Frjáls þjóð - 07.07.1956, Blaðsíða 6
'ttUAL&MÓÐ-
Laugardaghm 7. júlí 1956.
MMr. Hjiirn Sitffnssnn hnkttriirtin r:
Kosningabyita og kommúnistareiði
Þjóðvarnarflokkur hlaut
byltu af því í átökunum, .að'
Hræðslubandalagið hét að
íramkvæma helztu stefnumál
hans og hitt bandalagið faldi
hiö rétta andlit sitt í kosning-
unum, Af falli Þjóðvarnar
skertust möguleikarnir á burt-
för hers og því, að haldið verði
uppi vinstri stjórn þetta kjör-
tímabil.
Þessar illu afleiðingar verð-
■ur þjóðin að þola, unz hún átt-
ar sig. Og vinstri flokkar, sem
bera nú allan þunga kosninga-
loforða sinna, burfa að muna
og skilja, að þeim er vorkunn-
arlaust ætluð enn strangari
.skylda hér eftir í herstöðva-1
jriá'áiin-u vegná fjarvéru Þjóð-
varnar af þingi.
i
Ef þeir svíkja ekki, þá er
’ vel. Þá hefur barátta okkar
I
flokks orðið afdrifarík, og hann
þarf engu að kvíða í sögunni. j
í því ljósi skulum við líta á!
minni háttar óþægindi. Um það j
er ekltert að fást, að hann var
látinn kenna aflsmunar í glímu
við liðsterka og fésterka keppi-
nauta. ,,Sá var löngum endir á
Jslendingasögum," að aflsmun-
ur einn réð.
Söguþjóð veit samt, að ó-
sigrar fyrir ofurefli hafa orftið
flestum rökum rammari til
enchirreisnar og sigurs aft iok-
um.
Um það er ekki að fást, að
á þjóðmálaskútu okkar, Al-
þingi, hafa tveir hásetanna
„fengið pokann sinn“ af þeirri
orsök, að ekki vildu þeir og
flokksmenn þeirra vinna það
til skiprúmsins að gerast upp-
bótarmenn á snærum annars
Jivors bandalagsins, sem leit-
aði í vetur samninga við flokk-
inn hátt og í hljóði.
Svo lengi sem þjóðin miðar
útgerð við það að manna skip
sín erlendum sjómönnum i stað
úrvals innlendra fiskimanna,
fer kannski bezt á þvi að reka
af skútu AJbingis sem ílesta þá,
sem vita iafnmikið og Gils og
Bergur um atvinnuvegi og við-
skiptamál, en manna einnig þá
skútuna eins og leppriki hæf-
ir.
Þetta er meira en kaidhæðni,
því miður. Það er grunur. Því
ef Hræðslubandalagið heykist
á loforðum og svikur, duga nú
ekki fyrri handjárn þess, en
það mun þá taka á ný að reka,
einkum hina djarforðari menn
sína, enda mun hrynja fylgi
þeirra flokka í tæpum kjör-
dæmum. Flokkar austræns her-
námsveldis og vestræns fá þá
að skipta með sér tækifærun-
um til að koma hvorir sínu
málaliði i skiprúmin á þing-
skútunni.
Kommúnistar vona, að svona
fari, og eitt afspringi þeirrar
vonar er heift þeirra yfir, að
Þjóðvarnarflokkurinn skuli ekki
vilja deyja, ímyndi sér, aft
Iiann (en ekki þeir) „og stefna
hans eigi fylgi þcss fólks, sem
kaus Þjóftvörn á sunnudaginn
var.“
„Sú ranga og óheiðarlcga
stefna“ að vera róttækur flokk-
ur og móti hernámi, en neita
samruna við kommúnistaflokk
heimfærist undir þá stalínsku
hegningarlagagrein í Þjóðvilj-
anum 30. júní, sem fjallar um
„mjög alvarleg og ill vcrk í ís-
Ienzkum stjórnmálum .... meft
hvaþallega rangri stjórnmála-
stefnu“ (leturbr. hér). „Reikn-
ingsskilin eru hafin“ (fyrirsögn
svo). Niðurstaða réttarhaldsins
þar: Skýlaus dauðadómur, bæði
fyrir díalektíska villu og póli-
tískan glæp.
Til skýringai' því, hve dóm-
ur sinn sé miskunnsamur, segir
kommúnistaritstjórinn og bros-
ir eins og hálfklökkur Serov
við skýldu sína hjá aftökupalli:
„Hér i blaðinu hefur aldrei
birzt níð um þjóðvarnarmenn,
hvorki fyrr né síðar.“
Skrifað stendur: Vont er:
þeirra ranglæti, en verra er
þeírra réttlæti. Enginn, sem
reynt hefui', virðir brigzlyrði
þeirra neins eða blíðmælin,
svo útreiknað scm hvorttveggja
er.
