Vikublaðið - 21.01.1994, Blaðsíða 8

Sveitarstjóriiariiiáliii
8
VIKUBLAÐIÐ 21. JANÚAR 1994

Er jafnrétti meira
á Akureyri en
annars staðar?
Bæjarstjóm Akureyrar samþykkti
á síðasta ári aðra jafnréttisáætlun
sína sem gildir til 1997. Mark-
miðið með henni er meðal annars gert
ráð fyrir að stofiianir og fyrirtæki bæj-
arins geri sínar eigin áætlanir þar sem
gerð er grein fyrir hvemig þau ætli að
framfylgja jafhréttisáætlun bæjarins.
Frá 1991 hefur sérstakur jafiiréttisfull-
trúi starfað hjá bænum og mun svo
verða áfram. Að þessu Ieyti er Akureryi
er í fararbroddi ef litið er til annarra
sveitarfélaga.
Jafnrétti í bœjarfélaginu
sjalfu
„Stærsta breytingin á nýju áætluninni er
sú að hin fyrri beindist eingöngu að starfs-
mannamálum og bæjarkerfinu,“ segir Val-
gerður H. Bjarnadóttir, jafnréttis- og
fræðslufulltrúi Akureyrarbæjar.
„Nýja áætlunin fjallar ítarlegar um þau
mál en snýr einnig að jafhrétti í bæjarféiag-
inu sjálfu. Með nýjum jafnréttislögum
1991 var sveitarfélögum með 500 íbúa eða
fleiri gert skylt að koma á fót jafhréttis-
nefndum. Þeim er ætlað að hafa frumkvæði
í jafnréttismálum í bæjarfélögunum. A
þessum lögum er áædunin byggð. Sá „mis-
skilningur" ríktí að jafhréttisnefhdin ætti
eingöngu að fást við jafnrétti í bæjarkerf-
inu en hún er svipuð nefnd og félagsmáia-
ráð eða atvinnumálanefnd sem vinnur að
málum bæjarfélagsins fyrir hönd bæjar-
kerfisins.
Bæjarkerfið getur svo valið að vera fyrir-
mynd og það höfum við ákveðið að vera.
Þess vegna verður starf jafnréttisfulltrúa og
jafnréttisnefttdar mikilvægt innan kerfis-
ins.“ '
Grundvallaratriði
að veita jjármagni
til jafnréttisnefnd-
ar
Valgerður segir það mjög
mikilvægt í nýju áætluninni
að þar sé leitast við að virkja
og styrkja konur hvar sem
þær standa í valdakerfinu.
„Við getum hamast við
það næstu tuttugu árin að ná
helmings hlutfalli kvenna í
deildarstjórastöðum og með-
al bæjarfulltra og það verður
mikilvægur árangur þegar
það tekst.“ Hún telur það þó
ekki síður mikilvægt að ná til
þeirra kvenna sem eru í
neðsta lagi valdapíramídans
Athygli launagreiðenda og launþega er vakin á því að breyttar reglur
varðandi dagpeninga sem halda má utan staðgreiðslu taka gildi við
staðgreiðslu á árinu 1994.
Hjá launþegum sem ferðast á vegum vinnuveitanda á árinu 1994 og fá
greidda dagpeninga er heimilt að halda utan staðgreiðslu dagpeningum
samkvæmt skattmati ríkisskattstjóra, sbr. þó eftirfarandi takmarkanir.
Dagslerðir
Ef dagpeningar eru greiddir vegna dagsferða innanlands
er heimilt að halda utan staðgreiðslu fjárhæð sem nemur hálfu
fæði á dag vegna ferðar sem stendur yfir minnst 6 klst. eða fjárhæð sem
nemur heilsdagsfæði fyrir hverja ferð sem stendur yfir minnst 10 klst.
Ekki er heimilt að halda utan staðgreiðslu dagpeningum
samkvæmt framansögðu fyrir fleiri ferðir en 30 á árinu 1994.
Þegar gisting fylgir ferðalagi
Fyrir hvern dag sem dagpeningagreiðslur fara fram yfir 30 daga lækkar sú
fjárhæð sem halda má utan staðgreiðslu sem nemur 723 kr. á dag. Gildir
þessi regla hvort sem um er að ræða dagpeninga erlendis eða innanlands.
Breytingin frá áður gildandi reglum er sú að ekki er lengur miðað við að
ferð vari lengur en í 30 daga samfellt.
m
RÍKISSKATTSTJ ÓRI
„Fólk áttar sig á því aðjafnréttismál eru mikilvæg og ekki
bara barátta milli kynjanna heldur er þetta barátta beggja
kynjafyrir betra bæjarfélagi og betra lífi, “ segir Valgerður
K. Bjarnadóttir.
„Viðhöfum séðþaðá undanfómum árum að réttindi sem
við álitum sjálfsögð hafa auðveldlega verið afnumin. Það
sem einu sinni hefur áunnist þarf alltaf að verja, “ segir
Sigríður Stefánsdóttir.
