Frjáls þjóð - 23.08.1958, Blaðsíða 3

ejCaugarJaQÍnn 23. áairii Í933
9
■’gjFY
AFGREIÐSLA:
INGÖLFSSTRÆTI S
SlMI 19985
PÓSTHÓLF 1419
Útgefandi:
Þjóðvarnarjtokkur Isla-iids.
Ritstjóri:
Jón Helgason, sími 1-6169.
Fra'rnkyæmdarst jóri:
Jón A.'Guðniiindsson.
Áskiiftargjcíd kr. 9.00 ó Tr.cr.uói,
árgjclc 1958 kr. 99.00.
Verð i Icuscsölu kr. 3.C€.
Félcgsprenísniðjcn h.i.

T7>rá því var skýrt í síðasta
blaði, að þegar eftir för
bandaríska kjarnorkukaf-
bátsins Nautilusar undir
norðurheimskautsísinn hefðu
menn þeir hér á landi, er
gert hqfa sér að gróðavegi
sð standa fyrir hernaðar-
framkvæmdum í þágu her-
námsliðsins', eygt rökstuddar
jikur til þess, að Banda-
ríkjamenn myndu heimta
kafbátastöð í Hvalfirði, þar
sem yrði eins konar
heimahöfn kjarnorkukaíbáta
þeirra hérna megin Atfánts-
hafsins, Rússum til ógnunar
í stríði og f-riði. Gorhljóðið í
hröfnunum leyndi sér ekki.
Þarriá vöknuðu hjá þeim
vonir um nýja krás. Með
mjög faglegu orðalagi, sem
benti til þess, að þeir væru
þegar farnir að skrafa og
.bollaleggja um þessa hluti
við hernaðaryfirvöld og sér-
fræðinga á Keflavíkurflug-
velli, breiddu þeir sig út
yfir nauðsyn Bandaríkja-
manna á slíkri kafbátastöð,
;fáum dögum eftir för Naut-
ilusar, og leiddu að því öll
rök, að borið hlyti að verða
r.iður á íslandi, þegar henni
yrði valinn staður. Ekki
skorti viðbragðsflýti né vítt
kok.
u er svo komið, að þetta
er ekki aðeins hug-
leikið og vonsælt um-
ræ.ðuefni í kvöldboðum hjá
eigendum hermangsfélaga
eða fagnaðarerindi til boð-
unar í kaffihúsum. Stærsta
hermangarabiað landsins,
Morgunblaðið, gat ekki
lengur orða bundizt: Nauð-
synlegt að gera sér ljósar
breytingar þær, sem ferðir
kjarnorkukafbáta undir
heimskautsísinn valda á
hernaðargildi Islands!
Hermangsmamma er að
kalla börnin sín: Verið við-
búin —- skot — og kapp-
hlaupið hefst. Um að gera
að ná sér vel upp í startinu!
T-|.að væri mikil þjóðar-
v-*- ógæfa, ef hermangararn-
ir gæfu gaum því, sem nú
kann að vera í aðsigi. Alþýða
manna á Suðvesturlandi
ætti að minnsta kosti að gera
sér í hugarlund, hvernig
andrúmsloftið ýrði, jafnvel
þótt ekki kæmi til styrjald-
ar, þegar þríhyrningurinn
væri fullkomnaður: Her-
ílugvöllur með skæðustu
manndrápstækjum á Reykja-
nesskaga, í Hvalfirði stöð
kjarnorkukafbáta, sem ætlað
væri það hlutverk að skjóta
eldflaugum, hlöðnum hel-
sprengjum, af íshafinu inn
yfir Rússland, og þunga-
vatnsverksmiðja í Hvera-
gerði.
Skorti menn ímyndunar-
afl til þess að gera sér
nokkra grein fyrir því, ætti
þeim að minnsta kosti að
vera ljóst, hvaða heimsókna
væri von á slíkar slóðir, ef
ófriður skyíli á. Því hefur
oft og nógsamlega verið lýst,
að Rússar láta'sér ekki allt
fyrir brjósti brenna, og
mannslífin eru ekki að jafn-
aði hátt metin hjá þeim. Það
væri heimskuleg oftrú á
miskunnsemi þeirra og
vorkunnlæti, ef á það væri
treyst eða upp á það vonað,
að slíkir harðjaxlar hlífðust
við að eyða það land og
brenna þá þjóð í atómeldi,
sem léð hefur sig öðru stríð-
andi stórveldi til alls þess,
sem geigvænlegustu varð
.gegn Rússlandi stefnt — i
framleiðslu og .um aðstöðu til
árása í lofti og í sjó. Hvernig
getur nokkur íslendingur
látið sér íil hugar koma að
ganga af fúsum vilja út í
slíkt ævintýri, sem kafbáta-
stöðin væri, og 'nvaðan er
runnin sú reginheimska að
búast við því, að synda-
gjöldin ýrðu umflúin?
