Vikublaðið - 24.11.1995, Blaðsíða 3

VIKUBLAÐIÐ 24. NOVEMBER 1995
Þriðja sfðan
ANDSKOTAR
„Siv Friðleilsdóttir bnmaði inná vettvang landsmála í vor þegar hún fór á hraðskreiðu mótorhjóli um Reykjaneskjördæmi og boðaði nýtt fagnaðarerindi í sjávarútvegsmálum. Forysta Framsóknarflokksins
J nmiiRimiii nýju stefinuna en Siv var víghreif og borubrött: kvaðst hvergi
nvnca ira Krorum um gemreytta stefinu. Utá þetta fékk Siv ófa atkvæði á Suðumesjum, enda fa svæði ver- ið jafh grátt leikin af stefiiu síðustu ára. Það er hinsvegar skemmst firá því að segja að um leið og kjörstaðir lokuðu var líkt og Siv væri altekin af pólitísku óminni. Þegar bálreiðir trillukarlar hermdu upp á hana lof- orðin á mótmælafundi á Austurvelli í maí lét hún folla hin fleygu orð: „Eg man ekld effiir öllum þessum lofbrðum!“ Leiðari Alþýðublaðsins
I bakspeglinum
„Erlingur Gíslason, sem lék í
sjónvarpsuppfærslu Hrafiis
[Gimnlaugssonar] á Silfur-
tungli Halldórs Laxness, skef-
ur ekld af því: „Hrafn er af-
skaplega duglegur og ffam-
kvæmdasamur. Það skelfilega
við hann er að hann kemur í
ffamkvæmd öllu, sem honum
dettur í hug. En smekkleysið
gerir hann að trölli. Annars
væri þetta listamaður"....
Annar segir: „Helsta vanda-
málið er, að hann kann ekki
reglumar nógu vel til að geta
brotið þær. Hann er æstur í að
vera með alls konar furðuverk
og uppbrot til þess eins að fara
ekki efidr reglunum. Þetta eru
oft byltingar byltinganna
vegra, annað ekld þegar
grannt er skoðað.“
- Úr Nærmynd gamla Helgar-
póstsins af Hrafni Gunnlaugs-
syni - fyrir næstum hálfum öðr-
um áratug síðan.
Úr alfaraleið
Konumbannaður aðgangur
„Þegar rætt er við „karl-
bændur“ kemur oft ffam að
þeir telja konur sínar og böm
upp með bústofninum - eða
ein kona, 300 kindur og 12
hross. Á stundum er uppröð-
unin á annan hátt - t.d. 12
hross, 300 kindur og ein kona.
Svo vikið sé að bændafundum,
þá mætti oft halda að auglýst
hafi verið „Konum bannaður
aðgangur, nema í fylgd með
fullorðnum.““
„Grímur" i Bændablaðinu,
Reykjavík
Álverið og landsbyggðin
,Já, álver er lausnin. Skítt
með ffystitogarana og lands-
byggðarpakkið sem læmr sig
hafa það ár eftir ár að borga
allt að helmingi meira fyrir
vömna en hún kostar fyrir
sunnan. Það á ekkert betra
skilið fyrst það lætur bjóða sér
þetta sí og æ. Hefúr þetta
nokkuð með það að gera
hversu góða eða lélega þing-
menn landsbyggðin á?“
Elma Guðmundsdóttir í Austur-
landi,
Neskaupstað
Ábyrgðarlausir bankastjór-
ar
„Hæstiréttur hefur dæmt
bankamann fyrir að misnota
aðstöðu sína og með spákaup-
mennsku hagnast um 20
milljónir á kosmað bankans. I
dómnum kemur ffam að
starfsmaðurinn reyndi ekki að
leyna þessari iðju fyrir yfir-
mönnum sínum, sem reyndar
Vikubladstölur
Starfandi lífeyrissjóðir á
íslandi eru 79 talsins, en
af þeim taka níu ekíá
Iengur við iðgjölduin. Af
þessum sjóoum eru 66
sameignarsjóðir en 13
séreignarsjóðir. Hrein
eign sjóðanna við síðustu
áramót nam 234 milljörð-
um króna. Raunávöxtun
eigna sjóðanna var á síð-
asta ári rétt rúm sjö pró-
sent. Á síðasta ári fjár-
festu lífeyrissjóðimir er-
lendis fyrir 1,9 milljarð
króna.
lögðu blessun sína yfir athæf-
ið. [...] Ef á daginn kemur að
yfirmenn hins dæmda spá-
kaupmanns verða ekki sóttir
til saka, þá er endanlega sann-
að fyrir almenningi f þessu
landi, að bankastjómendur
bera enga ábyrgð, alls enga.
