Tíminn - 10.12.1970, Side 8

TIMINN
FIMMTUDAGUR 10. desember 1970
Allt unnið fyrir gýg ef ekki tekst að snóa frá verðbólgustefnu rlkisstjór narinnar.
Milljarðurinn, sem varið er til niðurgreiðslna
á vöruverði, nægir ekki til að halda verðlaginu
í skefjum nema til 1. september 1971
Hér fer á eftir nefndarálit minni
iluta fjárveitinganefndar, þeirra
lalldórs E. Sigur'ðssonar, Ingvars
;Jíslasonar. Ágústs Þorvaldsson-
tr og Geirs Gunnarssonar á fjár-
iigunum fyrir 1971.
Mælti Halldór E. Sigurðsson
í'yrir nefndarálitinu og verður
-æðu hans ger@ skil í blaðinu á
norgun.
Nú þegar fjárlagafrumvarpið
temur til annarrar umræðu, eru
riðurstöðutölur tekjumegin 11.536
millj. kr. og er hækkunin frá gild-
indi fjárlögum 3.139 millj. Þessi
íækkun er stórfelldari en dæmi
:ru til í sögu íslenzkra fjárlaga,
og það svo, að öll fyrri met á því
iviði hverfa sem dögg fyrir sólu.
Sem dæmi um það, hvað stórfelld
þessi hækkun er, viljum við
ninna á það, að fjárlögin voru
árið 1967, þegar kosio' var til AI-
þingis fyrir þetta kjörtímabil, sem
nú er að Ijúka, 4.700 millj. kr.,
eða einum þriðja hærri í heild
en hækkunin ein er nú. Enda
þótt greiðsluafgangur á fjárlaga-
frv. sé nú 400 millj. kr„ mun
hann ekki verða stórfelldur, þeg-
ar upp verður staðið, þar sem
enn þá eru óuppgerðir stórir mála-
flokkar, eins og launahækkun rík-
isstarfsmanna og framlög til nýrra
bygginga barna- og gagnfræðaskóla
o. fl.
ENGIN AUKNING
FRAMKVÆMDAMÁTTAR.
Ástæða er til, að alþingismenn
geri sér grein fyrir því, til hvers
þetta fé fer. Láta mun nærri, að
um 10—13% af þessum hækkun-
um ,gangi til fjárfestiugarfram-
kvæmda. En þrátt fyrir, það, að
um 300—400 millj. kr. aukið fé
gangi til fjárfestingar og atvinnu-
veganna, eykst ekki framkvæmda-
máttur þess fjár, er til þeirra
rennur, við það, heldur hið gagn-
stæða, þar sem vöxtur verðbólg-
unnar er meiri en því nemur. Að
einhverju leyti fer þetta fé í auk-
inn refcstrarkostnað, er leiðir af
fjölgun þjóðarinnar, svo sem að
fleiri kennara þarf til starfa, er
börnunum fjölgar. Að öðru leyti
gerir þjóðin kröfur til aukinnar
þjónustu, menntunair o. fl. Launa-
kjör voru orcÆn það lág hér á
landi, að úr varð að bæta. En
það, sem skiptir sköpum hér, er
stefna ríkisstjórnarinnar í efna-
ihagsmálum. Verðbólgan gleypir
hvern milljarðinn eftir annan í
sína óseðjandi hít. Áhrifa hennar
gætir alls staðar. Allar áætlanir
verða haldlitlar vegna áhrifa henn
ar. Tekjustofnar, er miðast við
krónutölu, en ekki hlutfall í verði,
tapa gildi sínu. Hallarekstur væri
á næsta leití, ef verðlag og afla-
brögð væru ekki með þeim ágæt-
um, að engin dæmi eru til slíks,
a. m. k. hvað verðlag á útflutn-
ingi sjávarafurða snertir.
HVAÐ GERIST 1. SEPT. 1971?
Fjárlagafrv. fyrir árið 1971 er
- Engu fé varið til að skapa aukið alvinnuöryggi í landinu
undirlagt af áhrifum verðbólgunn-
ar, eins og sjúklingur af skæðum
sjúkdómi. Yfir 1.100 millj. kr.
er varið til niðurgreiðslna á vöru-
verði. Þessi fjárhæð nægir þó
ekki til að halda vercíagi í skefj
um nema til 1. september n. k.