kjóðinni ber að vakna,
þegar tekið er að ræða
bæði leynt og ljóst um höf-
uðárásarstöð kjarnorkuknú-
inna kafbáta Bandaríkja-
manna svo til rétt við inn-
sigli.nguna til höfuðborgar-
innar. Hún á ekki að rumska
— hún á að glaðvakna og
rísa upp til einróma mót-
mæla gegn glæpsamlegum
bollaleggingum og ráða-
gerðum. Báglega er að
minnsta kosti andlegu.
ástandi hennar komið, ef
hún skeytir því engu og læt-
ur viðnámslaust leiða sig á
bál, alla í eir.ni Iest, fórna,'
sér eins og dýri á blót-
stalli herguðsins. Og enda-
sleppur yrði þá líka fögnuð-
ur hermangaranna yfir
gróðanum af því að sprengja
kafbátakvíar inn í hlíðar
Reynivallaháls og Hval-
fjarðarstrandar og lítt
þekkjanleg bein hinna
sjálfumglöðu, sölufúsu
stjórnmálamanna frá lík-
amsleifunum annarra, sem
minni eru fyrir sér, í sviðn-
um rústum þeirra staða, sem
eitt sinn voru borg eða bær
með liíi og starfi.
Margt hafa íslendingar
sætt sig við í trúgirni og
sinnuleysi, en stöð kjarn-
orkukafbáta, sem héðan ætti
að senda af öðru mesta
herveldi heims til eyðingar
hinu, ætti þó að vera sá biti,.
sem þeir gleyptu ekki orða-
laust.
Vei þeim, ef þeir gera það.
Fornar töfralækningar eða læknavísindi?
| Lucknow, höfuðborg imlverska fylkisins Uttar Pradesii á liin-
imi miklu sléttum við Gangesfljót sunnan Himalajafjalla, 1
iiefur verið ókyrrð mikil að undanförnu. í þessari borg, sem er
íslendingum lítt minnisstæð, þótt þar búi hálf milljón manna,
liafa búðir verið Iokaðar, lilerar fyrir gluggum og markaðs-
torg auð, en stúdentar hafa farið um götur með liróp og köll
í hátalara, og stundum liefur slegið í hardaga.
Hér hefur nefnilega legið við á þá eins og efni i skottulækhá,
hálfgildings byltingu. Ekki hafa en i ajúrveda-skólanum sæta
stúdentarnir þó verið að afhrópa þeir álasi fyrir að íáta ánetj-
neinn stjórnarherra eða steypa ast af hinum nýju hugmyndum
aí stóli íurstaættum. Þeir hafa læknaskólans. Einum stúdent-
ekki verið að heimta betri kjör anna datt í hug að spyrja: „Gild-
eða egna til trúarstyrjaldar né ir ekki einu, hvort lyfið er hitað
tungumálaþrætu. Óeirðirnar í yfir eldi, sem kyntur er með
Lucknow snúast um heilbrigðis- þurrkaðri kúamykju eða e.in-
mál, oy i þeim' hefur lögreglan hverju öðru?“ Lærifaðirinn
beitt : kotvopnum til þess að hafa 'svaraði: „Þú verður að trúa því,
hemil á lýðnum, og margir hafa
særzt og einhverjir beðið bana.
sem þér er kennt.
