Mánudagsblaðið - 25.09.1950, Blaðsíða 3

Mánudagur 25. september 1950.
MÁNyDAGSBLAÐBÐ
Þ JOÐLEIKHUSIÐ
RADDIR
OVÆNT HEIMSÓKN
eftir Jolm Boyntoa Priestley
Leíksfjóri: Indriði Waage
Óvænt heimsókn eftir J.
B. Priestley. Leikstjóri
Indriði Waage. Leiksviðs-
stjóri Yngvi Thorkelsson.
Leiktjöld Lárus Ingólfsson.
Ljós Hallgrímur Bachman.
Leikendur: Arthur Birling,
Valur Gíslason. Sybil,
Regina Þórðard. Sheila,
Hildur Kalman. Eric, Bald-
vin Halldórsson. Croft, Jón
Sigurbjörnsson. Edna,
Steinunn Bjamadóttir.
Coole, Indriði Waage.
Óvænt heimsókn (An in-
spector calls) er fyrsta nýja
leikritið, sem þjóðleikhúsið
tekur til meðferðar á þessu
hausti og má því segja að ekki
sé farið amalega af stað.
Priestley er kunnur brezkur
'höfundur, sem getið hefur sér
ágætan orðstír enda ber þetta
stykki vott óvenjulegra hæfi-
leika og nákvæmni.
Frumsýningargestir síðast-
liðinn föstudag fengu þó ekki
fulla hugmynd um ágæti leik-
ritsins ogrþar einkum tvennt
til. Þýðingin var ekki þannig
úr garði gerð, að hrósa beri
henni. Orða og setningaskip-
un var á köflum ákaflega ó-
heppileg og sumstaðar bar um
of á hreinum málleysum.
Æskilegt væri að stjórn Þjóð-
leikhússins reyndi að viða að
sér beztu kröftum, sem völ er
á til þess að annast þýðingar.
Annar galli á þessari sýningu
er sá, að of mikið bil er milli
hæfileika einstakra leikenda
þannig að beztu atriði leiksins
fara beinlínis út um þúfur og
verða kátleg af þeim orsök-
um. Ekki er þó loku fyrir það
skotið að taugaóstyrkur leik-
enda á frumsýningu valdi
nokkru þar um.
Valur Gislason (Birling)
leikur vel og túlkar á eftir-
minnilegan og skemmtilegan
hátt hinn harðsnúna k£
sýslumann. Leikur hans er
jafn og öruggur og hvergi var
reynt að ofgera einstökum at-
riðum, þótt hlutverkið gefi
freistandi tækifæri til þess.
Hreyfingar voru eðlilegar og
raddbrigði ágæt. Síðast í 3.
þætti „dómineraði“ hann svið-
inu að öllu leyti og bar þá
langt af hinum leikendum.
Indriði Waage (Coole) leik-
ur hið vandasama hlutverk
lögreglufulltrúans eftir list-
arinnar reglum .og samleikur
iVab og Indriða annarsvegar
atriði sýningarinnar fór út um
þúfur og varð að skrípaleik.
LESENDA
Ekki er hægt að segja, að
útlitið fari batnandi hjá okk-
og Indriða og Jóirs hinsvegar
var mjög hrífandi, en milli
Indriða og hinna leikaranna
er slíkt bil að atriðin geta ekki
hrifið.
Áhorfandi sér, að annars-
vegar er leikið en hinsvegar er
reynt að leika á áberandi og
ekki viðfeldinn hátt.
Jón Sigurbjörnsson (Croft)
fer einkar vel með hlutverk
sitt. Jón hefur aðeins leikið í
fáum leikritum hér heima en
alltaf sýnt það að hann er ó
tvírætt leikaraefni og fram
farir hans hafa verið miklar
og margvíslegar. Jón býr yfir
fágætum persónuleika á svið-
inu, svo ungur sem hann er.
Röddin er prýðileg, sterk og
skýr en býr þó yfir þeim inni-
leik, sem sjaldan verður vart
í mjög raddsterkum mönnum.
