Frjáls þjóð - 26.09.1959, Blaðsíða 6

Someiiaí l\tjan:
LENGSTI
Framhaldsfrásögn um j
örlagaríkasta dag j
heimsstyrjaldarinnar j
síðari, innrásardaginn
6. júní 1944
({acfuriHH
8.
Uti fyrir Frakklandsströnd
sást til tólf lítilla skipa
stuttu fyrir klukkan 9 e. h.
Þau sigldu hljóðlega úti við
.sjóndeildarhring, svo nálægt
ströndinni, að áhafnirnar gátu
greint húsin í Normandí. Skipin
voru látin í friði. Þau luku ætl-
unarverki sínu og hurfu síðan
heim aftur. Þetta voru brezkir
tundurduflaslæðarar — fram-
varðarsveit voldugasta flota,
sem nokkru sinni hafði verið
safnað saman.
Því að nú klauf fríð fylking
skipa öldur Ermarsunds og
stefndi að Evrópu Hitlers — afli
hins frjálsa heims var loks gef-
inn laus taumurinn. 2727 skip
af öllum gerðum voru þar í tíu
fylkingum, 30 km á breidd.
Þarna voru hraðskreiðir árásar-
bátar, hæggeng, ryðguð flutn-
ingaskip, lítil línuskip, veður-
barin olíuflutningaskip, strand-
ferðaskip og sægur dráttarbáta.
Þarna voru endalausar rað-
ir grunnskreiðra löndunar-
pramma, heljarstórar fleytur,
sumar um 350 feta langar. í
mörgum skipunum voru smærri
innrásarbátar, samtals yfir 2500
að tölu.
Á undan skipalestunum fóru
fylkingar tundurduflaslæðara
og baujuskipa. Loftbelgir svifu
yfir skipunum. Og allt í kring-
um þessa stórkostlegu lest skipa,
sem hlaðin voru mönnum, byss-
um, skriðdrekum, bifreiðum og
vistum, var óárennileg fylking
yfir 700 hérskipa.
Hægt og sígandi sigldi þessi
mikli floti yfir Ermarsund.
Hann fylgdi nákvæmri umferð-
aráætlun, sem aldrei hafði ver-
ið reynd fyrr. Skipin streymdu
út úr höfnum Englands, sigldu
suðu" mcð ströndinni í tveimur
röðum pg staíndu öil að sam-
komusvæðinu sunnan Wight-
eyjar. Þar skipuðu þau sér í
fylkingar og sameinuðust lið-
inu sem átti að halda til hinna
fimm strandsvæða Normandís.
Samkomusvæðið var þegar í
stað auknefnt „Piccadilly Circ-
us“, og þaðan streymdu nú
skipalestirnar eftir siglinga-
leiðum, sem merktar voru með
baujum. Þegar nálgaðist Nor-
mandíströnd, klofnuðu þessar
fimm leiðir eins og þjóðvegir í
tiu rásir — tvær fyrir hvert inn-
rásarsvæði, önnur fyrir hraða
umferð, hin fyrir hæga. í fylk-1
ingarbrjósti voru fimm skip,1
hlaðin radai-tækjum og loft-1
skeytaútbúnaði, varin af tund-
urduflaslæðurum, orrustuskip-
um og tundurspillum. Þetta
.voru gkip herstjórnarlnnar,
sannkallaðar aðalbækistöðvar á
floti — taugamiðstöð innrásar-
innar.
Eins langt og augað eygði,
sáust skip, og fyrir mönnunum
um borð var þessi sögulegi floti
„stórfenglegasta og ógleyman-
legasta sjón“, sem þeir höfðu
nokkru sinni augum litið.
Hermönnunum þótti gott að
vera loksins komnir af stað —
þrátt fyrir óþægindin og hætt-
una, sem beið þeirra. Þeir voru
enn taugaspenntir, en þó var
eins og fargi væri af þeim létt.
