NT - 01.09.1984, Blaðsíða 32

Laugardagur 1. september 1984 32
Urval af skrifborðum,
bókahillum og skrifborðs
stólum fyrir skólafólk.
Joker skrifborðiö kostar aðeins kr
3.850.- með yfirhillu.
Vandaðir skrifborðsstólar á hjólum,
Verð frá kr. 1.590.-
Húsgögn ogSu4u(l8„d5bt<
innrett/ngar simi 6-86-900
Útlönd
Kína:
Suður-Afríka:
Ólga eftir að lögregla
drepur þrjú ungmenni
Líf rænt gas í stað
timburs og kola
Duveyton, S-Afríku-Keuter
■ Mikil ólga er meðal nem-
enda í Suður-Afríku eftir að
þrjú ungmenni voru skotin til
bana í óeirðum í Uaveyton sem
er smáborg fyrir austan Jóhann-
esarborg. Að minnsta kosti tveir
hinna látnu féllu fyrir kúlum
lögreglunar á fímtudaginn.
Stálfyrir-
tæki dæmt
fyrir
tollsvik
Wa.shingtun-Keuter
■ Vestur-þýska stálsam-
steypan Thyssen Stahlunion
hefur lýst sig seka af ákæruni
þess cfnis að fyrirtækið hafi
stundað stórfelld svik í tengsl-
um við stálinnflutning sinn
til Bandaríkjanna. Það hef-
ur fallist á að grciða tæplega
3.5 milljónir dala í sekt.
Samkvæmt upplýsingum
frá bandaríska fjármála-
ráðuneylinu flutti dótturfyr-
irtæki Thyssen stál í stór-
felldum stíl til Bandaríkjanna
á árunum 1978-'81, en þess-
ar sendingar voru vitlaust
merktar þannig að stálið
taldist í mun lægri gæða-
flokki en raunin var. Með
því móti greiddi fyrirtækið
lægri toll af stálinu. Á þess-
um árum mun Thyssen hafa
haft í frammi gífurleg undir-
boð á stáli ti! bandarískra
bílaverksmiðja.
Lögreglan lokaöi veginum til
Daveyton í gær af ótta við að
óeirðirnar kynnu að breiðast út.
Margir þeirra.sem tóku þátt í
óeirðunum,eru svartir nemend-
ur í gagnfræða-og mennta-
skólum. Um 20.000 nemendur
neita að sækja tíma vegna óá-
nægju með stjórn skólakerfisins
þar sem átta sinnum meira fé er
veitt til kennslu hvers hvíts
nemanda en til kennslu svert-
ingja.
En samtímis því sem lögregla
reynir að lialda aftur af óánægð-
um svertingjum, sem krefjast
mannréttinda, hvetur stjórnin í
Suður-Afríku nágrannaríkin,
þar sem svertingjar fara með öll
völd, til þess að bæta tengslin.
■ Tæplega 2,4 milljónir
bændafjölskyldna í Kína
nota lífrænt gas í stað timburs
og kola. Gasið er framleitt í
djúpum rotgryfjum þar sem
mykju, svínaskít og sorpi er
fleygt. Gryfjurnar eru lokað-
ar og gasið leitt í leiðslum inn
í hús bændanna þar sem það
er notað til að elda mat og
hita vatn.
Efnabreytingar í skítnum
og sorpinu í rotgryfjunni
drepa ýmis snýkjudýr oggera
skítinn að miíclu betri áburði
en ella þannig að landbúnað-
urinn nýtur einnig góðs af
þessari eldsneytisframleiðslu
bændanna.
í skýrslu sem landbúnað-
arráðuneyti Kínverja hefur
látið gera um framleiðslu líf-
ræns gass til eldsneytisnota í
sveitum og smábæjum er
mjög eindregið mælt með
því að notkun lífræns gass
verði aukin enn meira með
fræðslu og áróðri. í þessari
skýrlsu er lagt til að það
verði setr sem markmið að
árið 1990 verði 10 milljón
bændafjölskyldur farnar að
framleiða lífrænt gas í rot-
gryfjum.
Bandarísk læknaskýrsla:
Streita og einangrun
veldur hjartaáföllum
Boston-Reuter.
