Frjáls þjóð - 22.02.1968, Blaðsíða 8

Fimmtudagur 22. febrúar 1968
EMBÆTTAVEITINGAR
RÆDDAR Á ALÞINGI
„ÓPÓLITÍSKUR
FLÓTTAMAÐUR“
Loksins eftir hálfs mánaðar
bið hefur dómsmálaráðuneytið
ákveðiS að veita Bandaríkja-
manninum George Markham
Noell landvistarleyfi hér á landi,
þó ekki sem pólitískum flótta-
manni.
Noell kom sem kunnugt er
hingaS til lands fyrir nokkru og
baðst hælis sem pólitískur flótta
maSur. Hafði hann spurt, að
hann yrði kvaddur í herinn í ann
að sinn og sendur til vígvallanna
í Víetnam. Kveðst hann andvíg-
ur hernaSi þjóðar sinnar í því
landi og ákvaS því að komast
undan til íslands. Noell er
kvæntur íslenzkri konu.
Það tók dómsmálaráðurieytiS
og utanríkisráðuneytið um hálf-
an mánuð að athuga, hvort viS
værum búnir að skrifa undir
einhverjar skuklbindingar viS
Bandaríkjastjórn þess efnis aS
franiselja þeim flóttamenn. í
ljós kom, að svo var ekki. Ilins
vegar kvaðst dómsmálaráðuneyt
ið ekki telja þaS næga ástæðu
til að kalla mann pólitískan
flóttamann, þótt hann stryki úr
landi til að komast líjá þátttöku
í stríSi, sem hann teldi ranglátt.
Var honum því veitt landvistar-
leyfi „vegna fjöIskylduástæSna'.
Þetta mál er ágætt dæmi um,
hve vandræðaleg íslenzk stjórn-
völd verða jafnan, er þau neyð-
ast til .að taka ákvarSanir, sem
ætla má, að Bandaríkjastjórn
falli ekki í geð. Ef við værum
ekki íslendingar, þætti okkur
þetta allt — hálfsmánaSar könn-
un á samningum og landvistar-
leyfi af fjölskylduásæSum —
vafalaust hlægilegt.
Rannsókn vegna
flugslysa
Hin tíðu slys á litlum flug-
vélum hafa vakið óhug
margra. Ýmsir telja að óeðli-
lega mikið sé um óhöpp og
slys í sambandi við þessar vél-
ar. Væri brýn þörf á að opin-
ber rannsókn yrði fram-
kvæmd í þessum málum og í
því efni m. a. kannað, hvort
nægilegt eftirlit sé með rekstri
hinna mörgu aðila, sem eiga
slíkar flugvélar.
LÍTIÐ FRÉTTABLAÐ
i 18. viku vetrar 1968
LAUSN Á SAM-
BANDSMÁLINU?
í „Dreka“ myndasögu
Tímans, er þessa klausu
að finna í þriðjudags-
blaðinu: „Hugsaðu þér,
kannski eru fimmtíu
milljónir í þessari tösku
Hvað eigum við að
gera?“ *
Já, það getur stund
um verið bagalegt að
muna ekki hvar maður
leggur hlutina frá sér.
TORTRYGGNI
visir skýrði fyrir
nokkru frá dularfuilu
nrossahvarfi í nágrenni
Reykiavíkur. Sagði
blaðið meðal annars, að
leitað hefði verið úr
lofti um allt landnám
Ingólfs. Okkur finnst
þetta vera svívirðilegar
dýlgjur og tortryggni á
heiðarleika Ingóifs.
HJARTABILUN
Alþýðublaðið ræddi
um sjálft sig í leiðara
sl. sunnudag og sagði
m. a.: „Alþýðublaðið
hefur í tæplega 50 ár
verið hjarta Aiþýðu-
flokksins ...“. Einhverj
um, sem las þetta, varð
að orði: „Ekki er að
spyrja að hjartabilun-
inni í þeim, sem hafa
það of gott.“
GRÁTT GAMAN
Vísir sagði sl. mánu-
dag frá sameiginlegri
árshátíð ljósmæðra og
brunavarða: „Þótti
skemmtunin takast með
ágætum og meðal
skemmtiatriða var það,
að ljósmæður og bruna-
verðir skiptu um „hlut-
veck“ ....“.
Ekki er að efa, að kát
legt hafi verið að sjá
þessi hiutverkaskipti,
en er þetta nú ekki íull
Iangt gengið í gríninu
— öryggis borgaranna
vegna?
STÓRFRÉTT
Morgunblaðið er dag-
blaðanna sparast á stór-
ar fyrirsagnir. Stærstu
frétlir metur það oft
upp á þrjá dálka í
tveim línum. Meðal
slíkra fyrirsagna var á
baksíðu blaðsins á
sunnudaginn: „Tveimur
ungum íslendingum
býðst dvöl i Bandarikj-
unum."
