Heimilistíminn - 10.04.1975, Blaðsíða 4

Fræg tónskáld og
konur þeirra:
Hinn ástríðu-
fulli Berlioz
LOUIS Hector Berlioz varð ástfanginn,
þegar hann var tólf ára gamall. Stúlkan
hét Estelle Duboeuf og hún var frænka
nágrannans i litla, franska þorpinu, þar
sem Berlioz-fjölskyldan eyddi sumarleyfi
sínu. Hún var átján ára, hávaxin og dökk-
hærð, með stór ljómandi augu og hún var i
indælum bleikum skóm.
Berlioz gat aldrei gleymt Estelle — og
ekki skónum hennar heldur. I sjálfsævi-
sögu sinni skrifaði hann: ,,A sama andar-
taki og ég sá hana, var eins og ég fengi
raflost — ég elskaði hana. Upp frá þvi
gekk ég einsog i leiðslu. Ég lá vakandi um
nætur, gjörsamlega óhuggandi. Bæði
heima og í grendinni var hlegið að þessu
tólf ára barni, sem hafði stungið sig á
þyrnum ástarinnar svona ungur. Hún
sjálf, sem varð fyrst til að uppgötva það,
skemmti sér áreiðanlega kostulega. Tim-
inn er máttvana — éngin önnur ást getur
þurrkað út minninguna um þá fyrstu”.
Síðar reyndi hann að fá útrás fyrir ,,ör-
væntinguna i ungu hjarta, sem kvelst af
vonlausri ást” i lagi, sem siðar var tekið
með i inngangi hinnar frægu Symphonie
Fantastique hans.
Hann hitti hana ekki aftur fyrr en mörg-
um árum siðar, þegar bæði voru orðin
gömul. En alla sina ævi hélt hann áfram
að leita hennar og bar allar aðrar konur
saman við minningiina um hana. Þær
stóðust aldrei samanburðinn.
Faðir hans var læknir og sem ungur
maður var Hector sendur til Parfsar til að
nema læknisfræði. En krufningar og líf-
færafræði máttu eiga sig fyrir honum.
Frá þvi andartaki að faðir hans kenndi
honum að þekkja fyrstu nóturnar, var
Hector ákveðinn i að verða tónlistarmað-
ur — tónskáld. Til að byrja með var faðir-
inn svo reiður yfir þessu að hann neitaði
syninum um vasapeninga og Hector
neyddist til að hafa ofan af fyrir sér með
þvi að kenna tónlist. Hann barðist i bökk-
um um tima.
Loks samþykkti dr. Berlioz að láta hann
á ný fá vasapeninga, en Hector var þó
bláfátækur. Ótal stúdentar voru i sömu
aðstöðu — Paris á árunum eftir 1830 var
Mekka allra ungra manna — og Hector
átti marga vini, sem gátu hjálpað honum,
en gestrisni þeirra var oftast þurrt brauð
og glas af ódýru léttvini.
A daginn nam hann við konservatoriið
fræga i Paris, á kvöldin söng hann i kór
við óperu og alltaf var hann að semja
jafnframtog fyrir kom, að verk hans voru
tekin til flutnings.
Kvöld eitt árið 1827 varð hann ástfang-
inn á ný. Hann kallaði þessa ást harmleik-
inn mikla i lifi sinu. Það er næstum hægt
að segja, að hann hafi orðið ástfanginn af
tveimur manneskjum i einu — Shake-
speare og Harriet Smithson.
Hugur I báli
Flokkur enskra leikara var kominn til
Parisar til að leika verk Shakespeares.
Berlioz, sem aðeins hafði lesið Shake-
speare i þýðingu varð frá sér numinn.
Hann fór i leikhúsið kvöld eftir kvöld og
það sem hann sá, hafði svo sterk áhrif á
hann, að hann gat ekki gengið heim á her-
bergi sitt á eftir. I staðinn gekk hann kiló-
metra eftir kilómetra um götur borgar-
innar og svaf úti. Hann dreymdi um
Shakespeare — um Hamlet, Rómeó og
Júliu og um hina fögru Harriet Smithson,
stjörnuna ileikflokknum. Engu var likara
en hann hefði aftur hitt fyrstu ást sina,
Estelle.
En hvernig átti auralaus tónlistarstú-
dent að kynnast hinni frægu ungfrú
Smithson? 1 fyrstu skrifaði hann henni, en
komstaðþvi mörgum árum siðar, að bréf
hans höfðu ekki einu sinni verið lesin.
Hann ákvað að halda hljómleika með sin-
um eigin verkum.... þá tæki hún kannske
eftirhonum. Hann fékk lánaða peninga til
að f jármagna fyrirtækið og taldi vini sina
á að taka þátt i þessu.
En það dugði ekki. Ungfrú Smitháon
hafði hvorki heyrt minnzt á hljómleikana
né Hector Berlioz. Loks útvegaði hann sér
herbergi á hæðinni fyrir ofan ibúð hennar
og loks varð hann svo heppinn að sjá hana
i svip á leiðinni út i vagn á leið til Hol-