Morgunblaðið - 21.09.2005, Blaðsíða 10

Morgunblaðið - 21.09.2005, Blaðsíða 10
10 MIÐVIKUDAGUR 21. SEPTEMBER 2005 MORGUNBLAÐIÐ FRÉTTIR ÁKÆRUNNI í Baugsmálinu var í gær vísað frá Héraðsdómi Reykjavíkur í heild sinni vegna verulegra ágalla á ákærunni og kemur nú til kasta Hæstaréttar að ákveða framhald málsins. Verjendur sögðust ánægðir með nið- urstöðuna en saksóknari efnahagsbrotadeildar ríkislögreglustjóra lýsti því þegar yfir að frá- vísunin yrði kærð til Hæstaréttar. Aðdragandi þess að málinu var vísað frá er sá að hinn 26. ágúst ritaði héraðsdómur bréf til sækjanda og verjanda um að dómurinn teldi að slíkir annmarkar kynnu að vera á ákærunni að henni yrði að vísa frá dómi og voru gerðar at- hugasemdir við 18 ákæruliði af 40. Hinn 13. september sl. gafst sækjanda og verjendum síðan kostur á að tjá sig um efni málsins. Í úrskurðinum sem kveðinn var upp í gær eru gallarnir á þessum 18 ákæruliðum raktir nánar. Helst er gagnrýnt að þar sé lýst ýmiss konar ráðstöfunum sakborninga sem, einar og sér, þurfi ekki að vera refsiverðar í sjálfu sér og að í ákæruliðina vanti skilgreiningar á því í hverju hin meintu brot fólust, s.s. hvernig sak- borningar auðguðust eða hvaða tjóni þeir ollu, eins og þó væri gert í öðrum ákæruliðum. Bætt er við að reyndar sé ákæran ekki sem gleggst í ýmsum öðrum atriðum, sem óþarfi sé að rekja. Verður að vera skýr og ótvíræð Í úrskurðinum segir að samkvæmt lögum þurfi sakargiftir í ákæru að vera svo skýrar og ótvíræðar að ekki þurfi að geta sér til um eða deila um fyrir hvað sé ákært. Að þessu leyti vegi þyngst að lýsing á verknaðinum sé skýr og ótvíræð. Samkvæmt dómaframkvæmd og áliti fræðimanna sé talið nauðsynlegt að hverju broti sé lýst allnákvæmlega í ákæru og á þann hátt sem sönnunargögn í málinu bendi til að það hafi gerst. Ástæðan sé m.a. sú að það sé nauðsynlegt fyrir sakborning að vita fyrir hvað hann er ákærður svo hann geti varið sig og einnig þannig að dómari geti gert sér glögga grein fyrir efni málsins. Þótti dómnum ákær- unni verulega áfátt að þessu leyti. Taldi dóm- urinn að þar sem hér væri um að ræða veru- legan hluta ákærunnar yrði ekki hjá því komist að vísa málinu frá í heild sinni. Gallar í lýsingum Í ákæruliðum 5 og 6 eru Jón Ásgeir Jóhann- esson, Jóhannes Jónsson og Tryggvi Jónsson sakaðir um umboðssvik í tengslum við kaup Baugs á Vöruveltunni, eignarhaldsfélagi 10– 11, og í tengslum við viðskipti með nokkrar fasteignir í Reykjavík. Í úrskurði héraðsdóms frá því í gær segir að umboðssvik séu auðgunarbrot og í því felist m.a. að sá sem framdi brotið eða aðrir hafi auðgast eða valdið samsvarandi tjóni eða tjóns- hættu með því að misnota aðstöðu sína. Þá seg- ir dómurinn að þær ráðstafanir sem sé lýst í ákæruliðunum þurfi „sjálfar og einar og sér ekki að vera refsiverðar“. Því hefði þurft að skilgreina frekar hvernig brotið var framið, hvernig sakborningar auðguðust á þeim, skil- greina tjónið eða tjónshættu eða skilgreina brotið með öðrum viðunandi hætti eins og væri raunar gert í 7. ákærulið. Þá væri einnig at- hugavert að svo virtist sem Tryggvi væri sak- sóttur sem aðalmaður ásamt Jóni Ásgeiri en þegar fjallað væri um refsiákvæði væri hann samt talinn hlutdeildarmaður í brotunum. Loks væri verknaði Jóhannesar ekki lýst að neinu leyti í 5. ákærulið en þess einungis getið