Íslendingaþættir Tímans - 29.12.1982, Page 10

\V + ,K
EE
Valdimar Elíasson
gar ðy r kj umaður
Fæddur 20. júlí 1911.
Dáinn 15. október 1982.
Þann 15. október s.l. lést Valdimar Elíasson
garðyrkjumaður síðast til heimilis í Hafnarfirði.
Ekki verður sagt að það kæmi með öllu á óvart,
því ljóst var að heilsa hans var fyrir nokkru biluð.
Samt vonuðumst við vinir hans til þess að enn um
nokkur ár fengjum við að njóta samvistar við
hann.
Valdimar var fæddur að Saurbæ í Holtum þann
20. júlí 1911 sonur Elt'asar Þórðarsonar bónda þar
og konu hans Sigríðar Pálsdóttur. Hann ólst þar
upp með foreldrum sínum, stundaði nám við
héraðsskólann að Laugarvatni 1930-1921 og við
Samvinnuskólann 1935, en frá þeim skóla lauk
hann prófi eftir aðeins eins árs nám. í Svíþjóð
Jón
Framhald af bls. 9
okkur hjónum fram á síðustu ár skýr og fróðleg
bréf um stjórnmál og þjóðarhag.
Áhugi og kapp Jóns við verk var einstakt. Eitt
atvik vil ég nefna, sem mér kemur í hug. Eitt sinn
vorum við Magnús við heyskap að raka í garða
hálfþurrt hey, því rigningarlegt var. Jón kom
okkur til hjálpar, hvatstígur að vanda og lenti á
móti mér, fór hratt og létt með heyið. Ég hamaðist
af öllum kröftum, en hafði ekki við honum og bað
hann í öllum bænum að hægja á sér og hamast
ekki svona. „Hamast" sagði Jón stuttaralega, „þú
hefðir átt að sjá mig þegar ég gat unnið“. Þetta
var, held ég, í eina skiptið sem ég heyrði hann
láta orð falla um afköst sín. Hann var hógvær
maður og ekki sýnt um að segja frægðarsögur af
sjálfum sér. í þessu sambandi koma mér f hug
orð Jóns Jónssonar, bónda í Steinholti, er hann
sagði eitt sinn er hann horfði á Magnús mann
minn við slátt, þá lítt vanan heyskap: „Já, hann
er þá ekki líkur föður sínum, ef hann getur ekki
borið ljá í gras, því slíkan afburðamann hef ég
sjaldan séð, það var unun að horfa á Jón við slátt“.
Jón í Steinholti var sjálfur afburða verkmaður
og þess vegna vel dómbær á vinnubrögð nafna
síns. Já, það er sannarlega margs að minnast.
Skarð manns á borð við Jón Björnsson verður
vandfyllt. Ég veit að það var von og ósk
tengdaföður míns, að afkomendur hans yrðu
heiðarlegt og duglegt fólk, sem hefði yndi af að
vinna störf sín vel og af trúmennsku.
Ég þykist þess einnig fullviss, að það taki sér
hann til fyrirmyndar á flestum sviðum. Þá mun
gæfa þess og farsæld í lífi og starfi verða tryggð.
Að leiðarlokum kveð ég kæran tengdaföður og
bið honum guðs blessunar með þökk fyrir allt og
allt. Vinum og vandamönnum sendi ég samúðar-
kveðjur.
Kristín Helgadóttir,
Vestur-Ástralíu
dvaldi hann 1938 og 39 sem nemandi við
lýðháskólann á Tárna og síðan við garðyrkjunám.
Skömmu áður en heimsstyrjöldin síðari skall á
fluttist Valdimar aftur heim og 1942 stofnaði hann
nýbýlið Jaðar í landi Bæjar í Borgarfirði og gerðist
garðyrkjubóndi.
Þann 1. des 1951 gekk hann að eiga Eddu
Geirdal Steinólfsdóttur kennara í Grímsey hina
ágætustu konu og lifir hún mann sinn. Eftir að
þau Valdimar fluttu frá Jaðri starfaði hann um
árabil við gróðrastöðina í Laugardal f Reykjavík
uns hann af heilsufarsástæðum hlaut að hætta
störfum. Meðan Valdimar bjó að Jaðri gegndi
hann ýmsum trúnaðarstörfum, var sýslunefndar-
maður, stóð að stofnun samtaka garðyrkjubænda
og vann mikið fyrir þau samtök. Ekki er mér
mikið kunnugt um störf Valdimars að félagsmál-
um, en svo vel þekkti ég hann að ég er þess fullviss
að þeim málum var vel farið þar, sem hann fékk
einhverju um ráðið, svo reyndi ég hann að því að
vera raunsæjan og tillögugóðan.
