Sunnudagsblaðið - 11.04.1965, Blaðsíða 9

MAGNÚS F. JÓNSSON trésmiður í Reykjavík, er háífátt-
ræður a'ð alcti i. Hann smíðar nær allar hrífur, sem seldar eru í
landinu og er jafnframt stórframleiðandi í kustsköftum. Hann
á ágæta trésmiðju að Hagamel'47 .og.vinnur þar öllum .stundum
ásamt einum meðstarfsmanni osr konu sinni. Hann fæddist að
Torfustöðum í Miðfirði í Húnaþingi 1891, sonur Jóns Jónssonar
bónda þar. Ólst hann þar upp, staðfesti þar ráð sitt ogr hjó í aldar-
fjórðung. Áður lærði hann trésmíði og fór auk þess í siglingar.
Meðan hann var hóndi gegndi hann mörgum trúnaöarstörfum
fyrir sveit sína og Iagði á margt annað gjörfa hönd. Hahn hef-
ur alla tíð verið fróðleiksfús og fræðagjam og hefur ritað margt
um fyrri daga. Árið 1950 kom út bók á forlagi Norðra, sem hann
hefur ritaö. Hét hún: Skammdegisgestir. Hún segir frá mönnum,
málefnum og atburðum, sem Magnús hefur kynnzt á langri ævi.
Jónas Jónsson frá Hriflu ritaði formála fyrir þessari bók. —
Fyrir nokkru kom Magnús F. Jónsson að máli við mig og
sat hjá mér góða stund. Kom þá í ljós, að hann átti töluvert af
rituðum minningum í fórum sínum og talaðist svo til milli okk-
ar, að hann kæmi með þættina til jmín og ég setti þá sajnan í
þeirri röð, sem mér þætti heppilegust — og birti síðan i Sunnu-
dagblaðinu. Fyrsti þátturinn kemur hér, en hinir koma i næstu
blöðum. Alls hygg ég, að þættirnir verði sex eða sjö. — Kg vi)
taka það fram, að ég hef engu breytt í máli Magnúsar F. Jónsson-
ar, aðeins raðað köflum hans. Magnús ritar gott mál, en það
sem mér finnst mest um vert, er hversu glöggt auga hann hefur
fyrir sérkennum manna og næma tilfinningu fyrir atburðum og
jafnframt fyrir hinu gamansama. — Magnús F. Jónsson hætti
búskap árið 1944 og flutti þá til Rcykjavíkur. Hann neitar af-
dráttarlaust að láta taka mynd af sér. Svo að við verðum að
bregða út af venjunni — og birtum ekki mynd af höfundi. Én
það hygg ég, að lesendur fái glögga mynd af Magnúsi um leið
og þeir kynnast frásögnum hans.
Vilhj: S. Vilhjálmsson.
vanheila augans, en meiddi hann
þó ekki að neinum mun, en karl-
inn kveinkaði sér og Bjöm fór að
skæla því hann var mér í skapi
þegar hann var ungur og unni afa
okkar mikið. Ég hélt að hann
þyrfti ekki að orga þó að hann
hefði komið eitthvað við blinda
augað, það væri ónýtt hvort eð
væri. Þá sagði afi minn:
„Það er bezt að þú snúir einn,
þú ert vís til að reka hrífuna upp
í heila augað mitt”.
Eftir þetta kallaði hann mig oft
skrattakoll og vandist ég því smám
saman og kunni vel við það, því
mér fannst það tákna karlmennsku
og óbilgjarna hreysti, því það hafði
ég margsinnis heyrt, að skrattinn
væri engin skræfa.
Afi minn atti mér miskunnar-
laust til þess að reka fé úr túni að
vorinu, því það var ógirt og lá
undir þrotlausum ágangi. Þessir
frárekstrar urðu mér leiðigjarnir
enda þótti mér karlinn hlífa Birni
bróður mínum við þessum leiðu
snúningum. Einn heitan sólskins-
dag var það, að afi minn sat á hey-
meis sunnanundir bæjarstafnin-
um. Hann var að gera við reiðinga.
Við bræður vorum þar hjá honum.
Björn dró þræði í nálar fyrir hann
og var honum með fleira hjálpleg-
ur. Nokkrar ær með stálpuðum
lömbum linntu ekki ásókn í tún-
hólana, ég hafði varla stundar-
frið því afi minn skipaði mér að
reka þær hvað eftir annað. Þessir
frárekstrar báru lítinn árangur.
Ærnar, þessir þrálátu túnhundar,
eltu mig hægt og bítandi heim á
leið í hvert skipti, ákveðnar i því
að láta ekki undan. Ég var sein-
ast orðinn yfir mig reiður yfir
hlífðarlausum skipunum afa míns.
Loks neitaði ég með öllu að fara
eitt fet. Þá stóð gamli maðurinn
úpp af meisnum og skipaði mér
með hörðu a'ð reka túnvargana
suður fyrir Illukeldu, sem var
hæst landamerkjum Torfustaða- þá
drattaðist ég af stað. Þegar ég var
kominn út fyrir túnfótinn, barði
ég saman hnefunum og bölvaði
afa mínum með þeim kröftugustu
eiðum, sem ég þá kunni. Ég sveikst
ekki um að reka túnbitana þang-
að, sem mér var sagt, svo hélt ég
heim á leið. Reiðin sauð í mér.
^egar ég var kominn það langt
heimleiðis, að ég vissi, að til min
sást, iét ég mig falla ofan í krappa
laut og lagðist þar fyrir. Æmar,
sem ég hafði verið að reka sneru
fljótlega heimleiðis og gengu
fram hjá mér þar sem ég lá hreyf
ingarlaus í gjótunni, en. ég lét mig.
það engu skipta, lét mig dreyma
um að afi minn og anna'ð heima-
fölk héldi að ég hefði orðið bráð
kvaddur út úrþessum rekstrar-
þrældómi. Núi leið nokkur timi.
Mérfór að hálfleiðast að'liggja
þarna eins og dauðm hlutur, en
reiöin sjatnaði smámsaman, þó var
ég staðráðinn í að liggja þarna enn
um, isinn; en sú fyt'irætlÞn átti sétr
ekki langan aldur. Allt í einu komu
óvinirnir, túnsæknu æmar i hala-
rófu og voru nær þvi búnar.að
ganga ofan á mig i lautinni, cn
afi og Björn bróðir minn fylgdu
þeim fast eftir. Þegar afi minn sá
mig risa upp úr bælf mínu; sagði
hann:
„Þarna hefuröu þá legið skratta
kollur, mér datt aldrei í hug að
néitt hefði orðið að. þér”. .
Það leyndi sér ekki að Björn
bróðir minn varð feginn að sjá
mig heilan, en ég fylgdist nú með
þeim hálfpartinn skömmustulegur
þvi ég fann að þetta sjálfdauða-
bragð hafði að miklu - leyti mis-
heppnazt. Við þrir rákum nú æm-
ar upp í Seljafjall, en þangað þótti
mér alltaf gaman að koma.
•Um kvöldið þegar ég var hátt-
aður var ég alsáttur við afa minn
og sái’iðraðist eftir að hafa. böllvað
honum og hélt því með sjálfum
mér að gera það aldrei oftar.
ÚUNNUtUerSPLA?
ALÞÝDVDUk&S) -