Frjáls þjóð - 18.06.1960, Side 2

Pr'
LISTiR
immAmmm
BÓKMENNTIR

M
L:
1
f
I
1
■
1
Ballettinn, sem Þjóðleikhús-
ið sýnir um þessar mundir,
„Fröken Julie“, er byggður
á leikriti Strindbergs og var
fyrst sýndur í Stokkhólmi ár-
ið 1950. Ballettinn hlaut þegar
í stað miklar vinsœldir meðal
almennings, og síðan hefur
hann verið sýndur víða, m. a.
á Edinborgarhátíðinni síðasta
haust, og hann hefur jafnvel
verið kvikmyndaður.
Höfundur ballettsins er
sænsk kona að nafni Birgit
ar. Sumum finnst þær rudda-
legar og ef til vill særa þær
fegurðarsmekk margra. En
tilgangurinn er ekki sá að
þjóna eingöngu fegurðar-
skynjun mannsins, heldur að
túlka lífið sjálft í kringum
okkur, bæði hið fagra og ljóta.
Ballettinn segir frá ungri
stúlku á sænsku óðalsetri.
Hún er heitbundin ríkum
manni, sem hún ekki elskar.
Líf hennar er innantómt, á-
stríðulaust og atburðasnautt.
FRÖKEN JOLIE
Cullberg. Hún ernúorðineinn
þekktasti balletthöfundur
Norðurlanda og hefur unnið
sér frægð bæði í Evrópu og
Bandaríkjunum.-
Það var því ekki svo lítill
fengur að fá hingað heim
þessa hæfu listakonu, svo að
almenningi gæfist kostur á að
sjá ofurlítið af ballettmenn-
ingu umheimsins. Síðustu ái’-
in hefur ný stefna rutt sér til
rúms í ballettheiminum og
gætt hann nýju lífi. Áhorfand-
anum er ekki ætlað að gleyma
sér í draumalandi miðaldaæv-
intýra, þar sem rómantíkin
er einráð og hreyfingar allar
fylgja hefðbundnum stíl.
Hann á að skynja sjálfan sig,
samvizku sína og ásti’íður i
dönsunum. Hi’eyfingarnar eru
óbundnar, og höfundurinn er
ekki háður neinu vissu kerfi.
Þær eru opinskáar oj eðlileg-
Hennar eina yndi er að draga
dár að tilvonandi eiginmanni
sínum og kvelja hann með
ýmsum ráðum. Þar kemur þó,
að hann fær sig fullsaddan af
gi’immd hennar og slítur trú-
lofuninni. Júlía harmar ekki
örlög sin. Hún finnur nú
fyrst, að hún er ung og vill
njóta lífsins eins og hitt unga
fólkið á sveitasetrinu. Hún
verður ástfangin af unguin
og friðum vinnumanni og
tekst loks að láta hann skilja,
að hún hefur lika ástríður
eins og aðrar ungar stúlkur.
Þau elska hvort annað og um
stund er Júlía hamingjusam-
asta stúlkan í veröldinni. En
þegar mesta viman er liðin
hjá, fær hún eftirþanka, og
hana dreymir ljóta drauma.
Henni finnst sem forfeður sin-
ir og foi’mæður rísi úr gröf-
um sínum, og þau telji henni
j

Bergur Sigurbjör:;:son:
Um Kefla íkurgönguna
Stórveldi hafa á öllum tím-
um blátt áfram þjáu t af á-
hyggjum út af frc . i, lýð-
ræði og menningu s xáþjóða.
Þau hafa alltaf verið reiðu-
búin til að trygrja smá-
. þjóðum allt þetta rneð her-
bækistöðvum í lönd n smá-
þjóðanna og séi’legu x hand-
. höfum hins erlenda valds.
Smáþjóðir eru víst svo illa
gerðar í eðli sínu, að þær
hafa sjaldan kunnac að meta
þessa erlendu blessun til
lengdar.
Stúdentar í Suður-Kóreu
gengu nýlega siðvæðingar-
manninn Shingman Rhee úr
veldisstóinum. Þó var hann
til þess tíma umboðsmaður
Bandaníkjanna og banda-
rískra herstöðva þar í landi,
og vafalaust í Natovinafélagi.
Meðan Guðmundur í. og
Bjarni sátu á fundi með dús-
í bræðrum fínum úr Nato-
klíkunni undir „Himdtyrkj-
ans merki‘s, gengu stúdentar
og háskólakeiuxarar þar í
F'rank Scliaufuss og IVIargaretha von Bahr.
trú um, að eina syndafyrir-
gefningin sé dauðinn. Þegar
hún vaknar og horfist i augu
við raunveruleikann verður
hún hrædd og ákveður að
fremja sjálfsmorð. Elskhugi
hennar finnur hana með hníf
í hendi, og Júlia deyr i örm-
um hans.
AðaUeikararnir þau Mai’g-
aretha von Bahr og Fi’ank
Schaufuss eru bæði mjög
kunn í heimalandi sinu og
hafa dansað þessi hlutverk
viða. Ekki þai’f að orðlengja
það, að bæði eru þau fyrsta
flokks dansai’ai’, og einnig er
látbi’agðaleikur þeirra mjög
sannfæi’andi. Einkum var
tvídans þeiri’a i þriðja þætti |
frábær.
Við fáum að sjá svo skýrt |
sem verða má. hvernig þau |
skyndilega uppgötva hvept !
annað og blindast af ástríð-
um.
Þá má ekki glevma þátt- 1
töku íslenzku dansmeyjanna,
sem allar skila hlutverkum
sínum með prýði, einkum ef
miðað er við hve æfingatím- -
inn var stuttur.
Einnig má nefna þeim til Ij
hróss, að fyrir eigin dugnað Ij
og áhuga hefur þeim tekizt að l;j
halda hópinn og æfa sjálf-
stætt, eftir að kennsla féll nið-
ur um miðjan apríl. Þá hafði
skólinn stai’fað síðan í októ-
ber, aðeins sjö mánuði. Hina
fimm mánuði ársins fá þær §jj
enga kennsiu. Þetta fyrir-
komulag er auðvitað hrein ó-
hæfa og er varla unnt að
vænta mikils ái’angurs með
sama áframlialdi. Ef hér á að
koma upp frambærilegur ball-
ettflokkur, verður að starf-
rækja skólann árið um kring
til þess að einhver ái’angur ||
náist.
Á hverju hausti þurfa nem- ,j
endur að byrja starfið frá ||
upphafi, og þegar þeir hafa j|
náð svo langt að sjá einhvern
ái’angur af striti sinu í heilan |j
vetur, hverfur kennarinn til
útlanda og allt \irðist unnið |j
fyrir gýg. Ég held að flestum
hljóti að vera ljóst, að þessu jiji
verður að breyta.
Bryndís Schram.