■ Þriggja ára rannsókn nokk-
urra bandarískra lækna hefur
leitt í Ijós að stór hluti þeirra
sem fá hjartaáfall þjást af streitu
(stressi) og er félagslega ein-
angraður.
Vísindamennirnir athuguðu
2.230 karlmenn sem fengu
hjartaáfall. Þeir skiptu þeim í
tvo hópa eftir því hvort þeir
voru langskólagengnir eða
höfðu fengið minna en 10 ára
kennslu. 1 Ijós kom að 76%
þcirra sem höfðu gengið í skóla
skemur en 10 ár, höfðu lengi
þjáðst af streitu en 44% þeirra
sem voru langskólagengnir.
Hvað varðaði félagslega einangr-
un sýndi könnunin að 45%
þeirra sem höfðu litla menntun
umgengust aðeins lítinn hóp
náinna ættingja og vina en 23%
menntamanna voru félagslega
einangraðir.
Þeir sem kvörtuðu yfir mikilli
streitu virtust líka hafa minni
möguleika á því að lifa af hjarta-
áfall en hinir sem voru tiltölu-
lega afslappaðir í lífi sínu. Dán-
artíðni streittu sjúklinganna var
11% eða 2,5 sinnum meiri en
hjá venjulegum sjúklingum sem
fá hjartaáfall. Þetta hlutfall
hækkaði upp í um 15% ef
sjúklingarnir voru félagslega
einangraðir auk þess að vera
streittir.
í leiðara New England lækna-
tímaritsins, þarsem niðurstöður
rannsóknanna voru birtar, segir
Dr. Thomas Graboys frá Har-
ward-læknakólanum að læknar
verði að leggja meiri áherslu á
að rannsaka sálarástand og sam-
félagsstöðu hjartasjúklinga
áður en þeir láta þá fá lyf.
Hingað til hafi læknar forðast
að fjalla um andlega streitu sem
eina af orsökunum fyrir sjúk-
dómum en nú geti þeir ekki
annað en tekið tillit til hennar.
■ Mont Louis-slysið hefur gefíð frönskum kjarnorkuandstæðing-
um kærkomið tækifæri til að blása á ný til baráttu, en Frakkar verða
með hverju árinu æ háðari kjarnorku. Simamynd-POLFOTO
Israel:
Ekkert
skólahald?
Jenisalem-Reuter
■ Þáð er víðar en á íslandi að
kennarar eru óánægðir með
kjör sín; ísraelsku kennarasam-
tökin lýstu því yfir í fyrradag að
skólar myndu ekki hefjast á
tilskildum tíma í ísrael, eða
eftir helgina, nema þeir fengju
leiðréttingu á launum sínum.
Ilýiradag höfnuðuþeirsátta-
boði Yitzahks Shamirs, sem nú
mun vera fyrrverandi forsætis-
ráðherra, og stóðu fastir á þeirri
kröfu sinni að þeim yrði úthlut-
að átta prósenta ábót á laun sín,
en hluti opinberra starfsmanna
í ísrael fékk svipaða kjarabót á
dögunum. Fjármálaráðherrann
í stjórn Shamirs, Yigal Cohen-
Orgad, ásakaði kennarana um
að skeyta ekki um slæman þjóð-
arhag og sagði að launauppbót
til þeirra myndi fara langt með
að tæma hinn þurrausna ríkis-
sjóð ísraels.
Kjarnorkuandstæðingar
fá beggja skauta byr
■ Slysið í síðustu viku undan strönd Belgíu er franska
skipið Mont Louis sökk með farm af óunnu eldsneyti í
kjarnaofna hefur aldreilis biásið nýju lífi í baráttu
kjarnorkuandstæðinga í Frakklandi, sem hafa átt við snert
af uppdráttarsýki að stríða síðan sósíalistastjórn Mitter-
ands tók við völdum 1981. Kjarnorkuandstæðingar blása
nú til nýrrar baráttu og þykjast þess fullvissir að málflutn-
ingur þeirra muni eiga hljómgrunn hjá almenningi, sem er
lítt eða illa upplýstur um hinar ýmsu hliðar kjarnorkuvæð-
ingar.
andstæðingar semsagt taka upp
þráðinn aftur; þeir mótmæltu í
höfninni í Cherbourg í vikunni
gegn slöku öryggi og leynipukri
í kjarnorkuiðnaðinum og reyna
nú að ná samkomulagi við sam-
tök sjómanna og hafnarverka-
manna um að leggja bann við
því að hráefni til kjarnorkuvera
verði flutt á sjó.
