Frjáls þjóð - 07.07.1956, Blaðsíða 8

FRJÁLS ÞJte
Laugardaginn 7. júlí 1956.
Veruleg brögð að kosn-
ingasvikum í Reykjavík?
Rannsókn nauðsynleg — varúðarráðstafanir í framtíðinni
Á seinm árum Kefur orSrómur komið hvað eftir<?er nýiátið.sjúkteðafjarverandi,
■Y ] • ' D 1 ■ '1 •í L ef slík kosningasvik eru á ann
annao upp vio kosningar í Keykjavik, ao pess væru
dæmi, að kosið væri fyrir fólk. Þær sögur, sem ganga
eftir kosningarnar á dögunum, eru þess eðlis, að sjálf-
sagt virðist, að rannsókn sé látin fara fram á því, hve rett sinn-
, .. av , r * íri i m * Hvað snertir látið fólk, sjukt
mikll brogö n3.ii oroio 30 sllkum kosning3SVlkum, 30 0O. fjarverandi ætti að vera
svo miklu leyti sem rannsókn verður við komið.
Þær sögur eru sagðar, að þó
nokkrir einstaklingar hafi ver-^
ið gerðir afturreka, er þeir
komu til þess að kjósa, og full-
yrt, að þeir væru búnir að
gréiða atkvæði. Gegn fram-
burði þessa fólks sjálfs vérður
að teljast ósennilegt, að svo hafi
í rauninni verið, og kemur þá
tvennt til greina:
Að kjörstjórninni hafi fat-
azt og rangt verirt merkt á
Kaupið stríðs-
skuldabréf!
Elsku Kanarnir hafa hlaupið
undir baggann með innfædd-
um í eldspýtnahrakinu. í búð-
um í Reykjavík fást nú gefins
eldspýtur frá hernum, áletruð
áskorunum um að kaupa
bandarísk stríðsskuldabréf!
kjörskrána eða að öðruin
kosti, að cviðkomandi menn
hafi komið á kjörstað, villt á
sér heimildir og kosið í nafni
þessa fólks. Hvorugt á að
koma fyrir.
Sé í’raun og veru farið að
iðka slík kosningasvik, er hætt
við, að.smám saman verði geng-
ið lengra og lengra á þeirri
braut, ef ekki er aðhafzt.
Nú vill svo til, að í einni
kjördeild í Reykjavík mun
stúlka hafa verið staðin að
því í kosningunum á dögun-
um að hafa ætlað að kjósa
fyrir aðra, en verið komið í
veg fyrir það vegna kunnug-
leika fulltrúa eins flokksins,
er lét afrita kjörskrárnúm-
erin í kjördeildinni. Var hún
ein úm þennan leik eða vari
hún ein svo slysin, að upp um
hana kæmist?
Sérstök hætta er á því, að
kosið hafi verið fyrir fólk, sem
að borð iðkuð að ráði, en svip-
að gæti og verið um fólk, sem
sjálft vill ekki nota atkvæðis-
LITIÐ FRETTÁBLAÐ
La.’ig irdagi'itn í 12. viku sumars.
Siidi I* ÍS iII «i4ÍMBW* «s
Maður nokkur, sem
gr meira en í meðal-
lagi gefinn fyrir sop-
ann, segir eftirfar-
andi sögu af sjálfum
sér’:
Eitt sinn vantaði
hann fimmtán krón-
ur fyrir flösku og
kofn þá í hug að ieita
til kunningja síns í
iæknastétt. Er hann
kom til hans voru
þrjár konur í biðstof-
unni, læknisstofan op
in, en sjálfur læknir-
inn hvergi sjáanleg-
ur. Gesturinn tók þaö
ráð að snarast í slopp
Einn er einn
Sú saga hefur geng-
ið í Reykjavík, að i
Mýrasýslu hafi ungl-
ingur, sem var á
kjörskrá, en náði ekki
21 árs aldri fyrr en
síðár á ári, greitt at-
kvæði og kæra kom-
ið fram vegna þess.
Þetta er rangt. En
fóturinn fyrir þessari
sögu mun vera umíal
um það, að í Svaf-
holtstungum . afi
Sjálfstæðismenn ætl-
að <að gera tilraun til
þess að treina kosn-
ingu fram yfir mið-
nætti, svo að piitur,
sem varð 21 árs 25.
júní, gæti .greitt at-
kvæði. Til þessa kom
þó ekki, því að kjör-
státi var lokað fýrir
miðnætti.
laeknisins. Síðan gekk
hann fram i dvrnar
og mælti hressilega:
„Næsti". Ein konan
reis á fætur og kom
inn fyrir. Skoðaöi
hinn snöggsoðni
„læknir" hana nokk-
uð og tjáði henni síð-
an, að hún væri með
gigt og skyldi fara í
nudd. Konan spurði,
hvrað skoðunin kost-
aði, og „,læknirinn“
setti auðvitað upp
fimmtán krónur.
