Vikublaðið - 29.07.1994, Blaðsíða 2

2
VIKUBLAÐID 29. JULI 1994
4M/ikiil

L A Ð S E M
E R f
Útgefandi: Alþýðubandalagið
Ritstjóri og ábm.: Hildur Jónsdóttir
Blaðamenn: Páll Vilhjálmsson, Friðrik Pór Guðmundsson
og Ólafur Þórðarson
Auglýsingasími: (91)-813200 - Fax: (91)-678461
Ritstjórn og afgreiðsla:
Laugavegur 3 (4. hæð) 101 Reykjavík
Sími á ritstjórn: (91)-17500 - Fax: 17599
Útlit og umbrot: Leturval
Prentvinnsla: Frjáls fjölmiðlun hf.
Tveir utanríkis-
ráðherrar
Þegar Davíð Oddsson settist í stól forsætisráðherra í
frjálshyggjuríkisstjórn sinni lét hann í veðri vaka að
hann hygðist hafa veruleg afskipti af alþjóðamálum og
stefnumótun íslands í utanríkismálum. f fyrstu var ákaf-
lega mikill Heimdallarbragur af fálmkenndum tilraun-
um forsætisráðherrans á þessu sviði. Má þar nefna
heimsóknir til ísraels, Bandaríkjanna og áheyrn hjá
Thatcher sem höfðu óskýran tilgang. En samfara sókn
inn á miðjuna í pólitíkinni hefur hann í tvígang sýnt
bæði röggsemi og stjórnvisku í mótun utanríkisstefnu og
raunar leikið utanríkisráðherrann út af sviðinu.
Pað er augljóst að forsætisráðherra hefur tekið fram
fyrir hendurnar á formanni Alþýðuflokksins í Evrópu-
málum en færri gera sér ljóst að það gerði hann líka í
NAFTA- málinu.
Jón Baldvin Hannibalsson ætlaði að knýja fram um-
sókn íslands að Fríverslunarsamtökum Norður-Amer-
íku enda þótt henni yrði örugglega hafnað eins og mál
standa nú, hvað sem síðar verður. Þar með hefði hann
fækkað kostunum og beint málum enn frekar í ESB-far-
veginn. Forsætisráðherra sá við utanríkisráðherra og lét
ráðuneyti sitt í apríl birta fréttatilkynningu um áhuga á
fríverslunarsamningi við Bandaríkin ein.
í landinu eru nú tveir utanríkisráðherrar. Yfirutanrík-
isráðherrann í forsætisráðuneytinu hefur það framyfir
hinn að hann leggur metnað í að vera sjálfum sér sam-
kvæmur og halda fast við það sem hann hefur tjáð og
túlkað á Alþingi. Undirutanríkisráðherrann hefur með
afskiptum forsætisráðherra, fundi utanríkismálanefnd-
ar og skrifum formanns utanríkismálanefndar verið af-
tengdur frá stefnumótun í samskiptum okkar við Evrópu
og Ameríku
Hlutverk hans sem utanríkisráðherra verður fram að
kosningum að sinna framtíðarrannsóknum í félagi við
Háskóla íslands og raða upp valkostum fyrir ísland.
Framtíðarrannsóknir eru skemmtilegt og heillandi við-
fangsefni en að sjálfsögðu víðsíjarri raunsæisstefnu í
stjórnmálum, hvað þá stefnumótun á vegum ríkisstjórn-
ar.
Skyndiumsókn íslands um aðild að Evrópusamband-
inu reyndist vera sumarbóla sem forsætisráðherra hef-
ur sprengt með Evrópuför sinni. Við getum haldið áfram
að ræða pólitísk og efnahagsleg tengsl okkar við Evrópu
og Ameríku án óðagots úr utanríkisráðuneytinu.