að hann hefði verið stjórnarmaður í Baugi hf. og haft vitneskju um tiltekin atriði. Héraðsdómur Reykjavíkur vísar ákærum í Baugsmálinu frá í heild sinni vegna galla á kæruliðum Verulega skortir á að verknaði sé lýst með fullnægjandi hætti Eftir Rúnar Pálmason runarp@mbl.is JÓN H. Snorrason, saksóknari og yfirmaður efnahagsbrotadeildar rík- islögreglustjóra sagði aðspurður, eftir að héraðsdómur kvað upp frá- vísunarúrskurðinn, að niðurstaðan væri ekki áfall og að þetta væri hluti af málsmeðferðinni. „Þessi nið- urstaða verður kærð til Hæsta- réttar, það er næsta skref,“ sagði hann. Farið yrði fram á það við Hæstarétt að ákæran yrði látin standa í heild sinni en ef svo færi að úrskurðurinn yrði staðfestur gæti ákæruvaldið komið að nýrri ákæru. Í samtali við Morgunblaðið sagði Jón að hann væri auðvitað ekki sammála héraðsdómi um að ákæran væri óskýr. „Ég tel að ákæran sé uppbyggð eins og lög gera ráð fyrir, með atvikalýsingum sem eru full- komlega skiljanlegar og uppfylli þær kröfur sem lög setja,“ sagði hann. Þá hefðu sakborningarnir skilið þessa ákæruliði og benti hann á að þeir hefðu lýst því yfir að þeir væru saklausir af þeim sökum sem þar væru bornar á þá. Verjendur hafa lýst því yfir að þeir telji að ákæruvaldið hafi afar takmarkaða möguleika á að gefa út nýja ákæru í málinu en Jón sagði aðspurður að engin takmörk væru á því. Hann vísaði til Handbókar um meðferð opinberra mála frá árinu 1992 en þar segir m.a. um rétt- aráhrif frávísunar að ef máli er vís- að frá geti ákærandi „lagfært þá annmarka á málatilbúnaði sem ollu frávísun og höfðað mál að nýju á hendur sakborningi“. Spurður um dæmi þess að ákæra í máli hafi ver- ið gefin út að nýju, eftir að málinu hafði verið vísað frá dómi, sagði Jón að dæmin væru mörg en benti sér- staklega á Hafskipsmálið. Í því máli hefði ákærandi verið talinn van- hæfur og ákærunni vísað frá en síð- an gefin út ný ákæra, mun um- fangsmeiri en hin fyrri. Það væri einfaldlega ekki rétt hjá verjendum að ekki væri hægt að gefa út nýja ákæru í málinu. Jón sagði spurður að úrskurðurinn væri ekki áfall fyr- ir ákæruvaldið. Hann var spurður að því hvort hann hefði gert ráð fyr- ir þeim möguleika að málinu yrði vísað frá að frumkvæði héraðsdóms. „Nei. En við skulum spyrja að leiks- lokum. Þetta er bara eitt af þeim skrefum sem þarf að taka áður en málinu lýkur,“ sagði Jón H. Snorra- son saksóknari. Morgunblaðið/Ásdís „Þessi niðurstaða verður kærð til Hæstaréttar, það er næsta skref,“ sagði Jón H. Snorrason saksóknari við blaðamenn þegar hann gekk úr dómssal. „Við skulum spyrja að leikslokum“ Jón H. Snorrason, saksóknari og yfirmaður efnahagsbrotadeildar ríkislögreglustjóra GESTUR Jónsson hrl., verjandi Jóns Ásgeirs Jóhannessonar, lítur svo á að möguleikar ríkislög- reglustjóra til þess að gefa út nýja ákæru í Baugsmálinu, fari svo að Hæstiréttur staðfesti frávísun þess frá dómi, séu verulega tak- markaðir. Það standist ekki kröfu um óvilhalla dómstóla að dóm- stólar veiti ákæruvaldinu leiðbein- ingar um hvernig eigi að gefa út ákærur. Eðlilegast væri að málinu lyki ef Hæstiréttur kemst að sömu niðurstöðu og Héraðsdómur Reykjavíkur. Gestur sagði eftir að úrskurð- urinn var kveðinn upp að auðvitað væru verjendur sáttir við þessi málalok. Í samtali við Morg- unblaðið sagði Gestur að í úr- skurðinum fælist mjög hörð gagn- rýni á málatilbúnað ákæru- valdsins. „Það er í rauninni þannig að við höfum upplifað það að ákæruvaldinu sé vorkunn að því leyti að um sumt sé það að reyna að færa háttsemi sem er ekki refsiverð inn í búning refsiverðrar háttsemi,“ sagði Gestur. „Ég held að hluti af vandamálinu sé að ver- ið sé að fjalla um hluti sem eru ekki refsiverðir og þess vegna er mjög erfitt að láta þetta ganga upp.