Tíminn - 21.01.1970, Blaðsíða 7

MIBVIKUDAGUR 21. janúar 1970.
TIMINN
7
1. GREIN
JÞÖfit sJetzt haíi upp á vinskap-
inn hjá mér og stjörn Slysavarn-
aitfélaigs ÍSlands vegna afstöðu
toemnar í sérsta'Mega tiiteknu máli,
vil ég þegar í upphafi taka það
steýrt fram, að efitiitfarandi skrií
mín nú og tal mitt áður eru ekki
sprottin af óvildarhug til SVFÍ og
óumdeilanlegs hlutverks þess. Ég
er vissulega einn þeirra mörgoi,
sem ósika félaginu a'lls hins bezta
í bráð og ienig-d.
EkMii'g tek ég fram, að umbúða-
lltil og e. t v. á köflum nokkuð
MSfðarlaus nminæli mm í garð for
Uiidirbúiiingsnefnd er undirbjó stofnun Varúðai- á vegum. Nefndin var skipuð þremur fulltrúum trygg-
ingafélaganna þeim Jóni Rafni Guðmundssyni, Ólafi B. Thors og Agli Gestssyni. Mcð þeim á myndinni
eru tveir þekktir umferðamálmenn, nefndinni til aðstoðar, þeir Pétur Sveinbjarnarson, núverandi fulltrúi
umferðamálaráðs og greinarhöfundur.
ORÐIÐ
ER
FRJÁLST
Hver var fmmorsök ófara
i
!
seta SVFÍ eru afls ekki af persónu
legum kala sprottin, heldur inn/ri
þörf minni til þess að bera sann-
Iieifcanum vitni í máli, sem ég hef
fyiligat með frá upphafi og tei mik-
ikvægf. Við Gunnar Friðriksson
höfíum lengi verið góðk-jnningjar
og eigum ýmsar sameigimlegar
minningar. Hiitlt kynni frekar að
ásannast; hið fornfcveðna, að
.tfrændiur eru frændum verstir.“
Annars finnst mér, að óg myndi
skrifa nákvæmlega eins um við-
fcomandi deilumát, þótt bróðir
minn setti hlut að máli á móti mér.
Af minni hálfu er deilan algjör-
lega máliefnaliegs eðlis í umrædd-
uim tiilivikum.
Eins og margan mun reka minai
tH, gaignrýndi óg mieð nokkrum
orðum framkomu stjórnar SVFÍ
gagmsart ■ umf erðarslysaivamasam-
tötomiiaim VARÚÐ Á VEGUM í
útvarpserindi um ,Dagin,n og veg-
iim“ 17. nóv. sl. Upphófst af orð-
um mínum þá þegar magnaður
úlfajþytur, sem ekfei hefur hljóðn-
að tH fuils sfðan. Mienn töiuðu um
.jharkalega árás“ mína o. fl. í þeim
dlúr. Eitt vikublaðið satgði m. a.:
„. . . tæpfega hefur samtoærileg-
ur málflutaingur heyrzt í Riíkisút-
varpinu árum saman.“ Má ég vel
við una, endá „harmaði" sjálft Út-
varpsráð þann málMlutning. Sjálfiur
forseti SVFÍ hélt sérstafcan blaða-
mannafund af þesSu tilefni og tal-
aði nm „ódrengitega og órök-
studda árás“. Drengtyndi okkar
beggja í þessu máli læt ég öðr-
um eftir að dæma um, en eftiríar
andi grein er hugsuð sem nokkrar
útlbætur vegna þess rökstaðnimgS,
Sem mig eðlilega skorti í útvarp-
iffli, úr því ég fókik ekki umbeðið
tækifæri til þess að mæta SVFÍ-
forisetanum til rötoræðna í „fjöl-
miðlunartækjum“ ríkisins, en yfir
stjörn þeirra telur þau hafa öðru
þarfara að sinna en að leyfa tal
um yfirstjóm slysaivarnamála, að
gefnum titefn-um.