Embættaveitingar hafa oft
verið gagnrýndar í þessu blaði
og víðar vegna augljósrar mis
notkunar veitingarvalds. Ilef-
ur það skeð æ ofan 1 æ, að
við stöðuveitingar á öllum svið
um þjóðfélagsins hefur verið
gengið gróflega á'móti öllum
eðlilegum siðalögmálum ef
hagsmunir ríkjandi stjórn-
málaflokka hafa krafizt þess.
Það er því gleðilegt og lofs-
vert, að nú skuli þetta mál
hafa verið tekið upp á Alþingi.
jEr hér átt við þingsályktunar-
tillögu Framsóknarmannanna
Þórarins Þórarinssonar, Jóns
Skaftasonar, Gísla Guðmunds-
sonar og Ingvars Gíslasonar
um embættaveitingar. Er þar
lagt til að Alþingi kjósi nefnd
fimm manna „til að undirbúa
heildarlöggjöf um embætta-
veitingar og starfsmannaráðn-
ingar ríkisins og ríkisstofnana,
þar sem stefnt sé að því að
tryggja sem óháðast og póli-
tískast veitingavald og starfs-
mannaval.“
í greinargerð tillögunnar
segir svo m. a.: „Veitingar-
valdið er að langmestu leyti
í höndum pólitískra ráðherra,
og hefur svo verið síðan stjórn
in fluttist inn í landið. Em-
bættaveitingar hafa því oft
viljað verða pólitískar, þótt
aldrei hafi það verið augljós-
ara en hin síðari ár. Sú hefð er
óðum að skapast, að ekki komi
aðrir menn til greina við veit-
ingu meiri háttar embætta en
þeir, sem hafa skilríki fyrir
því, að þeir fylgi ríkisstjórn-
inni eða flokkum hennar að
málum. Hér er ekki aðeins um
fullkomnustu rangsleitni að
ræða, heldur hlýzt af þessu, að
hið opinbera verður oft og tíð-
um að notast við lakari starfs-
krafta en ella“.
Frjáls þjóð telur að hér sé
brýnt mál tekið upp sem full
ástæða sé til fyrir almenning
að fylgjast með. Verður fróð-
legt að fylgjast með því, hvaða
meðferð málið fær á þinginu.
GOÐ SENDING FRAHOFN
Sérstakt fagnaðarefni er
sýning sú frá Grænlandi hinu
forna, sem nú stendur yfir í
Þjóðminjasafni. Eins og kunn-
ugt er, hefur þjóðnrinjasafn
Dana sett sýningu þessa upp
fyrir sig, en lánað okkur hana
í nokkrar vikur. Sýningin fjall
ar um menningu norrænna
manna á Grænlandi að fornu.
Þar eru höfuðkúpur, sem gætu
verið af íslenzkum landnáms-
mönnum Grænlands. Þar eru
einnig grænlenzkir búningar
sniðnir að tízku fimmtándu
aldar í Evrópu.
Ég veit ekki, hve mikið ís-
lendingar vita almennt um bú
skap frænda okkar á GræiÝ-
landi fyrr á öldum. Þó er mér
nær að halda, að flestir hafi
nægilega þekkingu og forvitni
um þessa hluti til þess að
njóta sýningarinnar og draga
af henni frekari fróðleik. Hún
kennir furðu mikið í fáeinum
myndum og uppdráttum,
nokkrum munum og stuttum
skýringartextum.
Þó er sá þáttur sýningar-
innar ekki mikilvægastur.
Mest virði er hún fyrir þá sök,
hvert augnayndi hún er. Kort
og uppdrættir eru haglega
gerð og ljósmyndirnar margar
hverjar hrein snilldarverk. Og
ekki spillir, að þær gefa tals-
verða hugmynd um græn-
lenzka náttúrufegurð. Munir
eru og margir afburðafallegir.
Sýningin er hóflega gerð, fyr-
irferðarlítil og hvergi ofhlað-
in, svo að skoðandinn þreytist
eða ruglist.
Það er ekki sízt að þessu
leyti, sem við íslendingar gæt
um lært margt af Grænlands-
sýningunni. Þjóðminjasafn
okkar á gnægð dýrgripa, en
aldrei hefur tekizt að koma
þeim á framfæri við almenn-
ing á svipaðan hátt og Danir
gera við fornleifarnar frá
Girænlandi. Til þess skortir
auðvitað margt, ekki sízt sagn
fræðilegar rannsóknir, sem
geti myndað ramma um sýn-
ingu. Þó getur maður ekki var
izt þeirri hugsun við sjón
Grænlandssýningarinnar, að
gaman væri að fá slíka sýn-
ingu á einhverju afmörkuðu
Framh. á bls. 7.
s