NT - 08.05.1984, Qupperneq 13

Vettvangur
■ Reykjavík 1977, árið sem skýrslan um atvinnumál borgarinnar kom út. Skýrslan átti að leiða í Ijós, að byggðastefnan svonefnda
hefði reynst óhagstæð Reykjavík. Skýrslan leiddi hins vegar annað í Ijós, enda samviskusamlega unnin. í henni fólst í raun deila á
einkareksturinn og stjórnarhætti borgaryfirvalda.
fyrir verðbólgugróða. Þetta
hefur að sjálfsögðu dregið úr
atvinnurekstrinum og því fjár-
magni, sem hann gat fengið til
ráðstöfunar.
Afskipti
sveitarstjórna
Peir annmarkar einkarekst-
ursins, sem hér hafa verið
raktir, koma að minni sök en
ella, ef bæjar- og sveitarstjórn-
ir hafa nægilegt frumkvæði um
að beina honum að réttum
verkefnum. Að þessu er vikið
í skýrslunni á bls. 19 með
þessum orðum:
„Það lætur að líkum, að
mjög eru skiptar skoðanir um
það, hver skuli vera afskipti
sveitarstjórnar og annarra op-
inberra aðila af atvinnumálum,
en venjulega á slíkur ágrein-
ingur rætur að rekja til ólíks
mats á atvinnuástandi. f»ess er
því að vænta að afskiptin ráðist
fremur af þörf en hugmyndum
um óhagganlega verkaskipt-
ingu einkaframtaks og hins
opinbera. Helzta ályktun, sem
dregin verður af þessari skýrslu
er sú, að þörf sé á að auka þessi
afskipti og þykir rétt að fara
nokkrum orðum um helztu
leiðir til þess. íhlutun opin-
berra aðila til áhrifa á sam-
keppni og staðsetningu at-
vinnureksturs er víða vel þekkt
og skulu hér nefndar nokkrar
helztu aðgerðir, sem gripið er
til í þessu skyni.“
Síðan eru nefndar ekki færri
en 24 aðgerðir, sem sveitar- og
bæjarfélög geta beitt til efling-
ar atvinnulífinu. Þessum að-
gerðum hafa sveitar- og bæjar-
félög utan Reykjavíkur beitt
meira og minna á undanförn-
um árum meðan borgarstjórn-
armeirihlutinn hefur haldið að
sér höndum.
Aukin opinber
afskipti
Það er svo meginniðurstaða
höfunda skýrslunnar, að kom-
ið skuli upp sérstakri „atvinnu-
máladeild“ hjá Reykjavíkur-
borg og yrði henni í höfuðat-
riðum ætluð fjórþætt verkefni:
1. „Greiða fyrir auknumi
samskiptum stjórnenda borg-
arinnar, fulltrúa atvinnulífs í
því skyni að örva fyrirtæki í
arðvænlegum greinum til vaxt-
ar og aukinna umsvifa þannig,
að saman fari markmið
atvinnureksturs um ábatavon
og markmið borgarinnar um
aukið atvinnuöryggi.
2. Hvetja til nýbreytni í
atvinnurekstri eftir því, sem
frekast eru föng á.
3. Vera til ráðuneytis um val
á aðgerðum og greiða fyrir
afgreiðslu erinda úr atvinnulíf-
inu og vinna þeim réttan
farveg.
4. Annast sjálfstæða upplýs-
ingaöflun um helztu þætti at-
vinnulífsins og treysta tengsl
við þær stofnanir ríkisvaldsins,
sem fjalla um atvinnumál."
Þá er sundurliðað nánar
hvernig störfum deildarinnar
skuli háttað, en m.a. er henni
ætlað að gera áætlun um fjár-
framlög til sérstakra verkefna
á vettvangi atvinnulífsins.
Bersýnilegt er, að hér er
gert ráð fyrir stórauknum opin-
berum afskiptum til eflingar
atvinnulífsins. Atvinnumála-
deildin yrði stór stofnun og
umfangsmikil, ef hún ætti að
geta fullnægt öllum þeim verk-
efnum, sem höfundar skýrsl-
unnar ætla henni.
Skýrslan er enn
í fullu gildi
Það var ekkert undarlegt
þótt þáverandi borgarstjóri og
borgarstjórnarmeirihluti tæki
þessari skýrslu með lítilli
ánægju. Það kom því ekki á
óvart, þótt þessir aðilar gerðu
lítið til að læra af efni hennar.
Nýr borgarstjórnarmeiri-
hluti kom til sögu ári síðar og
sýndi nokkra viðleitni í þessa
átt. Hann mun hins vegár hafa
haft meiri áhuga á útgerð en
iðnaði, en þar hefur aflabrest-
urinn nú gert strik í reikning-
inn.
