Heimilistíminn - 07.06.1979, Page 14

Stríðninni fylgir
oft hlátur
en hún getur lika
verið hættuleg
— En ég var bara að striða
þér! Hefur þú ekki heyrt þessa
setningu ótal sinnum, eftir að
einhver hefur sagt eitthvað,
sem sært hefur annan? Börn
eru viðkvæmari en aðrir fyrir
athugasemdum eða orðalagi,
sem er særandi. Sum þeirra
gráta, sum hlaupa i burtu, en
þið ættuð að muna, að það eru
alltaf einhver, sem liður fyrir
striðni innan fjölskyldunnar.
Ef einhverjum er strftt í lengri tima
getur það haft skaöleg dhrif á sjálfsmat
þess, sem stritt er.
Barn, sem alltaf er verið að striöa
vegna þess hve klaufalegt það er getur
endað með þvi að trúa þvi sjálft, að þessu
veröi ekki breytt og það heldur áfram aö
vera klaufi það sem eftir er ævinnar.
Stundum fer svo, aðbarn, sem hefur orðið
fyrir baröinu á striðinni fjölskyldu öll sin
uppvaxtarár, ber þess ekki bætur og
sannfærist um aö það sé minnimáttar,
og kemur þetta þá fram á margan hátt
þegar fram liða stundir i hegðun þess og
framgöngu.
1 bókinni Your Childs’s Self Esteem eft-
ir Dorothy C. Briggs segir: — stöðug
striðni, fleipur og kaldhæðni eru óbeinar
afleiðingar innilokaðs fjandskapar. A
flestum heimilum þykir fólki betra aö
beita þessum aðferðum heldur en tala
hreint út. Barniö kemst auðveldlega und-
an,— Ég meinti ekkertmeð þessu. En það
eru ekki aðeins börn, sem striða.
Mörg eru afbrigðin
Hversem er innan f jölskyidunnar getur
tekiösig til og stritt öörum. Annað hvort
foreldrið beinir oft spjótum sinum að einu
barnanna, báðir foreldrar geta stritt
börnum sinum viö og viö, eöa þá systir
eða bróðir taka til að striða hvort öðru.
Það kemur sjaldan fyrir, að börn strföi
foreldrum sinum vegna þess að foreldrar
litaoftast þannig á, að um virðingarleysi
sé aö ræða, og láta barnið ekki komast
upp með slíkt.
Það skiptir ekki máli hver, eða hverjum
er strítt, striðni getur alltaf veriö skaðleg
innan fjölskyldunnar.
Fólk heyrir lika talað um striðni utan
heimilisins. Skemmtikraftar lifa oft og
tiðum á þvl a6 striöa, eða öllu heldur aö
gera grin að ákveðnum persónum.
Slflcir menn hafa oft alla sina afkomu af
þessari iðju. Þeir segja eitthvað stingandi
um einhverja ákveðna persónu, og áhorf-
endur og áheyrendur veltast um af hlátri.
Fólk skemmtir sér við aö hlusta á það,
sem annars er ekki talaö um.
En innan fjölskyldunnar er striðnin
mun hættulegri. Eitt sinn heyröi ég konu
vera að tala um sonsinn úti i buð:
— Scott, sem er 15 ára, er fús að passa
fyrir mig börnin. Hann hefur ekkert ann-
aöaðgera á laugardagskvöldum, þar sem
hann á ekki vinkonu.
Maðurinn minn er alltaf aö skamma
mig fyrir að vera að tala um þetta, en
Scott veit, að ég er bara aö striða honum,
þegar ég ég segi, að hann verði að eignast
vinkonu. Hann lætur sem honum þyki
þetta verra, en ég er viss um, að hann
gerir sér grein fyrir þvi, að ég meina ekk-
ert með þessu.
En hverniggeturþessikona verið svona
viss I sinni sök?
Það er öllu liklegra að Scott sé I raun og
verusár, og að hann haldi, aö eitthvað sé
að sér, vegna.þess að hann er ekki farinn
að vera meöstelpum. Hann þyrfti þó ekk-
ert að óttast, þar sem hann er ekki nema
fimmtán ára og enn er nógur timi.
Dulin hætta
1 hvert skipti, sem þú segir eitthvað
óþægilegt við annan aöila, hvort sem þú
ætlar þér að særa hann eða ekki, er sá
möguleiki fyrirhendi, aö þú hafir beitt til-
finningalegu harðýðgi. Orö þin geta haft
langvarandi sársauka ogskaða I för með
sér. Við þörfnumst þess öll að finnast að
aðrir kunni að meta okkur. Börn þarfnast
þessfremur en aðrir, að finna sig verðuga
fjölskyldumeðlimi. Vel getur verið, að þú
getir ekki komið i veg fyrir alla striðni
innan fjölskyldunnar á einum degi, en þú
getur aö minnsta kosti hætt að striða
sjálfur, og synt með þvi gott fordæmi,
sem aðrir myndu siðan reyna aö fara
eftir.
I stað þess aö vera að minna Scott á að
hann sé ekki mikið i skemmtanalifinu á
laugardagskvöldum gæti móðir hans
sagt: — Mikið þykir mér gaman, að þú
skulir vilja hugsa um yngri börnin.
Ef þú heldur að mikið sé um striöni,
kaldhæðni eöa hótfyndni I fjölskylunni
ættir þú að leggja við eyrun um sinn, og
gera svo viðeigandi ráðstafanir til þess að
þetta hætti. Settu þér það markmið að
tala um eitthvað ákveðið, og finnir þú svo
til löngunar til þess að segja eitthvað sær-
andi skaltu þegja.
Þegar þetta hefur komist upp i vana er
það auöveldara en flest annað. Þaö er
auðveit að taia um það sem er viröingar-
verteða lofsvert við börnin þin eða maka,
en vera ekki alltaf með særandi athuga-
semdir. Meö þvi' að vera hvetjandi getur
undraveröur árangurnáðst i sambúð fjöl-
skyldunnar.
Þessi litla grein um striðni birtist fyrir nokkru i bandarisku
blaði. Hún lætur ekki mikið yfir sér, en á áreiðanlega erindi
til okkar allra. Eftir lestur hennar gætuð þið hugleitt, hvort
einhverju mætti breyta á ykkar eigin heimili.
j