Sviðshreyfingar hans eru ör-
uggar og yfir framkomu hans
er sú vissa, sem er nauðsynleg
öllum leikurum. Hvergi tran-
ar hann sér fram eða reynir
að gera meira úr atriðum en
ástæða er til. Leikstjórinn á
sýnilega drjúgan þátt í því,
hve vel Jóni tekst, en leiðbein-
ingar hans ýrðu til lítils, ef
ekki væru hæfileikar Jóns
hinsvegar. Það er gott að vita
til efnilegra leikara eins og
Jóns og þar má við miklu bú-
ast í framtíðinni.
Hildur Kalman (Sheila)
reynir af samvizkusemi að
ráða við hið vandaða hlutverk
sitt. En hlutverkið er henni
ofviða. í leik hennar er ekki
það skap, ekki sú hryggð og
ekki sú gleði, sem hlutvérkið
leggur svo mikla áherzlu á.
Röddin er ekki vel tamin.
Sannfæring sem slík, þótt
sögð sé fram í æstum mál-
rómi, má aldrei verða að taum
lausum rosta, og örvænting
iíkist aldrei hóflausri geð-
illsku. Hreyfingar hennar líkj
ast ekki hreyfingum ungrar
stúlku en minna mest á ung-
ling á gelgjuskeiði.
Leikkonur okkar verða að
temja sér „grace“ engu siður
en griðkonuhreyfingar sveita
leikjanna okkar.
Baldvin Halldórsson (Eric)
veldur ekki hlutverki sínu og
benti leikur hans á frumsýn-
ingu jafnvel til þess, að hann
hefði ekki hlýtt bendingum
leikstjórans. Þegar mest lá á
í þriðja þætti fipaðist honum
svo stórlega að áhrifamesta[
Þessi ofsalegi titringur og i ur ^er u Gamla Fróni, togar-
trylltu óp ásamt hörmulega arrur hggja bundnir við
afskræmdum svipbrigðum1 hryggjur í allt sumar, sama
hefðu sent hvern samvizku-1 °§ enöm síldveiði hefur verið
saman templara á harðahlaup! fyrir norðan land, mjólkin er
um eftir sérfræðing í deleríum að verða eins dýr og brenni-
tremens. Því verður ekki trú- vínið, og ráðamenn þessarar
að að óreyndu að jafn ágætur litlio. sundurlyndu f jölskyldu,
leikstjóri eins og hér á í hlut, sem hyggir þetta land, sitja. á
hafi samþykkt að sýna leik-
fundum annaðhvort einhvers-
ritið meðan hlutverkið var staðar á meginlandi Evrópc
ekki betur skipað. Það er ekki eðn fyrir vestan haf, þar tek-
okkar að fordæma einn leik- ur einbeinn í tvíbein, tvíbeinn í
ara jafn óreyndan og Baldvin
er. Öðrum hefur orðið hið
sama á. Hinsvegar verður að
breytingu á sínum Iifnaðar-
háttum að hætta því að lifa
um efni fram. Hvað giæsileg
sem afkoma okkar kann að
hafa verið á styrjaldartímun-
um, þá fer það oft svo, að
skjótfenginn gróði gengur
fljótt til þuxrðar.
— O —
. Ef til styrjaldar kemur á
milii stórveldanna í austri og
vestri, þá getur hver hugsandi
maður, sem byggir þetta land,
séð það fyrir, hve grimmileg
átök geta orðið um þennan
landskika. Mikil líkindi eru til
þess, að allir flugveilir, sem
til eru, verði eyðilagðir með
öllum þeim tegundum af
þríbein o. s. frv.
