Mánudagsblaðið - 14.09.1953, Blaðsíða 4

<ft
MÁNUDAGSBLAÐIÐ
Mánudagur »14. sept. 1953
MÁNUDAGSBLAÐIÐ
BLAÐ FYRIR ALLA
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Agnar Bogason.
Blaðið kemur út á mánudögum. — Verð 2 kr. í lausasölu.
Afgreiðsla: Tjarnarg. 39. — Símar ritstj.: 3496 og 3975.
Prentsmiðja Þjóðviljans h./.
Ulanríkisverzlun og
ritfrelsi
Það er orðið nokkuð langt
oíðan fór að bóla á þeim skoð-
unuin hér á landi, að ekki
xnætti tala eða rita eitt ein-
asta styggðaryrði um þær
þjóðir, sem við Islendingar
eigum einhver verziunarvið-
skiptí við. Ýmsir hafa haldið
því fram, að um viðskipta-
þjóðir okkar megi ekki rita
rtema lofið eitt. Það eigi að
vera harðbannað að gagnrýna
stjórnarfar þeirra eða menn-
xngu og jafnvel einstaklinga
með þessum þjóðum. Sénhver
vottur af gagnrýni gæti orðið
fcil þess að spilla fyrir viðskipt
unum. Á valdatíma Hitlers í
Þýzkalandi var því iðulega
haldið fram í ræðu og riti, að
ekkerfc nema lof eitt mætti
rita um' Hitler og stefnu hans
í blöðin hér, annars gætu Þjóð
verjar orðið reiðir og hætt að
verzla við okkur. Sumir, sem
þó voru ekki nazistar, héldu
því blákalt fram, að það væri
ekkert nema landráð að leyfa
sér að gagnrýna nazismann,
það værí svívirðilegt tilræði
við ufcanríkisverzlun og at-
vinnulíf Islendinga. Sjálfsagt
væri að syngja dýrðaróð um
pyndingaklefa og fangabúðir
nazista, ef við gætum grætt á
því fáeinar milljónir. Eg man
ekki befcur, en að kommúnist-
ar berðust í þann tíð ákaft
gegn slíkum skoðunum og
teldu sér leyfilegt að skamma
Hitler án alls tillits til utan-
ríkisviðskipta, enda var það
auðvitað alveg rétt hjá þeim.
En nú virðast kommúnistar
vera búnir að skipta um skoð-
un í þessu efni eins og svo
mörgum öðrum. Það lítur út
fyrir, að þeir séu komnir á
sömu skoðun og mennirnir,
sem á sínum tíma töldu það
landráð að gagnrýna Hitler.
Þetta hefur komið iíram í
skrifum þeirra um viðskipti
okkar við Rússa. Fyrst eftir
stríðið voru mikil viðskipti
milli ísiendinga og Rússa, en
síðan féilu þau niður með öllu.
Rússar hættu að vilja kaupa
afurðir okkar, sjálfsagt af því
að þeim hafa þótt þær of dýr-
ar og viðskiptin ekki hag-
kvæm. En „Þjóðviljinn? var
alltaf að gefa í skyn, að sú
vgeri ekki orsökin, heldur hitt,
að íslenzka ríkisstjórnin væri
of anökoininúnistisk og ís-
lenzk blöð leyf ðu sér að gagn-
rýna stjórnarfarið í Rúss-
landi. Auðvitað var þetta
þvættingur, sem Rússar sjálf-
ir mundu hafa skellihlegið að,
þeir verzla mikið við mörg
ríki, þar sem harðvítugir and-
komúnistar eru við völd, t. d.
Suður-Ameríkuríkin og Bret-
land. Eftir að samningar
tókust í sumar um mikil við-
skipti milli Islendinga og
Rússa, fór Þjóðviljinn að
tönnlast á þessu á ný. Nú
megi ekki skrifa eitt styggð-
aryrði um Rússa framar í ís-
lenzk blöð né gagnrýna stjórn
arfarið þar, það gæti eyðilagt
þessi hagstæðu viðskipti. Eru
Þjóðviljamenn nú búnir að
gleyma því, hve skelegglega
þeir börðust gegn alveg sams
konar málflutningi, þegar
Þýzkaland Hitlers átti í hlut?
Þá mátu þeir ritfrelsið meir
en viðskiptin, nú meta þeir
viðskiptin meir en ritfrelsið.
