Frjáls þjóð - 20.11.1954, Qupperneq 4

4
FBJÁLS ÞJOÐ
Laugardaginn 20. nóvember 1954.
FRJALSÞJÓÐ
j 11 J Útgefandi: Þjóðvarnarflokkur fslands.
Ritstjórn:
J&n Helgason (ábm.). sími 6169. Bergur Sigurbjörnsson, simi
80631, Valdimar Jóhannsson, sími 82156.
Afgreiðsla: Skólavörðustíg 17. Rvík. Simi 2923. — Pósthólf 561.
Askriftagjald kr. 5,00 á mánuði. — Verð í lausasölu kr. 2,00.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Vopnaburður í
Það er ekki hægt að verjast
brosi, þegar skoðuð er barátta
stjórnarblaðanna gegn Þjóð-
varnarflokknum og þjóðvarn-
armönnum. Fyrstu mánuðina
eftir stofnun flokksins voru
honum sendar smákveðjur við
og við, og hélt Morgunblaðið
þvi fram, að hann væri gerðui'
út af kommúnistum, en Tím-
inn sagði á vixl, að hann væri
stofnaður af kommúnistum eða
Sjálfstæðismönnum. Stundum
voru báðar kenningarnar í sama
blaði. Þessu fylgdi svo dálítið
aurkast á einstaka menn, svona
til smekkbætis.
Éftir alþmgiskosningarnar
var tekin Upp nv iína hjá
stjórnarblöðuiium. — Fyrir-
skipun flokksforingjanna til
blaða þeirra var sú, að
þjóðvarnarmenn mætti helzt
ekki nefna, því að þeim yk-
ist bara fylgi, ef athyglinni
væri beint að þeim. Kjör-
orðið var, að það yrði að
þegja þjóðvarnarstefnuna í
J hel.
Við og við sprakk þó blaðr-
an, og lesendur stjórnarblað-
anna voru smáhresstir á dálitl-
um skömmtum af persónuníði.
Þegar bæjarstjórnarkosning-
amar nálguðust, stóðust blöðin
ekki lengur mátið. En það fór
sem fyrr, að fylgi þjóðvarnar-
manna jókst alls staðar, þar
sem þeir tóku þátt i kosning-
um. Þá var aftur horfið að
fyrra ráði — rembzt við að
þegja sem mest. En kapparn-
ir hafa vafalaust átt í miklu
stríði við sjálfa sig á þessu
tímabili þagnarinnar. Þegar
nótt tók að lengja að ráði, varð
tunguhaftið ekki lengur ham-
ið. Öll sú gremja, sem safn-
*azt hafði fyrir í fylgsnum sál-
arinnar, brauzt út. Síðustu vik-
ur hefur verið flóð af skamma-
greinum um Þjóðvarnarflokk-
inn, og Timinn hefur flutt eina
og tvær og stundum þrjár for-
ystugreinar um hann sama dag
inn, allt í gremjuþrungnum
íógstíl.
Ekki verður þó 'sagt; að
stríðsmenn Framsóknar hafi
notað þagnartímabilið til
djúpra íhugana. Þeir PáH
Þorsteinsson og Steingríríiuf
Steinþórsson voru ekki bét-
ur undirbúnir en svo, er þeir
komu í útvarpið í van-
traustsumræðunum, að ann-
ar sagði þjóðvarnarmenh á-
hlaupasveit Sjálfstæðis-
flokksins, rekkjunautar
Framsóknar, en hinn stað-
hæfði, að þeir væru komm-
únistar. En nokkrum dög-
um síðar vaktist upp spá-
maður með sannri andagift.
Þessar tvær kenningar, sem
venjulegu fólki sýndust ó-
samrýmanlegar, voru settar
^ í snjallt kerfi af hinum nýja
haustmyrkri
spámanni. Og endurbætt
hljóðaði kenningin eitthvað á
þessa leið: Kommúnistar
lögðu Þjóðvarnarflokknum
til foringjaliðið (til þess
að rýja sjálfa sig fylgi?),
en Sjálfstæðisflokkurinn
lagði honum til „fjármagn-
ið“ (ágóðahlut af stjórnar-
samvinnu við Framsókn?).
