Sunnudagsblaðið - 10.05.1964, Qupperneq 15

Hlíð, or fæddist milli 1G20-40,
Höskuldssonar í Hlíð, Hannesson-
ar Krango eður Krangefod, er bjó
® Kambafelli kominn liingað frá
Noregi og þangað frá Grikkiandi.
Margrét dó 1826. Hún var móðir
borbjargar í Steinum”.
VI.
Eins og getið er hér að framan,
befur Jón Sigurðsson þjóðsagna-
safnari skrásett munnmo-din um á-
lögin á Steinabæjunum 08 e? sag*
an á þessa leið: „Sú er sögn um
Steinalæk, að í Steinum liefðu
áður búið fjórir bændur og hefði
einn þeirra átt alla tpríuna. Það
sést'og enn i dag á nöfnum engja
og tuna, áð bændur hafa yerið
þar þrír eða fjórir, og er svo að
sjá, sem hver hafi átt spildu sér.
Þar til benda nöfnin Árnatún,
Narfar og ívarsskákir. Sá, er átti
alla jörðina, varð einhverra orsaka
vegna að selja hana fyrir lítið yerð.
Nagði hann það þá á, að hún
skykli fara fyrir minna, og skyldi
lækurinn taka bæinn af, en þó ekki
meðan kirkjan yæri, enda er það
trú, að lækurinn grandi ekki bæn-
um meðan kirkjan stendur. Önnur
sögn er það um Steinalæk, að
förukvenmaður kæmi að Steinum
bæði að gefa sér að drekka, og
v§rð fyrir þeirri mannvonzku, sem
sialdgæf er, að sá, er hún liitti,
visaði heuni í lækinn. Mælti hún
Þá svo um, að hann skyldi verða
Þpl bæjarmanna. Hess hefur oít
vart orðið, að eitthvað hefur slag-
að heim á bæinn í Steinum, ann-
aðhvort undan óveðri eða ofsa-
hlaupi og umbroti í læknum, svo
sem i hitt eð fyrra vetur (1860).
Stundum hefur heyrzt gól, en þó
sjaldan. En þar til er sú sögn, að
útburður hafi verið borinn undir
hæjarhekk. En hvernig sem á þessu
hefur staðið, þá hefur engum
manni orðið meint við, sem það
hefur fyrir borið”.
Jón skrásptur þessa álagasögu
Wn Steinaþæi og Steinalæk árið
1863. Qg eru nú engin tíðindi af
Steinalæk að segja um aldarfjórð-
ÚÚgsskeið. Jón flytur hinsvegar
frá Steinum til Reykjavíkur á
Þessu tímabili og er ekki meir til
íyásagnar um álögin í Steinum.
Hann varð úti i Kó'pavogshálsi 17.
ían. 1877.
" VII.
Þessu næst er frá því að segja,
að þar kom, að farið var að ræða
um að leggja niður kirkjuna í ■
Steinum. Þrjár kirkjur voru í
Austur-Eyjafjallalireppi um þess-
ar mundir: Steinakirkja, Skóga-
kirkja og kirkjan í Eyvindarhól-
um. Munu ýmsir hafa talið, að all-
vel væri fyrir kristindómi og sálu
hjálp Austur-Eyfellinga séð með
einni kirkju, og lögðu til, að kirkj-
an í Eyyindarhólum yrði látin
nægja, en kirkjurnar í Skógum
og Steinum lagðar niður. Ekki
munu þó allir hafa verið á einu
máli um þetta, enda bera flestir
hlýjan hug til kirkju sinnar, en
auk þess var kirkjan í Steinum
nokkurs konar verndarvættur stað
arins og þannig á henni sérstök
helgi. Kirkjurækni og trúaráliugi
höfðu og löngum fylgt Steina-
kirkju. Til marks um það er m. a.
eftirfarandi saga: Mpskulcjur hét
maður Ólafsson og Ingvildar Jóns-
dói,tur í Steinum. Hann bjó á
Núpakoti, en seinna að Berjanes-
koti. Hann var mikill maður vexti
og heljarmenni að burðum, enda
kallaður Höskuldur sterki. Hösk-
uldur var maður sérlega kirkju-
rækinn og var cinu sinni sem
oftar við Steinakirkju fyrsta sunnu
dag í föstu, þegar guðspjallið er
um freistnina; en er íesin voru
þessi orð: „Allt þetta mun ég gefa
þér ef þú fellur fram og tilbiður
mig“, — — kallar Höskuldur upp
undir messunni: „Hefði ég verið
herrann Kristur þá skyldi ég hafa
gefið honum á andskotans kjaft-
inn“.
Framh. á bls. 352J
ALÞÝÐUBLAÐIÐ - SUNNUDAGSBLAÐ 35I