NT - 15.08.1984, Blaðsíða 24

Miðvikudagur 15. ágúst 1984 24
Ermarsund:
Breskur togari
á kafbátaveiðum
l.ondon-Kcutcr
■ Óþekktur kafbátur dró
breskan togara þvers og kruss
um Ermarsundið í þrjár klukku-
stundir í gærmorgun, eftir að
hafa festst í trolli togarans.
Talið er að kafbáturinn sé frá
einhverju austantjaldsland-
anna.
Togarinn, sem heitir Johanna
C og er 34 lestir að stærð, var
staddur um 8 sjómílur undan
Flóð við landamæri
Sovétríkjanna og Kína
Moskva-Rcutcr
■ Sovéska dagblaðið Izvestia
skýrði frá því í gær að mikil flóð
væru nú í austasta hluta Sovét-
ríkjanna við Amur-fljót sem
aðskilur Kína og Sovétríkin.
Vatn hefur flætt yfir að
minnsta kosti 100 þorp og sums
staðar hafa hús alveg horfið í
vatnsflauminn. Vatn í ám á
þessu svæði er nú meira en
þremur metrum hærra en í
meðalári og síðast þegar fréttist
voru flóðin enn að aukast.
Flóðin hafa eyðilagt margar
brýr og spillt uppskeru á stóru
svæði. Margir íbúar í nágrenni
við Amur-fljót hafa neyðst til
að yfirgefa heimili sín enda eru
þau nú umflotin vatni.
suðvesturströnd Bretlands þeg-
ar kafbáturinn flæktist í vörpu
hans. Skipstjórinn setti á fulla
ferð áfram en þrátt fyrir það var
togarinn dreginn afturábak í
ýmsar áttir á allt að þriggja
sjómílna hraða.
Skipstjórinn, John Green,
sagði á eftir að skipverjar hefðu
reynt að hífa inn trolíið en þá
slitnuðu vírarnir. Hann hafði
strax samband við strandgæsl-
una og þrem tímum síðar kom
skipun um að skera vörpuna frá
þar sem breskur kafbátur væri á
svæðinu.
En sjóherinn komst síðar að
því að þarna var ekki um bresk-
an kafbát að ræða. Heimildir í
sjóhernum telja að sífelldar
stefnubreytingar kafbátsins hafi
stafað af því að skipstjóri hans
vildi ekki koma upp á yfirborð-
ið.
Hommar
fái hæli
í Svíþjóð
Stokkhólmur-Reuter
■ Talsmaður hóps, sem
berst fyrir kynferðislegu
jafnrétti, sagði frá því í
gær að í nýrri opinberri
skýrslu væri lagt til að
Svíþjóð vejti hommum
hæli ef þeir væru að flýja
undan ofsóknum í
heimalandi sínu.
Skýrsla þessi verður
birt almenningi síðar í
þessari viku. Hún er unn-
in af nefnd sem ríkis-
stjórnin skipaði árið 1977
til þess að rannsaka hlut-
skipti kynhverfra í sænsku
þjóðfélagi. Opinberir
embættismenn hafa
hvorki viljað staðfesta
né neita þessum fregum
um efni skýrslunnar. Þeir
segjast bíða þess að hún
verði birt opinberlega
áður en þeir ræða efni
hennar.
Bænaherferð
í Pakistan
Islamabad-Reuter
■ Ríkisstjórn Pakistans hóf í
gær bænaherferð sem fólgin er í
því að hvetja múhameðstrúar-
menn í Pakistan til þess að biðja
reglulega.
Forseti Pakistans, Mohamm-
ad Zia-Ul Haq, sagði í gær í
þjóðhátíðarræðu, sem var bæði
útvarpað og sjónvarpað, að það
væri skylda stjórnvalda að sjá til
þess að múhameðstrúarmenn
bæðust reglulega fyrir. Hann
hvatti þjóðina til að sameinast
gegn innlendum og erlendum
ógnunum og sagði að ástandið í
þeim heimshluta, sem Pakistan
tilheyrir, væri ríkisstjórninni
mikið áhyggjuefni.
Sex f lóttamenn
synda f rá Albaníu
Aþcna-Reuter
■ Nú er vitað um sex Albaníu-
menn sem flúið hafa frá heima-
landi sínu á sundi undanfarinn
mánuð. Þrír þeirra syntu til Grikk-
lands en einn drukknaði á leiðinni,
og þrír syntu í Júgóslavíu.
Tvær systur sögðust hafa synt
frá strönd Albaníu við Adríahaf
til grísku eyjarinnar Korfu þann 2.
