Frjáls þjóð - 09.07.1960, Blaðsíða 8

ÞESS VEGNA VAR VERKFALLID BANNAO
Á síSustu stundu var flugmönnum bannað að íara í
verkfall með setmngu bráðabirgðalaga. Ríkisstjórmn
greip með ofbeldi inn í vmnudeilu og gerði þar með að
engu fyrri yfirlýsingu frá því í vetur, að lnln myndi ekki
skipta sér að verkfallsátökum.
Kjarabarátta flugmanna naut um. Þá ríður skyndilega á vað-
látillar samúðar meðal almenn- ið fámennur og tekjuhár hóp-
ings að þessu sinni. Með gengis- ur manna, sem hefur þá aðstöðu
lækkun og öðrum þungbærum að stöðva i einni svipan allar
ráðstöfunum hefur ríkisstjórn- flugsamgöngur íslendinga. Rík-
in lagt drápsklyfjar á alþýðu isstjórnin notfærir sér, að verk-
manna, svo að þeir lægst laun- fallið er óvinsælt og bannar
uðu eiga vart til matar. Það það.
varð þó að samkomulagi með „ j
launþegum nú fyrir skömmu að “SBtlUIKgt
bíða átekta og ganga samein- ^fordsEItlÍ.
aðir til baráttu fyrir betri kjör- Það er misskilningur, ef
Hvaða erindi átti Einar á
fundinn í Búkarest?
Ráðstefnu stórveldanna um afvopnun og eftirlit
með vígbúnaði lauk næstum jafn óvænt og skyndilega
og fundi æðstu manna fyrr í vor. Fulltrúar kommúnista-
ríkjanna héldu skammarræður hver af öðrum yfir sendi-
mönnunum vestrænu ríkjanna, stóðu síðan á fætur,
gengu út og létu ekki sjá sig meir. (Sjá grein um sama
efni á 3. síðu í blaðinu). Vesturveldin voru þá í þann
veginn að leggja fram nýjar tillögur um afvopnun og
eftirlit. Enginn þarf að efast um, að fulltrúar kommún-
ísta hlýddu þarna skyndilegri fyrirskipun frá æðri stöð-
um. En hvaðan hún kom, vita menn ekki.
Slík svör eru vissulega ekki
boðleg. Að vísu vita allir, að það
er heldur ólíklegt, að Einar
Olgeirsson hafi ráðið miklu um
afstöðu austrænu ríkisstjórn-
anna í utanríkismálum og gerð-
ir þeirra. Hann hefur ef til vill
aldrei verið spurður álits. En
blaði Einars Olgeirssonar ber þó
að svara öðru en rugli, þegar
svo alvarlegt mál er á ferðinni.
menn halda, að stjórnin hafi
sett á bannið vegna þjóðarhags-
muna, — vegna þess að allir
töpuðu á því. Hingað til hafa
fæstir grætt á verkföllum, og
það mun seint verða. Mörgj
miklu alvarlegri verkföll hafa
verið gerð og þó ekki verið
bönnuð. — Hvers vegna? Júj
vegna þess, að menn álíta það
stórhættulegt fordæmi í lýðræð-
islandi að banna verkföll.
Fékk vopnin
í hendurnar.
Ástæðan til þess, að verkfall-
ið var bannað er sú, að ríkis-j
stjórnin sá þafna einstætt
tækifæri til að grípa inn í
kjarabaráttu án þess að hljóta
af því óvinsældir almennings.
Stjórninni verður nú tíð-
liugsað til haustsins. Hún á
eftir að fást við verkalýðsfé-
lögin og kröfur þeirra. Með
síðasta bragði sínu hefur rík-
isstjórnin náð frumkvæðinu
og grætt einn Leik í refskák
sinni við vei'kalýðinn. Stjórn
in fékk vopnin upp í liend-
urnar og ávinning sinn á
hún að þakka óbilgirni flug-
manna.
frjáls þjóð
Laugardaginn 9. iúlí 1980
Á mjóum þvengjum
læra hundarnir..
Svarað
út í hött.