Haustkosningar, segir
Seðlabankinn
„Án þess að ég vilji vera pólitískur þá sé ég ekki að það
geti orðið öðruvísi en haustkosningar,“ sagði Seðla-
bankastjórinn í útvarpsviðtali. Pólitíska nefið úr for-
mennskutíðinni í Framsóknarflokknum hefur ekki orðið
viðskila við bankastjórann. í umræðunni um haustkosn-
ingar ættu menn að hugleiða þetta faglega mat Seðla-
bankans.
Þróttinn skortir
Samkvæmt Hagtölum mánaðarins hefur hlutfallslegur
launakostnaður fyrirtækja lækkað um 15 prósentustig
frá 1992 á sama tíma sem raungengi krónunnar hefur
aldrei verið lægra. Fyrirtækin greiða niður skuldir sínar
meðan fjárfesting hefur fallið niður í 15% af vergri
landsframleiðslu. Á meðan vaxa skuldir heimilanna í
landinu hratt samfara atvinnuleysi og samdrætti. Stefna
ríkisstjórnarinnar um að flytja íjármuni frá fólkinu til
fyrirtækjanna hefur því gengið fram. En það hefur ekki
tekist að skapa framtíðartrú, íjárfestingarvilja, ný störf
og útflutningsþrótt í íslensku atvinnulífí. Pað verkefni
bíður næstu ríkisstjórnar.-
Sjónarhorn
Á réttri leið
/
Eg las með eftirtekt grein odd-
vita Alþýðubandalagsins á
Austurlandi í síðasta Viku-
blaði. Einkum vöktu skilgreiningar
Hjörleifs Guttormssonar á stjórn-
málaskoðunum Jóhönnu Sigurðar-
dóttur athygli mína. Mér varð hugsað
til þess hve Austfirðingar hafa fagnað
Jóhönnu á ferð hennar um Austur-
land. Manneskjunni sem Hjörleifur
segir í Vikublaðsgreininni hafa verið á
flótta undan eigin verkum.
Ávísun til vinstri
Gefum Hjörleifi frekar orðið: „Fer-
ill hennar (þ.e. Jóhönnu) er hins vegar
engin sérstök ávísun á nýjar áherslur
til vinstri í stjórnmálum. Það er erfitt
að sjá hvaða tilgangi það þjónar af
hálfu Vikublaðsins sem málgagns Al-
þýðubandalagsins að æda Jóhönnu
meira en hún á eða gylla hana ... Jó-
hönnu er þessa stundina líkt farið og
halastjörnu að braut hennar er óráðin.
Það er líka hygginna háttur að skoða
innihaldið áður en farið er að auglýsa
umbúðirnar.“
Um svipað leyti og Hjörleifur kom
þessum hugsunum sínum á blað og
sendi þær suður í rétt málgagn félags-
hyggjunnar voru vinir hans á Aust-
fjörðum að bera kræsingar í Jóhönnu.
Líklega með „nýjum áherslum".
Það er líklegt að fólkið í landinu
treysti Jóhönnnu allra stjórnmála-
manna best til að axla ábyTgð, af því að
það þekkir hana af verkunum. „Hala-
stjarnan" er í sömu umbúðunum og
hún hefur verið í í ríkisstjórninni og
alls staðar þar sem hún hefur starfað
að framgangi jafnaðarstefnunnar.
Stefha hennar hefur í senn verið ný og
stendur á gömlum merg jafnaðar-
stefnunnar. Um það virðist þjóðin
vera sammála.
Á réttri leið
Ef ég væri reglulega leiðinlegur
myndi ég segja að Hjörleifur ætti að
bjóða fram sér. Við þurfiim skýrari
línur í íslenska pólitík. Með „nýjum á-
herslum" ætti Hjörleifur að eiga
möguleika. I hverju nýjar áherslur
Hjörleifs felast er mér aldeilis ókunn-
ugt, en ég bíð spenntur eftir þeim.
