Frjáls þjóð - 30.05.1968, Blaðsíða 8

Stúdentar mótmæia misnotkun Háskólans
Stjórn Stúdentafélags Há-
skóla íslands hefnr sent frá
sér mótmæli gegn því, ah
halda á ráðstefnu Atlantshafs
bandalagsins í háskólanum í
júnímánuði næstkomandi. Er
ekki vonum seinna, að stúd-
entar láti eitthvað heyra til
sín um þetta efni. Er ætiunin
að loka háskólanum algjörlega
á aðra viku, og jafnt háskóla
starfsmenn sem stúdentar
verða sviftir allri vinnuað-
stöðu í háskólabyggingunni.
Þegar er hafinn undirbúning-
ur að fundarhaldinu í háskól-
anum, meðan próf standa yf-
ir, og er þar nú lítill vinnufrið-
ur af þessum sökum. Þannig
er hlynnt að því fólki, sem
nú er hvarvetna kallað á til
starfa í sérgreinum háskóla-
menntaðs fólks.
Þó er annað mikilvægara
við ráðstefnuhaid þetta. f því
felst gróf ögrun við alla, sem
unna háskóla sínum og vilja
halda uppi veg hans og virð
ingu sem íslenzkrar vísinda
stofnunar. Heimamenn eru
reknir út og byggingin tekin
undir leyniviðræður um hern-
aðarmálefni Evrópu og jimer-
fku. Þar fá fulltrúar stjórna
Grikklands og Portúgals að
leggja sitt til málanna, að ótal-
inni þeirri stjórn, er stcndur
fyrir hernaðinuni gegn þjóð
Víetnain. Það mun ekki
skakka nema cinum degi, að
hal.dið verði upp á 24 ára af-
mæii íslcnzka lýðveldisins
með því að loka háskólabóka-
safni okkar og banna starf við
heildarorðabók íslcnzkrar
tungu — eina merkustu vís-
indastofnun þjóðarinnar — til
þess að viðræður þessar geti
farið fram með scm mestri
levnd.
Háskólastúdentum sjálfum
hefur hvað eftir annað verið
bannað að taka á móti erlend-
um gestum í húsnæði háskól
ans og ræða við þá um stjórn-
mál þar. Slíkur er áhugi há-
skólayfirvalda á alþjóðastjórn
málum, þegar ekki er um að
ræða félag okkar í Atlants-
hafsbandalaginu. Er þess
skemmst að minnast nú í vor,
er hingað kom forstöðumaður
friðarrannsóknarstofnunarinn
ar í Osló, Johan Galtung, ein-
hver bezti vísindainaður heims
í þeirri grein. Stxidentafélag-
inu var synjað um húsnæði há-
skólans til að halda fund með
Sjómannadagur án sjómanna
Það vakti töluverða athygl.i, að á Sjómannadaginn
skyldi enginn fulltrúi sjómanna tala við hátíðahöld
dagsins. í hópi starfandi sjómanna finnast margir hæf-
jr menn sem vel hefðu verið treystandi til að fjalla um
málefni stéttar sinnar og*gera grein fyrir stöðu henn-
ar í dag. Ef einhver varð að víkja af mælendaskrá
hátíðahaldanna, átti það sízt af öllum að vera fulltrúi
sjómanna. Eða er sjómannadagurinn ekki lengur dagur
sjómannanna og baráttumála þeirra.
Iionum, og við lá að vandræði
hlytust af. En það er víst
engin hætta á, að eins hættu-
leg sjónarmlð og friðarrann
sókn byggist á komist inn í há-
skólann með fulltrúum stjórna
Bandaríkjanna, Portúgal.s og
Grikklands.
íslenzkir háskólastúdentar
hafa ekki látið berasl af þeirri
öldu mótmælaaðgerða, er
gengið hefur yfir, háskóla
Evrópu að undanförnu. Er
enda vonandi, að aldrei þurfi
að koma til neinna ofbeldis
aðgerða af hálfu stúdenta hér.
Hins vegar verður það varla
þakkað skynsamlegri afstöðu
ríkisstjórnarinnar eða háskóla
yfirvalda til stúdenta.
