Mánudagsblaðið - 03.06.1968, Blaðsíða 7

Mánudagur 3. júní 1968
Mánudagsbiaðið
Framhald af 8. síðu.
ton“_ slkyldi ýmist lagðar jafn-
hórðan éða síðar eftír þörfiuim
— méð lýðrasðisdómum.
f>að varð kyrrt í rúsfamium. A
hálfhrunda húsvoggina fesfu
Bandamenn upp risastór’ spjöld
með alfcunrniri Hitler-tilvitnun á-
letraðri: „Gebt miir vier Jaihre
Zeit, und ihr werdet Ðeutschland
nidi wiedererkeranen . .. “
Ög all® staðar stóðu litlir tné-
knossar upp úr rústafeifcnunu'm,
með nðfnum fólfcs, sem þar lá
undár, limlest og aflt ó’þefcfcjain-
legit; kvenna, bama og gamal-
m«rania. Þetta fólk var endanlega
geragið úr greipum sigiurvegara-
réttvisinni — búið að „afplána
síraa refsingu".
Þetta hlutu að vera endalofc
Þýzfcailands. Þessi yfirþyrmandi,
tórraa þögm og þessi þrúgandi ör-
mögmun.
Árið 1945 lifðu Þjóðverjar þó
munaðarlífi í samaraburði við það,
sem saðar varð. T.d. veturiiran
1946/47, þegar „huigsjónir“ þeiirra
Churchdlls oð Roosevelts svifu
ekfci leragur í lausu lofti, heldur
voru onðnar að áþreifanlegum
rauiraveruleika, eftór að Morgen-
thau-áætlunin þeirra hafði verið
tekin til þaulskipulagðra firam-
fcvæmda. Vorið 1945 voru emnlþá
tál verulegar matvælabirgðir f
lamdimiu, þá voru hamstraðar
, ■>»* -*j /
birgðir að mestu ósmertar. Og þá
woru emmlþá tdl Þjóðverjar, sem
gerðcf ''Siét Vóhir, héldu að amdd
Óhurchffis og Rocsevelte hefði að-
éoins.' verið 'striðslbrjálæði, héldu
að hanm myiradi verða að eragu,
þegar heilbrigð skynsemi og
memmlegar tilfinmimigar ættu
gréiðari ledð að hjörtum sigur-
vegáramma. Tálvomir, tómar tál-
vanir, en jafnvel á tálvanum get-
ur deyjandi rraaður lifað um
sftúmid.
En þegar veturinn 1946/47 gekfc
í garð og „friðurimm“ tók að segja
til- sín fyrir alvöru, þá hofðu
Bamdamenn gert maitvælabirgð-
irraar upptækar, „hamstrið" var
þrotið og þá höfðu Bandamenm
minmfcað matarskammtónm ofam í
helming þess, sem hamn hafði
vfetrið á stríðsárumuim. Þá var nið-
uirrif verfcsmiðja og iðmstöðva, og
eýðileggimig atvinnuvegamma, haf-
íð. með logsuðutækjum og dína-
rrtftsipremgiragum, svo sem mselt
var fýrir um í Morgenthau-áaatl -
uinimmi, einkum 1. og 4 gr. hemm-
ar. Og þá söfck: Þýzfcaland lamgt-
um dýpra heldur em það hafði
sokfcið vegna stríðsiaðgerðanna,
Og þó að flestór séu búnir að
gleyma því núna, þá sagðd Stóra-
Bretland hermaðarrekstri sfnum
gegm Þý'zkalandi ekfci lokið fyrr
en 9. Júlí 1951 og Bandaríkin ekki
fyrr en 19. Október 1951.
„Þessi hungurmorð hafa verið
skipulögð í ákveðnum tilgangi
. .. Til þess að milljónir Þjóð-
• verja yrðu hungurmorða, þá
var UNRRA (The United Nat-
iöns Relief and Rehabilitat-
ion Administraton) bannað,
að senda matvæli til óvina-
landanna . . . Aforminu um
að svelta þýzku þjóðina til
bana, er haldið til strcitu af
þvílíku miskunnarleysi, að
hinn vestræni heimur þekkir
ekki dsemi um neitt svipað
síðan á tímum Mongólaher-
hlaupanna."
— „The CHICAGO TRIBUNE"
Chicago, í forystu'grein 8. Maí
1946.
Einiskd bókaútgefamdinm og
miammvinurinn víðfcunmi, Victor
Gollamcz, var forseti Englands-
deildar lafcmamsamtakamma „Bjarg-
ið-Evrópu-Strax!“, er hóf störi
skömmu efitir striðsloikiin. Ham<n
fór kynnisför ti-1 Þýzfcalands á
vegum samtakanna haustóð 1947.