Og þar með er um leið brost-
in forsenda fyrir himinhátnn
launum bankastjóra, sem ættu
með réttu að fá lægri laun en
gjaldkerar eða dyraverðir,
sem sannanlega bera ábyrgð á
störfum sínum.“
Víkurblaðið, Húsavík

„Hugmyndaffæði og
stefna í málefnum fiitl-
aðra hafa tekið niiklum
breytingum á síðustu
áratugum, hver stefnan
hefur leyst aðra af hólrni.
Lykilhugtökin á árunum
1970 til 1990, blöndun
eða samskipan, komu í
stað stofnanahugmynda-
ffæðinnar. [...] Nú cr vax-
in upp fyrsta kynslóð
þroskaheffra og fjölfatl-
aðra sem hafa búið við
eðlilegri lífsskilyrði en
áður þekktust, notið
þjónustu í skjóli fjöl-
skyldu og suinum verið
gefinn kostur á skólavist í
hópi ófatlaðra jafiialdra.
Við sjáum merki þess f
allri framgöngu þessa
baráttuglaða unga fólks
sem margt hvert hefur
skipað sér í sveit þeirra
sem bcrjast fyrir bættum
lífskjörum fatlaðra. Það
er vissulega ástæða til að
fagna.
Ásta B. Þorsteinsdóttir í
Þroskahjálp
a
Umræða að utan
Andstaðan við sameiginlegan
gjaldmiðil Evrópusambands-
ríkjanna, ESB, er ótvíræð
meðal Þjóðverja sem ekld vilja
sjá af þýska marldnu. Þýsldr
sósíaldemókratar, sem hingað
til hafa stutt áform um sam-
eiginlegan gjaldmiðil, hafa
gefið í skyn að þeir munu
leggjast gegn samevrópskri
mynt. Máhð gæti orðið að
helsta deiluefhi þingkosning-
anna í Þýskalandi árið 1998.
Helmuth Kohl kanslari virðist
ætla að láta krók koma á móti
bragði og nota myntbandalag-
ið til að hraða póíitfskum sam-
runa ESB. Þær kröfur sem
þýska ríldsstjómin mun gera
til aðila myntbandalagsins
verða mjög strangar. Aðildar-
þjóðir myntbandalagsins
myndu þurfa að borga millj-
arða dollara í sektir ef ríkis-
sjóðshalli þeirra fer svo mildð
sem eitt prósent ffam yfir við-
miðunarmörk. I reynd myndi
þetta þýða að einstakar þjóðir
myndu tapa sjálfstæði sínu til
að taka efnahagspólitískar á-
kvarðanir. Þjóðverjar hafá
lengi haft þann metnað að
Evrópusambandið verði að
sambandsríld og verði mynt-
bandalagið sldpulagt sam-
kvæmt þessum hugmyndum
er búið að skapa sambandsríld.
Þýsldr sósíaldemókratar
myndu ekki leggjast gegn evr-
ópsku sambandsríld. Aftur á
móti er deginum ljósara að
önnur Evrópusambandsríld
eru mjög treg til að samþykkja
myntáætlun sem fæh í sér
homstein sambandsrílds. Þá
gæti reldð til þess að hug-
myndir um tvístofha Evrópu-
samband fai byr undir báða
vængi. Þjóðir eins og Þýska-
land, Frakklandi, Holland,
Belgía og Lúxembúrg yrðu
kjamaþjóðir með sameigin-
lega efriahagsstefiiu og sam-
eiginlega mynt en fyrir utan
þær stæðu þjóðir í laustengd-
ara bandalagi.
