Íslendingaþættir Tímans - 17.08.1983, Blaðsíða 7

Sesselja Eldjárn
Framhald af bls. 8
ókvæntir kennarar. sem biðu langeygir cftir að
komast í hjónasængina. Þar voru einnig margir
nemendur. sem ekki komust í hcimavist skólans
sem og þeir matvöndu. Jafnan þótti fæðið gott og
hollt á borðum fröken Sesselju. Því leiddi af sjálfu
sér. að um tíma þótti vinsælt að fara í kappát í
m'ötuneyti hennar. Þar var fjörugt mannlíf og
margt skemmtilegt sér til dundurs gert meðal
kostgangara, svo sem spilað og teflt. sprcllað og
farið í leiki um heilög jól ásamt jóladansleikjum.
Þá komust fáirhcim til sín vegna samgöngutregðu.
Bróðurbörn hcnnar frá Tjörn áttu sitt annað
hcimili hjá henni öll menntaskólaárin. Eins bjó
Kristján forseti þar einnig síðar scm kennari við
stofnunina í tvo vetur. Hún gckk honum sem næst
í móður stað. slík var ást Sesselju á þessum
svipbjarta og gáfaða bróðursyni sínum, sem ekkert
steig til höfuðs.
Megináhugamál Scsselju hcfir verið og er
slysavarnir. Þar hefir hún lengi verið í fararbroddi
og þcgið margvíslegan heiður og viðurkenningu.
Nú síðast fyrir nokkrum dögum var hcnni boðið
norður í tilefni níræðisafmælisins. sem ég var sá
glópur að gleyma. Hún hefur búið á Hrafnistu
undanfarin ár. Þær slysavarnastöllur hennar á
Akurevri stóðu fyrir miklu hófi henni til heiðurs,
sem gæti staðið enn. því ekkert bólar á Sesselju.
Veislan verður ábyggilega löng og saðsöm eins og
meiriháttar afmælishátíðar Katrínar miklu. Það
hlýtur að vera sannkallað erfiði og þrekraun að
njóta jafnmikilla vinsælda og hvlli sem Sesselja
Eldjárn. Hún er sterk á svellinu og drekkur
sjáldan göróttari vcigar en kaffi og sherrylögg á
góðri stund. Því miður á ég ckki í andartakinu
hverrar þjóðar. Skilgrcining þess er ekki auðvcld.
í hinum víðasta skilningi er hér um að ræða
afkomu og afdrif einstaklinga og byggðarlaga.
jafnvægi og jákvæða uppbyggingu gagnvart ein-
stökum landshlutum, stjórnmál og stvring fjár-
mála fvrir einstök héruð. velferð og valddreifing
í þjóðfélaginu.
í huga Askels er það í senn ..alfa og omega" að
byggðastefnan nái farsælum framgangi. Byggða-
stefna sem í raun verði allri þjóðinni til heilla og
framfara. Ekki aðeins stundarhagur einstaklings
eða seinstakra bvggða. heldur miklu frekar lang-
tímamarkmið og stefna sjálfstæðrar þjóðar og
þjóðfélags.
Nái slík stefna að þróast og eflast. fái hún fleiri
og fleiri liðsmcnn. þá getum við tekið undir með
skáldi okkar: ..Bráðum kemur betri tíö með blóm
í haga".
Sú er ósk okkar starfsbræðra hans hjá hinuni
einstöku landshlutasamtökum. að þessar hugsjón-
ir hans rætist.
Þetta cr okkar hamingjuósk honum til handa á
þessum tímamótum í ævi hans. Lifi hann og lians
fjölskylda heil og sæl.
Hjörtur Þórarinsson.
aðra mvnd af afmælisbarninu cn meðfylgjandi
skopmynd. sem ég teiknaði fyrir mörgum árum.