Enda þótt greiddar séu 8000 kr. í
fjölskyldubætur með hverju barni,
er þó kaupmáttur bótanna ekki
eins mikill og fyrir áratug. Þessi
einkenni verðbólgunnar eru aug-
Ijós, en þar að auki mergsýgur j
verðbólgan allan rekstur í landinu.
Þá þarf að hafa það í huga í sam-
bandi við þessa fjárlagaafgreiðslu,
eins og áður er að vikið, að ekk-
ert fé er ætlað til ao' halda þeim
niðurgreiðslum áfram eftir 1.
september n. k., sem upp voru
teknar um síðustu mánaðamót. Þá
er ekki heldur gert ráð fyrir, að
fé þurfi til að greiða auknar verð-
lagsuppbætur á laun ríkisstarfs-
manna, ef niðurgreiðslum yrði
hætt 1. sept. n. k„ eins og fjár-
lagafrv. gerir ráð fyrir,
Ljóst er af þessu, að þrátt fyrir
það, að fjárlögin hækka um 3.2
milljarða kr. á einu ári, er þeim
etoki ætlað að halda verðlagi í j
skefjum eða mæta verðhækkun
nema 8 mánuði af árinu. Fratn
hjá þessum alvarlegu staðreynd-
um verður ekki gengið né því, að
hlutfallslega dregur úr fram-
kvæmdafé með ári hverju.
ÞÖRF Á BÆTTRI AÐSTÖÐU
IÍENNARASKÓLANS.
Skólamálin eru ekki nema að
takmörkuðu leyti til afgreiðslu við
\ þessa umræðu. svo að þau verða
! ekki rædd hér nema að því leyti,
að við viljuen vekja sérstaka at-
hygli á uppbygirinau Kennaraskó]-
ans. Eins og fram kom hjá skóla-
stjóri Kennaraskólans í viðtali við
1 fjárveitinganefnd og í erindi, er
■ nemendur skólans sendu alþingis-
| mönnum, og fjárveitinganefndar-
mönnum er ljóst af heimsókn í
skólann, þá er aðstaða til að
kenna svo mörguim nemendum,
tem þar stunda nám, með öllu
< iðundandi, svo að því verður etoki
slegið á frest að gera þar úrbæt-
ur. Fjárveitinganefnd flytur að
þessu sinni tillögu um fjárveitingu
til byggingarframkvæmda við
Kennarskólann. Við gerum ráð
fyrir því, að hjá því yrði etoki
komizt að byggja viðbótarkennslu
rýtni. Hins vegar mun meiri hluti
fjárveitinganefndar gera ráð fyrir
því, að íþróttahús gangi fyrir öðr
um byggingarframkvæmdum skól-
ans. Ekki verður um það deilt,
að mikil þörf er á þeirri bygg-
ingu, og að okkar dómi ætti
íþróttahúsbygging þessi að þjóna
bæði Kennaraskólanum og a.m.k.
Menntaskólanuim við Hamrahlíð.
Við viljum undirstrika það, að við
treystum þeim, sem ákvarðanir
taka um þessa framkvæmd, að
þeir hafi til að bera framsýni og
frjálslymdi til að sinna þörfum
þess sfcólafóiks til íþróttaiðkana,
er auðvelt á með að sækja í þetta
væntanlega íþróttahús, svo og að
það músarholusjónarmið verði
ekki iátið ráða um gerð þessa
íþróttahúss, að þær íþróttagrein-
ar og íþróttaleikir, sem æskan
iðkar í dag, hafi ekki það hús-
rými, er þau krefjast. Þó að brýn
þörf sé á byggingu íþróttahússins
og við eigum aðild að tillögu til
þeirrar framkvæmdar, teljum við,
að ekki sé síður þörf á að auka
sjálft kennslurými Kennaraskól-
Halldór E. Sigurðsson
ans og að veita jafnmikið fé til
hans.