- The Economist,
The European, Die Woche
P ó I i t í s kt I e s m á I
Bamaheill
Þriðja tölublað Bamaheilla,
sem samnefiid samtök standa að,
kom út fyrir skömmu. Á forsíðu
er sagt frá umfangsmiklu kynn-
ingarátaki á vegum samtakanna
sem miðar að því að upplýsa al-
menning uni Barnasáttmála
Sameinuðu þjóðanna. Yfirskriff
átaksins, sem stendur nú yfir, er
„Tökum höndrnn saman“ og er
ædunin að heimsækja hundruð
vinnustaða og sýna sjónvarps-
þætti á Stöð 2, auk sjónvarpsaug-
lýsinga sem landsmenn hafa séð
að undanfömu. Það fólk sem sér
um vinnustaðaheimsóknir býr að
reynslu og þekkingu á málefhum
bama og unglinga og hefur auk
þess fengið sérstaka þjálfun. Þór-
unn Sigurðardóttir leikstjóri
hafði veg og vanda af skipulagn-
ingu kynningardaganna. Á for-
síðu er einnig samanburðm- á
framlögum Norðurlandaþjóða til
BamaheiU I
Hundruö vinnustaöa
verða heimsóttir
M
Mun mlnnl framlög tll
félngs- o|{ heilbri|}Msmíila
llll
félags- og heilbrigðismála. Þar
kernur ffam að mun lægra hlutfall
landsframleiðslu hér á landi renn-
ur til félags- og heilbrigðismála
en tíðkast á hinum Norðurlönd-
unum. Á íslandi er hlutfallið
18,9%, í Danmörku 31,5%, í
Finnlandi 35,4%, í Noregi
30,8% og í Svíþjóð 38,7%. Hlut-
fiillið verður okkur enn óhag-
stæðara sé teldð tillit til þess að
30% ísfynsku þjóðarinnar er und-
ir 17 ára aldri en þessi aldurshóp-
ur er aðeins 20 prósent dönsku
þjóðarinnar, 23% Finna em á
þessu aldri, 24% Norðmanna og
22% Svía. Inni í blaðinu er viðtal
við hjónin Onnu Dóm Antons-
dóttur og Svein Sveinsson sem
tóku síðsumars við rekstri heimil-
is BamaheiIIa að Geldingalæk á
Rangárvöllum. Að Geldingalæk
dvelja nú sex böm á aldrinum 9-
15 ára og fa þau flest heima-
kennslu á staðnum en eitt þeirra
sældr nám á Hellu. Bragi Guð-
brandsson forstjóri bamavemd-
arstofu gerir grein fyrir starfsemi
stofnunarinnar sem nýlega tók til
starfa. Meðal þeirra verkefna sem
falla undir bamavemdarstofu er
eftirlit með störfum bamavemd-
amefhda, leiðbeiningar varðandi
bamavemdarmál, effirlit með
rekstri heimila fyrir böm og að
efla samstarf og samhæfingu
meðferðarstofriana fyrir böm og
unglinga.
The White Falcon
44 tbl. 54 árg.
Hvíti Fálkinn er vikublað sem
gefið er út á íslandi og dreiffi í
Launafólk fær ekki
sanngjaman hlil
- Launafólk fær ekki sann-
gjaman hlut. Það á bæði við
um Iaun og líka ýmislegt í
lífskjömm, sem snýr að
skattlagningu og öðm sem
stjómvöld sníða og skradd-
arasauma.
Grétar Þorsteinsson for-
maður Samiðnar er ómyrkur í
máli í nýjasta tölublaði félags-
ins þar sem hann ræðir stöðu
launafólks, verkalýðshreyfing-
una, tekjuskiptinguna, at-
vinnuleysið og landflóttann.
Formaður Samiðnar segir
samanburð á umsömdu launa-
töxmm iðnaðarmarma leiða í
ljós að tímakaupið sé um það
bil helmingi hærra á Norður-
löndum en hérlendis. Atvinnu-
rekendur gefe gjaman í skyn,
þótt þeir segi það sjaldnast
fullum fetum, að íslenskir
starfsmenn sldli ekki sömu
vinnu og þekkist hjá öðrum
þjóðum. Grétar geftrr ekki
mildð fyrir þá röksemd og
bendir á að íslenskir iðnaðar-
menn séu eftirsóttir á vinnu-
markaði á Norðurlöndum.