Af þessu má allur landslýð-
ur marka, að Tíminn er ekki
aldeilis blankur í röksemda-
færslu sinni og þjóðmála-
baráttu!
En eftir á að hyggja: Hvað
segja nú greindir og gætnir
lesendur Tímans úti um breiðar
byggðir landsins um svona
stjórnmálabaráttu og svona
kenningar? Finnst þeim það
ekki hálfþunn frammistaða, að
Framsóknarflokkurinn og aðal-
blað hans skuli ekkert hafa
annað fram að færa í átökum
sínum við Þjóðvarnarflokkinn
en furðusögur, sem engum
manni með fullri skynsemi
dylst, að er aðeins vandræða-
lygi, að viðbættum fáránleg-
asta rógi um einstaka þjóð-
varnarmenn ?
Hvers vegna grípa þeir
ekki til raka? Hvers vegna
ræða þeir ekki málefni á
þeim vettvangi, sem þjóð-
varnarmenn hafa haslað
þeim, kryfja þau til mergj-
ar og sýna fram á réttmæti
skoðana sinna og gerða? Það
er þó eina leiðin fyrir menn,
sem halloka fara, til þess að
rétta hlut sinn. Þetta skyldi
þó aldrei stafa af því, að
málstaðurinn leyfi ekki
miklar umræður, á málefna-
legum grundvelli? Ber ekki
vopnaburður þeirra keim af
fáti skelkaðra manna í
myrkri?
-----+-----
*
Stærra Island
Síðan FRJÁLS ÞJÓÐ hóf
máls á því, að tími væri kom-
inn til þess að gera allsherjar-
áætlun um landgræðslu, er
miðaði að því að græða með
tÍQianum allt það land,. sem
farið hefur í guðn og gi æSali-
le^'t érj.þafa önnui:. blöð birt
hverja greinina og frásögnina á
fætur annarri um sandgræðsl-
una og árangur hennar, og á
þriðjudagskvöldið fékk útvarp-
ið-Pál Sveinsson sandgræðslu-
stjóra til þess að flytja mjög
rösklegt ávarp í tíma þeim, sem
ætlaður er svokölluðum frétta-
auka. Það er skylt að láta í ljós
ánægju yfir þessu.
En jafnframt er tími til
þess að ítreka það, að sér-
fróðir menn verði látnir gera
heildaráætlun um land-
græðslu næstu áratugi. Við
eigum á að skipa mönnum,
Úr viöri verölft
Júgóslavar létu stórveldin
á lönd voru jafnilla leikin og Júgóslavía, er heimssty.rjöld- I
inni lauk, og ekkert Iand í Norðurálfu hefur á sama hátt
orðið að standa eitt og óstutt o? bjóða öllum heiminum byrg-
inn. Sumarið 1948 var Júgóslavía algerlega bannfærð af Kom-
inform vegna óhlýðni Títos við Rússastjórn, en jafnframt hefur
Júgóslavía öll þessi ár og raunar lengur verið á svörtum lista
hjá vestrænum stjórnmálaforingjum, af þyí að hún var kommún-
istiskt land.
Júgóslavar hafa því orðið að
heyja alveg óvenjulega baráttu
fyrir sjálfstæði sínu, bæði gagn-
vart kommúnistaríkjunum og
Vesturíöndum. En sú harða bar-
átta hefur aflað þeim virðingar
og aðdáunar hjá fjölmörgum,
jafnvel einnig þeim yfirgangs-
sömu og ráðríku stjórnmála-
skálkum i austri og vestri, er
hugðust knýja þá til undirgefni
með fjandskap sínum. í einstæð-
ingsskap sinum hafa þeir unnið
sigur, svo að bæði austrið og
vestrið hafa nú talið það hyggi-
legast að slaka á klónni og við-
urkenna rétt Júgóslava til þess
að fara sinar eigin götur. Hinu
pólitíska umsátri er að létta.