„Deildum bæjarins er gert skylt aðgera sérstaka áællun til
hvers árs þar sem þeir tilgreina hvemigþær ætla að stuðla
að jafhrétti t sinni stofiiun eða deild, “ segir Hugrán Sig-
mundsdóttir
og auka áhrif þeirra. Með því er píramíd-
inn flattur út í stað þess að sífellt sé reynt
að hjálpa konum að klífa hann.
I jaíhréttísáætluninni er gert ráð fyrir
námskeiðahaldi og á næstunni verður t.d.
haldið námskeið fyrir konur um sveitar-
stjórnarmál til að auðvelda þeim þátttöku í
þeim.
Sigríður Stefánsdóttír, formaður bæjar-
ráðs, segir það verða að fara saman að auka
hlutfall kvenna í valdastöðum og auka áhrif
þeirra sem ekki eru í valdastöðum. Konur
eru meirihluti bæjarstarfsmanna en flestar
áhrifalausar. „Til þess að jafnréttisnefndir
hafi áhrif er grundvallaratriði að það sé
viðurkennt að þær þurfi fjármagn,“ segir
Sigríður. „Lagaákvæði er ekki nóg og það
dugar ekki að kjósa bara jafnréttisnefnd því
það er dýrt t.d. að halda námskeið, gera
kannanir og ráða starfsmenn. Eg held að
margir gætu lært af okkur hvað þetta varð-
ar. Við höfum varið meira fé en önnur
sveitarfélög til jafnréttismála. Hins vegar
gerist ekkert án áhugasamra einstaklinga.
Hjá Reykjavíkurborg svo dæmi sé tekið er
virk jafnréttisnefhd en hún virðist ekki ná í
gegn í borgarstjórn.“
„Konur í borgarstjórn Reykjavíkur hafa
ekki jafh sterka stöðu og við hér því þær
eru ekki margar í meirihlutanum,“ segir
Valgerður. „Hér höfðu konur miklu sterk-
ari stöðu þegar jafnréttisumræðan fór af
stað. Kona var forseti bæjarstjórnar og við
vorum um tíma meirihluti bæjarstjórnar.“
Hugrún Sigmundsdóttir, formaður jafn-
réttisnefndar Akureyrar, segir mikinn
áhuga á nýju jafnréttisáætíuninni og marg-
ir hafi hringt tii að fá hana senda, m.a.
Reykjavíkurborg fyrir borgarfuiltrúa. Jafn-
rétrisfulltrúi Akureyrarbæjar er eini jafn-
réttisfulltrúinn á landinu og er mikið leitað
frá öðrum bæjarfélögum og stofhunum til
hennar svo að í raun sinnir fulltrúinn víð-
tækara sviði en hún er ráðin til. I jafnréttis-
lögum frá 1991 er heimilað að ráðinn verði
jafnréttisfulltrúi á vegum ríkisins en ekkert
hefur verið gert í því og staðan hefur ekki
verið auglýst.
Þrettán ára saga jafiiréttis-
starfs hjá Akureyrarbæ
Valgerður H. Bjarnadóttir segir að það
þurfi að leita allt aftur til ársins 1981 til að
finna skýringar á sérstöðu Akureyrar í jafn-
réttismálum. Þá var stofnuð jafnréttis-
nefhd sem starfaði af krafti og þá fóru kon-
ur á Akureyri að huga að stofnun kvenna-
framboðs. I kosningunum 1982 fékk
Kvennaframboðið 2 fulltrúa af 11 í bæjar-
stjórn og konur úr öðrum flokkum komu
inn í bæjarstjórn. Hluta þessa kjörtímabils
voru konur í meirihluta innan bæjarstjórn-
ar og jafhréttisnefhd bæjarins var mjög
virk.
Upp frá því var farið að ræða aðgerðir í
jafhréttismáluin. 1989 var jafhréttisáætíun
Akureyrar samþykkt í fyrsta sinn og þar var
kveðið á um ráðningu jafhréttisfulltrúa,
þess fyrsta á landinu. „Þeir eru óskaplega
fáir núorðið sem leyfa sér að vera opinber-
lega á móti jafhréttismálum, bæði í bæjar-
stjórn og í bænurn," segir Valgerður.
„Hluti af því er blekking en hér hefur ver-
ið unnið það mikið að jafnréttismálum að
fólk er farið að þekkja þá vinnu. Fólk áttar
sig á því að jafhréttismál eru mikilvæg mál
og ekki bara barátta milli kynjanna heldur
er þetta barátta beggja kynja fyrir betra
bæjarfélagi og betra lífi. Þá eru karlmenn
eru orðnir töluvert virkir í umræðunni."
Leyfa sér ekki lengur að vera
opinberlega á móti jafnrétti
Hugrún telur fyrri jafnréttisáætlunina
hafa verið barn síns tíma. „Lengi vel var
því ekki framfylgt að ráða jafnréttisfulltrúa
og ég held að það hafi gert það að verkum
að ekki var farið eins nákvæmlega eftir
áætluninni og annars hefði verið.“
Sigríður telur það að hafa jafnréttisáætl-
un, jafnréttisfulltrúa og starfandi jafhréttis-
nefnd tryggja jafhréttisstarfið í sessi. „Bæj-
arstjórn Akureyrar er ekki öll brennandi af