Frjáls þjóð - 30.04.1960, Blaðsíða 8

Loftleiöir hefja áætlunar-
flug til Helsingfors
í dag, laugardaginn 30. marz,
liefja Loftleiðir reglubundið á-
ætlunarflug milli Reykjavíkur
og Helsingfors. Flogið verður
yikulega í sumar, lagt af stað
írá Reykjvík kl. 8,15 árd., kom-
ið við í Osló og komið til Hels-
dngfors kl. 6 síðd. Farið verður
til baka kl. 8 samdægurs.
í þessa fyrstu áætlunarferð
hafa Loftleiðir boðið ýmsum
gestum, m. a. flugmálaráðherra,
fiugmálastjóra, fulltrúa frá
þessar mundir staddir hér á
landi 15 þýzkir ferðaskrifstofu-
menn í boði félagsins og annar
jafnstór hópur er væntanlegur
hingað 19. maí n.k. Þá má og
geta þess, að í júní n.k. koma
hingað 37 finnskir blaðamenn
og skipuleggja Loftleiðir dvöl
þeirra hér á landi.
Farþegaflutningar Loftleiða
hafa aukizt á fyrstu þrem mán-
uðum ársins um 20.6%, vöru-
flutningur um 48.6% og póst-
Eldsjjýtur
Framh. af aíðu.
góða aðstöðu hafi umboðslaun
af þessum eldspýtum, og það
sé ástæðan til þess, að þær eru
keyptar?
En þess verður að vænta, að
hér verði snögg breyting á við
það frjálsræði, sem boðað hef-
ur verið í innflutningsmálunum
og heimilað að kaupa þær frá
Svíþjóð eða Finnlandi, þar sem
unnt er að fá góðar eldspýtur.
Það gæti verið lítilsháttar
sönnun um það, hvort hið boð-
aða frelsi hefði einhverja leið-
réttingu mála í för með sér, eða
aðeins nýtt ranglæti og óhag-
friáls þjóð
Laugardaginn 30. apríl 1960
ÚRSLITIN í GENF
Frh. af 1. síðu. | ,,bræðinginn“, þar sem lagt var
FJÁRFRAMLÖGUM TIL til að þær þjóðir, sem mjög væru
tp aR’iri'jT \ nsiTnn a r
AÁov •Fíolr'xroíÁiirYi rfcniii 1 ncn un
flutningur 65.1%.
ræði fyrir þjóðina.
.flugráði svo og blaðamönnum.
Einnig verða með í förinni ýms-
ir forráðamenn Loftleiða, svo
sem Kristján Guðlaugsson, for-
maður félagsstjórnar, Alfreð
Elíasson forstjóri og Sigurður
Magnússon fulltrúi, sem verður
fararstjóri. Önnur hinna nýju
flugvéla Loftleiða mun fara
þessa fyrstu ferð.
Þess má geta, að fargjald
milli Rvíkur og Helsingfors
aðra leiðina verður kr. 5447,
en krónur 9850 fram og til baka.
Starfsemi Loftleiða hefur
mjög stuðlað að þvú að auka
kynningu á landinu og eru um
Leikgagnrýni um
SKÁLHÖLT
kemur í næsta
blaöi
Vinningum
happdrætfi
Fyrir páska voru blaðamenn
kvaddir til fundar í Hrafnistu,
Dvalai’heimili aldraðra sjó-
manna, og var þeim skýrt frá
starfsemi heimilisins og fram-
kvæmdum og ijjáröflun þess,
happdrætti DAS.
Skýrðu forráðamenn happ-
drættisins, þeir Baldvin Jónsson
og Auðunn Hermannsson, frá
breytingum þeim, sem verða
ættu á happdrættinu, en þær
eru í höfuðdráttum á þá leið,
að vinningum verður fjölgað úr
20 upp í 50, en tala útgefinna
miða verður óbreytt. Vinningar
á næsta happdrættisári verða
24 bifreiðar, þar af 10 rússnesk-
fjölgað í
DAS
ar, 2 amerískar, 5 brezkar og
7 vestur-þýzkar. Mánaðarlega
verður dregið um tvær ibúðir
og tvær bifreiðar, auk annarra
minni vinninga. Heildarverð-
mæti vinninga verður kr.