Ályktun Stúdentafélagsins
er raunar mjög hógvær, þeg-
ar tilefnisins er gætt, en hún
er birtist hér á eftir
„Stjórn Stúdentafélags Há-
skóla íslands vill gagnrýna
eindregið þá ákvörðun ríkis-
stjórnarinnar að taka húsa-
kynni Háskóla íslands undir
ráðstelnu Atlankshafsbanda-
lagsríkjanna.
Því til stuðnings vekur
stjórnin athygli á þrennu.
í fyrsta lagi er alkunna, að
þátttaka íslands í Atlantshafs
bandalaginu er umdeild meðai
þjóðarinnar. Má því jafnvel
búast við mótmælagöngum
eða öðrum slíkum aðgerðum,
en þó ekki af hálfu Stúdenta-
félags I-Iáskóla íslands. Af
þessum sökum m. a. er að sjálf
sögðu í alla staði ákjósanleg-
ast að firra Háskóla íslands áð
urgreindu ráðstefnuhaldi og
Fimmtudagur 30. maí 1968
HVÍTASUNNA
Þessi fagra sumarmynd á að
minna okkur á það að hvíta-
sunnan er um næstu helgi. Þá
munu margir leggja land und-
ir fót til að létta af sér vetr-
ardrunga og anda að sér
hreinu fjallalofti. Ástæða er
til að hvetja alla vegfarendur
til að gæta sérstakrar varúðar
á vegum landsins. Hægri um-
ferð er liér enn á byrjunar-
stigi og vinstrimennskan á enn
rík ítök í okkur öllum. Vegna
hvítasunnuhelgarinnar kem-
ur Frjáls þjóð ekki út í næstu
viku. Blaðið óskar öllum les-
endum sínum góðrar helgar og
vonar að þeir, sem til ferða-
laga hugsa, megi heiKr heim
koma.
þannig jafnframt Öllu hugsan-
legu aðkasti.
í öðru lagi vill stjórn Stúd-
entafélags Háskóla íslands
vekja áthygli á, að meðal
þeirra ríkisstjórna, sem munu
eiga fulltrúa á hinni væntan-
legu ráðstefnu, eru portu-
galska fasistastjórnin og
gríska herforingjastjórnin, Er
íslenzku þjóðinni, sem öðrum
fremur vill halda í heiðri
frelsi og lýðræði, bein minnk-
un að því að fá fulltrúum því-
líkra einræðisstjórna afnot af
æðstu menntastofnunum sinni
til fundahalda. Má í þessu sam
Framhald á bls. 6.
LÍTIÐ FRÉTTABLAÖ
Ríkisstjðrnin og togararnir
SNJÖLL
SAMLÍKING
De Qáulje karlinn á
nú í erfiðleikum Ijinum
mestu , og vandséð er.
hvernjg honum reiðir
af á næstunni. Hann
boðaði nú fyrir stuttu
að hann ætlaði að
leggja stefnu sína und
ir dóm þjóðarinnar og
segj a af sér ef sá dóm
u,r féUi honum í mót.
Aavndes. Fránee sem
ejtt sinn var forsætis-
r^ðherra Frakka, gágn
rýndi ræðu forsetans
og líkti henni við það
að forsetinn ætlaðist
til bess að þjóðin skrlt
fcði undir óútfyllta á-
visun. OKkur nnnst
þetta snjöll samlíking
og í rauninni sýnist
oickur að svipaða sam-
ilkingu mætti nota um
okkár eigin stjórn.
Stjórnarflokkamir
florifuðu stóra ávisun
fýrlr kosningar í fyrra
í 6. viku sumars 1968
en þegar henni var
framvisað að kosning-
um loknum reyndist
innistæða ekki fyrir
hendi. Reyndar ætti
Seðlabankinn að kæra
slíkt athæfi fyrir dóm-
stólunum, en það mun
hann ekki hafa gert
svo okkur sé kunnugt.
FURÐULEG
KENNING
Benedikt Gröndal rit
stjöri, alþm. og utan-
ríktsráðherraefni vakti
á sér allmikla athygli
í sjónvarpsþæt.ti á dög
unum. Átti hann þar t
höggi við Magnús
Torfa Ólafsson og
skeggræddu þeir um
AUanlshafsbandalagió
Hélt Gröndai því ákait
fram að Atlantshafsbl
og Sameinuð* þjóðirn
ar væru sams konar
stofnanir og ósamræmi
væri í því að vilja vera
í öðru bandalaginu en
ekki hinu. Ekki verður
það sagt að þessi speki
utanríkisráöherraefn-
isins risti djúpt og
verður varia séð að
hann eigi mikið erindi
í sæti utanrikisráð-
herra með slikan skiln
ing á þessum málum.
