Vikublaðið - 16.12.1994, Blaðsíða 6

Kreppan
VIKUBLAÐIÐ 16. DESEMBER 1994
Ríkisstjórnln blind gagnvart
greiðsluvanda heimilanna
Búast má við því að í höfuðborg-
inni einni verði um 550 ein-
staklingar úrskurðaðir gjald-
þrota á þessu ári. A síðasta ári voru
„aðeins“ 209 einstaklingar úrskurð-
aðir gjaldþrota og að sama skapi urðu
„aðeins“ 107 einstaklingar gjaldþrota
í Reykjavík árið 1992. A síðustu
tveimur árum hefur því gjaldþrota
einstaklingum í borginni fjölgað hátt
í sexfalt. A sama tíma hefur það gerst
að gjaldþrota lögaðilum (fyrirtækj-
um) hefur fækkað. Þau voru 316 í
fyrra en verða í námunda við 215 í ár.
Þetta er lýsandi afleiðing þeirrar
stefnu sem einkennt hefur störf nú-
verandi ríkisstjómar, þar sem saumað
er að launafólki en fyrirtækjum íviln-
að á allan hugsanlegan hátt. Og það
er um leið lýsandi fyrir eðli og stefhu
stjómarinnar að í nýboðuðum að-
gerðum, sem milda skyldu ásjónu
stjómarinnar, er gripið dl skatta-
Húsnæðisstofnun: Leysir að líkindum til sín 110 til 115 íbúðir á þessu ári.

i
JólapakkatiJboö
Póstsins
" ■' | >
\ V v
Umbúðir og
burðargjald
á aðeins
310 kr.
v I^Ufttífl <ÍT hvert sem er
JgLií^ Pé#* „jg/A „/ 'tftí innanlands,
1§.
'§k
lil'-
I
IfcrJ
Is