13.320.000.00.
Öllum ágóða af happdrættinu
er varið til að reisa Dvalar-
heimili aldraðra sjómanna, og
er nú fyrirhuguð mikil viðbót-
arbygging við heimilið, en auk
þess kemur til mála að verja
25% af ágóða happdrættisins til
byggingar elli- og dvalarheim-
ila úti á landi.
Samkomuhús Dvalarheimil-
ins verður tekið í notkun um
næstkomandi mánaðarmót, og
verður það fullkomnasta kvik-
myndahús hér á landi og þó víð-
ar væri leitað. Verður það út-
búið með s.n. Todd-AO kvik-
myndatjaldi, sem framkallar
þrívíddaráhrif án notkunar sér-
stakra gleraugna. Fyrsta mynd-
in, sem sýnd verður, er banda-
ríska óperettan South Pacific.
Framkvæmdastjóri kvikmynda-
hússins er Valdimar Jónsson.
Formaður Sjómannadagsráðs,
Henry Hálfdánarson, skýrði frá
þvi, að eignir heimilisins næmu
nú 25 millj. kr., sem væri á-
rangur af starfi happdrættisins,
það hefur nú starfað í 6 ár, en
hefur leyfi í 4 ár enn.
Að síðustu ræddi forstjóri
Dvalarheimilisins, Sigurjón Ein-
arsson, um rekstur þess, kvað
vistmenn vera 80 talsins og 44
sjúklingar, en sjúkradeildin var
tekin í notkun í fyrra.
Það vakti mikla ánægju á sín-
um tíma meðal tónlistarunn-
enda, þegar nokkrir ungir menn
mynduðu með sér félagsskap m.
a. til þess að kynna íslenzk tón-
verk, einkum þó verk hinna
yngri tónskálda.
Musica Nova, en svo heitir
(Lbr. Frjáls þjóð).
Kunna enn
að skríða.
Fyrir þessari þjóð, sem hér
að framan er lýst með orðum
Morgunblaðsins, hafa íslenzkir
ráðamenn skriðið á undanförn-
um árum meir en nokkurri ann-
arri þjóð. Og í sambandi við
þessa nýafstöðnu sjóréttarráð-
stefnu kom þessi flaðrandi auð-
mýkt átakanlega í Ijós hjá
Bjarna Benediktssyni og Guð-
mundi í. Guðmundssyni.
í viðtali, sem fréttaritari Mbl.
átti við Bjarna á ráðstefnunni
og birtist í Mbl. 7. apríl s.l., seg-
ir hann orðrétt:
„Þeim mun eftirtektarverð-
ara er það, að nokkur rikin, sem
vilja hafa þrönga landhelgi, svo
sem Finnland, Grikkland og
ísrael, hafa lýst yfir skilningi á
sérstöðu íslands.
Bandaríkin gerðu það þeg-
ar í uppliafi, og er engin á-
stæða til að efast um góðan
vilja þeirra — en segja má,
að það sé togað í þau úr öll-
um áttum“.
Þessi „skilningur“ og „góði
viJfli“ Bandaríkjanna á sérstöðu
íslands lýsti sér svo bezt í raun
í því, sem kemur fram í eftir-
farandi ummælum Mbl. 27. þ.m.
„Þá skoraði Dean marg-
sinnis á fundarmenn að fella
báðar tillögur íslands“, og
fjölluðu þær þó báðar ein-
mitt um sérstöðu Islands.
Hættuleg
tillaga.
FRJÁLS ÞJÓÐ hefur alla tíð
forðazt deilur um landhelgis-
málið. Þó verður ekki komizt
hjá því nú eftir á, að segja það
fullum fetum, að breytingartil-
laga rikisstjórnarinnar við
ritvöllinn, enda mun þeim öll-
um hafa verið boðið að vera
viðstaddir tónleika þessa.
