NT - 20.12.1984, Blaðsíða 6

• •
HANGIKJOT
ER
HÁTÍÐA-
MATUR
Yandlátir velia
’Cmh
hanéiKjötio
frá okkur
Reyhhú$ $amband$in$
... ■
■SteáflflQ?0£nDáifl£m
MfTi&rM:rmT—
r
S'Qurrc
°SJÓhannsdóWrh
u9læknir:
Arnaðarorð
■ Ritdóma hef ég aldrei skrifað,
og býst ekki við að gera það, en
aðeins hefur það komið fyrir að ég
hafi skrifað um bækur. En nú vill
svo til, að til mín berast um sama
leyti 3-4bækur, allar um sama leyti,
og allar borgfirskar með nokkrum
hætti.og þessar bækurvilja látamig
skrifa um sig. Ég tek fyrst upp,
bókina sem barst mér fyrst í hendur:
Huglæknirinn og sjáandinn Sigurrós
Jóhannsdóttir, sem Þórarinn frá
Kjaransstöðum hefur skráð, ýmist
eftir frásögn hennar sjálfrar eða
öörum gögnum.
Orðið huglæknir er nú svo vel
rótfest í íslensku samtíðarmáli. að
því vcrður naumast þaðan vikið,
jafnvel þótt einhver teldi því ofaukið.
Með því er átt við mann, karl eða
konu.sem hefur öðlast þann
dýrmæta hæfílcika „að geta orðið
sjúku fólki að liði með því að beina
hugsun sinni eða bænagerð til
sjúklinganna meðósk um bata. Það
byggist á því hvort menn játa eða
neita þeim veruleika sem
hugsambandsfyrirbærin eru, hvort
þeir telja nokkurt mark á slíkum
lækningum takandi. Því miður
verður varla annað sagt en að
þjóðfélögin.þar með talið vort
íslenska þjóðfélag, séu „rekin" út
frá því grundvallarsjónariði, að
þcssi fyrirbæri séu ekki til. En það
Itefur verið hin merkilega mótsögn
í íslensku menningarlífi, að hér
hefur það verið alþýðan, sem tók
ráðin af hinum hámenntuðu, sem
höfðu lært það erlendis að þetta væri
ekki til, og meðal þeirra sent hafa
verið drýgstir til áhrifa í þessum
efnum hafa einmitt verið
huglæknarnir. - Og þeir eru óialdir
serit telja sig hafa sótt mikla hjálp til
huglækna þegar hina lærðula kna
þraut - sern auðvitað kemur
stundum fyrir. En hitt mun vera
næsta fátítt hér á landi að fólk hafni
þvf sem læknavísindin bjóða, þó að
þeir leiti til huglæknajslíkt kemur
fremur fyrir þar sem sú hugmynd er
algeng, að „rétt trú" sé skilyrði fyrir
mætti bænarinnar.
Einn þessara íslensku huglækna,
sem hjálpar með styrk samúðar
sinnar og þátttöku í bágindum
annarra, er Sigurrós Jóhannsdóttir.
Uún er ættuð úr Hraunhreppi á
Mýrum, en fluttist til Reykavíkur,
um 1930cnbýrnúaðSkúlagötu60.
Hefur hún lagt stund á þessi
hjálparstörf um áratuga skeið, en
þó mest nú síðustu árin, því hún
hefur fundið kraft sinn fara vaxandi.
Hefur nú Þórarinn frá
Kjaransstöðum unnið það þarfa og
góða verk að setja saman um hana
heila bók. Á bakstðu og forsíðu eru
myndir af Sigurrósu, og þarf enginn
sem lítur á svipinn sem þær sýna, að
vera í vafa um hugarfar þessarar
konu. í bókinnierumargarfrásögur
af merkilegum atvikum, draumum
og draumkenndri reynslu Sigurrósar
og af lækningum hennar. Og
allsstaðar má þarna kcnna hinn
sterka persónuleika hcnnar. Því
Sigurrós er heil og sönn í þessu verki
sínu, og er enginn veifiskati.
Virðing hennar fyrir hinu háa og
sanna er slík, að engum mundi
haldast uppi að lítilsvirða það, þar
sem hún kemur sér við. Málfar
hennarerkjarngott.ogjafnvelsum
tilfinningaorð, sem léttvæg þykja
stundum, verða hjá henni vegleg af
þeim persónukrafti sent hún leggur
í þau.
Vissulega er það rétt sem stendur
í fyrirsögn, að Sigurrós cr sjáandi, í
hinni sérstöku mcrkingu þess orðs.
Munu sýnir hennar sumar hafa verið
„hcilaglegar og stórmerkilegar" eins
og Snorri Sturluson kemst að orði í
Hcimskringlu. En af því sem
smærra er leyfi ég mér að nefna
atvik sent gerðist eftir fund, þar sem
fólk sat saman í hring, á þann hátt
sem flestir íslendingar þekkja.
„Sérðu ekki geislana, Þorsteinn
minn" segir hún við mig eftir fundin,
og „nú Ijómar allur salurinn og allur
veggurinn þarna af þeim". Og hún
gekk eftir því hvort ég sæi þá ekki.
Ég varð að játa, að ekkert slíkt var
mér þarna sjáanlcgt. og bar ég við
ófullkomleika. En hitt fann ég vel.
af hvílíkri djúpri hrifningu þarna var
talað. Ég leyfði mér nú dálítið
bragð, sem var í því fólgið að ég bar
vinstri höndina fyrir augu Sigurrósar
nokkuð frá henni, og spurði hvort
hún sæi þá gcislana enn. Þá sagðist
hún sjá blessaða geislana á lófanum.
- Fyrir mér var þetta sönnun þess að
sýnir hennar væru raunverulegar.
Trúnaður er eitt, sönnun er annað.
-En þetta „bragð" hafði ég lært í
þeim fræðum sem kallast íslensk
heimspeki, og má kallast
rannsóknatæki ekki síður en ýmis
háþróaður útbúnaður er það.
Ég óska bók Sigurrósar hins besta
árnaðar, bæði meðal lærðra og
leikra, og þó einkum þess að rnargir
megi njota góðs af lestri hennar
Enda vona ég að um hana megi
einnig gilda það sem segir í kvæði
Gríms Thomsens um
skógarmanninn Allan a Daie (Allan
á Dali):
...hjá Allan þóttust fínna fleira
er félli bæði að hjarta og eyra
alþýðu sálir einfaldar.
Um Allan a Dale segir Grímur
ennfremur:
aumkan menn við aunia fyllti
ávallt bætti, hvergi spillti
öðlingurinn Allan a Dale
Þau orð mættu líka vel standa um
Sigurrósu. En ekki ntá láta þess
ógetið, sem ég hygg að henni þyki
miklu skipta, að með þessari bók
hefur hún tekið vel í strenginn með
Helga Pjeturss, með því að segja
einarðlega frá sambandsreynslu
sinni varðandi hann. Og hefur
Þórarinn á Kjaransstöðum átt
góðan hlut að því máli einnig, með
því að draga ekki fjöður yfir þá
rcynslu Sigurrósar, heldur einmitt
hið gagnstæða.
Þorsteinn Guðjónsson