Við heimikcmuna til Emglámds
lét hamm svo um mælt á híaða-
mammafumdi í Nóvemiber það
ár:
. „Eólfc það, sem ég sá í Þýzfca-
laindi, lífctist lifamdl beinagrind-
uim. Réttafa sagt: Það leit út eins
og deyjandi beimagrindur . “
Hinu samia hafði fyrrverandi
Bandarfkjaforseti, Herbe-rt- C.
Hoover, lýst yfiir þégar í Apríl
1946. Það hafði hamn gert á mat-
vælaráðstefmiunni í, Londom, þeg-
ar hamm ávítaðd Montgomery
herslhöfðimgja þun'glega fyrir að
hafa lækfcað stríðsmatyæla-
sbaimmt Þjóðverja úr 2.250 með-
altalshitaeiniragum á dag niður
í 1.550. 1 þvi sambamdi Isagði
Hoover m.a.: „Mamnesfcjám þarfrn-
ast eins og kummugt er, mimmst
2.300 hitaeininga matarsfcammts
S dag tiil þíess 'að háldá héilsú og
starfsO'ifcu, ,en okfci 1.550 hita-
eániiraga eins og herná*msyfiryöld-
im í Þýzkalamdi virðast halda. Og
þar að aufci eru þessar 1.550 hita-
einlngar aðeins fiiihmamlegar á
pappímum: Á brezka hemáms-
svæðireu inraiiheldur hdnm daiglegi
maitarsfcamimtuir í raum og veru
ekfci nema 1.040 hitaeimimigar. A
bandaríska hemáimssvæðinu 1.275.
Og é firanska hemámssvæðimu
fær almeniraingur aðeins 927 og
erfiðisimenm 1.144 hitaeirainigum
úthlutað í dagílegum ' mötar-
skammti. Þetta eru 'hungur-
sfcammtar, sem hljóta að hafa
lifcamlega hrömun siem og arad-
lega uppgjö'f í för meðsér .'. . “
Og þeir höfðu algera örmögnun í
för með sér eins og Mka til var
ætllazt:
„33 iðnverkamenn í verk-
smiðju einni í Hamburg hnigu
niður við vinnu sína í dag
sökum næringarskorts, sem er
mjög víðtækur í þessari næst-
stærstu borg Þýzkalafids".
— „The STARS AND STRIP-
ES“, opinbert máilgagn bamda-
rísku hemáimisstjórnarimnar í
Þýzkalaradi; 23. lylarz 1946.
Hinn 12. marz 1947 seglr f
neyðarávarpi Næri ngaref naráðs
þýzka lækriásambairadsins:Ý„Kam-
ið er laragt ndður fyrir líf&nauð-
synlegam láigmarkssfcammt af
fieáitmeti og .eggjahivítuefnum.1'
Sfðan minnir ráðið á niðurstöður
Heiilsuverndapstofraumar Þjóða-
baradailagsáns frá árimu 1936, sem
telja daigílega lágmairfcsþörf mamma
á feitmeti nerna 30-60 gr., eða
1.200-1.400 gr. á mámuði. Bn á
árinu 1947 taldi hedmslýðræðið
tiligamgá símum bezt þjónað með
því að leyfa aðeins 200 gr. skammt
af þessuim efnum að meðailtali á
márauði, Og það m.a.s. aðeins á
pappímum. Kjöt og feitmeti var
yfirleitt ekfci fiáamlegt.
Þýzfca læknasambamidið fcunn-
gjörði árangurimin í Septemlber
1947: ^ituefnaforði líkamans var
gjörsamlega þrotirari að því er tál
verkamainna tók. Hrðrmun vöðv-
araraa og lífifæranna var hafira. I
iðnaðarborguraum vantaði íólkáð
að meða'ltali 22% á eðlilega lík-
amsþyragd. 1 kjölfar hins sföðuga
nærimgarskorts fjölgaði þedm,
sem sýktust af berklaveáki og
öðrum nærimig i'sjúkdlómum í-
sikyggilega miikið og örí. Árið
1940 varð t.d. f Stuttgart ekki
vart við- fleiri en 2 ný berfcla-
veifcitilfelli á hverja 1,000 fbúa,
en árið 1947 að meðaltali .7:
hæfcfcun 350%, Lífeðl'isfrasðingur-
iran Dr. Reim í Göttímigen vafcti
nú einndg athygli á ' því, að
sljóvgun mibiðtaugaifc,erfisims væri
komin á hættulegt . stig. Alltaf
fcom það betur og betur í ljós.