Nú hugsuðu allir um það eitt
að ljúka verkinu sem fyrst. Á
landgöngubátunum skrifuðu
hermennirnir bréf á síðustu
stundu eða spiluðu á spil, og
prestarnir höfðu nóg að gera.
Ekki var komið langt út á
sundið, þegar margir þeirra
manna, sem höfðu brotið heil-
ann dögum saman um horfurn-
ar á því, að þeir lifðu af innrás-
ina, áttu þá ósk heitasta að fá
að stíga sem fyrst á land. Sjó-
veiki geisaði eins og farsótt í
skipalestunum 59, sérstaklega
í hinurn völtu og þungu lönd-
unarprömmum. Hver maður
hafði á sér sjóveikistöflur og
einnig lítinn hlut, sem merktur
var á birgðalistanum á laggóð-
an hátt: „Poki, UppkÖst, Einn“.
Þarna kom fram forsjálni her-
stjórnarinnar, eins og hún gerð-
ist bezt — en þetta reyndist þó
ekki nóg. William Wiedefield
í 29. herfylkinu minnist þess, að
„pokarnir voru fullir, hjálm-
arnir voru fullir, og sandinum
var hellt úr fötum slökkviliðs-
ins og þær fyiltar.“
Sumir reyndu að lesa — hin-
ar furðulegustu bækur, sem
fjölluðu um allt annað en hern-
að. Alan Bodet í 1. herfylki las
Ægisgötu, en hann átti erfitt
með að festa hugann við efnið,
vegna þess að hann hafði á-
hyggjur út af jeppanum sínum.
Yrði hann nægilega vatnsheld-
ur til þess að þola þi'iggja eða
fjögurra feta djúpan sjó? Lawr-
ence Deery prestur var undr-
andi að sjá brezkan sjóliðsfor-
ingja lesa kvæði Hórazar á lat-
ínu. Deery sjálfur, sem átti að
lenda á Omáhaströnd í fyrstu\
sóknarlotunni, var að lesa Ævi
i
Michelangelos eftir Symonds. |
En Kanadamaðurinn James j
Gillan opnaði bók, sem öllum
þótti eðlilegt, að lesin væri á
þessari nóttu: Til þess að róa
taugar sínar og bróður síns
fletti hann upp Biblíunni, kom
niður á 23. sálm Davíðs og las
upphátt: „Jahve er minn hirðir,
mIg mun ekkerí bresta, ] ,n
TZ'lukkan var rúmlega 10.15
•*-*- e. h., þegar Meyer höfuðs-
maður, foringi gagnnjósnasveit-
ar 15. hersins, þusti út úr skrif-
stofu sinni. Hann hélt á mikil-
vægustu tilkynningu, sem Þjóð-
verjar höfðu komizt á snoðir
um í allri heimsstyrjöldinni
síðari. Meyer vissi nú, að inn-
rásin yrði gerð innan 48 klukku-
stunda. Vopnaðir þessari vitn-
eskju gátu Þjóðverjar hrundið
Bandamönnum í sjóinn. Til-
kynningin, sem heyrzt hafði í
útvarpi Breta til frönsku neð-
anjarðarhreyfingarinnar, var
önnur Ijóðlínan í kvæði Ver-
laines: „Blessent mon coeur
d’une langueur monotone.“
Meyer ruddist inn í borðstof-
una, þar sem Hans von Salmuth
hershöfðingi var að spila bridge
við yfirmann herforingjaráðs
síns og tvo menn aðra. „Hers-
höfðingi!" sagði Meyer og bar
ótt á. „Tilkynningin, seinni
hlutinn . .. hann er hér!“ Von
Salmuth hugsaði sig um andar-
tak og gaf síðan skipun um, að
15. herinn hefði fullan viðbún-
að. Þegar Meyer flýtti sér út
úr herberginu, leit von Salmuth
aftur á spilin, sem hann hafði
á hendinni. „Ég er of gamall í
hettunni,“ man hann eftir að
hafa sagt, „til þess að láta þetta
koma mér úr jafnvægi.“
TTutch Schultz, óbreyttur fall-
hlífarhermaður í 82. fall
hlífarsveitinni, var viðbúinn á
flugvellinum eins og félagar
hans: hann var í búningi sínum,
með fallhlífina lausa á hægra
handlegg. Hann hafði svert sig
í andliti með kolum og rakað af
sér hárið nema mjóa mön frá
enni og aftur á hnakka, svo að
hann líktist Iroquois-Indiána.