Hortur eru nú þannig í
atvinnumálum Reykvíkinga,
að full þörf er á að borgarstjóri
og borgartjórn sýni þeim meiri
áherzlu. Hvernig væri nú, að
þessir aðilar drægju atvinnu-
málaskýrsluna frá 1977 úr
möppunni og athuguðu hvort
ekki mætti sitthvað af henni
læra.
Mánaðarlaun: 250
þúsund krónur?
■ _G*ti eg fengið mcirj
Nilfur'. stfgir tjnnlxkmnnn
mm á-stofunm ..Mcira \ilfur'.
og hann mund.ir gullhtirinn
Munnurmn cr s.i hluti
mannsniN «m \litn.ir nr.ist.
cnda mxrtir cinn.i nic\t j hon-
um af ollum Jcildum likamanx
f*að cr r*vi sti»rt mal fvrir
likamlc^t licilhrigði jð hal.i
munn og icnnur i Ijgi Auk
fxrss ba-tir það andrumslofnð i
Ijndmu
Litlar lumlarir munu þo
scrða i hrcinsun jndrumxlolix
okkar a nxstunm Almcnning-
ur hcfur cintaldlcga ckki cfni
.1 þjonustu t.innixkna lcngur
[ n hscr cru þa laun mannanna
\cm stvr.i gullbornum ’ f»að cr
auðvclt jð rcikna ui.
Mcð.ilgrciðsla tvnr tannvið-
gcrð scm tckur til .Vi minút
ur cr I kronur f f lann-
Ixknir tckur tvo sjuklinga á
klukkuNtund. scm cr rolcgt
liskeri. þa cru brutló tckjur
hans2'i""kr átimann Vinm
hann atta tima a dag cr dags-
lck|an 1*» inmi kr Vmni hann
limm dag.i i viku. cins ng
jðrir. cr vikuk.iupið si) tMM> kr
t.innlxkna af þcirri dásamlegu
valdaaðstnðu scm þcir hafa
komið scr upp til að ausj scr
gróða upp ur vosum almcnn-
mgs. og ur sjoðum svcitarfc-
:iðj fvrir tann-
hjnn sc þrcyttur a vfirgangi
þcssa okunnuga tavta xcm
hann rxður ckkcrt við Ln þjð
cr i rcvnd grxðgin scm hann
rxðurckkivið Hann vill mcira
Hur i sioðmn sinn
Hun hali tckiðstxrstj hlutann
af fjarfcstingafjarmunum ha-
skolans til margra ara i nvja
husið sitt. Tanngarð ncðan
Hnnghraular Skiljanlcgt cr jð
kcnnarar dcildarmnar. scm
hj|j mnan við Vl þusund kr i
laun a manuði. hafc krafist
þcss að fa þar mnrcttaðar pri-
vat stofur til að rcka mcðfram
kcnnslunm þjðcr njtturulega
ohxrilcgt aðþcir skuli'hafa svo
miklu Ixgri tckjur cn nvutskrif-
jðir ncmar þcirrj Ifjskolinn
lcttir svo undir mcð þri að
grciðj rcksirjrkosinaðmn al
þcssu cmkjtr jmtjki inm i
miðju nkiskcrfmu
Þaðcr ut af fyrir sig hncvksl
jnlcgt að hcr sc vcnð jð
mcnnta •x tannlxknj a an mcð
gilurlcgum tilkostnaði f»að cr
ckkcrt xcr-ixlcnxkt við Irxðm
þv.irr.i I’cssa mcnntun j jð
scckjj til utlanda og þar cigj
ncmarnir að greiða sjalfir þju
sko|jg|old scrrs upp cru sctt
I flcstum siðuðum londum
cr rcvnt aðhcmja grxðgi slikra
stctta scm gcta clla skammtað
scr lckjur nxstum jð vild Hcr
cru cngir slikir tilhurðir Krclsi
ungfrú Palmer verður aðstoð-
arstúlkan hans og þá verður
Skuggi voða, voða ríkur og þarf
ekki að skrifa sóðalegar greinar
á lélegri íslensku í lítið sorprit.
Nei, Skuggi lætur þá liðið halda
kjafti og borga. Já, Skuggi veit
þá hvað hann vill.
Já,Skuggi minn. Það er ekki
björgulegt að ætla að verða
heimsfrægur á litlu sóðalegu
blaði norður í hafi. Svarthöfði
faðir þinn hafði þó vald á
íslensku máli og stundum óbjag-
aða hugsun. En ég er hræddur
um að sá hluti í þér sem minnst
sé notaður og slitnar örugglega
ekkert, sé þín vesæla heila-
fruma, samanber hin fleygu orð
þín „Munnurinn er sá hluti
mannsins sem slitnar örast“...
af öllum deildum hans!!!
Vertu blessaður.
