NT - 03.03.1985, Blaðsíða 17

Sunnudagur 3. mar* 1085 1 7
„Eg fer á ballið“
■ Auðvitað er það „Óskar“ sem styttan er af. Hjá honum er dómnefndin sem velur „Óskar“
kvöldsins. ^
Ef þú heitir Óskar,,,,
■ y x • . x * ■ ^ ^ i ii • x • ® Dómnefndin ífullu Qöri,
— þa ferou auovitað a bioballið!
■ í kvöld, laugardagskvöld
halda þeir í Félagsstofnun stú-
denta svonefnt „bíóball", og
er það í fyrsta sinn sem gengist
er fyrir slíku, en heiðurinn á
Stúdentaleikhúsið. Þarna
verður kappnóg af uppákom-
um, sem auðvitað verða með
allt öðru sniði en á „venjuleg-
um" böllum.
Má þar nefna að ballið er
tileinkað „Óskari" og fá allir
þeir sem geta fært sönnur á að
þeir heiti Óskar og tilkynnt
hafa komu sína í síma 17017
milli kl. 13 og 15 laugardaginn
2. mars frítt á ballið! Seinna.
um kvöldið verður valinn Ósk-,
ar kvöldsins og honum afhent-
ur farandgripur til varðveislu
ásamt öðrum heiðri sem hon-
um verður sýndur.
f anddyri Félagsstofnunar-
innar verður tekið á móti gest-
um með hlýlegu viðmóti, þeim
færður hinn þekkti Hollywood
£okteill sem að sjálfsögðu er
innifalinn í miðaverðinu. Þá
munu Jóhann G. og Stefán
Jökuls leika á píanó til skiptis
í anddyri á meðan gestir geta
látið drauminn rætast við
„Óskabrunninn". Aðalsalur-
inn verður skreyttur sérstak-
lega, þar verður leikin ný og
gömul bíótónlist ogsérþjálfað-
ar sætavísur munu sjá um sölu
á frekarfrumlegum veitingum.
í hliðarsal verða bíósýningar
af ýmsu tagi og má þar nefna
fræðslumyndir, teiknimyndir
og leiknar indverskar stór-
myndir (ótextaðar).
Hápunktur kvöldsins verður
svo þegar Óskar kvöldsins
verður valinn eins og áður
hefur komið fram en um svipað
leyti verður flugeldasýning.
Aðgangseyrir verður kr.
280,- og rennur hagnaður
ballsins til eflingar Stúde'nta-
leikhússins en það hyggur á
margvíslega dagskrá á þessu
ári.
■ Samskipti kynjanna hefur á
hinum ýmsu tímum verið eitt
helsta viðfangsefni sálfræðinga,
félagsfræðinga, heimspekinga
og rithöfunda - ekki síst
leikritahöfunda.
Og er það að vonum.
Mikið er í húfi fyrir bæði
kynin að þau séu sem eðlilegust
og bjóði uppá sem minnstan
misskilning og sem fæsta
árekstra. En þarna vill
hnífurinn oft standa fastur í
kúnni, því mönnum hefur
reynst erfitt í framkvæmdinni
að vera eðlilegir án þess að
bjóða upp á misskilning og
meiriháttar árekstra. Og gildir
það um bæði kynin - en þó
einkum karlkynið.
Fleira kemur tií. Báðum
kynjum virðist eðlilegt að kúga
hvort annað, þótt með nokkuð
ólíkum hætti sé. Á hinn bóginn
finnst mjög fáum karlmönnum
gaman að láta kúga sig, sumar
konur afturámóti virðast njóta
þess (að vera kúgaðar) og styðja
karlmanninn drengilega í
kúgarahlutverkinu ef þær bara
hreint og beint kúga hann ekki
til þess. Aðferðirnar eru líka
ólíkar. Aðferð karlmannsins er
næsta augljós, ef ekki
yfirborðsleg. Aðferð konunnar
er langtum lúmskari, ef svo
mætti segja, og get ég bent á
einskonar dæmi því til
áréttingar. Konan ein getur
blandað saman píslarvætti
(væntanlega af því að hún sé
kúguð) og hlutverki hins
fullkomna kúgara (og fer létt
með það), þannig að kúgun
karlmannsins sé nánast hlægileg
sýndarmennska þegar grannt er
skoðað og upp er staðið. Samt
hélt hann allan tímann í
karlmennsku sinni að hann væri
hinn mikli kúgari. Satt að segja
er það ekki fallega gert að
blekkja hann svo herfilega, og
það kannski í blóma lífsins. Um
þetta hefur Strindberg skrifað
nokkuð góð leikrit.