En hvað skeður? Jú, einfald-
lega það, að frá þeim hefur ekk-
ert heyrzt, ekki orð. Annað eins
og þetta er beinlinis móðgun
við þá brautryðjendur, sem
undan „sögulega réttinum“, ef
gerðardómur féllist á það, var
mjög hættuleg og óskynsamlegt
að flyt.ia hana. í fyrsta lagi
vegna þess, að þó hún næði
samþykki, lá ekkert fyrir um
það fyrirfram, að gerðardómur
féllist á sjónarmið og rök fs-
lendinga.
í öðru lagi vegna þess, að
hefði hún verði samþykkt, ligg-
ur nú ljóst fyrir, að íslenzka
nefndin mundi hafa greitt at-
kvæði með „bræðingnum11 svo
breyttum, sem þar með hefði
náð samþykki.
Þarf ekki að leiða önnur
vitni um niðurstöðuna, hefði
hún orðið á þann veg, en Morg-
unblaðið, sem segir svo um lok
ráðstefnunnar í fyrirsögn:
„Hinum sögulega órétti bægt
frá. Féll á atkvæði íslands“.
Hvernig hefði þessi fyrirsögn
hljóðað í Mbl., ef „hinn sögu-
legi óréttur" hefði verið sam-
þykktur með atkvæði íslands?
„íslands óhamingju“ varð það
ekki að vopni að þessu sinni,
að til þess kæmi, en það er ekki
núverandi ríkisstjórn eða full-
trúum hennar að þakka. Atvik-
in hafa hagað því svo, að við
eigum samstöðu m. a. með
kommúnistaríkjunum í þessu
lífshagsmunamáli okkar. Og á-
stæðan til að stjórnarfulltrú-
arnir fluttu þessa ótímabæru og
hættulegu tillögu er óefað sú, að
þeir hafa verið að reyna að
sannfæra „verndara“ sína um
það, að þeir hefðu aðra afstöðu
til málsins en kommúnistaríkin.
Þetta fáránlega og nauð-
synjalausa uppátæki varð svo
til þess, að við atkvæðagreiðsl-
ur hlaut sérstaða okkar minni
viðurkenningu en um var að
ræða á ráðstefnunni í raun, og
voru mörg ríki svo kurteis að
vekja athygli á þessu í lok ráð-
stefnunnar og skýra það, hvern-
ig á því stæði.
Megum við íslendingar vera
þeim þjóðum, sem það gerðu,
þakklátir fyrir.
Stöndum
saman.
En þótt ýmislegt megi að
finna í þessu máli, ríður þó
mest á því, að við berum gæfu
til að standa saman á því sem
einn maður.
LÍTIÐ FRÉTTABLAÐ
Laugardaginn í 2. viku sumars.
Vinnuvísindi
Gamalt máltæki
segir: Kært barn ber
mörg nöfn. — Gjald-
eyris- og innflutnings-
skrifstofan í Reykja-
vík mun vera sú rík-
isstofnunin, sem oft-
ast hefur skipt um
nafn. Hefur hún hvað
eftir annað verið
skírð upp, til þess að
bola þaðan burtu
pólitískum gæðingum
fráfarandi ríkisstjórn-
ar og koma að vildar-
vinum þeirrar nýju.
Þar hafa þvi margir
ágætismenn setið, en
misjafnlega lengi.
Hin nýja byltinga-
stjórn sjálfstæðis-
manna og krata ætl-
ar að verða róttækust
st.jórna hvað þessa
stofnun snertir, þvi
nú verður stofnunin
hreinlega lögð niður.
Þessa dagana er-
verið að skáka starfs-
mönnunum niður í
ým.sar aðrar ríkis-
stofnanir og eru sum-
ir fyrirmennirnir
settir í allóvirðuleg
sæti, og fer það allt
eftir pólitískum verð-
leikum.
Eitt er þó mjög ríkt
i huga þeirra, sem
vistráðningum ráða,
að í nýju embættun-
um komi gjaldeyris-
mennirnir hvergi
nærri því, sem þeir
hafa áður helzt fjall-
að um, og ætla mætti
að þeir hefðu helzt
vit á.