Hvað er þa3 svo einkum, sem
ég frá útvarpsorðum mínum
þarf að standa við og sanna?
Ásakanir mínar á hend-ur stjórn
Slysarvarnafólags íslands voru
einkum þessar:
1. Að hún hafi fyrst hafnað
þátttöku í Varúð á vegum.
2. Að hún hafi svo tótið bíða
eftir sér.
3. Að hún hafi þó kornið að lok-
um — látið tilleiðast — og
gegn SéiTéttindum.
4. Að hún hafi sýnt óheilindi.
5. Að hún hafi notað sérrétt-
indaaðstöðu til þess að kyrkia
VÁV f fæðingunni.
6. Að það hafi tekizt — með
samtakanna „Varúðar á vegum“
iþeim afleiðinguin, að hin
nýju samtök — VÁV — væru
eða litu út fyrir að vera dauð.
Skal hér nú leitazt við að renna
stoðum undir réttaiæti framan-
greindra ása'kana minna, au'k þess
sem drepið mun verða í leiðinni
á nokkur önnur atriði, er öll
'hníga í eina og söimu álttina.
I. Hafnaði SVÍ-stjórnin
nokkurn tíma þátt-
töku í VÁV?
I>að var með bréfi 8 bifreiða-
tryging’afélagia dags. 27. des. 1965,
eftir eina hörmutegustu umferðar
slysaöldu, sem riðið hefur yfir hér
á landi, að 18 félögum og félaga-
samitökum -— þar á meðal Slysa-
varnafélagi íslands — var þoðið
■til sérstaikrar ráðstefmi um um-
ferðamál. Þar var óskað eftir til-
'lbgurn og ábendingum og m. a.
lýst „þörf á samstilltu átaki
margi-a aðila í stað þess ástands,
sem nú ríkir.“*>
Þann 13. jan. 1966 þakkar SVFÍ
boð félag,anna, minnir samt á 20
ára starf sitt að umferðaslysavörn-
urn, en tWnefnir þó 5 fulltrúa á
tooðaða umferðamálaráðstefnu. Eft
ir þetta fer svo sjálfur forseti
SVFÍ o. fl. fuiltrúar að sæk-ja und-
irbúmmgsfundi samstaitfSnefndar
tryggingafélagannia.
„í febrúar“ svo s. á. skrifar svo
Gunnar Friðriksson f. h. stjórnar
SVFÍ félagsdeildum þess afflangt
bréf út af ráðstefnunni og boði
um þátttöku og sendir þar með
„ályiktan”, sem stjórnin gerði, þar
sem rhálið er lagt fyrir og tónn
hennar gefinn. Sú ályktum hefst á
þessurn orðum:
„Stjórn SVFÍ telur EKKI RÉTT
að félagið gerist nú aðili að sam-
tökum þeim til að vinna að aúknu
umferðaöryggi á landi, er trygg-
ingafélögin hafa beitt sér fyrir
að stofnuð yrðu.“
Síðar segir í þessari sömu á-
lykitun SVFÍ-stjórnarinnar:
„f samræmi við þessa ályktun
lýsti forseti félagsins því yfir á
ráðstefnunni, að SVFÍ myndi
EKKI gerast aðili að samtökunum
á þessu stigi málsins."
Hér hafa menn það svart á
hvítu, herjum brennandi áhuga
í*) Allar leturbreytimgar gerð-
ar af mér. B.Þ.Kr.
stjórn SVFÍ var þá haldin til
samstarfs við 25 ný félagssamtök,
á þessum vettvang, sem í
fyrsta sinn rétta fr-am hend-
ur sínar ti'l samst-arfs á aðkaliandi
slysavarnamálum; hversu áhuga-
söm og áfjáð hún var tii þess að
beizíla fljótt og vel þá nýju orku,
sem hér bauðst til fraimkivæmdar
og starfa að raunsannri HUG-
SJÓN SVFÍ, meðan þar var hærra
Itil lof'ts og viðara til veggja éa ver-
ið hefur nú um of langt skeið.