Frakkar nota kjarnorku mest
allra þjóða í heiminum. 29
kjarnorkuver, sem nú eru starf-
andi í Frakklandi, framleiða nú
um 55 prósent þeirrar orku sem
framleidd er í Frakklandi -
vöxturinn er hraður eða úr 8.4
prósentum 1977 - 25 ný kjarn-
orkuver eru í smíðum og gert er
ráð fyrir að hlutur kjarnorku í
orkuframleiðslunni verði um 75
prósent árið 1990.
Deilur um kjarnorkustefnu
Giscards d’Estaings, fyrrum
forseta, áttu stóran þátt í sigri
sósíalista í þingkosningunum
árið 1981. Almennt var búist
við því að sósíalistar myndu
hægja mjög á kjarnorkuvæðing-
unni, en raunin var önnur, því
þeir hafa aðeins gert smávægi-
legar breytingar á stefnu
Giscards, sem er í meginat-
riðum sú að Frakkland, fátækt
land af náttúrulegum orku-
lindum, verði sjálfstöndugt í
orkuframleiðslu.
Röksemdir umhverfisvernd-
arflokksins franska, sem fékk
3.4 prósent atkvæða í kosning-
unum til Evrópuþingsins í
sumar. gegn kjarnorkunni eru
einkum tvenns konar: annars
vegar eru náttúrlega umhverfis-
sjónarmiðin, en hins vegarefna-
hagsleg sjónarmið, því þeir telja
sig sjá fram á stórfellda offram-
leiðslu á orku á næstu árum
þannig að 15-20 kjarnorkuver
sem starfandi verða 1990 verði í
rauninni óþörf. Forsvarsmenn
frönsku ríkisrafveitanna EDF
(Landsvirkjunar?) viðurkenna
að Frakkar muni hafa kappnóg
af orku, en þykjast þess fullviss-
ir að hægt verði að selja um-
framorkuna til nágrannalanda.
En kjarnorkuver eru dýrt
gaman og dýrari í byggingu en
hefðbundnari orkuver sem
brenna olíu eða kolum. Kjarn-
orkuuppbyggingin hefur steypt
EDF út í gríðarlegar skuldir
sem námu 21 milljarði dala í
lok síðasta árs. EDF telur þetta
samt arðbæra fjárfestingu, því
þannig verði Frakkar ekki’eins
háðir innfluttri olíu og áður og
einnig sé ódýrara að framleiða
rafmagn úr kjarnorku en olíu
eða kolum.
Hreyfing franskra kjarnorku-
andstæðinga var sterk á síðasta
áratug, einkum eftir mótmæla-
aðgerðir við kjarnorkuver í
nánd við Lyon þar sem einn
maður lét lífið og hundrað
særðust. Og nú vilja kjarnorku-
Mótmæla
bensínhækkun:
Brenna
vörubíla
Santo Domingo-Keuter.
■ íbúar í hverfi miðstétt-
armanna í Santo Domingo
brenndu í gær tvo vörubíla
frá Pepsi-Gola til að mót-
mæla miklum bensínhækk-
unum í Dominikanska lýð-
veldinu.
Hækkanirnar eru á bilinu
20 til 33 prósent. Forseti
lýðveldisins, Salvador Jorge
Blanco, sem tilkynnti um
hækkanirnar í fyrrakvöld
sagði að þær stöfuðu af sam-
komulagi við Alþjóða gjald-
eyrissjóðinn um aðgerðir í
efnahagsmálum. Stjórnin
kallaði út mörg þúsund
manna herlið, áður en hún
tilkynnti um hækkanirnar,
af ótta við að óeirðir brytust
út eins og þegar verð á
matvælunr tvöfaldaðist í
apríl á þessu ári. í þeim
óeirðum létust 55 manns.