Að svo búnu vatt
hann sér úr sloppn-
um, gekk út og hélt
niður i bæ sinna er-
inda og var þá af-
huga orðinn öllum
frekari gigtarlækn-
inguni. Sagðist hafa
drukkið hressilega
skál visindanna að af-
Ioknu þessu brag’ði
Þjéöhelg vé
Um síðustu helgi
var fagurt véður á
Þingvöllum, og margt
manna hafði farið
þangað sér til
skemmtunar á laug-
ardagskvöldið og gist
í tjöldum. Er þetta
fólk ætlaði til snæð-
ings i Valhöll um há-
degið á sunnudaginn,
var þar fyrir svo
margt Bandarikja-
manna af Keflavíkur-
flugvælli, að íslend-
ingarnir komust alls
ekki að matborði á
þessum helgistað þjóð
ar sinnar. Eftir langa
bið var veitingahús-
inu loks lokað, og
margir tóku þann
kost að halda til
Reykjavíkur til þess
að seðja sig. fremur
en híma klukkustund
um saman fyrir lukt-
um dyrum meðan her
námsliðinu var þjón-
að við matborðin.
tiltölulega auðvelt að koma
við rannsókn, )er gæfi leið-
beiningu um það, hvort
veruleg brögð eru að þess
konar kosningasvikum.
Hitt mun vafalaust öllu erf-
iðara að hafa hendur í hári
þeirra., sem þarna kunna að
hafa verið að verki.
En hvort sem mikil eða lítil
brögð kunna að vera að kosn-
ingasvikum af þessu tagi, virð-
ist einsætt, að reisa beri skorð-
ur við þeim. í borg eins og
Reykjavík, þar sem fæstir
þekkjast og hæglega má villa á
sér heimildir í skjóli mann-
fjöldans, verður að krefjast
þess framvegis,
að kjósendur sanni með ein-
hverjum hætti, að þeir séu
þeir, sem þeir segjast vera.
Það er óþolandi með öllu, að
óhlutvant fólk geti hlaupið
til og greitt atkvæði fyrir
aðra og jafnvel svipt þó
kosningarétti sínum.
Það er ekki fullnægjandi ráð-
stöfun, þótt kjósandi sé spurður
um fæðingardag sinn og fæð-
ingarár, því að sá, sem af ráðn-
um hug ætlar að greiða atkvæði
fyrir annan, getur auðvitað
hæglega verið búinn að afla sér
vitneskju um fæðingardag og
fæðingarár þess, sem hann ætl-
ar að kjósa í blóra við. Þai'
verða öruggari úrræði að koma
til.
0f*&abeigur
Innsyn
Fyrir kosningar liélt
Hanhíbaisdeild Alþýðubanda-
lagsins uppi sérstakri skrif-
stofu i Hafnarstræti og gaf út sér-
stakt bi-að, L tsýn, í 14 000 eintök-
um.
★★ Þégar að kosningum
loknum var Hafnarstrætisskrif-
stofunni lokað, L’tsýn hefur ekki
sézt og ö!l starfsemin hefur verið
flutt í luisakynni kommúnista i
Tjarnargötu 20.
t-aðan nuin hlutaðeig-
endum hafa þótt viðkúnnánlegra
að bjóða Hræðslubandalaginu
stjórnarsumvinnu.
Tva&r ræAur
Alþýðublaðið segir frá þvi, að
L.övlien, formaður norska komm-
únistafiokksins, hafi látið svo
um mælt um hina frægu ræðu
Krúséffs: „Gagnrýnin tapar
nokkru al' mætti sínum, þar eð
henni fylgir ekki sjálfrýnið mat.
í þessu tilfelli er um að ræða
nánustu samverkamenn Stalíns
um mörg ár, og því væri það eðli-
iegt, að sjálfsgagnrýnin fengr.
mikið rúm.“
Dettur nokkrum i hug Krúséffs-
ræða Aka Jakobssonar?
Samúd með verka-
lýðnum
Dtiginn eftir verkfatlsóeirðira-
ar i Poznan birtist þessi skringi-
lega þriggja dálka fyrirsögn í
Þjóðviljanum:
„Mestur hiuti mannfjöidans á
götum Poznans horföi á.“
Á hvað?
Ekki í vandræðum
Eftir að það tók að kvisást; að
Hræðslubandalagið liygðisf:
mynda stjórn með Alþýðubanda ■
laginu, var kommúnisti einn innt-
ur eftir því, hvað yrði þá um for-
mann Alþýðuflokksins, Harald
Guðmundsson, sem lýsti hátið-
lega yfir í útvarpsumræðum fyr-
■ir fáum dögum, að stjórnarsam-
vinna við svonefnt Alþýðubanda-
lag væri útilokuð.
„Við gérurri h-ann þá bara að
séndiherra í Ósló,“ svaraði
kommihh.