Annars er það auðvitað ekk
ert nema hlægileg f jarstæða,
að það geti spillt fyrir við-
skiptum milli ríkja, þó að þau
búi við ólíkt stjórnarfar og
gagnrýni stjómarfar hvort
annars. 1 viðskiptum eru
menn ekki svo hörundsárir.
Menn verzla þar sem viðskipt-
in eru hagstæð og gefa þá
dauðann og djöfulinn í allar
blaðaskammir. Hitlers-Þýzka-
land hélt áfram að verzla við
okkur, þó að Þjóðviljinn
skammaði Hitler. Og Rússar
verzla alveg jafnt við okkur,
þó að íslenzk blöð séu að
skamma stjórnarstefnu
Rússa, ef þeim á annað borð
þykja Islandsviðskiptin hag-
stæð. Eða halda menn, að ís-
lendingar mundu hætta að
vilja selja Rússum freðfisk,
þó að eitthvert blað í Vladivo-
stokk birti skammagrein um
Bjarna Benediktsson ?
En þessi hugsunarháttur,
að málfrelsi og ritf relsi eigi að
vera úr sögunni, þegar við-
skiptalönd okkar eiga í hlut,
er frámunalega vesall og lág-
kúrulegur. Hann er samboð-
inn mönnum, sem selja at-
kvæði sitt á fimm krónur, eins
og sagt er, að gert hafi verið
í þorpi einu á Vesturlandi fyr-
ir nokkrum árum. Ef við eig-
um að vinna það tii viðskiþt-
Framhald á 7. síðu.
ing
um skipun og skipfing starfa
ráðherra ofl.
Eftir tillögu forsætisráðherra og samkvæmt 15. gr. stjórnarskrárinnar-hef-
ur forseti íslands í dag sett eftiirfarandi ákvæði um skipun og skiptingu starfa
ráðheri’a o. fl.:
I. Forsætisráðherra Ólafur Thors. Undir hann heyra eftirgreind mál: Stjórnar-
skráin, Alþingi, nema að því leyti sem öðruvísi er ákveðiö, almenn ákvæði
um fraimkvæmdastjórn ríkisins, skipun ráðherra og lausn, forsætisráðuneyt-
isins, skipting starfa ráðherra, mál, sem varöa stjórnarráðiö í heild, hin ís-
lenzka fálkaorða og önnur heiðursmerki. Þingvallanefnd og mál varðandi
meöferð Þingvalla, likisprentsmiðjan Gutenberg og ríkisbúið á Bessastöðum.
Sjávarútvegsmál, þar undir Fiskifélagið og fiskimálasjóður, síldarútvegsmál
(síldarverksmiðjui og síldarútvegsnefnd), svo og öll önnur atvinnumál, sem
eigi eru í úrskurði þessum falin öðrum ráðherrum. Útflutningsverzlun, Sem
entsverksmiðjan, Landssimiðjan. Atvinna við siglingar. Stýrimannaskólinn.
Skipaskoðun ríkisins. Vitamál. Hafnarmál. Eimskipafélag íslands h.f.
II. Ráðherra Bjami Benediktsson. Undir hann heyrir dómaskipan, dómsmál,
önnur en félagsdómur, þar undir framkvæmd refsidóma, hegninga- og
fangahús, tillögur um náðun, veiting réttarfarslegra leyfisbréfa, málflungings
menn, lögreglumálefni þ.á.m. gæzla landhelginnar, áfengismál, strandmál,
sifjaréttaivnál, erfðaréttarmál, persónuréttarmál, eignarréttarmál, yfirfjár-
ráðamál, lög um kosningar til Alþingis og kjördæmaskipting, umsjón með
framkvæmd alþingiskosninga, ríkisborgararéttur, útgáfa Stjórnartíðinda og
Lögbirtingablaðs, húsameistari ríkisins, verzlunarmál, sem ekki eru í úrskurði
þessum falin öðrum ráðherrum, þar undir verzlunarskólar. Menntamál, þar
undir skólar, sem ekki eru sérstaklega undan teknir. Útvarpsmál og við-
tækjaverzlun, barnavemdarmál, Menntamálaráð íslands, Þjóöleikhús og önn
ur leikiistarmál, kvikmyndamál, skemmtanaskattur.