Mr. Just Enough segir
einhversstaðar: „Women are
possessive about men, men are
possessive about themselves“.
Með öðrum orðum:
Karlmaðurinn á í stöðugri
frelsisbaráttu jafnframt því að
gegna hlutverki kúgarans á
heimilinu af sæmilegri reisn.
Þetta með konur skýrirsig sjálft
- þó mætti nefna dæmi til
glöggvunar þeim sem ekki eru
of sleipir í enskunni. Konur hafa
tilhneigingu til að greiða
mönnum sínum, færa þá í
frakkann og klippa „veiðihárin"
úrnösum þeirra. Fáirkarlmenn
hafa smekk fyrir þessu nema
þeiríhjartasínu, nýrumoglifur
hafi viðurkennt ósigur sinn fyrir
hinni kvenlegu kúgun og misst
hæfileikann að vera „possessive
about themselves.“
Auðvitað „spilar margt“ inn í
hugtakið „kúgun“, sem svo
hefuráhrifásamskiptikynjanna 1
sem frægt er orðið. Eitt af því
er afbrýðisemin svonefnda -
sem er reyndar einskonar
kúgun,endafræg aðendemum.
Hún lýsir sér gjarna á þann hátt
að konur verða vitlausar ef
körlunum dettur í hug að „taka
í“ utan landhelgi, ef svo má
segja - og öfugt. Hápunktur
afbrýðiseminnar er þó þegar
körlunum dettur ekkert slíkt í
hug en konurnar finna út að
þeim hafi einmitt dottið það í
hug (einkum ef körlunum hefur
dottið í hug að fara í göngutúr
án þeirra eða mæta
einhversstaðar án þess að fá
greiðslur fyrir) - og verða þá
gjarnan enn vitlausari en í því
tilviki sem þær höfðu nokkra
ástæðu til (ígóðvilja sagt). Þetta
er hin ekta afbrýðisemi.
Og þarna komum við einmitt
aftur að grunnhyggni
karlmannsins. Ef konan heldur
framhjá honum uggir hann ekki
að sér, enda finnst heilbrigðum
íslenskum karlmanni það
óhugsandi. Hann er því
óviðbúinn og varnarlaus, einsog^
fyrri daginn. Ef karlmaður er
afbrýðisamur er það venjulega
af ástæðulausu og fyrir
misskilning (kannski hefur
Um samskipti kynjanna
i. ■ . ---
konan hans unnið það eitt sér til
sakar að vera falleg) - en hafi
hann raunverulega ástæðu til
þess „fattar" hann það sjaldnast
(nema konan leggi sig alla frani
við að troða því inn í hausinn á
honum og verður hann þá
gjarna óskaplega spældur ef
ekki snaróður og jafnvel
hættulegur. Lúber hann konu
sína þá ósjaldan, enda er honum
lítt skiljanlegt hvernig henni
getur dottið annaðeins í hug.
Slíkar barsmíðar fara ekki vel í
litteratúr, sem betur fer verð ég
að segja).
Sumir þjóðflokkar suðrænir
hafa það tiÞsiðs að berja konur
sínar reglulega og þá helst
daglega, og er það haft fyrir satt
að lítið sé þar um kvennaofbeldi
og ekki annað framhjáhald en
saklausir tilburðir karlmannsins
í þá veru, svona rétt einsog til
að sanna eigin karlmennsku
fyrir sjálfum sér og feimnu og
rjóðu bossalínunni í þarnæsta
húsi í leiðinni eða þá
túristavalkyrjum norðursins, og
þá í þeini óeigingjarna tilgangi
að viðhalda góðurn orðstír hins
suðræna karlstofns. Ber ekki á
öðru en eiginkonur þeirra
afkomenda rómversku
hersveitanna láti sér þetta vel
lynda og hvarfli ekki einu sinni
að þeim að setja upp
píslarvættissvip, enda yrði
karlpeningurinn þá alveg óður
og létu þær hafa aukaskammt af
vel útilátnu pústri. Eða þá hann
örvinglaðist yfir skilningsleysi
konunnar.
Vonast ég til að ég hafi leitt
mönnum fyrir sjónir ýmis
vandkvæði á því að koma á
eðlilegum skilningi án árekstra
í samskiptum kynjanna. Nema
þá að meðtaka ofbeldi
annarshvors kynsins sem hreina
guðsblessun - því ef við,
bræður, ætluðum okkur þá dul
að keppa við konurnar á þessum
vettvangi erum við dæmdir til
að lúta í lægra haldi, jafnvel þó
við höldum að því sé öfugt farið.
Oddur Björnsson