Morgunblaðið hefur fullyrt,
eins og ýmsir fleiri, að ákvörð-
unin um að hætta samningsvið-
ræðum hafi verið tekin á þingi
kommúnista í Rúmeníu, er stóð
yfir um svipað leyti. Einar Ol-
geirsson var staddur þarna sem
gestur eða fulltrúi og því legg-
ur blaðið þá spur.ningu hvað eft-
ir annað fyrir Þjóðviljann: Hver Hvað er Einar að gera á
var afstaða Einars til málsins fundi sem þessa? Hann er
á þinginu í Búkarest? Þjóðvilj- sjálfur leiðtogi stjórnmálahreyf-
inn svarar skætingi einum, tal- ingar, sem telur sig hafa hlut-
ar um Þorstein Ó. Thorarensen leysi í alþjóðamálum á stefnu-
og sjöstjörnuna og neitar að skrá sinni. Það er ekki ólíklegt,
svara. 1 Framh. á 6. síðu.
LÍTIÐ FRÉTTABLAÐ
Laugardaginn í 12. viku sumars.
Rithnuplari
afhjúpaður
Friðjón
á sænsku
Einn af fylgifiskum,
hernámsins er óheið- '
arleikinn. Varla líður
sá dagur, að ekki
komist upp eitthvert |
meiriháttar misferli á i Sænsku samvinnu-
hærri eða lægri stöð- félögin gefa út ágætt
um: frímerkjaþjófn- 1 heimilisblað sem nefn-
aður, olíusvindl, gjald- ist Vi. Þar birtist auk
eyrissvik — og nú er 1 faggreina kaupfélag-
röðin komin að bók-1 anna mikið af bók-
menntunum. Blaðið menntalegu efni.
hefur frétt, að i nýju ; ferðasögur og greinar
Birtingshefti, sern um listir. Smásögurn-
kemur út á næstunni, ! ar, sem þar koma, eru
sé einn þekktasti rit- ! yfirleitt vel valdar og
höfundur landsins af- viðsvegar að.
hjúpaður sem ótíndur Á undanförnum ár-
rithnuplari. Mun hann
hafa birt í einu dag-
blaðanna grein undir
sínu nafni, en hún
reynzt vera eftir
Þekktan erlendan höf-
und, þegar að var gáð.
um hafa birzt þarna
sögur eftir þessa ís-
lenzka höfunda: Hall-
dór Kiljan, Gunnar
Gunriarsson, Guðm.
Friðjónsson og Frið-
jón Stefánsson. Nú
hefur birzt þar ný
saga eftir Friðjón,
heitir hún Gunnhildur
og er fagurlega mynd-
skreytt.
Vi er venjulega
hægt að fá í Bóka-
verzlun Kron i Banka-
stræti.
Kvenfegurð
og tizka
Nú er í tízku að
ungar konur sem
eldri, liti hár sitt
grátt. Þykir mörgum
það smekklítil ný-
breytni.
Við síðustu fegurð-
arsamkeppni stúlkna,
var ein þeirra, sem
hélzt kom til álita,
gráhærð. Segja sumir
að það það hafi kost-
að hana drottningar-
titilinn. Vonandi hef-
ur allt verið ekta hjá
þeirri, sem hlaut
hann.
Hátíðin, sem bandaríski
lierinn stóð fyrir á Keflavík-
urflugvelli nú á dögunum
var ekki síður haldin fyrir
hörn og unglinga.Það er allt-
af mikilsvert að vinna hylli
æskulýðsins. Enda voru mót-
tökur Ameríkumanna hinar
beztu og börnin voru teymd
um herbúðirnar til þess að
sýna þeini öll hin glæsilegu
morðtól og drápstæki, sem
geymd eru í þessu víghreiðri.
Loks var sælgæti varpað út í
fallhlífum, en íslenzku börn-
in, sem þarna hafði verið
smalað samam, börSust og
slógust um gotterí Ameríkú-
manna (samkv. frásögn eins
af hernámshlöðunum í Rvík).
Smekklegt er það, j.á,
vissulega — enda eru Bandá-
ríkjantenn vanir að fást' viS
Islendinga og hafa fyrir
löngu lært, hvernig bezt er áð
koma fram við þá, Á sviþ-
aðan hátt'er hernámsgróðah-
um skipt, enda skémmía
Ameríkumenn sér konung-
Iega við að horfa á frantá-
menn þjóðarinnar og aðra
olíusvindlara slást og berjast
um hermangsgullið.