III. Ráðherra Eysteinn Jónsson. Undir h ann heyra fjármál ríkisins. Þar undir
skattamál, tollamál og önnur mál, er varða tekjur ríkissjóðs, svo sem ef
verzlun er rekin til aö afla ríkissjóði tekna, undirskrift ríkisskuldabréfa,
fjárlög, fjáraukalög og reikningsskil ríkissjóðs, hin umboðslega endurskoðun,
embættisveð. Eftirlit með innheimtu mönnum ríldisins, laun embættismanna,
eftirlaun, lífeyrir embættisímanna og ekkna iþeirra, peningamál, þar undir
peningaslátta. Yfirleitt fer þessi ráðherra með öll þau mál, er varða fjárhag
ríkisins eða landsins í heild, nema þau eftir eðli sínu eða sérstöku ákvæði
heyri undir annan ráðherra. Hagstofan. Mæling og skrásetning skipa.
IV. Ráðherra Ingólfur Jónsson. Undir hann heyra viöskiptamál, önnur en út
flutningsverzlun. Bankar, spariísjóðir, gjaldeyrismál og verðlagsmál. Flug-
mál, þ.á.m. flugvallarekstur. Póst- síma- og loftskeytamál. rðnaðannál, þar
undir iönskólar, iðnaöarnám, iðnfélög. Eftirlit með verksmiðjum og vélum.
Einkaleyfi. Ennfremur heilbrigðismál. þar á meðal sjúkrahús og heilsuhæli.
V. Ráðherra dr. Kristinn Guðmundsson. Undir hann heyra utanríkismál, fram-
kvæmd varnarsamningsins. þ.á.m. löreglumál, tollamál, flugmál, heilbrigð-
ismál, félagsmál og önnur þau mál, er leiða af dvöl hins erlenda varnarliðs
i landinu. Gildir þetta um varnarsvæöið og mörk þeirra. Ennfremur fer hann
með vegajmál og samgöngumál á sjó, sem eigi heyra undir aöra ráöherra
samkvæmt úrskurði þessum, svo og önnur samgöngumál, er eigi eru í úr
skurðinum falin öðrum ráðherrum.
,VI. Ráðherra Steingrímur Steinþórsson. Undir hann heyra landbúnáðarmál,
þar undir ræktunarmál, þ.á.m. skógræktarmál og sandgræðslumál, búnaðar-
félög, búnaðarskólar, garðyrkj uskólar, húsmæöraskólar í sveitum, dýralækn-
ingamál, þjóðjarðajmál, Áburðarverksmiðjan h.f. Búnaðarbanki íslands. Enn-
fremur rafmagnsmál, þ.á.m. rafmagnsveitur ríkisins og rafmagniseftiiríit,
vatnamál, iþar undir sérleyfi til vatns orkunotkunar, jaröboranir eftir heitu
vatni og gufu. Námurekstur. Kaupfélög og samvinnufélög. Atvinnudeild há-
skólans. Rannsóknarráð i*íkisins. Kirkjumál. Félagsmál, þar undir alþýöu-
tryggingar, atvinnubætur, vinnudeilur, sveiíarstjórnar- og framfærslumál. Fé
lagsdómur. Almenn styrktarstarfsemi þar undir styrkveitingar til berklasjúk-
linga og annarra sjúklinga, sem haldnir eru langvinniun sjúkdómum, sjúkra
sjóðir, ellistyrktarsjóðir, öryrkjasjóðir. slysatryggingasjóðir, lífsábyrgðarsjóðir
og aðrir tryggingasjóðir, þar með talið Brunabótaféiag íríands, nema sérstak
lega séu undan teknir. Byggingafélög. Veóurstofan. Mælitækja- og vogaá-t
haidamál.
/ -
Ráðherrafundi skal halda um nýmæli í lögum og mikilvæg stjórnarmálefni..
Svo skal og ráðherrafundi halda, ef einfciver ráðherra æskir að bera þar upp
mál.
Með úrskurði þessum er úr gildi felldur forsetaúrskurður frá 14. marz 1950
imr skipun og skipting starfa ráöherra o.fl. og bfeyting á þeim úrskurði frá
9. október 1951.
Þetta birtíst hér með .öllum þelm, ér hjut fciga að máli.
Forsætisráðuneytið, 11. sept. 1953.
ÓLAFUR THORS ö ... ? ‘'
BIRGIR THORLACIUS,