Flokksbrynja þeirra (í við-
gerð hjá Krústjoff) er þeim
meiri óheillagripur en svo, að
viðlit væri fj'rir þá að láta sjá
sig í henni við kosningarnar.
Þjóðvörn Jifir. En hrópið 30.
júni láta þeir heyrast til
Moskvu:
Reikningsskilin eru hafin,
sendið brynjuna st'rax!
Svo mælti Hai'aldur harðráði
óttafullur í sigurlok:
Lifir jarl, fáift mér brynju
mína!
ÍW.W.W/AW.NW.VW.WJWWAWAVZW
112 bækur fyrir 95 kr.
í{ Drottnmgin á dansleik kcisarans, heillandi astarsaga.
í{ í kirkju og utnn, ræður og ritgerðir. íslandsferft Fyrir 100
árum, ferðasaga. Myrkvun í Moskvu, endurminr.ingar frá
Moskvudvöl. Silkikjólar og glæsimcnnska, skáldsaga.
Sumarleyfisbókin, sögur og söngtextar o. fl. Svo> ungt er
lífið eim, skáldsaga. Undramiftillinn, frásagriir aí miðils-
ferli heimsfi'ægs miðils. Uppreisnin á Cayolte, skáldsaga.
Vift skál í Vatnabyggft, skáldsaga. Brækur biskupsins I.—II.,
sprenghlægileg gamansaga.
Framantaldar bækur eru samtals á þriðja þús. bls. Sam-
. anlagt útsöluverð þeirra var upphaflega kr. 293:00 en nú
Ij eru þær seldar allar saman fyrir aðeins kr. 95.00, — Fimm
!j þessara bóka er hægt að fá innb. gegn 8 kr. au'fcagreiftslu
I; fyrir hverja bók.
i*m
PÖNTUNARSEÐILL:
Gerið svo 'vel og sendið mér gegn póstkröfu 12 bækur
fyrir kr. 95. ib./ób„ sarnkv. auglýsingu í Frjálsrí þjóft'.
(Nafn) ...........................................
(Heimili) ........................................
ÚtfyHið pöntunarseðilinn og sendið hann í bréfi. Skrifið !j
gi-einilega. — Sendingarkostnað greiðir viðtáka~di.
í
ISókamarkadiiriim í
rj'
Pósíbólf 561. — Reykjavík. V
r ivwaw
a
V/Ð AfíSAUHÓL
\X3
GLU66AR Hf
vk * — :. - - —,--------i ,.3>
Frá 1. júlí 1956 haía iðgjöld til Sjúkrasamlags
Reykjavíkur verið ákveðin kr. 45.00 á mánuði.
SjúJi rustt nt Itttf Mtrtf kju vik ttr
.ftnitfuin Muttpoz Mlusttí:
Glötun persónuleikans
Einna skýrust afleiðing síff-
ustU heimsstyrjaldar er sú, að
heimurinn hefur skipzt upp í
tvær stórar, ídeólógiskar fylk-
ingar, hvor annarri andstæðar.
í þessar tvær fylkingar hafa
sáfnazt saman þjóðir, sumar
knúnar með vopnavaldi, aðrar af
afli andstæðnanna og nokkrar af
fúsum vilja. En sameiginleg öll
um er hlýðni. við tvö forystu-
veldi, sem ei-u Rússland og
Bandariki, Norður-Ameríku.
Sökum hnignunár á valdi Eng-
lands og Frakklands hefur liið
unga lýðveldi Norður-Ameríku
tekið' að sér það hlutverk að
verja hinn vestræna heim. Vel
er það, að stórveldi beiti afli
sínu til að bjarga menningar-
arfi. Á öðrum tímum veraldar-
sögunnár hafa stófþjóðir gegnt
svipaðri skyldu. Rómaveldi hið
fórriá; arftaki hinnar grisku
menmngáC', varði Miðjarðar-
hafslöndin fyfír Míþradatesi,
Gefmönum og Átla Húnakori-
urigi, og bysantíska keisara-
Þessi grein birlist fyrir
nokkrn í spænska blaðinu l.ev-
ante í Valeneia. Þóll hún sé
i'ituð eg birt í blaði í einræ'ð-
isriki, á lnin erindi til allfa
þjóða, sem eiga menningar-
verðmæti að verja og búa við.
erlend-.in átroðning.
dæmið', austurgluggi Evrópu,
hindraði á sínum tirifá, að her-
sveitir Ómars kaiífa flæd'du yf-
ir ungversku sléttuna af því
feiknalega útþensluafli, sem
gerði þeim kleift að ná á vald
sitt hálfu Frakklandi að lok-
inni hertöku alis Spánar og
Norður-Afríku.