som Líknarstofnun Evangelisku
kirkjunnar f Þýzfcalandi hafði
redki á mffij 7 og 8 mdl'ljarða
bent á í. ávarpi sínu: „Humigur er
meira heldur en að verða efcki
metóur! Humgur, það þýðir: að
verða of veifcburða til þess að
geta ummið, lært hcrfzt í augu
við Iffið . . . að hafa ekki við-
námsiþrófct jafnvel gegn | hinum
vægasta sjúkdómi . . . Humgur,
það þýðir;, lamaður lífsvilji og
lífsþcr, sfceytinigarieysi um eigim
öriög, um samiþegnama, um sfcöp-,
unarueirfc I5rotMns!“. ,,j_.. . ....
En þessi huragursneyð í Þýzka-
landi var efckert. slys, ekki óvið-
ráðamlegt, eragin strfðsafleiðirag.
Hún var skipulögð — þáttur í
þjóðarutrýmiiragu, eims og hún gat
verið fiorsprökfcum heimslýðræð-
isiins, þeim Churchdll og Roose-
velt, þóknamfegust. I fullú sam-
ræmi við Morgenthau-áætilunina
þeirra. Stríðssfcaðar höfðu að
vísu orðið geypilegir í Þýzfca-
landi, en þeir áttu hverfandi lít-
iran þátt • í huragursneyðdmmd, því
að emda þótt ágizkanimar um
styrjaldartjóm. landbúi.aðarins
DM, þó að yfir 70.000 tjónatil-
felli væru tilkymmt og athuguð,
og þó að t.d. um 28.000 bú á
brezka hemámssvæðimu hefðu
orðið hernaðaræði Baradamamma
að bráð, þá gerðd það ekki nema
rúmlega 4% framileiðslusamdrátt.
Og geip Montgomerys hersihöfð-
iragja um að Þýzkalamd „hefur
aðeins getað haldið sitríðsmatar-
skamimtí sinum uppi með rán-
um í hernumdu. löndunum", og
það væri þess vsgna ekfci nema
rétt, að Þjóðverjar „fái raú að
reyra sultarólina", er úr lausu
lofifci gripið, því að, svo eifct dæmi
sé tekið: Hollemzki „hum'gurvefc-
uriran“ 1943-44 átti rót sína að
rekja til þess, að himar gegndor-
ariausu lofifcárásdr lýðræðisríkj-.
anna höfðu laimað samgöngukerf-
ið innam HcMands sjálfs, svo og
verktfialls hollemzkra jármbrauita-
starfsmamma, em ekki ttl „ráma“
Þjóöverja. Og ennfiremur: Efna-
hagsraefnd Þjöðabandalagsins gef-
ur upp mieðaJltalsinmiflutmimg
Þýzfcailarads á landbúmiaðarafurð-
um árin 1934-1939 í ,,The Worid
Econimic Survey, Eleveratih Ylear
1942-44“, 20% af heiildameyzlummi.
En sarpa heimild telurhairan hafla
verið 4,3% árin 1939-42 og að-
eins 2,9% samtals árin 1943-44.
I þessum efnum sem öliuim öðr-
um, virðist lýðræðisforkólfiumum
vera með öRu um megn, að opna
þverrifumar öðru vísd en að refca
tæmar upp í sig um leið.
