Frjáls þjóð


Frjáls þjóð - 17.12.1960, Blaðsíða 7

Frjáls þjóð - 17.12.1960, Blaðsíða 7
„Vprkenndu mér, að ég get ekki hrapað að þessu.“ „Elskulegi Sivertsen minn! Ég' hefi meðtekið þitt ástúðlega bréf, sem ég alúðlega þakka,. og veit ég nú ekki, hvort ég get iátið þennan seðil hitta þig í Fagradai. Stormarn- ir liggja alltaf á. Stærsta bátinn léði ég vestur í Flatey. Á minni bátnum fara þeir núna í sela- lagnir. Annar er segllaus. Fólkslaus er ég heima. Nokkuð er upp á Gröfum, og Pétur minn er með konu sinni úti í Stykkishólmi. Ég reyni þá, ef ekki tekst betur til, að koma bréfinu til Jóns Eggerts- sonar. Eins og ég vil óska, að faðir okkar allra gleymi mínum möx-gu og stóru ávirðingum, að þær ekki verði mér, mínum eða öðrum til áfellis, svo er það líka hjartans mál mitt, að ég vil gleyma öllu óþægilegu, sem milli hefur fallið á vegfei'ðinni, og m.innumst aldrei frerpur á það tii heimuglegs, kala. i>að er. okkur báðum fyrir beztu á okkar aldri og guði þóknanlegt. Jón Eggertsson (bróðir séra Friðrilcs) hafði eftir sínu iagi tvisvar munnlega drepið á þaö, sem þú minnist á í bréfi þínu, en lunderni rnitt er svo stirt. iar- að þó ég viiji bera mig að vera honum meiniitill, tek ég í flestu lítið mark á þvi, sem hann segir. Ég má þó fullvissa þig um það, að enginn hefur heyrt það eftir okkur og mun ekki heldur verða, en hvernig það fer með það uppi á bæjunum eða venjulegar getgátur, getum við ekki að gjört. Þú segir, að þú vitir, að ættin sé góð, hvað jnóðernið snerti, og mun mér ekki bera að þræta fyrir það, þó hún hafi ekki orðið — að móður minni undanskildri — heillaþúfa fyrir mína kynsmenn um að þreifa — og kringumstæðurnar hafi mót ætlan minni bundið mig enn fremur til hennar í Fagra- dal, og þú gizkar á, að ég_ hefði átt þess kost á Ballará. Af því sérðu, að ég gjöri engu minna úr föðurættinni beint rakinni. í henni voru mikið Jón Tlioroddsen mei'kilegir menn í fram kynið. Um síðumenn get- ur enginn ráðið, þegar blandast í veri'i ættir. Satt er það, að efnin eru orðin alls staðar lítil. Við getum þó báðir sannað af reynslunni, að þau geta aukist af guðsblessan. En venjulegast liggja til hennar margar greinir, vitsmunir, dugnaður og hriðing m. fl. En minn elskanlegur, þau bætast líka ekki alllítið við það, að guð vilji rétta börnununr blassun sína eins og verðlauh hlýðni þeirra í gegn- uin höndur foreldranna, og það er þeim mikils- vai'ðandi, hvernig sem heimurinn dæmir um það, sem oft seg'ir af ógætni hið illa gott og góða illt. En hvemig þitt álit er um þetta eða hvort saxha Jón Pétursson tilfinning getur vakað fyrir þér, hvað Sigþrúði snei'tir, veit ég ’ekki. — Tíðinrár‘eru oi'ðriai’ svo, þú veizt það vel, að þar sem embætti er ekki lil að segja, fylgir foragt og þrautir fátæktinni, en nú er líka svo komið, að frá piltunum er tekið og gefið stúlkunum. En ég er nú kominn að svo stöddu of langt inn í þetta efni. Mér þykir svo miklu máli skipta um bi’éfsefnið, að ég get ekki að svo stöddu svarað þér upp á það, en vil þó gjöi'a það