VANÞAKKLÆTI
Mikið hefur verið
fallegt sagt að undan-
förnu um góðan árang
ur á fyrstu dögum
hægri umferðar og
mörgum þakkað. ef-
laust að verðskulduðu.
Það hefur þó stungið
•)kkur i L.F. að i öllu
þessu hefur ekki verið
minnzt einu orðí a
þann skerf, sem Svíar
liafa lagt, fram i þágu
breytingarinnar hér á
landi. Er það vissulega
þakkarvert, svo mikið
sem þeir hafa aðstoðað
og liðsinnt við undir-
búning þessa máls.
Á valúaskeiði núverandi ríkis-
stjórnar hefnr togarafloti lands-
manna verið látinn grotna nið-
■ nr, svo sem alkunnugt er. Lítið
1 hefur verið um raunhæfar að-
i gerðir af opinberri hálfu til að
balda togurum í gangi, og enn
minna gert til að greiða fyrir
endurnýjun flotans. Allir viður-
kenna jtó, aS minnsta kosti í
orSi kveðnu, aS nútíma togarar
séu einhver afkastamestu og full
komnustu framleiðslulæki, sem
fiskveiðijtjóSir hafa yfir aS
ráða. Éinnig er ljósl, að bolfisk-
veiðar á djúpmiðum verSa ekki
stundaSar aS inárki rneð öSrum
tegundnm éeiðiskipa.-Þrátt fyrir
jiessar staSrevndir hefnr jtaS
verið látið viðgangast, aS tog-
flotinn rýrnaði um meira en
hehning.
Við uppliaf „viSréisnar" voru
gerðir hér út 48 togarar. en nti
eru jieir um 20. AstæSan er tal-
in sú, aS oftast hefur á síðari
árum veriS allmikiS tap á
rekstri þessára skipa, 2—3 millj-
ónir á ári á skip, aS því er reikn
ingar sýna.
Hitt hefur sjaldnar verið reikn
að út, hversu miklu tap þjóðar-
heildarinnar hefur numið viS
missi 28 togara úr rekstri. Um
}>að liggja ekki fyrir neinar töl-
ur, hvern þátt fækkun togar-
anna á i lélegri nýtingu hrað-
fiystihiisa og minnkandi nýtingu
íslenzks vinnuafls. En hér er tví
mælalausl um miklar fjárhæSir
að ræSa.
Tuttugu og átta togárar eru
horfnir úr íslenzka flotanum á
fáum árum. Bnittótekjur togara
eru nii um 20 milljón kr. á ári.
Ileildartckjnr 28 togara ættu því
aS nema um 560 milljónum kr.
Ilér er miSaS við gömul og að
ýmsu leytj úrelt skip. Eí nægar
fyrirhyggju hefði særiS gætt um
endurnýjun flotans, og við ætt-
um nú í stað hinna 28 togara,
sem lieltust úr lestinni, jafnmörg
togskip af nvjustu og fullkomn-
ustu gerð, væri þessi fjárhæS
miklum mun hærri. ÞjóSarbúið
munar vissulega um minna.
En þrátt fyrir þessar staS-
reyndir og þrátt fyrir það, að
afli okkar gömlu togara hefur
veriS dágóSur síSustu misserin,
fer heldur lítið fyrir aðgerðum
stjórnarvakla til aS stuðla að
endurnýjun togaráaflans. F)'rir
rúmu ári skipaSi sjávarútvegs-
málaráSherra að' vísu „togara-
nefnd“ til að vinna aS þessum
málum. Frá hentii heyrist lítiS
annaS en það, að hún sé að láta
teikna tvær gerðir skuttogara.
Slarf þessarar nefndar gengur
ótrúlcga seirlt, og er hún }>ó skip
uð ýmsum röskleíkamönnurn,
Skyldi þaS vera satt, sem flogiS
hefur fyrir, að ríkisstjórnin hafi
engari áhuga á aS nefndin skili
tillögum í bráS?
—0—