Ég veit. að góður húmoristi cins og Sesselja kann
vcl að meta slíkt. Þarna á myndinni svífur hún í
fangi síns gamla slysavarnabróður og dansfélaga,
Júltusar sysselmands Havsteen. Þessi innfæddi
Akureyringur var um árabil fulltrúi norðlendinga
á aðalþingum Slysavarnafélags Islands ásamt
fröken Scsselju.
Eitt þingið fór í endalaust rifrildi og karp milli
þcssara mætu fulltrúa út af nafngift á nýrri
björgunarskútu norðlendinga.
Fyrsta peningagjöfin barst í skútusjóðinn úr
Ólafsfirði rneð því skilyrði. að báturinn bæri
nafnið Albcrt. cftir syni gefendanna. scm hvarf í
hafi. Vcrðgildi peninganna hafði drjúgum rýrnað
og Júlíusi þótti nafnið særa málkenndsína. Nafnið
væri bæði Ijótt og leiðinlegt. óíslenskulcgt og
kauðskt og sæmdi ekki svo glæstum farkosti. að
öllum öðrum Bertum ólöstuöum. jafnvel prins
Albert. Scssclja sat við sinn keip oggaf sig hvcrgi.
Undir lokin veitti Sesselju bctur. Hún er tryggða-
tröll í öllu sínu lífi. Því scm er einu sinni lofað,
skal ckki hrófla viö. Björgunarskútunni var gefið
nafnið Albert og varð mikil happaflcyta.
Júlíus Havsteen var það stór í sniðum, að hann
kunni að taka ósigri. Eftir hrútlciðinlegt og
dapurlegt borðhald í lokahófi þingsins brá Júlíus
sýsli á leik. Hann vippaði sér skyndilega upp úr
sæti sítiu og bauö Sesselju djúpt upp í dans og aö
hcfja sjálfan danslcikinn með sér um leiö og hann
kallaði hátt cins og honum einum var lagið um leið
og hann sveiflaði Scssclju um salina á Borginni
cins og hún svifi í öruggum björgunarstól í
haugabrimi: ..Hér kem ég með þá cinu og sönnu
björgunarskútu Norðurlands!" Við þetta vcl til
fundna uppátæki sýslumanns, breyttist samkvæmis-
stcmmningin á einu andartaki í eitt skcmmtileg-
asta lokahóf flestra þinghalda.
Allir. sem notið hafa vináttu þessarar gæðakonu
og trvggðatrölls. hafa eignast sannkallaða björg-
unarskútu að bakhjarli á lífsins ólgusjó. Ég er
þakklátur fyrir aö hafa verið cinn af þcim heppnu
scm hafa kynnst hcnni. En kynni okkar hófust
fyrir næstum sextíu áruni í flæðarmálinu á
Böggyisstaðasandi. sem nú hcitir almennt Dalvík.
Jafnframt einlægum óskum á þessum merku
tímamótum í lífi hennar þakka ég Scssclju ;illt
gamalt. gott og skemmtilegt um langan veg og
Ijúfan. allt frá því að cg hékk fyrst í pilsunum
hennar fyrir norðan.
Örlvgur Sigurösson
*
Sesselja Eldjárn varð 90 ára 26. júlí sl. Hún er
löngu landskunn fyrir mikil og nierk störf í þágu
slysavarna, en þau vann hún á Akurcyri þar sem
heimili hennar stóð. cn það var lcngst af í
Brekkugötu 9. Þetta var einnig heimili fjölda
ungra manna og kvenna um langt árabil. því að
þær systur Ingibjörg og Sesselja. ráku þar greiða-
sölu og höfðu auk þess allmarga húandi. einkum
skólafólk, ogþessu stóra heimili stjórnaði Scsselja
af mikilli rausn og elskusemi. Margir komu og
fóru án þcss að greiöa fyrir þjónustuna, en það
skipti Sessclju engu máli, bara ef fólkinu hafði
liðið vel mcöan það dvaldi í hennar húsi. var hún
ánægð. Áöur en þetta var hö.föu þær systur verið
matráðskonur við hcimavist Menntaskólans á
Akureyri og einnig höfðu þær um tíma eins konar
pcnsjónat í Rósinborg við Eyrarlandsveg. en það
hús er nú horfið.