Merkileg nýjung
viö fiskeftirlit
Fisksölumál og fiskimeð-
ferð hafa verið óvenjumikið
á dagskrá að undanförnu.
FRJÁLS ÞJÓÐ hefur haft
forgöngu um að gagnrýna
útflutningsskipulagfið, og
vei'ður það mál stöðugt um-
svifameira eins og sjá má á
öðrum stað í þessu blaði. Út-
varpið hefur í vetur aðstoðað
við áróður fyrir betri með-
ferð og vöndun á fiskafurð-
um, en sú herferð hefur hins
vegar leitt til þess, að al-
menningur fylgist betur með
þessum mikilvægu málum en
áður.
í rannsóknarstofu
ftskifélagsins.
Blaðið haíði fregnað, að
Guðmundur Jörundsson, út-
gerðarmaður, væri nýlega
búinn að fá frá útlöndum
tæki, sem gæti mælt aldur
og rotnunarstig d fiski. Þar
eð sennilegt þótti, að hér
væri stórmerkileg nýjung á
ferðinni, leitaði FRJÁLS
ÞJÓÐ upplýsinga hjá Guð-
mundi um tæki hans. Guð-
mundur vildi sem fæst segja
og vísaði á efnaverkfræðinga
í rannsóknarstofu fiskifélags-
ins við Ingólfsstræti, en þar
er verið að sannprófa tækið.
Fiskifélagið hef.ur tilrauna-
stofur í lágu og skrítnu bak-
húsi með gluggum á þakinu.
Úr anddyri hússins leggur á
móti mönnum sterkan þef af
ýmsum sýrum og öðrum eit-
urvökvum, enda eru tilrauna-
stofur þykkur, samfelldur
frumskógur af gle'rílátum;
glös og flöskur í einni kös og
tengdar með óteljandi píp-
um. Inni 1 þessum glerskógi
hittum við nýlega efnaverk-
fræðing að nafni Sigurð Har-
aldsson og féllst hann á að
veita okkur fáeinar upplýs-
ingar.
Tækmleg aíriði.
Tæki þetta er smíðað í
Þýzkaiandi og' er hið fyrsta,
sem kemur hingað til lands.
Það hefur tvenns konar til-
gang: að sýna, hve langt er
liðið síðan fiskurinn veiddist
og mæla hitastig hans. Tækið
sendir frá sér rafstraum út’í
nálar á handfa,nginu, sem sést
á meðfylgjandi mynd. Þegar
nálunum er stungið í fiskinn.
má lesa af spjaldinu, hve
mikilli mótstöðu rafstraum-
urinn verður fyrir. Rotnun og
hitastig standa í vissu hiut-
falli við mótstöðuna, og
þannig má með nákvæmri
athugun finna út, hvað á-
kveðin mótstaða í fiskinum
segir um ástand hans.
Sigurður Haraldsson
kvaðst vera ánægður með ná-
kvæmni tækisins við hita-
mælingar, en sagði, að enn
væri það ekki fullreynt sem
áreiðanleg vísbending um
aldur veiðinnar, því að svo
virtist sem tækið gerði eng-
an greinarmun á fiskinum,
eftir að hann væri orðinn 5
daga gamall, og rýrir það
notagildið að sjálfsögðu. Því
miður kom tækið svo semt tii
landsins, að það hefur nær
eingöngu verið reynt á tog-
arafiski, sem yfirleitt ei eldri
en 5 daga.
Framh. á 2. síðu.
Forvextir
Bandarískir yfirboðarar rík-
isstjórnar Ólafs Thors, skipuðu
henni að lögskipa okurvexti hér
á landi. Skömniu síðar ákváðu
þeir að LÆKKA forvexti í
heimalandi sínu úr 4% í
FRJÁLS ÞJÓÐ hefur nú afl-
að sér upplýsinga um forvexti
víxla í nokkrum löndum til
samanburðar við það, sem Jiér
er.
Fer sá samanburður hér á
eftir:
Baradaríkin. ... 3Vé%
Noregur ........ 3V-—
V.-Þýzkaland .... 5 —
Danmörk.......... 3 lé—
England ......... ö —
ísland...........12 —