Sigurjón Benediktsson,
Tannlæknir.
Húsavík
7950-3479
Kaupfélagsnúmer: 4-1043
Es. Ég get glatt þig með því að
úrdráttur á vísdómstönn kostar
kr. 377,- án deyfingar, gott að
þú þarft engar áhyggjur að hafa
af slíkum tönnum.
Þridjudagur 8. maí 1984 13
- - - ■ - ' •
Málsvari frjálslyndis,
samvinnu og félagshyggju
Útgefandi: Nútíminn fi.f.
Ritstjórar: Magnús Ólafsson (ábm)
og Þórarinn Þórarinsson
Ritstjórn, skrifstofur og auglýsingar:
Síðumúli 15, Reykjavík. Sími: ;
86300. Auglýsingaslmi: 18300.
Kvöldsímar: 86387 og 86306.
Verð í lausasölu 25 kr.
Áskrift 250 kr.
Setníng og umbrot: Tæknideild NT.
Prentun: Blaðaprent hf.
Leiftursókninni
var hafnað
■ Því er kappsamlega haldið fram af stjórnarand-
stæðingum, að ríkisstjórn Steingríms Hermannsson-
ar fylgi leiftursóknarstefnu þeirra Reagans og
Thatchers.
í raun var þessu óbeint svarað af forseta Alþýðu-
sambands íslands í ræðu, sem hann hélt 1. maí
síðasth áfundi í Neskaupstað. Ásmundur Stefánsson
varaði þá öfluglega við því, að íslendingar létu fall-
ast í atvinnuleysisgryfjuna. Því til áréttingar gat hann
þess, að í löndunum í kringum okkur væri 10. hver
maður atvinnulaus. Það svaraði til þess, að tíu til tólf
þúsund manns væru atvinnulausir hér á landi eða
tvöfaldur fjöldi vinnufærra manna í Austurlandskjör-
dæmi.
Ásmundur benti ennfremur á það, að hér væri nær
ekkert atvinnuleysi.
Ekkert sýnir gleggra stefnumuninn. Stefna þeirra
Reagans og Thatchers byggist á því, að atvinnuleysi
sé óhjákvæmilegt, ef ná eigi taumhaldi á verðbólg-
unni. Stefna íslensku stjórnarinnar er hins vegar að
ná-taumhaldi á verðbólgunni án atvinnuleysis. Öllu
meiri stefnumun er vart hægt að hugsa sér.
Annar meginmunur á leiftursóknarstefnu Reagans
og Thatchers og stefnu íslenzku ríkisstjórnarinnar er
sá, að stjórnir þeirra Reagans og Thatchers hafa
dregið verulega úr félagslegri aðstoð við þá, sem
lakast eru settir. Hér hefur ríkisstjórnin tvívegis í
sambandi við efnahagsaðgerðir aukið félagslega
aðstoð við þá, sem höllustum fæti standa.
Þetta var gert á síðastliðnu vori, þegar gefin voru
út bráðabirgðalög um efnahagsaðgerðir. Eitt megin-
atriði þeirra var að auka barnabætur til þeirra, sem
stóðu höllustum fæti, og að hækka hlutfallslega
meira ellilaun og tekjutryggingu en launahækkuninni
nam. Þá var og veittur viss afsláttur á tekjuskatti.
Um þessar mundir er Alþingi að afgreiða ný lög
um efnahagsmál. Eitt meginatriði þeirra er að auka
félagslega aðstoð við þá, sem lakast eru settir, m.a.
með verulega auknum barnabótum.
Þau Reagan og Thatcher 'nafa engar slíkar félags-
legar aðgerðir gert sem bættu hag þeirra bágstödd-
ustu.
Óraunhæft tal
í þeirri ræðu Ásmundar Stefánssonar, sem áður er
vitnað til, sagði hann það óraunhæft tal, að ætla að
leysa vandamál einstæðra foreldra og barnmargra
fjölskyldna með lágar tekjur eða öryrkja og aldraðra
með almennri kauphækkun. Ásmundur sagði enn-
fremur:
„Það er naumast rökrétt að reikna með því að
einstæðum foreldrum sé greitt hærra kaup en giftu
fólki eða barnmörgu fólki hærra en barnlausu. Ég tel
þá fordæmingu sem hér kom upp fráleita og hættu-
lega félagslega afsiðun, fyrirlitningu á þeim sem við
erfiðleika eiga að stríða. Þeir sem sterkar standa
verða að veita þeim veikari stuðning. Verkalýðsbar-
áttan er ekki bara barátta um kaup og kjör.
Samkennd okkar með þeim sem erfiðast eiga gerir
tilkall til þess að við gleymum þeim ekki. Okkur er
skylt að sýna samhjálp í verki en láta ekki orðið
standa eftir sem skrautmælgi á tyllidögum.“