Mánudagsblaðið - 10.03.1975, Blaðsíða 2
2
Mánudagsblaðið
Mánudagur 10. mars 1975
VALH ALLARTÍÐIN Dl
1. árgangur
29. apríl 1237
2. tölublað
EINNAR MÍNUTU
ÞRJÁTÍU FALLA AÐ BÆ
I BORGARFIRÐI
Sturla Sighvatsson og Þorleifur í Görðum berjast
Bæ, 28. apríl — Frá fréttaritara.
1 dag börðust þeir hér Sturla Sighvatsson og Þor-
leifur Þórðarson úr Görðum. Var mannfall mikið og
létust af Þorleifi nær 30 manns, en tveir af Sturlu, en
23 urðu sárir. Vinátta þeirra Sturlu og Þorleifs fór
mjög út um þúfur eftir meiðingar Órækju, og margt
annað bar til þessa bardaga. Snorri Sturluson, sem
verið hefur austur í Skál hjá Ormi Svínfelling, síðan
Sturla lagði undir sig Reykholt og Borgarfjörð, var
kominn austur á nes aftur og hafði safnað liði gegn
Sturlu ásamt Þorleifi.
Viðbúnaður Sturlu
Þegar Sturla hafði grun um
samdrátt þeirra Snorra og Þor-
leifs Þórðarsonar, gerði hann
menn úr Reykholti vestur á
fjörðu eftir liði og norður í
Reykjadal eftir Kolbeini, bróð-
ur sínum, og Hrafnssonum, og
dreif að honum mikið lið. 1
páskavikunni kom vestan Gísli
af Sandi og Ásgrímur Bergþórs
son og mikið fjölmenni úr ölil- •
um sveitum vestan. Hann dró
og lið að sér um Borgarfjörð
og hafði eigi færra en sex
hundruð manna.
Viðbúnaður Snorra
og Þorleifs
Snorri kom sunnan í páska-
vikunni, og drógu þeir Þorleif-
ur þá lið saman af Rosmhvala-
nesi og um öll nes fyrir sunn-
an Borgarfjörð, og höfðu um
fjögur hundruð og áttatíu
manns, er þeir fóru utan á
Skarðsheiði. Námu þeir staðar
á miðri Skarðsheiði, Miðfitjum,
og gerðu ráð sín. Vildi Snorri
ríða upp þegar um nóttina og
láta skipta um með þeim, —
sagði vera mega að þeir yrðu
ekki við búnir eða komi sér
eigi saman, ef þá bæri skjótt
að. En Þorleifi þótti það ó-
færa að hætta á svo mikinn
liðsmun sem hann hugði, að
vera mundi. Þá vildi Snorri að
þeir hyrfu aftur. En Þorleifur
vildi það ekki og kvað þá
mundu herja út á Akranes, og
sagði þá mundu engu eira.
Vildi Þorleifur ríða upp í hér-
að og fara í vígi og sættast
ef auðiö yrði. Snorri kvaðst
aldrei mundu ganga á vald
Sturíu eða annarra óvina sinna,
og töluðu þeir svo þar til
Snorri reið burtu við annan
mann suður á nes, en Þorleif-
ur reið um kveldið í kletta-
borgina hjá Vatnahömrum, og
komu þeir Oddur Sveinbjarn-
arson og Ólafur frá Borg með
sveit manna til hans í Borgar-
firði, og var lið Þorleifs vél bú-
ið vopnum og röskum mönn-
um.
Liðin mætast
I gær reið Sturla frá Reyk-
holti og er hann kom í Kálfa-
nes var Þorleifur þar fyrir með
flokkinn. Var nú leitað um
sættir og fór Böðvar Þórðar-
son í Bæ á milli. Vildi Þor-
leifur ekki selja Sturlu sjálf-
dæmi, og lauk milligöngum en
Þoríeifur reið með flokk sinn
hingað í Bæ, og skipaði liði
sínu tii varnar í húsum og
kirkjugarði og höfðu þeir mik-
inn viöbúnað. Sturla bað mcnn
sína ríða eftir þeim, en Böðv-
ar reið með Sturlu og leitaði
jafnan um sættir. En er Sturla
sá viðbúnaðinn skipaði hann
mönnum sínum til atlögu, en
lét tvo memi taka Böðvar og
gæta hans. Skipuðu menn sér
til aðsóknar og hófst bardag-
inn.
Bardaginn
Þorleifur skaut af handboga
og var allskeinuhættur og hélt
Þórður dákn Símonarson skildi
fyrir hann. Var bardaginn
harður mjög og gekk mest
grjót öndverðan bardaga. —
Snemma fundarins lagöi Ei-
ríkur birkibeinn í gegnum
Mána ívarsson, en Aron Hall-
dórsson gekk fyrstur á húsin
og menn á eftir honum. Brast
þá flótti á nesjamenn, sem
flestir höfðu skipað sér í hús-
in, en þó varð enn hörð hríð,
áður en þeir flúðu í kirkju-
garðinn. Jörundur hinn mikli
flýði eigi og var særður ólíifis
á forskálanum og varðist
drengilega. Þórður er skildi
Framhald á 6. síðu.
GETRAUN:
Hve
slyngur
rannsóknarí
ertu?