áður langt liður. Vor- kenndu mér, að ég get ekki hrapað að þessu. Ég vil, að guðs vilji verði á mér og mínum, og ég vei'ð um stund og tima að halda kyrru fyrir, ef ske mætli, að guð vildi verða í ráði mínu. — Álíttu ekki þar fyrir, að ég væri að hafa Skúla fyrir varaskeifu. Nei, það er engan veginn. Ég skyldi eins af hjarta annai's staðar stuðla honum til góðs, ef þú vildir vinda svo bráðan bug að ráðstöfun hans, og stæði það í mínu valdi. En hér er nú hvergi orðið á að lita, nema ef það væri á B.-dai. — Guð varðveiti þig og alla þína, þess óskar þér af allri alúð þinn elskandi Eggerz. PAU Vídalín NB. Þessu bréfi var forkastað, en annar stutt- ur seðill ski'ifaður, með hverjum ég lofaði að skrifa honum seinna, áður langt um liði. Það bréf fór með J. Signx. þann 8. júní.“ Eigi hef ég getað ráðið hvað séra Friðrik á við með B.-dal, því að á þeim stöðum, sem helzt koma til gi'eina að hann ætti við, eru engar ógefnar stúlk- ur samkvæmt manntalinu þetta ár, sem ætla mætti að hann hefði augastað á sem konuefni handa Skúla Sivertsen. Af neöanmálspistlinum má ráða, að fyrrgreint bréf hefur aldrei verið sent, en það geymir eigi að síður upplýsingar, sem eru betri en ekki. En aðal- svar sitt sendir Friðrik Þorvaldi 2. júlí 1855: „£g hef ekki — minn elskanlegi — neitt á bak við eyrað--------------------“ „Elskulegi Sivertsen minn! Ég má nú biðja þig foi'láts á, að di’egizt hefur fyr- ir mér til þessa að svara þínu góða bréfi, og var það án alls annars tilgangs en þess að setja dóttur minni nrálefnið fyrir sjónir, þar ekki þurfti ég' eins lengi að velta því fyrir mér, sem hefi allténd haft góðan þokka á syni þínum og álitið hann miklu fremri jafiiöldrum sinum, þeim, sem ég hafði gott tækifæri á að þekkja, vandaðan, fámæltan og' út-< sláttarlausan. Hvað móður- og föðurætt hans snertir, þarf ekki svo að láta, að ég gjöiú meira úr hinni fyrrtpldu, og þó hún sé mér skyld, mundi ekki jafn kunnug- ur maður mér öðru vísi um það dæma. Hin ættin, er beint rakin góð og stórmerkilegir menn í fram- kynið, og því hefur mér aldrei með sjálfum méi* komið óvart með þig og bróður þinn séra Ólaf, þó ég hafi séð gi’eind og hamingju standa ykkur til annarrar hliðar. En hvað síðulínur í ætt þinni: snertir, ræður þú ámóta mikið fyrir hennar að- íengnu bi’estum, eins og ég fyrir margri óham- ingju og auðnuleysi til hliðar í móðurætt minni, og sums staðar máske líkum göllum. Satt er það, að efnin eru alls staðar orðin lítit og einkum hjá piltunum, hjá því sem var, síðan. nýja löggjöfin dró helminginn frá þeim. Og samU sé ég, að þetta gæti bættst nokkuð að ósekju, þar sem hlýðninnar endurgjald finnur sér stað, og um. það þykir nxér alltíð vera mikið að: gjöra, með því. ég lika held, að efnin séu meðal til —* og að alldr verði — að lifa. Þó ég geti ekki þrætt fyi'ir, að kringumstæðui’nar hafi leitt mig frá því jarðneska sinnislagi, sem sumir svo kalla það — svo þetta var, á allar hliðar skoðað, ekki fjai’lægt okkar for- eldranna ráði — en hvað er um að tala. Hún segisb