“ Spurður um hugsanlegar ástæður fyrir því sagðist hann ekki vilja ræða um hvatirnar fyrir því. „Ég vil auðvitað trúa því að ákæruvaldið sé að vinna eftir þeim leikreglum sem því er ætlað. En það er mjög hörð gagnrýni á vinnubrögðin í þessum úrskurði, alveg gríðarlega hörð. Eftir þriggja ára rannsókn sem hefur valdið jafnmörgum jafnmiklu tjóni og þessi rannsókn hlýtur að vera mjög erfitt að fá það í fangið að niðurstaðan af rannsókninni, sem birtist í formi ákærunnar, sé ekki tæk til dóms,“ sagði Gestur. Að- spurður sagðist hann ekki þekkja neitt dæmi um að svo viðamiklu máli hefði verið vísað frá í heild sinni vegna gallaðrar ákæru. Sum- ir hefðu borið þetta saman við Hafskipsmálið en í því tilfelli hefði frávísun byggst á vanhæfi ákær- anda, ekki galla í ákærunni sjálfri. Eins og fram hefur komið vísaði héraðsdómur málinu frá að eigin frumkvæði. Aðspurður hvort verj- endur hefðu, þegar ljóst var að dómurinn teldi ákæruna gallaða, hafið undirbúning að því að krefj- ast frávísunar málsins sagði hann að það væri ekki alltaf sjálfgefið að verjendur færu fram á að ákæruliðum yrði vísað frá ef þeir teldu að sýknað yrði fyrir þá liði. Oft væri betra að fá fram sýknu fyrir slíka ákæruliði en frávísun. Gestur Jónsson, verjandi Jóns Ásgeirs Jóhannessonar „Verið að fjalla um hluti sem eru ekki refsiverðir“ Morgunblaðið/Ásdís „Eftir þriggja ára rannsókn sem hefur valdið jafnmörgum jafnmiklu tjóni og þessi rannsókn hlýtur að vera mjög erfitt að fá það í fangið að niður- staðan af rannsókninni, sem birtist í formi ákærunnar, sé ekki tæk til dóms,“ sagði Gestur Jónsson í samtali við Morgunblaðið. Frávísunarúrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur um Baugsmálið varð umfjöllunarefni erlendra netmiðla í gær strax eftir að hann féll. Reuters í Bretlandi segir frá úr- skurðinum og að honum verði áfrýjað til Hæstaréttar. Vitnað er í ónafngreindan talsmann Baugs sem fagnar niðurstöðunni. Raktar eru helstu fjárfestingar Baugs í Bretlandi og rifjað upp að Baugur hafi dregið sig út úr hópi sem stóð að yfirtökutilboði í verslanakeðj- una Somerfield eftir að ákærurnar komu fram. Þá er vitnað í Gest Jónsson, lögmann Jóns Ásgeirs Jóhannessonar, og haft eftir hon- um að frávísunin sé meiriháttar bakslag fyrir saksóknarann. Málið gegn öllum sex sakborningunum sé hrunið, þar sem málatilbúnað- urinn mæti ekki þeim kröfum sem gerðar séu í þeim efnum. Netmiðill BBC segir einnig frá frávísuninni og rifjar upp helstu atriði varðandi viðskiptaveldi Baugs í Bretlandi. Netútgáfa við- skiptatímaritsins Forbes segir einnig frá frávísuninni og vitnar til Baugs og talsmanns fyrirtækisins í þeim efnum. Viðskiptaumsvif Baugs í Bretlandi eru einnig rifjuð upp. Einnig er fjallað um málið í nor- rænum vefmiðlum, þ.á m. Borsen og Webfinancer.com. Sagt frá frávísuninni í erlendum miðlum

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.