Til skýriragar á þeirrí stað-
reynd, að venjulegur raeytandi í
Þýzkalamdd gat að meðaltalá femg-
ið 2.250 hitaeimimga matarskiammt
á dag og erfiðisvimnufólk 3.060 á
sfcríðsárumum, skal þvf aðedns
skofcið hér imn í, að í sfcað tæpra
3 kig., köfnuiraareifinis, sem voru
til ráðstöfunar á árumum 1917-
18 á hvem hektara ræktaðs
lamds, þá voru rösklega 18 kg. tíl
ráðstöfumar. árið 1943. Og einn-
ig vegna þess, að gæði útsaeðis-
afurða höfðu teklð stórstígum
framförum, og víðtækar gjömýt-
ingarráðsifcafa.rair lamdbúmaðairins
í Þýzkalandi, sem vakið höfðu
heimsaðdáum, höfðu borið ríku-
legan ávöxt, þammig að afrakst-
ur á hvem hefctara og firam-
ledðsluverðgildi hinma þýzku land-
búnaðarafurða hafði raáð því
stógi, að jafmvel ennit|á á árinu
1944 var það um það bil 40%
hærra heldur en ' það var árið
1932 — og hefur þá ekki gleymzt
að taika með í reiknimgimm, að
verðlagsvísitala lamdbúnaðaraf-
urða hafði hækkað um 56% á
sama tfmabili. Enm má geta þess,
að á árinu 1944 voru emn rösk-
lega 144.0,00 sámingarvélar í not-
kun í stað þeirra 55:000,-sem tól
voru saimtals í Þýzkalamdi árið
1937. Og aðlokum: Allt til striðs-
löka var baétt úr vérsfcú ’veríca-
fölksefclummi með vinmu eriemds
verkafólks og stríðsfaraga, og síð-
asfc em efcfci sízt, þá áfcti þýzkt
sveitafólk ekki minmstan þátt í
því, að Þjóðverjar höfðu raóg að
bíta og brenna öll striðsárim, en
■það lagði á sdg alveg ofiurmamm-
legt erfiði til þess að svo mæfcti
verða, og m.a.s. jafn ffiviljuð
manmipersóna og Eisiemhower
,,hershöfðingi“, sem mairgdr
reyndar nefna „gamigsterakorpór-
al“, varð að viðurkenna 1948 í
bók sinmi „Crusade in Euroþe“,
að „ . . . allt frá fyrsta degi að
við sótJtum inn í Þýzkalamd, vaktí
það athygli okkar, hversu allur
almenningur gekk fúslega að
vinmu simmá og stritaði firá morgni
til kvölds fyrir lág laun. Áður
en við hélduim yfiir Rín, sé ég
medra að segja þýzkar konur með
bömum sdnum, sem sfcungu upp
jarðveginm og sáðu" í akuriendi,
þrátt fyrir skotíhríð á sfcrjálimigi,
tiil þess að uppskera eitthvað
edranig á þessu ári . . . “.
En óslökkvamdi Þjóðverjahatur
himraa „sfcóru“ var langtum óbæri-
legra en öll þessd skothríð, seim
þýzkar komur og börn þeirra
urðu að láta gamiga yfir sdg, þegar
þau voru að gera örvæntingartil-
raúmdr tál þess „ednmdg á þessu
ári“ að gefca hafit að borða. Hirf
ógnarleigu hungursmeyðarár, seim
heimslýðræðið leiddi yfir t>ýzka-
lamd bg hlutu að leika hima veik-
usfcu verst, voru, auk þess að véra
ávöxtur Morgenthau-áætlumar-
inmar eins og áður segdr, eimmig
í fuillu samræmi við eldri lýð-
ræðiskenmimigu, ér Clemenceau
hafði mótað á sínum tí'rraa með
oröumum: „Friðúrinm er.....áfram-
haild stríðsdns með öðrum að-
ferðum“. (Prússnéski hershöfðing-
inn og hemaðarheimspekin'gur-
imm Karí von Clausewitz hafði
sagt: ..Stríðið er áframihald
stjómirraálabaráttummár' með öðr-
um aðferðum“.) Rán ' austurhér-
aðá Þýzfcalamds var sérsfcaklega
þýðingarmifcið atriði fyfir
Bamdamenn í því sambandi.
Arið 1937 var flatanmál Þýzka-
lairads nálægt 1/10 af flafcarrraáli
Evrópu að Rússlamidi frátöldu,
nam um 470.000 ferkilómetrum í
stað 541.000 ftenkilómetra árið
1910. Með Potsdam-sammingmum
firá 2. Ágúst 1945 var norðurhluti
Austur-Prússlamds lagður umd'ir
Sowjefcrfkin, sem flæmdu um
1,250.000 Þjóðverja, er þar bjugigu
árið 1939, á burt eða myrfcu,
breyfctu Köniragsberg í Kaliragrad
og hafa síðan . ráðið þessum
13.200 ferirfliómetrum með fullu
samlþyfcki állra heimsiins lýðræð-
Íssinibáí' ríérúðitf 'fyfi'ri'áúsfcám" 'ðd-
er og Neisse voru lögð umdir
Póllamd „þangiað tól ■ eredamiega
hefir verið giemgið firá vestur-
landaimærum - þess.“ Eimnig það-
am voru svo til állir Þjóðverjar
flæmdir umdir ólýsamlega hönmm-
legum krimigumsfcæðum eða myrt-
ir með hrýllilegum hæfcti. Þar
bjuiggu um 8.500.000. m-anns árið
1939. Og lamdsvæðið tók yfir
102.000'ferkílómefcra.