II. Lét stjórn SVFÍ
bíða eftir sér?
í sömu umræddri ályktun segir
Gu-nnar Friðriiksson enn, drýldinn
og ábúðarmikili:
„Stjórnin liefur hins vegar
ákveðið að leggja mál þetta fyrir
landsþing á komandi vori og ger-
ir ráð fyrir, að þar verði tekin
ákvörðun um afstöðu félagsins til
þessa máls.“
Þetta kaila ég að „láta bíða
eftir sér mánuðum saman“. Og
sýnir þetta ekki þann heimóttar-
hátt, forystuleysi og skort á eðli-
legri dirfsku, sem er svo einkenn-
andi fyrir núveramdi fraimámenn
Slysavarnafélagsins? Slík sMrskot-
■un til landsþings, sem liér er um
að ræða, hefði verið eðliteg, ef á
dagskrá hefði verið að hætta eða
draga úr einhiverjum sly.savörn-
uim — en varðandi stóraukningu
slysavarnastarfsemi í landinu?
Drottinn minn dýri!
Eins og auigljóst miá vera, er öil
þessi virðutega ,,ályktun“ SVFÍ-
stjóimarinnar meira og minna lit-
uð af annarlegum og neikvæðum
sjónarmiðum hennar sjálfrar —
einkurn varðandi mctnað hennar,
og aJgjöitega misskilið álirifa-
vald, sem hún öllu öðru
fremur virðist bera fyrir brjósti
og slást fyrir á kostnað hvers,
sem vera steai. Kem ég nánar að
þvtf siðar.
III. Kom SVFÍ svo ekki í
VÁV að lokum — „lét
tilleiðast" — gegn ein-
stæðum sérréttindum?
Jú, reyndar varð af aðild SVFÍ
— eftir slysavarnaþingið á fram-
haldsstofnfundi VÁV 8. júní 1966
— og er af þvi mifcii saga, sem
ékki er hægt að rekja hér til fulls.
Viðhorf SVFÍ-stjórnarinnar
til jafnréttisákvæða
innan VÁV
Byrja má á því að vitna enn
til margnefndrar ályktunar
SVFÍ-stjórn'arinn’ar, þar sem seg-
ir orðrétt:
„Taldi hún (þ. e. stjórn SVFÍ)
EKKI EÐLILEGT, að landssamtök
eins og Slysavarnafélagið, sení
hefur innan vébanda sinna 31.000
| manns — (Það er sæt tala í munni
1 SVFÍ-foi'seta'ns) — o.s.frv. „af-
! henti þetta verkefni sanitökum,
j þar sem félaginu yar ekki ætlað
j að hafa meiri álirif á stjóm en
: hinu minnsta tryggingafélagaiuia,
\ sn þess að komin væri nokkur
■ reynsla á, hversu varanleg sam-
; tökin yrðu“.
Já, hugsa sér ósvíí'nina að ætla
ekM SVFÍ-aðlinum meiri réftt en
öðrum!
Ég legg hina mestu áherzlu á
hið fráleita viðhorf SVFÍ-stjóm-
arinnar til jafnréttisákvæðanua
innan VÁV, því það er gjörsam-
j lega afgerand iog grundvallandi
j fyrir þá fráhrindandi og hroka-
S fulla metnaðaranda, sem Gunnar
Friðriksson og stjómarfélagar
hans leiddu þegar í upphafi inn
fyrir vé VÁV og flestir aðrir féll-
ust á illu heilli, ekki sízt fulltrúar
tryggingaitfélaganna, sem vel gátu
staðið hér miklu betur á verði en
þeir gerðu. Eina ofsökun þeirra o.
