Morgunblaðið - 11.07.2005, Síða 14

14 MÁNUDAGUR 11. JÚLÍ 2005 MORGUNBLAÐIÐ
DALEGT LÍF | HEILSA





 

 





 
!"#$%&'()* +++,-.$-/-,%
T
il að gerast blóðgjafar
þarf fólk að vera á aldr-
inum 18 til 60 ára en
þeir sem eru þegar
orðnir blóðgjafar geta
gefið til 65 ára aldurs. Blóðgjafar
þurfa líka að vera heilsuhraustir og
lyfjalausir. En það er margt sem
getur orðið til þess að fólk má ekki
gefa blóð í ákveðinn tíma. „Fólk
heldur oft að það megi ekki gefa blóð
eftir að það hefur fengið sér tattú en
það er misskilningur. Einstaklingur
sem hefur fengið sér tattú þarf að
bíða í eitt ár áður en hann getur far-
ið að gefa blóð. Sama gildir um
skartgripagöt og rafháreyðingu. Ef
fólk fær flensu, frunsu eða kvef
þurfa að líða ein til tvær vikur þang-
að til það má gefa blóð,“ segir Marín
Þórsdóttir, umsjónarmaður upplýs-
inga í Blóðbankanum. „Eins er það
með bólusetningar, eftir þær getur
orðið viku til fjögurra vikna frestur
á blóðgjöf. Það fer eftir því fyrir
hverju fólk er bólusett hversu lang-
ur tími þarf að líða þar til að það má
gefa blóð. Til dæmis ef fólk hefur
ferðast til fjarlægra landa þá þarf
einn mánuður til hálft ár að líða
þangað til blóðgjöf er leyfileg á ný,
gott er að hafa samband við Blóð-
bankann eftir slíkt ferðalag því
fresturinn er misjafn eftir löndum.“
Ákveðið járnmagn skilyrði
Til þess að blóðið sé nothæft til
gjafar þarf það að innihalda ákveðið
járnmagn og einnig þarf blóðgjafinn
að vera yfir fimmtíu kíló að þyngd.
„Blóðið er tekið af varabirgðum
blóðgjafans og fólk undir fimmtíu
kílóum er það lítið og nett að það
hefur oft ekki nægar varabirgðir.
Ungar konur lenda sumar í því að
geta ekki gefið blóð því þær eru of
léttar og of járnlitlar, en járnskort-
urinn getur meðal annars stafað af
því að þær fara á blæðingar mán-
aðarlega og/eða borða ekki nægilega
járnríkan mat,“ segir Marín. Konur
geta gefið blóð á fjögurra mánaða
fresti en karlar á þriggja. „Hver
blóðgjafi er metinn út frá járnmagni
í líkamanum og heilsufari hvers og
eins. Frestur milli blóðgjafa getur
því verið misjafn hjá hverjum og ein-
um, en blóðgjafi getur ekki gefið oft-
ar en fjórum sinnum á ári.“ Í hverri
blóðgjöf eru teknir 450 millilítrar úr
hverjum blóðgjafa.
Aðspurð segir Marín að karlmenn
sem eru búnir að stofna fjölskyldu
gefi oftast og reglulegast blóð. „Þá
erum við að tala um karlmenn yfir
þrítugt. Áður fyrr gáfu konur ekki
blóð en í dag eru konur helmingur
nýrra blóðgjafa þannig að þær eru
að koma til jafns á við karlana. Yngri
konur gefa líka meira en eldri konur.
Konur mega reyndar ekki gefa blóð
þegar þær eru barnshafandi og í
heilt ár eftir að þær eiga svo þær
detta oft út í langan tíma og þá virð-
ist erfitt að muna eftir okkur og
koma aftur í blóðgjöf.“ Frá jan-
úarmánuði til júní á þessu ári voru
konur 25% blóðgjafa hjá Blóðbank-
anum og er það mikil aukning frá
árinu 1995 þegar þær voru aðeins
12% blóðgjafa yfir allt árið. Blóð-
flokkarnir eru fjórir og skiptist hver
í plús og mínus. Algengasti blóð-
flokkurinn á Íslandi er O plús en
meira en fimmtíu prósent þjóð-
arinnar eru í O-blóðflokknum.
Blóðbankinn þarf sjötíu blóðgjafir
á dag til að sinna þörfum og nær
hann því oftast. „Við þurfum samt
alltaf að minna á okkur og gott væri
að fólk sem hefur ekki komið í lang-