Forráðamenn Sjómannaskólans
hafa sótt um fjárveitingu til fram
kvæmda á undanförnum þingum,
án árangurs þar til nú. Af þeirra
hendi var um að ræða rökstudda
nauðsyn, sem verður að fylgja
eftir, þar til hún er komin til fram
kvæmda. Fjárveiting sú, sem veitt
er að þessu sinni, mun tryggja það
að framkvæmd geti hafizt á næsta
ári og náð verði verulegum
áfanga.
HEILBRIGÐISMÁL VERÐUR AÐ
TAKA FÖSTUM TÖKUM.
Á s.l. sumri heimsótti undir-
nefnd fjárveitinganefndar ríkis-
sjúkrahúsin hér í borginni, svo
oa Vífilsstaði og Borgarsjúkra-
húsið. Þessar heimsóknir ásamt
viðtölum við lætona og hjúkrunar-
fólk og stjórnarnefnd sjúkrahúsa
urðu nefndarmönnum mikils virði.
Það er skoðun okkar, sem að
þessu nefndaráliti stöndum, að
nauðsyn beri til, að þessi sjúkra-
hús komi á hjá sér auknu sam-
starfi, sem leiði til bætts skipu-
lags og aukinnar verkaskiptingar.
Meðal þeirra vandamála, sem
um var rætt í viðtölum við forustu
menn heilbrigðismála, var það,
að við sjúkrahúsin starfaði hópur
af starfsfólki, er ekki fékkst fast-
ráðið, en þörf væri fyrir, og þar
til viðbótar væri þörf á auknu
starfsliði, m.a. vegna aukinnar
þjónustu. í tillögum fjárveitinga-
nefndar er sýnd viðleitni til að
mæta réttmætum óskum þar um,
þó að mikið skorti á, að fullnægt
sé. Við viljurn lýsa þeirri skoðun
okkar, að þessi mál verði að taka
föstum tökum og ráða til starfa
það fólfc, sem nauðsyn ber til, og
forðast þau lausatök, sem á þess-
um málum hafa verið. Þá viljum
við vekja sérstaka athygli á starfs
aðstöðu á sjúkrahúsinu á Kleppi,
m.a. á því, hvað margir sjúklingar
dveljast í elzta hluta sjúkrahúss-
ins, sem er gamalt timburhús.
Hér er um að ræða vertoefni, sem
etoki má draga að leysa.
Við viljum undirstrika það að
til framkvæmda í heilbrigðismál-
um þarf mikið fé. Gerum við til-
lögu um_ viðbótarfé á þessum fjár
lagalið. í tillögu fjárveitinganefnd
ar er að finna fjárveitingu til
þriggja læknamiðstöðva. Hér er
tekið undir óskir fólfcsins í við-
komandi héruðum. Ljóst er, að
þessar fjárveitingar munu ekki
nægja- til að ná áföngum í bygg
ingarframkvæmd, t.d. til að gera
fokheld hús hjá þeim, er byrja
á byggingu á næsta ári. Þarf því
að koma viðbótarfé eða lántöku-
heimild.
JÖFNUN AÐSTÖÐUNNAR
Það kemur fram við athugun á
fjárlagafrv., að minna verður
unnið að raforkudreifingu um sveit
ir landsins á næsta ári en á þessu.
Er hér öfugt að farið. Þa® kom
fram í viðtali við framkvæmda-
stjóra Rafmagnsveitna ríkisins, að
með 60 milij. kr. fé til fram-
kvæmda á næstu 5 árum mætti ná
þeim árangri að ljúka verkinu að
mestu. Athuigun fer nú fram á
máldnu í heild, og gerum við ráð
fyrir áætlun um lok þessara fram-
kvæmda að henni lokinni, en þar
til munum við styðjast við hug-
mynd þá, er framkvæmdastjóri
Rafmagnsveitna ríkisins setti fram
á fundd fjárveitinganefndar og áð-
ur er vitnað til, og gerum tillögu
um 60 millj. kr. fjárveitingu ti’
verfcsins.
