi
bjuggu þar I austurbænum.
Þau Guöbjörg og Einar hófu búskap á
vestri bænum á Húsum áriö 1922 og
bjuggu þar allt til ársins 1967, er Einar
lézt 81 árs aö aldri. Þá flutti Guöbjörg til
Reykjavlkur og átti þar heimili til ævi-
loka. Eftir aö til Reykjavfkur kom, dvald-
ist Guöbjörg lengi I skjóli dóttur sinnar,
Sigrlöar, og eiginmanns hennar Einars
Ágústssonar, en siöasta áriö dvaldist hún
á elliheimilinu Grund.
Guöbjörg andaöist á Landakotsspital-
anum hinn 5. mars sföastliöinn eftir
skamma legu.
Hjónin Guöbjörg og Einar eignuöust
fjögur börn, öll búsett I Reykjavlk, og eru
þau þessi talin I aldursröö: Margrét, hús-
freyja, gift Guöjóni Tómassyni, Sigrlöur,
húsfreyja, gift Einar Agústssyni. óskar,
bifreiöarstjóri, kvæntur Söru Helga-
dóttur. Agústa, iönverkakona, ógift.
Einar eignaöist einn son áöur en hann
2
giftist, Stein aö nafni, en hann er kvæntur
Gróu Jakobsdóttir. Þau eru búsett I
Hverageröi, en Steinn er starfsmaöur viö
Vinnuhæliö á Litla-Hrauni.
Astriki mikiö var meö þeim Guöbjörgu
og Einari og var hjónaband þeirra hið far
sælasta, þó aö oft væri áreiðanlega þröngt
I búi. Tímarnir voru erfiðir og þjóöin aö
rétta úr kútnum, eftir margra alda fátækt
og einangrun. Þau Húsahjón bjuggu alla
slna hjúskapartfö I litlum og þröngum
torfbæ, framan af ævi meö barnahópinn
sinn, og geröu sér þaö aö góöu. Þrátt fyrir
takmarkaö húsrými var allt hreint og
strokiö innánbæjar og húshaldiö var til
fyrirmyndar, þó aö húsmóöirin nýti engra
nútfmaþæginda annarra en rafmagns og
vatns — en þess má geta, aö vatniö var
jafnan fengiö meö brunndælu.
Sama var aö segja utan húss, þar var
aldrei neinum lifsþægindum né tækni
fyrir aö fara. Einar vann ætlö öll sín bú-
verk meö handverkfærum eða,, aöstoö
hesta sinna, en búnaöistsamt vel. Þaö var
lærdómsrlkt aö koma aö Húsum og skynja.
þar fortiöina — önn hennar og erfiöi, en
jafnframt atorku, nægjusemi og hjarta-
hlýju hins Islenzka bændafólks frá upp-
hafi vega. Ég er sannfærö um, aö þetta
óbrotna og heilbrigöa fólk, sem nú er flest
horfiö af sjónarsviðinu var á margan hátt
hamingjusamara, en þeir, sem nú lifa á
tlmum auös og allsnægta. Þaö varöaöi
veginn fyrir eftirkomendurna, sem njót-
um nú árangursins af starfi þess og striti
— en umframt allt mannkostum og forn-
um dyggðum. Þau Einar og Guöbjörg
voru einmitt lifandi dæmi um þaö.
Seint munu heimsóknirnar aö Húsum
liöa mér úr minni, og óneitanlega er þaö
sárt aö eiga þangaö ekki framar erindi.
Þar ríkti hinn glaöværi og gestrisni andi
gömlu Islenzku sveitabaöstofunnar. Hús-
móöirin var fljót aö bera fram kaffi og
góögjörðir, þegar gesti bar aö garöi og
margar skemmtilegar samverustundir
áttum viö Guöbjörg yfir rjúkandi kaffi-
bollum og ljúffengu meölæti. Þaö er mér
sérstaklega minnisstætt, að I öllum okkar
samræöum heyröi ég hana aldrei lasta
nokkurn mann, þaö segir ekki lltiö um
innræti hennar. Þá spillti nærvera Einars
ekki ánægjunni, því aö hann var meö af-
brigöum hress og léttur i lund. Börnin mín
fimm hlökkuöu llka ævinlega til þess aö
heimsækja hjónin á Húsum, þar sem þau
voru bæði sérlega barngóö og áttu auövelt
meö aö taka þátt I geöi og sorgum smá-
fólksins. Og þó aö mörgu væri aö snúast,
gáfu þau Guöbjörg og Einar sér alltaf
tlma til aö sinna gestum sinum, og fóru þá
ekki í manngreinarálit. Þar var af
auölegö hjartans aö miöla, þó aö efnin
væru ekki mikil. Já, þaö er rík eftirsjá aö
svo góöum grönnum sem þeim Húsahjón-
um, en jafnframt mikil gæfa aö hafa átt
þau aö vinum og samferöamönnum svo
langa hriö.
He'öan frá Borgarholti fylgja þeim
hlýjar kveöjur — einnig frá börnum okkar
hjónanna, sem dvelja I fjarlægö. Blessuð
sé minning þeirra Einars Gíslasonar og
Guöbjargar Snorradóttur.
Þórunn Guöjónsdóttir,
Borgarholti-
islendingaþættir