an tíma léti sjá sig aftur hjá okkur.
Svo er Blóðbankabíllinn alltaf á
ferðinni og fólk getur hoppað upp í
hann og gefið blóð eða látið taka
prufu og athuga hvort það yrði hæft
sem blóðgjafar,“ segir Marín að lok-
um.
 BLÓÐGJAFAR | Fjölskyldumenn yfir þrítugt gefa mest af blóði
Þurfa að vera
hraustir og lyfjalausir
Til að blóðið sé nothæft til gjafar þarf það að innihalda ákveðið járnmagn
og einnig þarf blóðgjafinn að vera yfir fimmtíu kíló að þyngd.
Inn í Blóðbankann vilja
sumir ekki stíga fæti af
ótta við sprautunálar og
eldrautt blóð. En Blóð-
bankinn er lífsnauðsyn-
legur og fyrir tilstilli
hans bjargast ófá
mannslíf á ári hverju.
Eftir Ingveldi Geirsdóttur
ingveldur@mbl.is
Hægt er að fræðast um Blóðbank-
ann og ferðir Blóðbankabílsins á
www.blodbankinn.is.
 Ekki er gefið blóð við fyrstu
heimsókn í Blóðbankann, einungis
tekin blóðsýni.
 Blóðgjöf tekur um 5–8 mínútur
en heimsóknin í heild um 30–40
mínútur.
 Í hvert skipti eru teknir 450
millilítrar af blóði úr hverjum
gjafa.
 Þegar blóð er gefið er mikilvægt
að vera úthvíldur, heill heilsu, án
lyfja og hafa borðað og drukkið vel.
 Eftir blóðgjöf þarf að hlífa hand-
leggnum, drekka vel og ekki er
ráðlagt að fara í líkamsrækt eða
sund þann daginn.
 Boðið er upp á hressingu á kaffi-
sofu Blóðbankans að lokinni gjöf.
 Lítil hætta er á aukaverkun
vegna blóðgjafar.
 Á heimasíðu Blóðbankans eru
tilgreindir þeir áhættuhópar sem
ekki mega gefa blóð tímabundið
eða varanlega samkvæmt alþjóð-
legum reglugerðum. Athugaðu fyr-
ir blóðgjöf hvort þú tilheyrir ein-
hverjum af þeim hópum.
Um blóðgjöf
NÚ geta þeir sem þurfa að styrkja
hláturtaugarnar hlakkað til því nú
hefur ferðaskrifstofan Ocean Village
skipulagt skemmtisiglingu fyrir
áhugasama á fínu skemmtiferðaskipi
um Miðjarðarhafið. Ráðgert er að
skipið leggi úr höfn frá Palma á
Mallorca í september og síðan er för-
inni meðal annars heitið til Túnis,
Rómar, Cannes, Barcelona og Ibiza.
Ferðinni, sem fengið hefur yf-
irskriftina „The Laugh Alive cruise“,
er einkum ætlað að höfða til þeirra
sem vilja létta sér lundina og kalla
eftir meiri gleði inn í lífið.
„Hlátur er ómissandi þáttur í
heilsusamlegu og hamingjusamlegu
lífi sérhvers einstaklings og er jafn-
framt árangursríkt og fljótvirkt
mótefni gegn streitu og spennu.
Fullorðið fólk þarf að læra hvernig
það getur endurheimt barnæskuna
og gáskann í sér,“ sagði meðferð-
arsérfræðingurinn Amanda Bate í
samtali við netmiðil Evening Stand-
ard.
Hún segir að gamanleikir, spuni,
skapandi frásagnarlist og hláturjóga
verði fastir liðir í meðferðinni um
borð. Þessi nýja ferðamarkaðssetn-
ing byggist á þeirri einföldu stað-
reynd að hláturinn leysti endorfín úr
læðingi, sem létti bæði skap og fas.
Því þyrfti enginn að fara í grafgötur
um það að hlátur væri allra meina
bót.
Reuters
Hlátur er ómissandi þáttur í heilsu-
samlegu og hamingjusamlegu lífi
sérhvers einstaklings og er jafn-
framt árangursríkt og fljótvirkt
mótefni gegn streitu og spennu.
 MEÐFERÐ
Hláturjóga
og spuni á
skemmti-
ferðaskipi
TENGLAR
.....................................................
www.oceanvillageholidays.co.uk
ER NEFIÐ STÍFLAÐ?
Fæst í apótekum
og lyfjaverslunum
STERIMAR
Skemmir ekki slímhimnu
er náttúrulegur
nefúði sem losar stíflur
og léttir öndun.
Fyrir 0-99 ára.