V'ið ajúrveda-lækningar eru
notaðar meira en eitt þúsund
jurtir, jarðefni og málmar. Sam-
kvæmt þei.m fræðum á til dæmis
að nota gimstsina til þess að
auka þrótt karlmanna, en með
því að gimsteinar eru torfehgnir
öðrum en a.uðmönnum, hefur sú
linun verið á gerð, að í þéírra
lækningar eigi að lúta í lægx-a skeljar. Eigi að
haldi fyrir vestrænum læknisfræð síður **eymir fólk til ajúrveda-
um. Til þéssa hefur hvort tveggja læknauna' en vesalings lækna-
dafnað hlið við hlið. 1 Indlandi efnin’ sem neydd haía verið fil
T æknar t\regg.ia jfieb"o.
l|ér heíur sem sé orðið ái-ekst-
,ur á milli vestrænna lækna-
vísinda og fornrar, indverskrar
kunnáttu á því sviði. Um það er
deilt, hvort hinar görnlu töfra-
eru 92 þúsund Iæknar lærðir á
vestr'æna vísu og 96 þúsund
læknar með viðurkennd í'éttindi,
sem einvörðungu hafa, kunnáttu
í því, sem kallað er lífsspeki, en
heitir á sanskrit ajúrveda.
Þeim læknanna, sem byggja
á hinum fornu fræðum, er að
sjálfsögðu í nöp við hina., sem
hafa yísindin í bakhöndinni, og
vísindamennirnir fyrirlita ajur-
veda-menr.ina og allt þeirra
kukl.
Þarna lýstur saman hugmynd-
um og viðhorfum tveggja heirna,
og það veldur eðlilega ta.lsverð-
um árekstrum.
Forsætisráóliei'rann
ajúi'vecla-maður.
jgjálfur forsætisráðherra fylkís-
ins, dr. Sampúrnanand, hef-
ur haldið hlífiskildi yfir ajúr-
veda-mönnunum og gert þeim
vel til. Hann er háskólagenginn
og las stærðfi'æði, eðlisfræði og
efnafræði við háskólann í Alla-
habad, en stundaði tíka ajúrveda-
fi'æði og hefur stundum neytt
þeirrar kunnáttu sinnar, þegar
vinir lians hafa lasnazt. Fyrir
fjórum árum stofnaði fylkis-
stjórnin ajúrveda-háskóla i
Luckno'w að hans frumkvæði, en
þó með þeirn hætti, að stúdentar
i honum taka einnig nokkui'n
þátt í læknisnámi i læknaskóla
borgarinnar.
Þétta hefur haft þær afleið-
ingar, að ajúrveda-stúdentarnir
hafa ruglazt í ríminu. Þeir sækja
á morgnana kennslustundir með
tóif hundruð ’ stúdentum, sem
stunda fast nám í læknaskólan-
um, og kynnast þar nýtizku
lyfjafræði, sýklafræði, sjúk-
dömagreiningum, skurðlækn-
ingum og mörgu öðru, en halda
síðan síðdegis í ajúi'veda-skól-
ann, þar sem öll vizka um líf og
heilsu mannanna er sótt í tvö
þúsund ára gömul sanskritar-
ljóð.
HvaS er sannleikur?.
þeim mun meira sem stúdent-
arnir hafa kynnzt vísindum
læknaskólans, þvi áttavilltari
hafa þeir orðið. Það, sem. þeim
er kennt á morgnana í Iækna-
skólanum, er rifið niður og vísað
á bug á kvöldin í ajúrveda-skól-
anum. I læknaskólanum er íitið
þess að kynnast fræöum tveggja
heima, eru farnir að draga í eía
raungildi gömlu töfraráðanna.
Uppreisn a.júrveclíi-
stúdenta.
Sjegar fjölmargir ajúrveda-stúd-
* entar voru með öllu búnir að
missa trúna á þau fræði, sem
þeim var aðallega ætlað að læra,
hófu þeir mótmæli gegn því, að
þeir væru togaðir þannig á milli
tveggja heima og kröfðust þess,
að þeir yrðu að öllu ieyti látnir
stunda nám í læknaskólanum.
Hr Sampúrnanand svaraði
n^ð þvl að skipa nefnd, er hann
sjálfur veitti forystu til þess að
finna lausn á þessum vanda.
Nefndin komst að þeirri niður-
stöðu, að ekki væri hollt að
blanda hinum austrænu og vest-
rænu íræðum saman. Ajúrveda-
stúdentarnir áttu að hætta að
sækja kennslustundir i lækna-
skólanum. Þá sauð upp úr. Tveir
ajúrveda-stúdentar hófu matar-
verkfal), sem er áhrifarík mót-
mælaaðferð í Indlandi siðan á
dögum Gandhís. Smám saman
hai'ðnaði deilan og breiddist út.
Allshei'jarverkfall var boðað í
borginni og óeirðir hófust.