Llvarpserindi
um Einar Ben.
Séra Sigurður Ein-
arsson skáld- i Holti,
kvað nú vera að safna
gögnum um ævi og
skáldskap Einars
Benediktssonar. —
Frétzt hefur, að hann
muni bráðlega flytja
flokk erinda um Ein-
ar Benediktsson í út-
varpið.
Einsfaklings-
hyggja
I lögum Bandalags
ísl. listamanna er gert
ráð fyrir því að hald-
ið sé listamannaþing
með fárra ára milli-
bili. Síðasta þing var
haldið fyrir 10 árum,
þegar Þjóðleikhúsið
tók til starfa.
Þjóðleikhússtjóri
mun hafa mælzt til
þess við Bandalagið
að haldið yrði Lista-
mannaþing í sam-
bandi við 10 ára af-
mæii Þjóðleikhússins.
Ekki varð þó úr
framkvæmdum og
vissu sum félögin ekki
um tilboðið.
Stærstu Bandalags-
félögin skiptast á um
forystu í Bandalag-
inu. Þegar Jón Leifs
er ekki formaður er
allt tíðindalaust. Þeg-
ar Jón er formaður
eru umsvif mikil og
aðrir reyna að koma
í veg fyrir að eitt-
hvað sé gert.
Rithöfundarnir
MUSICA NOVA
gleymc&ust
Ekkja Þorsteins
Erlingssonar
Frú Guðrún Er-
lings, sem er eins og
hunnugt er, orðin
öldruð kona, varð ný-
lega fyrir því óhappi
að detta og lær-
fcrotna. Hún liggur
nú þungt haldin i
Lándsspítalanum. —
Hún var siðari kona
J?brsteins Erlingsson-
»r.
1 sambandi við tild-
urshátið Þjóðleik-
hússins í tilefni af 10
ára afmælinu varð
flest til vandræða. —
Ráðamönnum hússins
tókst að móðga fasta
frumsýningargesti, er
urðu að þoka úr
beztu sætum upp í
hina óæðri rjáfur-
bekki. Margir þeirra
kusu því heldur að
sitja heima, þ. e. a. s.,
þeir, sem ekki voru i
meðal fínasta fólks-
ins, sjálfra boðsgest-
anna.
Flestar stéttir þjóð-
félagsins nema verka-
lýður og rithöfundar
áttu þarna boðsfull-
trúa. Á síðasta fundi
í Rithöfundasambandi
Islands var þessu
máli hreyft og sam-
þykkt að láta Þjóð-
leikhússtjóra vita að
rithöfundar hefðu
tekið eftir þessu.
félagsskapur þessi, hélt sína
aðra tónleika 11. april s.l. og
voru þeir einkum athyglisverð-
ir fyrir þá sök, að þar voru ein-
göngu frumflutt verk hinna
yngri af tónskáldum okkar.
Nú skyldi óhætt að ætla, að
með hinum ört vaxandi blað-
síðuljjölda dagblaðanna og til-
burðum þeirra til aukinnar fjöl-
breytni væri slíks viðburðar
getið að einhverju og listgagn-
rýnendur þeirra sendir fram á
þarna eru að verki, og lítt til
uppörvunar.
Ekki mun þarna um að kenna
pennaleti skribenta þessara, því
að ekki er sýnd sú revía eða ó-
merkilegur erlendur „farsi“, að
gagnrýnendur þessara blaða
tvíhen^i ekki þegar* í stað
penna sína og sendi frá sér
heila maraþonkrítikk þar um.
Þetta horfir við eins og arg-
asta öfugmæli, en því miður,
þetta er staðreynd.
Málið er nú komið á það stig,
að fullnaðarsigur okkar í því
er tryggður, ef við sijálfir höld-
um rétt á.
Á það hefur verið bent hér
í blaðinu, að nauðsynlegt sé
fyrir friðun fiskistofnanna, að
við vindum bráðan bug að því
að leiðrétta grunnlínurnar, og
á það tvímælalaust að vera
næsti áfangi okkar í þessu máli.
Þyrfti þegar að hef jast handa
um undirbúning að því.