— O —
Á dögum Haraldar hárfagra
hafa það í huga, að hér á Þjóð' flýðu margir dugandi menn
leikhúsið í hlut og til þess erujsitt föðurland, þeir yfirgáfuj sprengjum, sem til kunna að
allt aðrar og miklu meiri kröf-1 jarðir sínar, sem forfeður vera og upp kunna að verða
ur gerðar en leikflokkanna út > þeirra höfðu búið á mann
um landið. fram af manni, og sigldu skip
Það er trú okkar að skylda um sínum vestur um haf í leit
Þjóðleikhússins sé fyrst og að landi, sem þeir höfðu heyrt
fremst að sýna það bezta og
nota sér beztu hæfileikana,
sem til eru í sína þjónustu.
Það er öllum gleðiefni að sjá
ný andlit á sviðinu, en það má
teljast vafasöm ráðstöfun að
ota fram nýjum leikurum til-
tölulega reynslulausum með
þaulreyndum leikurum eins
og þeim Val og Indriða, ekki
einungis vegna leikhúsgesta,
sem mestu máli skiptir, held-
ur vegna leikarans sjálfs.
Regina Þórðardóftir (Sybil)
fór fremur léttilega meðhlut-
verk sitt, en annars slapp hún
sæmilega út úr viðskiptununi
við lögreglufulltrúan.
Steinunn Bjarnadóttir
(Edna) fór með svo lítið hlut-
verk, að ekki er tilefni til
skrifa um það.
A.B.
um, að fundizt hefði einhvers
staðar langt vestur í höfum.
Þessir norrænu víkingar, sem
heldur kusu að yfirgefa ætt-
aróðul sín og flýja sitt föður-
land heldur en láta kúgast af
harðstjóra þeim, sem brotizt
hafði til valda, hikuðu ekki
við að kanna ókunnar slóðir
með þeim fasta ásetningi að
skapa nýtt föðurland og ný
heimili.
— O —
Það hefur oft verið talau
um það, að á íslandi væri ekki
lifandi nema á styrjaldartím-
um. Þetta getur verið orðum
aukið og orsakast af því, að
fólkið kann ekki- að sníða sér
stakk eftir vexti og gera þá
fimdnar, bæir, þorp, brýr og
önnur mannvirki má og búast
við, að bíði gereyðingar.
— O —
Áður en slík firn,* sem hér
að ofan getur, ættu sér stað,
þá væri ekki úr vegi, að ís-
lenzka þjóðin færi að dæmi
forfeðra sinna og athugaði þá
möguieika að skapa sér nýtt
föðuriand og ný heimili t. d. í
Suður-Ameríku. Ef íslending-
ar fengju nýlendu í Brasílíu,
þá væri athugandi að selja
Bahdaríkjum Norður-Ame-
ríku Island ásamt öllum mann
virkjura, sem þar eru, andvirð
ið væri svo sjálfsagt að leggja
í sameiginlegan sjóð, nokkura
konar ríkissjóð nýiendu þeirr-
ar, sem íslendingar fengju i
Brasilíu.
Hcrmann.
Lesið
Mánudagsblaöið
Auglýsið
r
i
Mánudagsblaðinu
iessiis
Friðrik: Eftir að ég £ór að
spila fótbolta, er ég eins og
annar maður.
Ólafur: Eg vona samt,' að
þú hafir ekki gleymt að þú
skuldar mér tí-kall.
— O —
Konan: Að þú skulir geta
horft framan í mig?
Maðurinn: O, menn venjast
öllum f jandanum.
— O —
Biðillinn: Eftir myndinni að
dæma er stúlkan falleg og
eignirnar girnilegar, ý*> millj-
ón kr. En hvemig er ættin,
var fáðir hennar ekki nokkur
- t ár í hegningarhúsinu?
Skrifstofustjórinn á gift-
ingarskrifstofunni: Ungi m$ð
ur, að vinna sér inn miklar
eígnir á stuttum tíma er oft
miklum erfiðleikum bundið.
— O —.
Hann: Ert þú nú jónfrú
hér?
Hún: Já, en ég verð það víst
ekki lengi.
— O
Pétur: I gær var ég með
stúlku, sem aldrei hafði kysst
karlmann.
Páll: Blessaður, lofaðu mér
að sjá hana.
Pétur: Það er ekki hægt, nú
er það orðið of seint. ^