Vesturveldin liafa tekið upp
samninga við Júgóslava i ýmsum
greinum, og Rússar hafa einnig
séð sér þann kost vænstan að
stuðla að eðlilegri sambúð. Júgó-
slavar liafa sannað það, að þeir
láta ekki beygja sig.
Upphaf Júgóslaviu.
Júgóslavneska rikið heitir nú
Federationa Narodna Repu-
blika Jugoslavija, og var það
nafn gefið við Jýðveldisstofnun-
ina í desembermánuði 1945.
Landið er rúmir 250 þúsund fer-
kilómetrar að stærð og fólks-
fjöldi sextán milljónir. Upphaf-
lega kom júgóslavneska ríkið til
sögu eftir byltinguna í Austur-
ríki og Ungverjalandi 1918, og
var þá steypt saman tveimur
rikjum, sem sjálfstæð höfðu ver-
ið, Serbíu og Svartfjallalandi, og
bætt við stórum hérúðum, er
áður lutu Austurriki — Slóveníu,
Króatiu, Slavóníu, Bosníu, Hersi-
góvínu og Dalmatiu. Meginhluti
fólksins mælir á serbneska
tungu, en auk þess er einnig töl-
uð þar slóvenska og ýmsar aðr-
ar tungur, því að Júgóslavar eru
sambland margra þjóðarbrota.
og hefur þar vcrið talsverður
rígur á milli.
Þjóðir þær, sem nú byggja
Júgóslaviu, þekkja útlcnda kúg-
un og. harðstjórn af langri og
biturri reynslu. í Sarajevo i
ovartfjalialandi var Férdínand
erkihertogi myrtur árið 1914, og
sem hafa þekkingu og
reynslu í þessum efnum,
þeirra á meðal Pál sand-
græðslustjóra, og það er
skylda þeirrar kynslóðar,
sem nú er uppi, að marka til
frambúðar stefnuna í land-
græðslumálunum og gera
vemlegt átak til þess, að
næstu kynslóðum verði skil-
að í hendur stærra og betra
íslandi cn hún tók við.
Þetta er stefna þjóðvarnar-
manna, og þótt hinir flokkarnir
taki fálega ýmsum umbótamál-
um þeirra, ætti landgræðslan,
útfærsia nytjalandsins, að vera
hafin yfir smásmugulegan og
meinfýsinn flokkakryt. Stærra
land, betra land — er það ekki
kjörorð," sem allír sæmilegir.
menn geta sameinazt um?
Jjað morð var haft að yfirskini,
er hcimsstyrjöldinni fyrri var
hlgypt af stað. Miklar ofsóknir
hófust þá í landinu, en sumir
forystumcnn landsmanna kom-
ust undan og mynduðu suður-
slavneska stjórnarnefnd í Róma-
borg, en siðar flutti hún aðsetur
Tító.
silt til Parísar og Lundúna. Iift-
ir stríðið var ákveðið, að Alex-
ander Serbaprins yrði konungur
hins nýja rikis.
Róstusöm ár.
að var þó ekki nein rósa-
braut, sem beið hins nýja
ríkis. Fyrst var i mörg ár þing-
að og Jirefað um landamæri Jiess,
og kom þá hvað eftir annað til
vopnaviðskipta. Króatar, sem eru
fjölmennir í landinu, höfðu uppi
kröfur um sjálfstæði, fasista-
stjórnin á Italíu var stöðug ógn-
un, þrætur vóru um Makedóniu,
ráðherrar voru myrtir og loks
afnam konungurinn stjórnar-
skrána 1929 og fól hershöfð-
ingja, er stjórnaði félagsskap, er
nel'ndist lívita höndin, alræðis-
vald. Þessu fylgdi )>að, að Serbar
voru kúgaðir. I.oks var Alex--
ander konungur myrtur í Mar-
seille á FrakkJandi 1984.
Enn héldust átök í landinu, og
var stjórnarfar oftast einræðis-
kennt, og á árunum 1940—;1941
náðu nazistar þar undirtökum,
unz uppreisn var gerð og Pétur
II. varð konungur. Þá ruddust
Þjóðverjar með her inn í land-
ið og brutu Jiað undir sig á
tvcimur vikum. Króatar lýstu
ýfir sjálfstæði sinu, og landið
.ýar allt hlutað sundur og landa-
hiærútn ölluip margsinnis breytt
á stríðsárunum, Suint lögðu
Jtalir undir sig, annað Ungverj-,
ar, en meginhlutinn l'aút þýzkri
herstjórn.