þingmennsku til að reyna að
hindi’a samninga um banda-
rískar hei’búðir þar næstu 10
árin.
Af þessu sýnist mér mega1
di’aga nokkurn lærdóm.
Það lítur út fyrir það, að
kviksyndi erlendrar her-'
stöðvamenningar fari á
hreyfingu, ef menn byrja
friðsamlega mótmælagöngu.
Það er því öruggt, að
Keflaviíkurganga vekur ekki
aðeins athygli um allt okk-
ar land, heldur og utan
landsteinanna, enda eru
stjórnarblöðin hér sýnilega
mjög taugaveikluð út af
göngunni. , i
Bergui* Sigurbjörnsson
Bergur Sigurbjörnsson.
landi Menderes og aðra um-
boðsmenn Natoklíkunnar og
bandanískra herstöðva úr
veldisstólunum.
í Japan eru stúdentar 1
þann veginn að ganga um-
boðsmenn bandarískra hér-
stöðva í því landi úr veldis-
stólunum. Og sósíaldemo-
kratar þar ha£a lagt niður
Lesið
Frjálsa
Aufiýsið í
FRJÁLSRI MOÐ
Eggjafranileiöslan
Frh. af 8. siðu.
ÖrþrifaráS.
Þá grípa foi-ystumenn Eggja-
samlagsins til þess ráðs að
lækka öil egg niður fyrir fram-
leiðsluverð. Þá veit fólk ekki
lengur hvort bað er að kaupa
gömul eða ný egg, enda rignir
nú í kaupmennina gömlum
eggjum. sem i’eiðar húsmæður
endursenda.
Heriun vili kaupa.
Á bak við tjöldin hafa farið
fram samningar milli hernáms-
liðsins og forstöðumanna eggja-
sölusamlagsins um kaup á
miklu magni af eggjum. Her-1
inn vill borga 50 cent fyrir
kílóið, ca. 20 ásl. kr., en eggja-
menn vilja fá 75 cent. Samn-
ingarnir hafa strandað. Leitað
hefur verið til landbúnaðarráð-
herra, Ingólfs á Hellu, en hann
hefur lítið viljað sinna málinu,
enda lítur það vel út fyrir rík-
isstjórnina, að þessi verðlækk-
un skuli vera á eggjunum.
AS þessu sinni er ekki rúm
til að rckja þetta mál frekar, I
en við munum á næstunni
gera málinu glegvri skil. —
FBJÁLS ÞJÓB mmi að sjálf-
sogðu birta grcinargerð for-
ystumanna Eggjasamlagsins,
. ef þeir vilja gera opinber-
legn grein fyrir því, aS
hverju þeir stefna.
Leiörétting
Alvarlegar prentvillur slædd-
ust inn í ritdóm eftir Jóhann
Hjálmarsson um bók Þoi’steins
Jónssonar fi’á Hamri. Verst bitna
mistökin á ljóði þvi, sem vitnað
er til í heild í ritdómnum. Rétt er
Ijóðið þannig:
Þú sem hefur fei’ðazt um fjallið
í brjósti mínu
og veizt allar leiðir þess,
segðu það eingum.
Þú sem veizt allt jarðeðli þess,
hvað það er myrkt og vandratað
ókunnugum,
hvernig það bifast við minnstu
snex’tíngu,
segðu það eingum.
Þú sem veizt alla sköpun þess,
hvað það er torsótt i umferð
daganna,
örðugt og þúngfært hestum stál-
guðsins,
hvernig það grefur háreysti
lýðsins
í svartan sand,
segðu það eingum.
Þú sem veizt hugai’far mann-
anna,
og hvernig þeir myndu bregðast
við,
ef vegirnir opnuðust.
Þú sem veízt alla dóma þess,
segðu það eingum.
Segðu það etagtnn.
Fr?áls þ.ióS •
Wr júní 1960
/