ágúst s.l. Sundið tók heila nótt og
á leiðinni drukknaði bróðir þeirra
sem lagði af stað með þeim.
■ HINN 27. júlí síðastliðinn
birti blað rússneska kontmún-
istaflokksins, Pravda, óvenju-
lega harðorða árás á vestur-
þýsku ríkisstjórnina, þar sem
henni var borið á brýn, að hún
hyggðist nota efnahagslegar að-
gerðir til að gera Austur-
Pýskaland sér undirgefið og
undirbúa þannig sameiningu
þýsku ríkjanna.
Stjórnendur Vestur-Þýska-
lands væru þannig ekki búnir
að hverfa frá hugmyndinni um
eitt stórt þýskt ríki, sem yrði
langöflugasta ríkið í Vestur-
Evrópu og ógna myndi friðn-
um í Evrópu, þar sem ætla
mætti að forvígismenn slíks
ríkis myndu brátt hefja baráttu
fyrir endurheimt þeirra land-
svæða, sem heyrðu undir
Þýskaland fyrir síðari heims-
styrjöldina og Þjóðverjar urðu
þá að láta af hendi í stríðslokin
til Sovétríkjanna, Póllands og
Tékkóslóvakíu.
Hér væri bersýnilega að
spretta upp ný hernaðar- og
yfirgangsstefna af hálfu Vest-
ur-Þjóðverja, sem gjalda yrði
íbúar þar. Þetta hefur vafalítið
ýtt undir fólksflótta til Vestur-
Þýskalands.
ÞESSI ÁRÓÐUR rúss-
neskra fjölmiðla að undan-
förnu hefur vakið umtal og
vangaveltur í fjölmiðlum vest-
an tjaldsins. Fréttaskýrendur
gera sér ljóst, að Rússar óttast
sameiningu þýsku ríkjanna og
telja hana ógnun við Sovétrík-
in. Rússar vilji því sem oftast
minnast á þessa hættu, þótt
hún virðist ekki nálæg , eins og
mál standa nú.
Flestum kemur saman um,
að þessi áróðursherferð rúss-
neskra fjölmiðla reki aðallega
rætur til þess, að staðið hefur
til að Erich Honecker, leiðtogi
austur-þýskra kommúnista,
færi í heimsókn til Vestur-
Þýskalands á þessu ári. Hann
hefur fengið boð um það frá
vestur-þýskum stjórnarvöld-
um og þegið það, án þess að
ákveða hvenær það yrði þegið.
Það mun nú næstum ákveðið,
að þessi heimsókn Honeckers
verði í síðari hluta september.
Frá heimsókn Helmuts Schmidt til Austur-Þýskalands í desember 1981
Hindrar Chernenko að Honecker
heimsæki Vestu r-Þýskaland?
Sennilegt þykir að Honecker láti ekki beygja sig
fyllsta varhug við. Stjórnar-
völd í Austur-Þýskalandi yrðu
að gera sér grein fyrir hvað hér
væri á ferðinni.
í framhaldi af þessu hefur
verið rifjað upp, að fæstir
hefðu talið að hætta stafaði af
nasismanum, þegar hann var
fyrst að vaxa úr grasi, en þetta
hefði breyst fjótlega. Jarðveg-
ur fyrir hernaðarstefnu og
endurheimt svo nefndra
þýskra landssvæða væri enn
fyrir hendi í Þýskalandi.
Til frekari rökstuðnings fyrir
þessu er bent á, að stjórnar-
skrá Vestur-Þýskalands gerir
ráð fyrir sameiningu þýsku
ríkjanna, og því hafi vestur-
þýsk stjórnarvöld ekki viður-
kennt Austur-Þýskaland sem
sérstakt ríki. Þau virðurkenni
ekki heldur sérstakan austur-
þýskan ríkisborgararétt heldur
líti á Austur-Þjóðverja sem
þýska borgara, sem njóti sama
réttar í Vestur-Þýskalandi og
Þessi heimsókn Honeckers
verður í framhaldi af því, að
samskipti þýsku ríkjanna hafa
verið að smáaukast að undan-
förnu, m.a. fyrir forgöngu
Franz Josefs Strauss. Nýlega
fengu Austur-Þjóðverjar 950
milljóna marka lán í Vestur-
Þýskalandi með ábyrgð vestur-
þýska ríkisins. Raunar var hér
um hag beggja ríkjanna að
ræða, því að Austur-Þjóðverj-
ar munu nota megnið af láns-
fénu til vörukaupa í Vestur-
Þýskalandi.