Tilkoma Títós.
Júgóslavar reyndust ]jó ekki
auðmjúkir þegnar hinna er-
lendu herra. Leifar júgóslavn-
eska hersins mynduðu frelsis-
sveitir í fjöllum landsins, og var
Mihailovic foringi þeirra í önd-
verðu, nema í Króatíu, þar sem
foringinn var Ribar, en hann
fól manni að nafni Tító her-
stjórnina. Sjálf rikisstjórnin
flýði til Kanada og útncfndi sið-
ekki buga sig
ar Miltailovic hermálaráðherra
sinn. En eftir Teheranráðstefn-
una gerðist Jjað, að Bretar hættu
að styðja Jiessa útlagastjórn, en
veittu Tító viðurkenningu sina
sem forystumanni Júgóslava.
Hið sama gerði Pétur konungur
árið 1944.
Þó varð enn mikið þóf um
það, hverjum bæri völdin, en i
kosningunum, sem lialdnar voru
1. nóvember 1945 og ckki munu
luifa verið scm lýðræðislegastar,
náðu Tító og fylgisinenn hans
90% atkvæða, og árið eftir var
Mihailovic tekinn af lifi og þjóð-
nýtingú komiö á i landinu. Þá
þegar komst Júgóslavía á önd-
verðan meið við vesturveldin,
])ótt seinna kæmi á daginn, að
l’ító hugðist ekki hcldur lúta
boði né banni Rússa. Júgóslavar
voru bannfæi'ðir á ráðstefnú í
Búkarest 1948, meðal annars
vegna ])ess, að Titó tók ckki jarð-
irnar af bændum Iandsins, tók
ekki til greina gagnrýni Rússa
og setti af ráðherra, er beygðu
sig fyrir Kominform.
Endurreisn landsins.
fXiitó hefur numið stjórnfræðí
-Á sin i hörðum skóla, þar sem
ekki var annars kostur en láta
vopnin tala eða láta þjóðina ella
farast i ragnarökum erlendrar
harðstjórnar. Hann hefur líka
látið sverðið og byssuna skera
úr í deilum við landa sína i
stjórnmálaefnúm. En ekki verð-
ur þó betur séð en hann
liafi fylgi þjóðar sinnar á
bak við sig, þvi að á það hefur
mjög reynt á árum einangrunar-
innar, þegar öll grannríki og
allir valdamestu menn lieimsins
hefðu gjarnan kosið að steypa
,honum. En lýðræðisreglum á
norræna visu fylgir liann ekki.
Eftir striðið var þegar hafin
endurreisn landsins, og unnu þá
fyrst í stað sjálfboðaliðar frá
mörgum löndum að mannvirkja-
gerð. Júgóslavar héldu því starfi
áfram cinir síns liðs, þegar vin-
áttuna ])raut, sviptir viðskipta-
samböndum og skilyrðum til
lántöku erlendis. Ekki er vafi á
því, að þjóðin liefur orðið að
h'ggja hart að sér, en hitt er
líka víst og sannað við vitnis-
burði orlendra manna, er þekkja
lil i Júgósláviu og ekki eru hlut-
drægir, að kjör fólksins hafa
stórum skánað, þrátt fyrir alla
erfiðleika. Nú hafa Júgóslavar
sigrað út á vj?S og losnað úr úlfa-
kreppu bailnfæringarinnar, og
þvi fylgiú von um bjartari tíma
og betra lif til handa þeim þjóð-
um, sem byggja þetta fagra
land — eitt af fegurstu löndum.
Norðurálfu.
ENSK
Karlmanna-
fataefni
eru komin.
Saumum föt og frakka
eftir máli.
Fyrsta flokks vinna.
Falleg snið.
fiunnar A. Magnússon J
klæðskeri. — Laugaveg 12. j