í kringum hann lá allur útbún-
aðurinn. Skyndilega var hróp-
að: „Allt í lagi, höldum af stað.“
Síðan óku vörubílarnir í áttina
til flugvélanna, sem biðu úti á
flugvellinum.
Um allt England streymdi nú
fallhlífarliðið um borð í flug-
vélar og svifflugur. Njósnar-
flugvélarnar voru þegar farnar
af stað. í höfuðstöðvum 101
fallhlífarhersveitarinnar í New-
bury, fylgdist Eisenhower ásamt
litlum hópi liðsforingja og
fréttamanna með brottför fyrstu
flugvélanna. Hann hafði talað
við menn sína í klukkutíma.
Hann hafði meiri áhyggjur út
af árás fallhlífarliðsins en
nokkrum öðrum þætti innrásar-
innar. Sumlr foringja hans voru
gannfærðir um, að 75% fall
____ cJaucjaraaginn 26. iept.
hlífarhermannanna féllu eða
særðust.
Eisenhower stóð nú á flug-
vellinum og horfði- á flugvél-
arnar renna eftir flugbrautun-
um og takast hægt á loft. Hver
á fætur annarri hurfu þær út
í myrkrið. Þær hringsóluðu yf-
ir flugvellinum, á meðan þær
söfnuðust í fylkingar.
Nokkrum mínútum síðar
heyrðu mennirnir á innrásar-
flotanum úti á Ermarsundi flug-
véladyninn. Hann varð æ hærri,
er hver fylkingin á fætur ann-
arri flaug yfir skipalestirnar. í
rúma klukkustund flaug flug-
vélalestin yfir flotann. Síðan dó
hávaðinn smátt og smátt út. Á
þilförum skipanna störðu menn
upp í næturhimininn. Enginn
fékk mælt orð frá vörum. Um
leið og síðasta fylkingin flaug
fram hjá, sáust ljósmerki ofan
úr skýjum. Það var morsemerk-
ið þrír deplar og strik: sigur-
táknið V.
Pritchard —
Frh. af 4. síðu:
ekki honum einum laginn. Hann
hlýtur alls staðar að skjóta upp
kolli, hvar sem stórveldi á ná-
1959- FRJALS ÞJDÐ
Áskrifendur blaðsins
úti um land eru beðnir
að minnast þess, að
FRJÁLS ÞJÖÐ á allt sitt
undir skilvísi kaupenda
sinna. Það er því mikil-
váegt, að blaðgjaldið sé
greitt sem allra fyrst. —
Áskriftargjaldið 1959 er
kr. 108,00.
Nýir áskrifendur geta
snúið sér til afgreiðsl-
unnar í Ingólfsstræti 8
eða hringt í áskriftar-
símann, 1-99-85.
in samskipti við smáþjóð, sem
hér á sér stað og það jafnvel
þótt hún væri ekki svo dverg-
smá sem við íslendingar. Eina
ráðið til þess að koma í veg fyr-
ir árekstra og illindi er því að
láta herliðið fara, eins og hug>
ur þjóðarinnar stefnir til.
1.i^avi<f S J/óniíon (S do. lij.
Þingholtsstræti 18 — Sími 24333.
Pantanir:
Sendið vinum yðar erlendis þessa
fallegu myndabók af landi og þjóð. —
Nýjar myndir, betri — fallegri.
Fæst í næstu bókabúð.
i
SLÁTURTfÐIN 1959
Höfum opnað sláturmarkað í húsum vorum að
Skúlagötu 20.
Daglega nýtt kjöt í heilum kroppum.
Heil slátur, mör, lifur og svið.
Sláturfélag Suðurlands
Skúlagötu 20,