Fyrir því skal endurtekið:
Vel er það, að Bandaríkin, arf-
takar EvrópU, verji þá menn-
ingu og þá kynþætti, sem
faéddu þau af sér sem þjóð. Við
Spánverjar munum ekki taka
hvað minnstan þátt í þeirri
vörn. En það vill svo til, að að-
'stæðurnar hafa breytzt til
[muna. Þegar fyrr á öldum
skullu saman tvær andstæðar
fylkingar eins og bær, sem áöur
eru nefndar, gerðu þær það af
efnislegum hvötum, án bess að
andleg sjónarnxið hinna ger-
mönsku eða arabísku þjöða
hefðu í för með sér hættu fyrár
'menninguna á stund varnar-
innar. Nú eru þær hvatir, sem
þjóðirnar glima við, hugsjóna-
legar, og eins og gefur að skilja,
hafa varnir landsvæða ekki
einungis verið reislar á vopna-
valdi, heldur einnig á hugsjóna-
legri hervæðingu. Og Banda-
ríkin, vopnabúr og matar-
skemma hinnar andkommúri-
isku fylkirigar, eru -— afsakið
orðbragðið — stuðningsmenn
og útbreiðendur þessarar hug-
sjónalegu hervæðingar, sem
þeir hafa þegið af Evrópu og
nota hana sem pall til að upp-
hefja á menningu sína, menn-
ingu, sem þeir útbreiða með
hornablæstri og bumbuslætti
nieð aðstoð ríkustu banka ver-
aldar og hinu bezt skipulagða
auglýsingaskrumi.
Og nú kemui* íram ein spurn-
ing. Geta- þaú-áhrif , sem iór-
ystuveldi hefur, orðið til þess
að umbreyta kjarna og innstu
gerð þeirra þjóða, sem leitað
hafa skjóls undir verndarvæng
þess?
Já. Það gerir söguleg reynsla
okkur augljóst. Við höfum áð-
ur séð lönd eins og Hawaii,
Filippseyjar, Púertó Rícó. og
j nokkur ríki Suður-Ameríku —
ivið skulum ekki Joka augunum
| fyrir því —, sem hafa oröið að
þola umbreytingar, meiri en á
yfirborðinu, fyrir áhrif ;,Kan-
ans“. Höfum við þá, Spánverj-
ar, sem bundnir efú Nofður-
Ainerijru; hernaðar- > og efna-,
hkgsböndum, þetta Demókleúé,
arsverð hangandi yfir höfðum
okkar? Getur þar kornið, að
spænskir súðir, séi’kenni og lífs-
hættir umbreytist? Kunnum
við að glata sérkennum okkar
fyrir áhrif menningar, sem er
okkur að mörgu leyti fi-amandi?
Þetta er ekki sambæfilegt,
kanri að vera sagt. Þessar þjóð-
ir, sem nefndar voru, eiga ekki
langa sögu áð baki, það eru ung
ríki án sterkrar érfðávenju. En
við, seíri um tvö þúsund ára
skeið eí’um vanir við að berj-
ast gegn öflugum innrásum,-
stöndumst þetta framandi um-
rót, án þess að glata einkemiT
um okkar.
Að rninu áliti megunx vii$
ekki sitja kyrrir i þvemóðsku-
legri bjartsýni. Við urðum til
dænxis að þola tírha mjkillá
franskra áhrifa, og afleiðingai;
þeirra mó sjá allt íram á þenn-j
an. dag. Eru þær -breytingai,
sem greinilegar eru á mörgum
þát-tum sérkenna okkai’, siða
okkar, bókmennta og lista,
borgaralegu lífi og meira aö
segja fjölskyldulífi — eru þær
upphaf að tímabili „ameríkan-
ísei'ingar.“? Þótt kannski sé
fullsnemrpt að fu’ilyrða það,
pegum við'þó ekki gleyma því,
Spánverjar, aðj þótt við getuiþ.
að vísu lært áf Norður-Anxe-
ríkumönnum tækni, iðnaðar-
legar framfarir og vinnubrögð,
þá er lítið það í listum og and-
legum efnurn, sem þeir geta
kennt okkur. í dýpstu rótum
spænskrgr menningar liggja
þræöir —, trúin, lífs- og sórna-
tilfinningin, stoltið, sem fyrir
cngan hlut, ekki vcM né ríki—
dæmi, er hægt að selja til
breytingar eða bíöndunar. Ef
það kætni fyfir, g-Jötuðum við
þéfsómkfetkariúriri.'