Haraldur Guðmundsson
í umsátri hægrimanna
Ný hækkuni
„Tóbökið sveik mig...
u
Þjóðkunnur for-
stöðumaður eins rik-
isfyrirtækis vár
staddur úti í írlandi.
er það bar við. að
tóbaksdósirnar hans
tæmdust. Æt laði
hanri að bæta í þær,
en komst þá að raun
um. aö neftóbaks-
birgðir hans voru
glataðar. Nú voru
góð ráð dýr. Maður-
inn hafði tekið í nef-
ið í nær fimra ára-
tugi, en neftóbak af
þeirri tegund, sem
hann \ ar vanur,
fékkst ekki á írlandi.
Hann hugleiddi um
hrið þanr. vanda, sem
hann var í. Miður-
staða hugleiðinga
hans vai' þessi: Tó-
bakið hetur svikið
mig á gamalsaldri.
en ég ekki það. Ég
tek aldrei framar í
nefið fyrst það brást,
þegar verst gegadi.
— Og við það hefur
hann staöið.
Sjúkrasamlagsgjöldin í Rvík
eru nú komin upp í 45 krónur á
mánuði. Það er hvorki meira né
minna en 540 krónur á ári.
Birtir sjúkrasamlagsstjórnin
skrá um hækkun ýmissa kostn-
aðarliða þessari síðustu gjalda-
hækkun til rökstuðnings.
Þó má mikið vera, ef almenn-
ingi er nú ekki nóg boðið. Væri
til of mikils mælzt, þótt farið
væri fram á það við sjúkra-
samlagsstjórnina, að hún rann-
sakaði gaumgæfilega rekstrar-
kostnað sjúkrasamlagsins og at-
hugaði, hvort ekki mætti koma
\ við hagkvæmari og betri vinnu-
brögðum. Sá tími verður að
koma. að annarra ráða sé lejt-
að en hækka allt í sífellu.
Hægrimenn Alþýðuflokksins
leggja nú mjög hart að Haraldi
Guðmundssyni að neita þátt-
töku í stjórn með Alþýðubanda-
laginu. Litlar líkur eru þó orðn-
ar til þess, að þær tilraunir beri
árangur; Alþýðuflokknum virð-
ist nauðugur einn kostur að
fylgjast með, þrátt fyrir yfir-
lýsingu formannsins í lok út-
varpsumræðnanna.
Sumir Alþýðuflokksmenn
segja líka, að afskipti hægri-
mannanna komi úr hörðustu
átt, því að þeir hafi einmitt
flestir kosið Sjálfstæðisflokk-
inn og þannig hundsað yfirlýs-
ingu Haralds fyrirfrám og val-
ið sér stöðu á skákborði stjórn-
málanna. Eftir það sé lítt við-
urkvæmilegt af þeim að vilja
ráða gerðum Alþýðuflokksins.
Á hinn bóginn er ekki ósehni -
legt, að þessar kringumstíteður
allar verði til þess, að Haraíd
Guðmundsson fýsi meira en áð-
ur að draga sig sem mest í hlé
áður en langt um líður, enda
hefur þess fyrir löngu gætt, að
bardagagleði hans er þorrin og
sá eldur, er forðum brann hon-
um í brjósti, tekinn mjög að
fölskvast. Hann er þreyttur
maður á vettvangi stjórnmál-
anna.
Mimið eftír að gera skil
viS blaðiS.
Láitiá dkki íjárjjröng
liarala úígáfu fie&s.
Sitjrí ísS síái
sh ipa ii «a sapaatn
ú Írvsti.
Enduniýjun skipa í togara-
flotanum íslenzka hefur
veri'ð mjög vanræki undan-
farin ár, og brýn þörf er á
því, að keyptir séu nýir tog-
arar til atvimiuaukningar
og atvinnujöfnunar í þorp-
um og kauptúnum, 'þar sem
vinna er of lítil.
Bið í bessu efni er dýr,
eins og sjá má af bví, að á
þremur síðusíu árum hefur
skipasmiðakostnaður < Eng-
landi hækkað uni 25%. Og
allar líkur eru til hess, að
bið á bessu sviði haldi áfrain
að vera dýr, bví að enskir
sérfræðingar halda því fram,
en enn mun,i verðja 25%
hækkuiii á nsestu Jjrenuir
árutu.
„Við erum svo
valdavanir ..."
Vaxandi uggs og ókyrrðar
hefur gætt innan Sjálfstæðis-
flokksins síðustu daga. Orsök-
in er ótti við þá tilhugsun, að
Sjálfstæðisflokkurinn verði nú
að hrekjast frá völdum í fvrsta
skipti síðan snemma árs 1939.
Sjálfstæðismaður orðaði þetta
á þessa leið:
„Við erum orðnir -svo
valdavanir, Sjálfstæðismenn,
að við megum ekki til ann-
ars hugsa en hafa íögl og
hagldir í þjóðfélagimu.“
Leiðrétting.
Atkvæðatala Kára Arnórs-
sonar, frambjóðandá Þjöðvarn-
arflokksins í Hafnarfirði, átti að
vera 71 atkv. 58-f-13==71.
★
AFLIÐ
FRJÁLSRI ÞJÓÐ
nýrra áskrifenda