Sá dauSi fœr ekki bjór
Clifford McHugh reif blaðsnepilinn í smáparta. Það
var aðeins á einn hátt hægt að sýna fjárkúgurum í tvo
heimana. Svo var að sjá, við nána athugun, að klaufa-
skapurinn hjá flestum, sem komust í vandræði og urðu
að myrða, var sá, að þeir voru of feimnir. Hikandi og
óákveðin gerð þeirra kom upp um þá, alveg eins og
það kom upp um lélega nafnafalsara. Hann ætlaði sko
sjálfur að ganga beint og óhikað til verks. Það bjargaði
mönnum ætíð. Enginn vissi að hann þekkti Dorrance,
og þegar það yrði kunnugt að Dorrance hefði nýlega
verið sleppt úr fangelsi, þá yrði rannsóknin aðeins til
málamynda. Þetta var allt ósköp einfalt.
O
Prófessor Fordney horfði forvitnilega á innviði bíls-
ins, en þar var allt aftursætið gegnblautt af blóði, og
fylgdi síðan eftir mönnum sínum sem báru sjúkrabör-
urnar inn í líkhúsið í litla þorpinu.
Þegar líkinu, sundurtættu af haglabyssuskoti, var lyft
upp á borðið, þá sagði McHugh. „Ég fann þennan
mann liggjandi á gamla veginum, um það bil fimmtán
mlum norðan við Oakdale. Ég var á leiðinni I bæinn frá
sumarhúsi mínu sem stendur við Black Ghost vatnið,
þegar ljósin á bifreið minni lýstu hann upp á veginum.
Ég skoðaði hann og sá að hann var látinn og kom með
hann hingað.“
Veistu ekki, að þú mátt ekki hreyfa dauðan Mk-
ama?“ spurði Swanson lögregluforingi bræðilega.
„Vissulega veit ég það,“ hreytti McHugh út úr sér,
„en næsti sími er tólf mílur í burtu. Gastu búist við, að
ég skildi hann eftir svo að vargar rifu í sig hræið?“
Það eina, sem fannst í fötum hins dauða var bjór-
reikningur frá bjórstofu þar í nágrenninu, um það bil
tuttugu mílur frá Black Ghost vatninu.
„Hvers vegna fórstu ekki með þennan mann til lækn-
is?“ spurði Fordney.
„Hvers vegna? Vegna þess að hann var dauður!“
„Hvað heitir hann?“
„Ég hef aldrei séð hann áður.“
Glæpasérfræðingurinn horfði lengi á bjórreikninginn.
„Þú ert að ljúga,“ sagði hann rólega.
Hvernig vissi prófessor Fordney það? — Sjá 6. síðu.
Swíssfsíöííííí
WWXwX'Xwaw!'
Loftleiðir flytja norska
ferðamenn til Ameríku
Vegna 150 ára landnámsafmælis
1 október nk. mun þess
verða minnst að 150 ár eru lið-
in síðan fyrstu norsku vestur-
fararnir tóku land í New
York.
Af þessu tilefni verða hátíð-
arhöld í New York. Aðalhá-
tíðin verður í Carnegie Hall 7.
október að viðstöddum Ólafi
Noregskonungi. Vegna þessa
afmælis og hátíðarhalda munu
þotur Loftleiða flytja 500
norska ferðamenn til Banda-
ríkjanna og heim aftur.
Skrifstofa íslensku flugfélag-
anna í Osló hefur nýlega sam-
ið um þessa flutninga við
norsku ferðaskrifstofuna
Norske Folkeferie og Arbéiter-
bladet í Osló, sem einnig er
aðili að framkvæmd hátíðar-
haldamia. Fyrstu hópar Norð-
manna, sem fara til Bandaríkj-
anna í tilefni afmælisins munu
fljúga með Loftleiðum til New
York í júlímánuði. Flestir fara
hins vegar í október, um það
leyti sem aðal hátíðin verður
haldin í New York. Á heim-
leið munu hóparnir hafa eins
til þriggja sólarhringa viðdvöl
í Reykjavík og munu búa að
Hótel Esju.
Auk samkomunnar í Carne-
gie Hall, sem að ofan er nefnd,
verður margt gert til þess að
minnast 150 ára afmælis land-
náms Norðmanna i Ameríku.
Má þar nefna m. a. sýningar
á Brúðuheimilinu eftir Ibsen,
sem hófust í leikliúsi á Broad-
way 21. febrúar. Þar leikur
Liv Ullman Nóru, en Tormod
Skagestad frá Norska Þjóðleik-
húsinu er leikstjóri. Að auki
verða margar leiksýningar, sýn
ingar, samkomur og gefnar
verða út bækur, minnispening-
ar og frímerki. Meðal bóka
sem gefnar verða út er Saga
Norðmanna í Ameríku, eftir
Arlow W. Anderson prófessor.
Það var 4. júlí 1825 sem
fyrstu norsku vesturfararnir
létu frá landi í Stavanger. Um
borð voru 52 vesturfarar. Eins
og að líkum lætur, hrepptu
sjómenn og farþegar á þessu
38 lesta seglskipi misjöfn veð-
ur og lentu í erfiðleikum og
ævintýrum. Þegar .þeir loks
náðu til New York, hinn 9.
október, voru 53 innflytjendur
um borð. Einn hafði fæðst á
leiðinni.
Fólkið hélt hópinn, og eftir
að hafa selt skipið í New York
flutti það til Kendall í New
York ríki, þar sem fyrsta
norska byggðin vestan hafs var
stofnsett. En þetta var aðeins
byrjunin og á næstu hundrað
árum er talið að um 800.000
Norðmenn hafi flutt til Banda-
ríkjanna. Ólikt því sem var um
síðari vesturfara, var fátækt í
„gamla landinu“ ekki orsök
fyrstu vesturferðanna, heldur
löngun til algjörs trúfrelsis. Og
það frelsi fundu norsku inn-
flytjendurnir í Ameríku.
Heyrt einhvem góðan nýlega
— Sendið hann þá til okkar