Þammig rændu Rússar og Pól-
akfcar ednir raálægt fjórðumgi
Þýzkála-nds. Og hvað það þýðir,
það gieta memm bezt gert sér í
hiuigariumd, ef þeir virða fyrir sér
uppdrátt, sem birtist í bamdaríska
tímaritinu „The American Mer-
cuiry“, New York, Septemlber
1959, og sýnir hvemig Bandarík-
im myndu líta út eflfciir svipaða
meðferð. I greim, sem fylgir mieð
ui pd'ræfctmum, segir hlka á þessa
leið: „Him hemuimidu aiustiursvaeðí
Þýzkalamds eru sfcærri em Hci-
land, BeOgía, Luxeamburg og Swiss
samanlagt . . . Héruð, sem Sow-
étríilcin og Pólllamd hersetja nú,
nema fjórðunigi af fflatarméli
Fýrir-sfcríðs-Þýzfcalands, og slifflcur
missir myndi þýða fyrir Bamda-
líkin, að þaiu yrðu að gjá aí
Ohio og Indiamia, rilinois, Michi-
gam, Wisconsin, Mimnesofca, Iowa,
Missouri, Norfch-Dakota, South-
Dakotaj Nebrasfca og Kamsas . . “
En missdr austurhéraðamma,
bara eimm út af fyrir seig, þýdldi
huragur fyrir Þjóðveorja, eiins og
líka til var ætlazfc. Þvi að fbú-
ar Austur-Prússlamds og Pörnin-
ern, Schlesíu og Brandemburg,
i sfcunduðu fjmst og firefnst lamd,-
búnað, af rændu landssvæðumum
höfðu Þjóðverjar fieragið 25-30%
,af árlegum matvælamauðsyngum
síinuim, Á hvern fbúa þair komu
83 ha. nytjalands, em 41 ha. í af-
gangs-Þýzkalamdd efltir 1945. Það
voru fyrsfc og fremsfc hin raemdu
austuriamdssvæði, sem höfðu gert
það fært, að fyrir sfcrfð haÆ8i
eigin-fraimledðsla þýzfca lámdbún-
aðarims séð þjóðdmmá fljfrir 2.506
hi-taeimingum á mamn á dag, því
að aflgangsframleiðsla 1 þessaira
lamdshluta sá fyrir þörfium 22
rraffijóna mamraa á kartöiffluira, 13
milljóna á kormi í brauð, 11
milljóma á sýkri, 11 mSOíljóna á
sirrajöri, 6 milljóma. á kjöfci cg
jafnmargra á fedfcmetó ..
Lýðræðisrikin gemgu þamwig
firá máleflnum Austur- og Mið-
Evrópu með þvimgumiarsairnimng-
umum í Versailles eftór Hedms-
styrjöld I, að Heimsstyrjöld .11
mátti með sfcerkum rökum telja
því ssm næst ólhjékivaejmileiga.
En viðiskilnaður- þedrra . þá, vsar
smffidim sjálf í æðra véldi sátm?
anborið við hið glórulausa afc-
fierii þedrra. þar, og raumar alls
staðar aranars sfcaðar, árið 1945.
Og sé sú mamraieskja tii, sem eiifc
andaifcak trúir því, að við svo
búið getó staðSð tíl fraimbúðar,
hlýfcur hún að hafla farið á. mis
við alia kenmslu í msunmkýn®-
SÖ'gU. ,f.
Enski sfcj örnmálamiaðurinjn og
saignflræðingurinm, Lord Thoöias
Macauley (1800-1859), lét eimu
simmi svo um maelfc: „Sig er
sammfiærður uim, að ómemgað
lýðræðd mumi fýrr eða síðar gerna
út af við finelsið eða siðmemmimg-
uraa eða hviort tvieggja.'1 Óg þó
gat hanra raáttúruilega ektoert hafla
viitað um það geggjumarsfcig, sem
það komst á á 5. tug þessamair
aldar og farið heflir hraðwersm-
amdi æ síðam.
J.Þ.A.
LaugaráagsSokun
Frá og með 1. júní n.k. verða
heildsöiuafgreiðs iur og skrifstofur
okkar lokaðar á laugardögum sumarmánuðina. Við biðj-
um viðskiptavini okkar vinsamlegast að Kaga pöntunum
sínum í samræmi við þetta. Verzlanir okkar v©rða opnar
eins og venjulega.
SÖLUDEILD S.S.
Skúlagata 20.
VÖRUMIÐSTÖÐ
Grensásvegur 14.
SLÁTURFÉLAG SUÐURLANDS