í sambandi við lántökuna
lækkuðu austur-þýsk yfirvöld
ferðaskatt, sem Vestur-Þjóð-
verjar verða að greiða, þegar
þeir ferðast um Austur-Þýska-
land.
í fyrra fékk Austur-Þýska-
land hliðstætt lán í Vestur-Þýska-
landi fyrir milligöngu Franz
Josefs Strauss. Það eru þessi
lán, sem Rússar benda á sem
sönnun þess, að vestur-þýsk
stjórnarvöld séu að reyna að
ná efnahagslegum undirtökum
á Austur-Þýskalandi með inn-
limun þess í huga.
Sitthvað bendir til, að Rúss-
ar leggi ekki sjálfir trúnað á
þessar staðhæfingar, enda þótt
þeir af skiljanlegum ástæðum
sjái drauga í öllum hornum
þegar sameining þýsku ríkj-
anna ber á góma. Eins og er
hefur hvorugt þýsku ríkjanna
áhuga á slíkri sameiningu eða
telja hana mögulega í náinni
framtíð, þótt þau haldi bæði í
vonina. Bandalagsríki Vestur-
Þýskalands eru öll fráhverf
sameiningu að sinni og óttast
hana lítið minna en Rússar.
Slík er reynslan frá tímum
Hitlers og Vilhjálms keisara.
Það má hins vegar segja, að
batnandi sambúð þýsku ríkj-
anna geti smám saman leitt til
nánara samstarfs milli þeirra
og jafnvel eins konar samein-
ingar, en það yrði þá á friðsam-
legum grundvelli í fullri sam-
vinnu við nábúana.
MARGIR fréttaskýrendur
telja það sennilegustu skýringu
Júgóslavneska tímaritið Duga
skýrði frá því að 17. júlí hefðu þrír
ungir menn synt yfir Ohridvatn
sem liggur á landamærum Albaníu
og Júgóslavíu.
■ Gromyko geðjast ekki að fyrirhugaðrí heimsókn Honeckers
til Vestur-Þýskalands
Þcrarinn Þórarinsson,
ritstjóri, skrifar
á umræddri áróðursherferð
Rússa, að þeir vilji að sinni, að
jafnt bandalagsríki Sovétríkj-
anna og Sovétríkin sjálf sýni
stjórnarvöldum Vestur-Þýska-
lands kulda og andúð meðan
þau leyfa staðsetningu banda-
rísku eldflauganna. Litið verði
á heimsókn Honeckers sem
frávik frá þessari afstöðu.
Þá vilji Rússar að allir meiri-
háttar samningar milli austurs
og vesturs fari fram milli risa-
veldanna, þ.e. Bandaríkjanna
og Sovétríkjanna, en banda-
lagsríki þeirra séu ekki að
semja sín á milli um meirihátt-
ar mál. Það gæti orðið til þess,
að Sovétríkin misstu mál meira
og minna úr höndum sér.
Valdamenn Sovétríkjanna
telji því heimsókn Honeckers
ekki samræmast þeim vinnu-
brögðum, sem best henti Sov-
étríkjunum eins og sakir
standa. Vafalaust kjósa þau
því að hann hætti við ferðina.
Af mörgum ástæðum telja
Rússar að Austur-Þýskaland
sé lykilríki þeirra í Austur-
Evrópu. Það sé fremst í varn-
arlínunni. Þess vegna verði að
halda því frá nánum skiptum
við Vestur-Þýskaland og Vest-
ur-Evro'pu.
Honecker, sem er vafalítið
trúr Sovétríkjunum, er hins
vegar ekki að öllu leyti á sama
máli. Hann telur bætta sambúð
þýsku ríkjanna stuðla að
spennuslökun í Evrópu og
aukin samskipti þeirra séu í
þágu þýsku þjóðarinnar, en
hann vill ekki síður telja Aust-
ur-Þýskaland fulltrúa hennar
en Vestur-Þýskaland. Vafa-
laust mun hann styrkja sig í
sessi heima fyrir, ef hann sýnir
þetta í verki.
Það mun líka styrkja hann í
sessi, ef Austur-Þýskaland sýn-
ir vaxandi sjálfstæði. Það mun
t.d. hafa verið honum álits-
auki, að forsætisráðherra Kan-
ada, Svíþjóðar og Grikklands
hafa heimsótt hann á þessu ári.
Talið er, að Andropoff hafi
skilið þetta sjónarmið, en
Cherenko og Gromyko virð-
ast meta þetta öðruvísi.