Sesselja er yngst systkinanna frá Tjörn i
Svarfaðardal. barna sr. Krisljáns E. Þórarinssonar
og Petrínu Hjörlcifsdóttur, og hún er sú cina úr
systkinahópnum sem lifir. Hún ólst upp viö mikiö
ástríki og eftirlæti. og hún scgir sjálf aö minningin
um hina miklu blíöu og ástúð. sem hún naut í
foreldrahúsum, hafi vcriö cins og sol í.öllu sínu
langa lífi. Sella hcfir alla líö verið hrókur alls
fagnaðar. hvar sem hún hefir vcrið. Ilún er
einhver kjarkmesta manneskja, sem ég hefi
kynnst, yfirmáta bjartsýn og glöð. Hlýjan frá
henni er á við margar himinsólir pg betri vinur cr
vandfundinn.
Nú er hún sest að í Hrafnistu í Revkjavík og
þar hcklar hún fögur sjöl. sem hafa farið víða og
hlýjað fólki í heirrisborgum. Hún les og hlustar á
sögur af snældum og hún er cnn sami yndislegi
gestgjafinn og l'oröum. ’Sesselja hcfir ckki farið
varhluta af sjúkdómum. Hún fékk bcrkla ung að
árum og.varð að dvelja á Vífilsstöðum og marga
uppskurði hefir hún gengið undir og síðast
vcikindi, sem tóku hana úrsambandi viðumhcim-
inn og daglcgt líf um margra vikna skciö. En upp
úr öllu rís Sella oftast sterkari en áður og trúaðri
á lífiö. Hún fór til Kanada á 75 ára afmælinu sínu
handlcggsbrotin og mcð handlegginn í gipsi. og
hún fór norður núna til þcss að halda upp á 9(1 ára
afmælið með lasið hnc og því léleg til göngu, cn
hún lætur ckkcrt aftra sérog það er hugurinn. scm
ber hana. ekki bara hálfa lcið. heldur alla.
Sclla cr mikill sáttasemjari og hún er líka
sálusorgari, það munu áreiöanlega flciri hafa
reynt en ég. Þcgar sorgin hefir sótt hana sjálfa
heim. ber hún liarm sinn með reisn og í hljóði.
Afmælisbarnið hefir verið undirritaðri mcira virði
en orð fá lýst. allt frá bernskudögum. er hún og
Ingibjörg hcimsóttu forcldra mína á Flateyri. öll
árin á Akurcyri var hún tryggðartröllið og hjálpar-
hellan. alltaf heil og hlý. Síöan hún kom til
Reykjavíkur höfum \iö haft mikiö og gott
samband. og alltaf fer ég ríkari af þeim fundum.
hvort hcldur er í síma eða samveru. Sesselja er
gcysifróð um gamla tíma, kann mikið af Ijóðum
og aragrúa af sögum og segir óvenju skémmtilega
frá. Hún er mjög trúuð kona og bænheit - trúir á
mátt bænarinnar og finnst hún hafa nóg að gera
hér í hcimi. því að ..það eru svo margir. sem þarf
að biðja fyrir" segir hún. Það er ekki lítið yndisieg
og engin smáræðis fegurð. sem felst í slíku
lífsviðhorfi. þegar sól tckur að lækka á lofti.
Ég veit að hún verður umvafin kærleika og
hlýju á afmælisdaginn, en gestamóttaka er hjá
slysavarnakonum í húsi þcirra á Akureyri ,til
heiðurs henni. scm stofnaði deildina og gaf henni
áratuga starf af lífi sínu. Úr mínu húsi streyma
þakklátar hugsanir norðúr yfir fjöllin, en mest
þakka ég skaparanutn fyrir aö hafa átt hana aö
vini jafnlengi og raun bcr vitni.
Anna Snnrradóttir.
íslendingaþættir
7