Morgunblaðið - 11.07.2005, Page 10

10 MÁNUDAGUR 11. JÚLÍ 2005 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Laxamýri | Gamlir garðar og at-
hyglisverðar tóftir frá fornum
tíma var þema kvöldsins þegar
Hið þingeyska fornleifafélag og
Fornleifastofnun stóðu fyrir leið-
angri út í Þingey í Skjálfandafljóti
sl. fimmtudagskvöld.
Hugmyndin hefur verið sú að
gera Þingey aðgengilegri ferða-
fólki og öðrum sem áhuga hafa á
sögu Þingeyjarsýslu, en til þess
þyrfti að gera t.d. göngubrú eða
annað samgöngumannvirki þannig
að ekki þyrftu allir að fara í vöðl-
um eins og nú er.
Í ferðahópnum voru einkum
þingeyskt áhugafólk um fornleifar
í héraði, en gestir kvöldsins voru
Halldór Blöndal, forseti Alþingis,
Jón Kristjánsson heilbrigðis-
ráðherra og Valgerður Sverr-
isdóttir iðnaðarráðherra. Þau hafa
öll sýnt eynni mikinn áhuga og
þeirri sögu sem þar hvílir.
Ferðin hófst með því að hist var
á bænum Vaði þar sem Vésteinn
Garðarsson bóndi slóst með í för
og síðan var farið á jeppum suður
að Glaumbæjarseli. Þar var klæðst
vöðlum og öðrum búnaði sem
þurfti til að komast yfir, en aldrei
hefur verið brúað út í eyna svo
vaða þarf yfir tvær kvíslar fljóts-
ins. Það gekk nokkuð vel en áður
höfðu verið strengdir kaðlar yfir
til þess að halda sér í á leiðinni.
Þegar allir voru komnir að rúst-
unum var byrjað á svonefndum
Þinghól og þar sagði Adolf Frið-
riksson, forstöðumaður Fornleifa-
stofnunar, fólki frá sögu staðarins
í stórum dráttum og þeim til-
gátum sem uppi eru um Þingey
sem vorþingstað, en undanfarnar
tvær vikur hefur Fornleifastofnun
staðið að rannsóknum á görðum
og húsatóftum í því skyni að varpa
betra ljósi á söguna.
Búsetuminjar
og þingbúðir
Þingey er talinn með merkustu
en jafnframt minnst þekktu sögu-
stöðum landsins, en ekki er kunn-
ugt um athuganir á minjum í
henni fyrr en á 18. öld. Örnefni
eins og Þinghóll, Þinglág og Þing-
vellir minna óneitanlega á þing-
hald og þar eru allt að 16–18 rúst-
ir mannvirkja. Þingeyjarminjar
minna um margt á Þingskála og á
Hegranes þar sem er fjöldi tófta
sem taldar eru leifar af þinghaldi
en inn á milli eru bæjartóftir og
garðlög.
Segja má að sýnilegar tóftir í
Þingey skiptist í tvo flokka, ann-
ars vegar misstórar tóftir, mis-
jafnar að lögun og gerð, sem
liggja óreglulega hér og þar og
hins vegar eru aflangar tóftir sem
liggja í lengdarstefnu N-S og
skiptast í regluleg og vel afmörk-
uð hólf. Tóftir í síðarnefnda
flokknum hafa fyrri athugendur
talið vera leifar þingbúða og taka
margir undir þá skoðun. Þá var
búið í Þingey á 19. öld og hugs-
anlegt að sumar þeirra bú-
setuminja séu byggðar ofan á aðr-
ar rústir.
Engin aska, bein
eða aðrir fornmunir
Adolf fór með hópnum að þeim
stöðum þar sem fornleifafræð-
ingar hafa verið að grafa und-
anfarið og fór hann yfir garðlögin
og hugsanlegan aldur þeirra út frá
gjóskulögum. Í görðunum og rúst-
unum þar sem grafið var fundust
lítil ummerki um mannavist þar
sem engin aska eða bein fundust
né heldur neinir munir. Það styð-
ur e.t.v. þá kenningu að þarna hafi
verið þinghald á sumrin og ekki
hafi þurft að kynda eld.
Árið 2004 fóru fram vettvangs-
athuganir á vegum Fornleifastofn-
unar í Þingey en rannsóknum þar
verður fram haldið ef fjármagn
fæst til þess.
Kristnihátíðarsjóður hefur
styrkt verkefnið og nú hefur Þing-
eyskur sagnagarður og Hið þing-
eyska fornleifafélag lagt máli
þessu lið.
Segja má að leiðangursfólk hafi
talið ferð þessa mjög fróðlega og
fæstir höfðu komið þangað út áð-
ur. Þingey er um 5 km á lengd og
1 km á breidd og því um mikið
land að ræða.
Í lok ferðar var svo drukkið
kaffi við túnræturnar á Glaumbæj-
arseli og voru þau Halldór, Jón og
Valgerður öll mjög ánægð með
þessa kynningarferð og lýstu
áhuga sínum á verkefninu.
Ráðherrar og forseti Alþingis kynntu sér ásamt fleirum
fornleifarannsóknir í Þingey í Skjálfandafljóti
Morgunblaðið/Atli Vigfússon
Adolf Friðriksson, fornleifafræðingur og forstöðumaður Fornleifastofnunar, við eina af rústunum sem hafa verið
grafnar upp. Gaf hann hópnum leiðsögn og upplýsingar um hvernig rannsóknirnar hafa gengið.
Gera á Þingey aðgengi-
lega fyrir ferðafólk
Valgerður Sverrisdóttir iðnaðarráðherra fer öruggum fótum í vöðlum yfir
Skjálfandafljótið með aðstoð Einars Hermannssonar leiðsögumanns.
Umræðan
Daglegt
málþing
þjóðarinnar ...
á morgun
MARGRÉT K. Sverrisdóttir, fram-
kvæmdastjóri og varaborgar-
fulltrúi Frjálslynda flokksins, seg-
ist ekkert kippa sér upp við það
þótt F-listinn hafi einvörðungu
fengið 0,8% í nýlegri skoðanakönn-
un Gallup um fylgi flokkanna í
Reykjavík.
„Gagnvart okkur er þetta
ómarktækt vegna þess að það eru
bara um 250 manns sem svara. Það
er ekkert skrítið að við mælumst
svona í þessari könnun, ég kippi
mér ekkert upp við það. Við bjóð-
um alveg sér og ég hugsa að við
eigum eftir að koma rækilega á
óvart eins og áður.“
Hún segir það vera öðru nær að
listinn sé horfinn af sjónarsviðinu
og bætir því við
að hún sé hissa á
því hversu mikið
sé látið með um-
rædda könnun.
Svarhlutfallið sé
ekki nema 50%
og rúmlega 250
manns hafi svar-
að. Margrét bæt-
ir því við að enn
sé langur vegur
til kosninga og margt eigi eftir að
gerast á þeim tíma. „Ég held að við
eigum eftir að vera þriðja aflið fyr-
ir næstu borgarstjórnarkosningar,
ef það verður þannig að R-listinn
býður fram í heilu lagi, sem ég á
von á,“ segir Margrét.
Framkvæmdastjóri frjálslyndra
F-listinn á eftir
að koma á óvart
Margrét K.
Sverrisdóttir