ekkert geta að manninum fundið og trúa, að hann! sé vænn og vel inni'ættur (sem Pétur minn sem kunnugur hefur líka fullvissað hana um). En aS svo komnu segist hún ekki hafa noltkra hugsun á að giftast eða nýtast nokki'um manni, og biður okkur, sem standa að þessu málefni á báðar hliðar, eint? og sjálfan hann, að reiðast sér ekki né láta sig; gjalda þessa einlyndis síns. Og hvað get ég þá. sagt. Ég hef samt þá von til þín, að þetta standi! þá heldur ekki framvegis í vegi fyrir okkar endur- nýjaða — og i'éttara sagt — nýbyxijaða vinskap, sem ég á mína síðu vil fölskvalaust við þig rækja. —• Guð gleðji þig og gefi þér sínar blessanir. Þess óskar af hjarta þinn skuldbundinn vin Eggei'z. Ég haf ekki — minn elskulegi — neitt á bak við eyi'aö í þessu efni. Sigþrúður er engum lofuð, þói menn hafi gjörzt til að fara þess á leit. Og hvergi hef ég litið á mann fyrir hennar hönd, með því. mér þykir lika sjálfum vænzt um, meðan hún sjálf: vill og get.ur verið svona ógift hjá okkur til styrkt- ar móður sinni, sem er fai'in að vei'ða lasin.“ Þegar séra Fi'iðrik Eggerz ritar ævisögu sína löngu síðar, er viðhorf hans til þessa atburðax* þannig: ..Þorvaldur í Hrappsey hafði beðið Sigþrúðai* Friðriksdóttur til handa syni sínum, Skúla, um vorið 1856, en Friðrik vildi ekki tengjast við Þor- vald né Skúla, af þeim hafði honum og föður hans jafnan staðið óheillir og mæða, og með því að þjóf- ar og ótuktai'lýður voru í Þorvaldar ætt og Ragn- hildur kona hans óvönduð og Skúli sonur þeirra 'di’ykkfelldur og einfaldur etc.“ Verið, minn vinur, bughraustur og ókvíðmn. Þegar séra Friði'ik Eggerz ritar bréf sitt til Þor- valds í Hrappsey 2. júlí 1855, gætu þau tíðindí hafa verið honurn kunn orðin, sem urðu kveikja að bi'éfi, sem hann sendir frá sér fimm dögum síðai' og þá til Jóns Péturssonar: „Velboi'ni elskulegi herra vinur! Ég hefi meðtek- ið mér sorglegt tilskrif yðar af 20. f. m. og get af hjarta samhi'yggst yður í fráfalli konu yðar, en. hvað er um að tala omnia sub suas mors vocak citra leges — að deyja er svo almenn og troðin. þjóðbraut, sem allir verða að ganga, að hinir lif- endu mega ekki láta sér bregða of mjög til sorg- ar við slík tilfelli. Bótin í öllu er sú, að vinir og frændur finnast innan skamms tíma á gleðinnar landi, og það er sú kristinna manna trú og von til guðs, sem jafnan leiðir guðlega hugsvölun og huggun inn í syrgjandi hjörtu. Svo gefst mönnuxn. eins vottur um guðs góðgirni og nákvæmu afskipti af högum okkar, þegar hann er að leiða og laða hjartans þanka til sín með mótlætinu, eins og þeg- ar hann kallar þá til lofgjöi'ðar og þakklætis við sig, við meðlætið. Verið, minn vinur, hughi'austui* og ókvíðinn. — Guð er nákvæmur og náðugur fað- ir okkar allra, og yfirgefur aldrei þá, sem hann ótt- ast og elska.“ Framh. á 9. síðu. Frjáls þjóð - Laugardaginn 17. desember 1960 7

x

Frjáls þjóð

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Frjáls þjóð
https://timarit.is/publication/311

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.