Fundum okkar Valdimars bar fyrst saman 1938
þegar hann stundaði nám við lýðháskólann á
Táma í Svíþjóð. Farartækin voru reiðhjól, gist í
tjaldi og litlu eytt enda ekki af miklu að taka.
Margar skemmtilegar myndir geymi ég enn frá
þessum ferðum okkar. Þegar skugga síðari
heimsstyrjaldar dró upp yfir Evrópu hvart
Valdimar heim, en ég sat eftir. Allt frá þessum
árum höfum við Valdimar haft samband þar til
að leiðir nú skiljast að fullu og öllu. Mörg bréf
fóru okkar á milli meðan við vorum sinn hvorum
megin Atlantshafsirs og all vænan bunka af
bréfum frá Valdimar geymi ég enn. Bréflega
ræddum við ýmis sameiginleg áhugamál og ég
minnist þess vel að hefði ég einhverjar spurningar
til Valdimars var þar sjaldan komið að tómum
kofunum. Valdimar var vísindalega hugsandi.
Hann leitaði staðreynda og gekk út frá Þe'tT'1
rökréttu samhengi. Hann villtist ekki á þvise
er staðreynd og hinu, sem aðeins er trúblan 1
sannfæring, sem staðið getur á lausum grun” j
Eftir að ég hóf störf hér heima gisti ég oft að Ja r
hjá þeim mætu hjónum. Þar var gott að gista .jj
margt bar á góma þær kvöldstundir, sem
Valdimar þá ræddumst við. Hann hafði ág®
frásagnarhæfileika og vantaði ekki skopský^j
Kvöldið gerðist okkur því jafnan nokkuð IanfÞ ,
nóttin að sama skapi stutt, því fyrir kom að lý
tók af degi áður en gengið var til hvílu.
Heimili Valdimars og Eddu var kyrrlátt og
snoturt menningarheimili þar sem regla -
smekkvísi ríkti í öllu. Valdimar var bókamaðnjj
smekkvís og vandlátur á bókaval. Enda P
hugur hans stæði fyrst og fremst til náttúruvisin
og umfram allt til þess þáttar er að gróðurfar^ fc
ræktun lýtur þá fer því fjarri að hann
einskorðaður við það. Hann bar gott skyn
og skáldskap. Fyrir tveim árum sendi hann
værl
á listir
méfá
afmælisdegi mfnum bók Snorra Hjartars°n‘n
„Hauströkkrið yfir mér“ en sú bók varð mer *
verulegu leyti nýr heimur, því þar til hafði ég a
erfitt með að fella mig við hálfrímuð og órímu
ljóð.
Eftir að Valdimar fluttist til Hafnarfjar^
hittumst við alloft og nokkrum sinnum gafst °'; .
tóm til náttúruskoðunar hér í nágrenninu, en fs
urðu þær ferðir en báðir hefðu óskað. Við höfðu^
ráðgert ýmsar skoðunarferðir saman. Aðeins
af þeim komst í framkvæmd og var það á s.LsU
Jafnframt ' varð það síðasta ferð vinar m>^
Valdimars á æskustöðvarnar. Þar sýndi hann m
þá ævafornar bæjarrústir, gamla götutroðning‘e
sem nú eru löngu vallgrónir og það sýndi sig
hann gjörþekkti þetta svæði, sögu þess; náttúrU
og fornar slóðir. Skoðanir hans á breyting11 ,
gróðurfars og byggðar frá elstu tíð til dagsi
dag voru mótaðar af heilbrigðu rauns®1 ^
rökréftri hugsun. Ég er ekki í vafa um
Valdimar átti yfir að ráða víðtækum fróðleik0^
þekkingu á heimabyggð sinni. Lítið - ef noks
- af þeim hugleiðingum mun honum hafa auðn ^
að festa á blað - „Oss fylgir svo margt í m°' n f
Hér var punktur settur. Skoðanaferðir ok
Valdimars verða ekki fleiri. Hann er horfinn y
á annað svið, en hjá mér lifir eftir flekk1
minning um góða viðkynnigu, sem varaði ý
meira enn fjóra áratugi. Minningin um liel*ste/Lir
an mann og góðan dreng. Ég er þakklátur _ty
að hafa átt Valdimar Elíasson að vini- .
ágætu konu hans, Eddu, bræðunum og systun
ásamt öðru nánu skyldmenni vottum við hj°n
okkar innilegustu hluttekningu.
Jón Jónsson,
jarðfr-
lslendingaÞ®^'r
10