Umbúöir stærð B i
(23x31x12 cm) J
burðargjald = 310 kr. •
Má senda hvert sem J
er innanlands. 1
óháð þyngd.
Jólapakki Póstsins er
einn ódýrasti, þægilegasti
og öruggasti sendingarmátinn
fyrir jólagjafimar í ár. Þú greiðir
aðeins 310 kr. fyrir umbúðir og
burðargjald, óháð þyngd og það skiptir
ekki máli hvert þú sendir pakkann hér
innanlands - gjaldið er alltaf það sama.
Jólapakkatilboð Póstsins gildir
frá 1.-24. desember 1994.
PÓSTUR OG SÍMI
Viö spörum þér sporin
breytinga sem fyrst og ffemst koma
tekjuháu stóreignafólki til góða.
10 þúsund nauðungarsölu-
beiðnir Húsnæðisstofnun-
ar
Um leið og gjaldþrotum einstak-
linga hefur farið fjölgandi hefur
nauðungarappboðum stórlega fjölg-
að, ekki síst ffá hendi Húsnæðisstofn-
unar ríkisins. Spáð er að Húsnæðis-
stofnun sendi ffá sér nálægt 10 þús-
und nauðungarsölubeiðnir á þessu
ári, en samsvarandi tala fyrir árið
1992 var 2.511 og því um fjórföldun
að ræða. Má geta þess að á þessu ári
er gert ráð fyrir því að Húsnæðis-
stofhun þurfi að leysa til sín 110 til
115 íbúðir á nauðungaruppboðum,
en 1991 var sambærileg tala 31.
Það er athyglisvert að í umræðum
á Alþingi um skuldastöðu heimilanna
benti Rannveig Guðmundsdóttir fé-
lagsmálaráðherra á að „aðeins" 1%
heimila kærni við sögu þegar um-
sóknir um greiðsluerfiðleikalán væra
annars vegar. Rannveig lét þess þó
getið að á hverjum degi væri verið að
skuldbreyta í bönkunum, en ekld
koin skýrt ffam hjá ráðherra að til að
geta fengið greiðsluerfiðleikalán hjá
Húsnæðisstofhun þarf staða umsækj-
enda að vera orðin svo gott sem von-
laus vegna langvarandi atvinnuleysis,
veildnda eða skertra tekna. Ráðherra
minntist réttilega á að erfiðleikar
vegna „neyslulána“ væri vaxandi þátt-
ur og virtist helst á því að fólk ætti að
kunna betur með peninga að fara, því
lausn ráðherrans var einna helst fólg-
in í því að fólkinu verði boðið upp á
námskeið í meðferð fjármuna heimil-
Mogginn skammar Sjálf-
stæðisflokkinn og banka-
stjórana
Núverandi stjómvöldum virðist
fyrirmunað að viðurkenna að vaxandi
erfiðleikar fólks stafa ekld af því að
það er svo vitlaust í fjármálum. Sú
skýring á vafalaust við um suma. En
meginskýring vandans birtist í lág-
launa- og okurvaxtastefnu stjóm-
valdaxig fyrirtækja. Lykilinn er ekki
síst að finna í því að stjómvöld hafa
passað betur upp á hagsmuni fjár-
magnseigenda en launafólks.
I þessu sambandi er vert að geta at-
hyglisverðs ffamlags ritstjóra Morg-
unblaðsins í Reykjavíkurbréfi síðasta
sunnudag. Þar er því haldið ffam að
rótina að erfiðleikunum vegna
skuldastöðu heimilanna sé meðal
annars að finna í þeim grófu mistök-
um nkisstjómar Framsóknarflokks
og Sjálfstæðisflokks árið 1983 að af-
nema vísitölutryggingu launa en við-
halda vísitölutryggingu lána. Morg-
unblaðsritstjóramir láta þama ekki
staðar numið en bæta við kurteisis-
lega orðuðum en þó mjög hörðum
skömmum á stjómendur lánastofh-
ana og kreditkortafyrirtækja landsins:
„Eina af ástæðunum fyrir þeim
vanda (þ.e. greiðsluvanda heimil-
anna) má sjá í auglýsingum fjármála-
stofhana nánast dag hvem, sem era
flestar ef ekki allar í eigu banka og
sparisjóða, þar sem fólki eru boðnir
gull og grænir skógar í formi
greiðsludreifingar og lánafyrir-
greiðslu. I raun og vera era dóttur-
fyrirtæki bankanna að segja: kaupið
þið nógu mikið fyrir þessi jól, við
dreifum greiðslunum á lengri tíma en
áður, kaupið nógu mikið af hverju
sem er, bílum, tölvum, hlutabréfum
o.s.ffv., við dreifum greiðslunum -
en þess er gætt vandlega að gefa ekki
nákvæmar upplýsingar um hvað þessi
Svavar Gestsson: Þingsályktunartil-
laga um greiðsluaðlögun húsnæðislána
gerir m.a. ráð fyrir endurfjármögnun
fasteignaveðlána og fjölgun starfs-
manna Húsnæðisstofnunar.
Ragnar Arnalds: Allar aðgerðir til að
snúa vörn í sókn í þessum efnum verða
að taka á þessari launastefnu sem rekin
hefur verið í landinu á undanförnum
árum. Ég minni á að í skýrslu Þjóðhags-
stofnunar kemur fram að það er lág-
launafólkið sem skuldar mest.
neyslulán og önnur lán kosta. Er
þetta ffambærilegt af hálfu banka-
kerfisins?"
Skuldastaða heimilanna er ekki að-
eins spumingin um húsnæðislánin,
eins og Ragnar Amalds vék að við
umræðumar um efnið á Alþingi.
„Skilningsrík“ bankafyrirgreiðsla er
eitt atriði. Og námslán era sívaxandi
hluti í skuldunum, um síðustu ára-
inót vora þau um 31 milljarður króna
eða 12 til 13 prósent af öllum skuld-
um heimilanna og meira en helming-
ur af þeim skuldum sem ekki era
vegna húsnæðismála. „Aðrir þættir
en húsnæðismál mega ekki gleymast.
Það verður að ríkja stöðugleiki í á-
kvörðunum urn skilyrði lántakenda,
menn mega ekki sífellt vera að
breyta,“ segir Ragnar.
10 þúsund borgarar þurfa
fjárhagsaðstoð hjá Féló
„Nauðsynlegt er að hafa hugfast að
það verður að vera samræmi milli
greiðslubyrði og greiðslugetu. Þegar
það samræmi raskast verður að vera
til lögbundinn farvegur fyrir fólk að
ná jafnvægi á ný. Takmarka verður
verðtryggingu skuldbindinga. Það er
t.d. óþolandi að skuldir heimilanna
skuli vera að aukast með tekjuákvörð-
unum ríldsstjómarinnar, t.d. bensín-
gjaldshækkunin nýverið. Og stjóm-
völd og launþegahreyfjng þurfa að
endurmeta launastefhuna í landinu.
Félagsmálaráðherra hefur ekld vildð
einu einasta orði að hinni markvissu
láglaunastefhu nkisstjómarinnar.
Fjölmargir hafa svo lág laun að jafh-
vel þótt þeir vinni fullan átta stunda
vinnudag hafa þeir ekki nærri því
nægar tekjur til þess að framfleyta sér
og sinni fjölskyldu og standa undir
greiðslum af húsnæði. Eg get nefnt