fl, er sú, að þeir íétu undan SVFÍ-
forystanni og FÍB í góðri trú. Ég
fiullyrði, að þessi metnaðar- og
togstreytuandi út af eigin ágæti
og miMIleik SVFÍ-forystunnar
hafi strax I byrjun forpestað þarna
aMt andrúmsioft .iniian hinna
nýju sSmtaka, og með þeim afleið-
imgum, er fljótlega komu í ijös,
sem strax var kvartað undan, og
hafa nú leitt til þess dásvefns —
ef ekki „svefnsins langa“ — sem
VÁV liggur nú í. SVFÍ-forystan
með forseta sinn í broddi fýlking-
ar byrjaði strax á því sem nr. 1
að belgja sig út á mjög ósmekk-
legan og ógeðfelldan hátt, með
vísifingur á eigin nafla segjandi
sem svo —t umbúðalaust: Lítið á
mig, sjáið mig; hversu öldruð,
virðuleg, stór og góð ég er, þið
peð og vesalinigar, sem ætlið ykk-
ur menn til jafns við mig og sæti
við sama borð?
ÞAÐ ER ÞESSI OG ÞVÍLÍKUR
ANDI, SEM OF MJÖG HEFUR
SVIFIÐ YFIR VÖTNUM STJÖŒtN
AR SVFÍ UM LANGA
HRÍÐ OG GERT MIKIÐ MEIN
OG SKAÐA.
Og það er ÞE7TTA; þessi
ofl átu nigsh áttu r sttilórnair SVFÍ,
sem ég kaila lágt og algjörlega ó-
sæmandi göfuigum félagsskaip. Og
þetta ERU VEIKLEEKAMERKI,
en EKKI STYRIKLEIKA, erás og
. SVÍ-forystan gengst upp í áð
halda oig hagar sér eftir. Hún
treysitir aldrei á virðuleik og áSmf,
sem koma eðlilega eins og af
sjáifu sér. Hún þarf alltaf að
Mossfesta makt sáaa og roikla,
veldi fyrhtfram með lagafyriinmiæl-
um eða fyrirframsamninguin til
þess að reyna að vera viss um sig.
Hvers konar ákvæði innan (
umferðarslysavarnasamtaka j
leyfa aðrar þjóðir sér?
1
En hvað er svo að segja að:
öðru leyti um hin upprunalegu
jafnréttisákvæði fyrir álla innan
VÁV? Eru þau aðeins tilibúin og lir '
igaiði gerð aí vondurn mönnum i
hér, SVFÍ-forystunni til hreMing- j
ar? Eiiga þau sér eagin fordasmi? j
Athu'gum það.
Ég hef í höndum setn heiimild
gildandi lagaákvæði frá helzta um ;
fierðaröryiggissamtökum á Norður-
iöndum.
f DANMÖRKU — hjá Rádet
for större Færdselssikkerhjed —
er aðeins óbeint ta'láð um sj’álfan ,
atfcvæðisréttinn, en þó ótivinætt, >
því bæði varðandi áfeviarðanir
„Rádets" og „Udvaligenes“ segir!
orðrétt: „Ákvarðanir eru tefcnar.
sanikvæmt einföldum meirihluta“
— „Beslutninger træfifes ved ‘
simpel Stemmefleríhed“.
f NOREGI — i Landsrádiet for
trygg trafikk — er kveðið fastar
að orði. Þar segir berum orðum í
6. gr. laiganna:
„Hver viðstaddur aðildarfuH-
trúi hefur eitt atkvæði."
„Hvert mötende medlem har en
stemime".
f SVÍÞJÓÐ — i Nationalfören-
ingen for trafiksákerhetens fram-
jande — er sízt um að viilast. Þar
segir í 8. gr. laganoa:
„Sérhverjum virkum félagsaðala
ber að ti'lnefna mann — einn —
í Mtrúaráðið ásamt varamanini“
„Envar afctiv mediem í fbren
ingen Áger att utse en ledamot i
Framhald á bte. 12