Dr. Sampúrnanand sneri þá
við blaðinu, er í óefni var komið,
og gaf kost á því, að ajúrveda-
stúdentar, sem sótt höíðu
kennslustundir i læknaskólanum,
hyrfu algerlega að námi þar, ef
þeir gætu allir orðið ásáttir um
það. Um það náðist að sjálf-
sögðu ekki samkomulag meðal
stúdentanna, enda voru fon-áða-
menn læknaskólans ekki áfjáðir
að taka við þeim, þar sem þeim
þótti undirbúningsmenntun
þeirra léleg. Og við það situr, og
fylgismenn nýrra og gamalla
fræða fara í fylkingum um göt-
ui' sléttuborgarinnar við Ganges
og láta óíriðlega.
Borg kjarnorkubrunans
^nemata morgúns sjötta dag á gústmánaðar þyrptust þrjátíu
w þúsund pílagrímar út í Nakajíma-skemmtigarðinn í Híró-
sjíma með blómsveiga, stafi og hvítar pappírsræmur, sem voru
vafðar þannig, að þær liktust fljúgandi trönum. Tungl mar-
aði enn í skýjum á gráíölum bimni, ekki bærðist hár á Iiöfði
og heitur dagur virtist í vændum. Smávaxinn Japani gáði til
Iofts og mælti: „Á svona morgni var það, sem þeir köstuðu
sprengjunni."
Mannfjöldinn flykktist að af-
arstórum haugi, sem orpinn hef-
ur verið yfir leifar tugþúsunda
óþekkjanlegra líka, er fundust
í rústum borgarinnar áriö 1945,
1 eftir að henni hafði verið eytt
1 með bandarískri kjarnorku-
| sprengju, sem kostaði 71,379
| menn lífið. Þar hrúgaði fólkið
saman kynstrum af grænumsveig
um, og stöfum með pappírsræm-
um var stungið niður í jörðina.
Bjöllu var hringt, og síðan var
þögn í eina mínútu, nema hvað
margar konur gátu ekki kæft
ekkastunurnar. Siðan sleppti
Tadaó Watanabe lausum átta
hundruð dúfum, og tíu svart-
klæddir Búddhaprestar hófu
bænarákall, sem þeir linntu
ekki, fyrr en að kvöldi, er sólin
gekk til viðar.
641 fljúgandi trönur.
RÆfannfjöldinn dreiíðist. Sumir
• fóru i endurminningar-
höll friðarins, þar sem meðal
annars er varðveitt safn, sem
sýnir ógnir kjarnorkubrunans i
Hirósjima. Aðrir gengu að likn-
eski skólastúlkunnar Sadakó
Sasaki, sem var tveggja ára, er
Hírósjíma var eytt. Hún var
stödd tæpan kílómetra frá
sprengjustaðnum og slapp ó-
sködduð, þótt furðu gegndi. En
vorið 1955, mánuði áður en hún
átti að Ijúka gagnfræðaprófi,
! k.omu í ljós einkénni „atómveik-
innaf“. 1 sjúkrahúsinu eyddi hún
j tímanum við að búa til fljúgandi
trönur úr pappírsræmum, því
að það er þjóðtrú í Japan, að
sjúklingur, sem getur búið 1il
þúsund trönur, fái aftur heils-
una. Sadakó Sasakí gat aldrei
búið til nema 644 trönur. — Þá
dó hún.
Svívirðilegt athæfi
— mannkynsglæpur.
|jennan minningardag gætt i
“ mikillar gremju í japönsk-
um blöðum. 1 forystugrein í
Tokíó-blaðinu Jómíúrí Sjimbún
stóðu þessi orð:
„Við vonum, að þessir eftir-
minnilegu atburðir minni þá,
sem áttu hlut að því, að sprengj-
unni var varpað, á það, að þeir
eru sekir um svívirðilegt athæfi,
sem Japanir munu aldrei
gleyma.“
Watanabe borgarstjóri sagði:
„Við teljum kjarnorkuárásina á
Hírósjíma mannkynsglæp, I
hvaða tilgangi sem hún var
gerð.“
Enn eru menn að deyja í Jap-
an af völdum sjúkdóma, sem
eiga rætur að rekja til hel-
sprengjuárásanna á Hírósjíma
og Nagasakí. Síðastliðið ár dóu
36, en tuttugu árið þar áður, og
á þrettán ,árum hafa fæðzt í
Hírósjima 32. þúsund börn andr
vana eða vansköpuð. Það er
sjötti hhiti allra barna, sem þar?;
hafa fæðzt. :