„Vafelaust mætti verkalýðs-
hreyfingin bæta sig,“ segir
Grétar, „en það er enginn vafi
í mínum huga að það er vit-
laust gefið hér [...] Eg held að
hópurimi sem er tekjuhár sé að
stækka. Mér virðist það reynd-
ar vera regla við aðstæður eins
og þær, sem hafe verið nú á
síðustu árum, þ.e. þrengingar á
vinnumarkaðnum og vaxandi
atvinnuleysi, þá virðist það
nánast vera regla að hinum
tekjuháu fjölgar.“
Grétar telur að verkalýðs-
hreyfingin og atvinnurekend-
ur verði að taka á samninga-
málum áður en nóvember er
úti, óánægjan meðal launafólks
sé slík að ekld verði undan vik-
ist.
Töluvert hefur borið á land-
flótta meðal byggingamanna
undanferin misseri og Grétar
furðar sig á þeim ummælum
félagsmálaráðherra, Páls Pét-
urssonar, að ævintýramennska
tinn vafi
aö er
íst gefið

ráði mestu.
- Nokkrir félaga minna, sem
hafe verið að fera á síðustu
mánuðum, hafe setið hjá mér
og ferið yfir ástæður brott-
ilutningsins, og þær eru alveg
áreiðanlega ekld ævintýra-
mennska, segir Grétar Þor-
steinsson formaður Samiðnar.
bæjarfélagi með á fimmta þúsund
íbúum. Það er því ekld minna að
burðum en t.d. Vikublaðið en
reyndar með færri blaðsfðum eða
átta. En meðan við erum upptek-
in af íslensku samfélagi þá er
Hvíti Fálkinn tileinkaður banda-
rískri menningu og hinu hemað-
arlega samfélagi sem ríldr á
Keflavíkurherstöðinni. Þótt þetta
blað hafi verið gefið út um ára-
tugaskeið er tilvist þess líklega ó-
kunn flestum landsmönnum. í
því tölublaði sem okkur hefur á-
skomast (3. nóvember) er meðal
annars að finna fréttir af björgun-
arþyrluflugi vegna veildnda eist-
nesks sjómanns og vegna Flateyr-
arharmleiksins. Þama er grein
effiir prest, séra Heinz E. Kunh
Mahlon um reynslu sína af ís-
lensku roki í blandi við hálku.
Þama er dálkur sem kalla mætti
„Okkar maður“ eða „Eg er...“ að
hætti Vikublaðsins. Grein er að
finna í blaðinu um hvemig
tryggja eigi ffiamgang ákvæða um
jafnrétti (Equal rights amend-
ment). Boðið er upp á leiðsögn
um hvemig losna eigi við hætm-
legan úrgang og íeiðbeiningar
um besm spamaðarleiðimar sem
í boði em. Þama er viðhorfegrein
effiir lt. Crndr. Nick Mazzeo
tannlækni gegn hugmyndinni um
reyklaust tóbak (og gegn tóbald
yfirleitt). Heil síða er af smáaug-
Iýsingum, þar sem einna helst er
boðið upp á búslóðir vegna flum-
inga (enda mikið rennerí á íbúum
,,sveitarfélagsins“). Það er til að
niynda boðið upp á 1993 árgerð
af Jeep Cherokee Sport á 16 pús-
und dollara eða eina milljón
krónur. Og Ioks em þama í-
þróttafréttir, þar sem aðalfréttin
er að körfuboltalið NavFac hafi
tmnið CFK með 59 stiguni gegn
42. Þess skal getið að sérblað er
urn tómstundir á herstöðinni,
The Leisure Bulletin. Þar er t.d.
að finna sjónvarps- og útvarps-
dagskrá, sýningar kvikmynda-
hússins, dagskrá unglingamið-
stöðvarinnar og fleira. Við skoð-
un á sjónvarpsdagskránni koma
ýmsir kunningjar okkar í Ijós:
Roseanne, Seinfeld, Staupa-
steinn, Strandverðir, Simpsons,
Ráðgátur, 60 mínútur og fleiri.
Sjónvarpað er allan sólarhiringinn
á fjórum rásum.