Nú, þegar margt bendir til þess að
alþingiskosningar verði í haust, er
ekki seinna vænna en að vinstri menn
„Jóhanna Sigurðardóttir nýtur trausts
þjóðarinnar af því að fólk þekkir hana af
verkunum." Myndir: ÖI.Þ.
-i,,.uij iiOtin fu; rni; lýJ'j tj nmiopírri
fari að gera upp hug sinn. Mig grunar
satt að segja að félagar Hjörleifs á
Austurlandi hafi tekið Jóhönnu Sig-
urðardóttur fagnandi og að þeir vilji
að vinstri menn tali saman. Yfir landa-
mæri flokka og félaga.
Það er bráðnauðsynlegt að Hjör-
leifur og sjálfsagt fleiri geri sér grein
fyir því að í næstu kosningum verða
þeir ekki inntir álits á samstarfi vinstri
manna. Rétt eins og gerðist á R-list-
anum í Reykjavfk mun ungt fólk, ó-
flokksbundnir og fleiri og fleiri bera
uppi merki jafhaðarstefnunnar. Það
fær enginn stöðvað. Gildir þá einu
hvort einhverjir atvinnupólitíkusar
„Ef ég væri reglulega leiðinlegur myndi
ég segja að Hjörleifur ætti að þjóða fram
sér," segir greinarhöfundur m.a.
ætli að slá eign sinni (í umboði flokk-
anna) á „rétta“ félagshyggju, jafnaðar-
stefnu með nýjuin áherslum, nútíma-
jafhaðarstefnu o.s.frv.
Alþýðuflokkurinn
einn og sér
Asamt Hjörleifi hefur a.m.k. einn
maður kvatt sér hljóðs að undanförnu
með „rétta“ stefnu. Nútíinajafnaðar-
stefna Jóns Baldvins er hreinræktuð.
Hún birtist aftan í síðustu Brusselferð
Jóns. Þá hafði hann fundið línuna. Jón
kemur hreint til dyra og Evrópumálin
verða á oddinum hjá Alþýðuflokkn-
um.
Alþýðuflokkurinn verður einangr-
aður í næstu kosningUm. Formaður
flokksins hefur endanlega málað sig út
í horn. Afstaðan til Evrópumálanna er
svo afdráttarlaus að Jón Baldvin hefiir
nánast útilokað að Alþýðuflokkurinn
geti tekið þátt í samfylkingu jafnaðar-
manna í næstu kosningum.
Framhjá sérleyfunum?
Ef alþingiskosningar bresta á í
haust er líklegast að þær verði allra
fyrst í nóvember. Aður en kosið verð-
ur um ESB-aðild í Noregi og Svíþjóð.
Það er harla lítill tími til kosninga-
undirbúnings ef þessi tímasetning
stenst.
Hvað með samfylkingu, spyr fólk?
Munu flokkarnir halda sig á sérleyf-
unum og bjóða fram í eigin nafni, ein-
ir og sér? Nokkurs skjálfta gætir nú
þegar og aðeins eitt liggur klárt fyrir í
þeim eftium; Alþýðuflokkurinn með
Jón Baldvin í broddi fylkingar hefur
einangrað sig frá öllum öðrum flokk-
um. Þökk sé Jóni í Evrópumálunum.
Flokkurinn mun elta Jón Baldvin, þó
að flokksþingið hafi ekki samþykkt
það sem Jón boðar í fjölmiðlunum.
Eiginlega hef ég takmarkaðar á-
hyggjur af því þó talsmenn flokkanna
séu í óða önn að slá eign sinni á
stjórnmálaskoðanir. Og þar með að
einangra sig og sinn flokk. Hjörleifur
og Jón Baldvin eru uin stundir í sama
báti. Sem betur fer fara aðrir straumar
um þjóðfélagið. Og fleiri og fleiri
munu láta berast með þeirn. Að ósi
munu þeir berast - en þeir berast
hratt.
Höfundur er Alþýðuflokksmaður.
.1—
j