Þá leggjum við til, að fjárveit-
ing til að jafna aðstöðu nemenda
til framhaldsnámis verði hætokuð
úr 12 milj. kr. í 25 millj. kr. Það
kom í ljós, er á reyndi, að þessi
fjárveiting er alls ófudnægjandi
og verður enn frekar á árinu 1971
en á þessu ári. Við leggjum í þessu
sambandi áherzlu á það, að nem-
endur í heimavistarskólum njóti
ekki minni réttar en aðrir nemenci
ur, eins og nú er. og að nauðsyn
er á að tryggja, að erfiður fjárhag
ur nemenda oa aðstandenda þeirra
komi "kk' í veg fyrir að sérhvert
ungimenni getj notið ■ skólagöngu
að skyidunámi Ioknu.
MNGFRÉTTIR
ENGU FE VARIÐ TIL AUKN-
INGAR ATVINNUÖRYGGIS
Þá vilium við vekia nhvgli á
þvi. að þrát.1 fyrir svo gifurlega
hækkun fjárlaga sem að framan er
'<■ » ,. =n?u "é varið H1 •* •
,i iauk.ó alvinnuöryggi í landmu eða
góðærið notað á einn eða annan
hátt til að búa í haginn fyrir fram-
tíðina. Við leggjum því til, að
Atviinnujöfnunarsjóður fái 20
millj. kr. fjárveitingu.
Eins og fram bemur fyrr í þessu
nefndaráliti, flytjum við ekM
mairgar tillögur til breytinga á
þessu fjárlJrv. Hivort tveggja er,
að nú fyrir 2. umr. eir ekki Ijóst,
hvernig hagur rfkissjóðs verður,
þegar fé hefur verið veitt til ým-
issa þeirira mála, sem óafgreidd
eru hjá fjárveitinganefnd, og hitt,
að otokur þykir ekki fýsilegt að
leggja til tekjuhætokun ofan á
þau ósköp, sem orðin eru.
SAMEINING RÍKISSTOFNANA
Tillögur tif að draga úr ríkisút-
gjöldum flytjum við ekfci. Ástæð-
an er fyrst og fremst sú, aið höfuð-
skilyrði þess, að unnt sé að sporna
við útþenslu í refcsitrarfciostnaði
tíkisins, er alger breyting á fjár-
málastefnu stjómvalda. Án slíkr-
ar stefnubreytingar eru einstakar
sparnaðarfillögur haldfausar. Tveir
obkar undirritaðra hafa tekið þátt
í starfi undimefndar fjárveitinga-
nefndar, þar sem athugaðir hafa
verið ýmsir þættir í ríkisrekstr-
inum, og m.a. hefur undimefndin
lagt tíl breytingu á framkvæmd
lögneglumóla, sem mundi draiga úr
kostnaði.
Einnig ætti að okkar dómi að
verða sparnaður af því, ef við-
gerðarverkstæðum ríkisstofnana
yrði fækkað og starfsemi þeirra
skipulögð með tilliti til þess.
Við teljum, að athuga ætti hvort
hagkvæmt væri að sameina í eina
stofnun verkfræðiþjónustu þá, er
ríkið hefur á sínum vegum, en
auka um 'eið slíka þjónustu úti á
landsbyggðinni.
Að okkar áliti væri rétt, að
undirnefnd fjárveitinganefndar
kynnti sér starfsemi Efnahags-
stofnunarinnar og þá með tilliti til
þess, ao hún hætti störfum, en
starfsemi hennar yrði fengin í
hendur Hagstofunni, að því leyti
sem hún fjllj ekki eðlilega til
annarra stofnana, svo sem Hag-
sýslu- og fjárlagastofnunarinnar.
Við te.'jum eðlilegt og nauðsyn-
legt, að ríkisvaldið hafi forustu
urn að koma á samstairfi sjúkra-
húsa, eins og áður er að vikið.
Við minnum á stofnanir eins og
Landnám ríkisins, vélasjóð o.fl.,
sem við teljum eðlilegt, að væru
sameinaðar öðrum stofnunum.
Fátl sýnir betur, hvað ríkisstjórn
in er langt frá því að hafa vald á
stjórn fjárlaga ríkisins, en það. að
á sama tima sem Alþingi sam-
þykkir lög um venðstöðvun, þá á
að afgreiða fjárlög, > sem eru á
i f.iórða mi.'ljarð hærri en gildandi
■ fjárlög. eða hækkunin ein er lítið
| eitt lægri fjárhæð en fjárlögin
voru árið 1965 oe enn fremur að
ekkert fé er æt.lað til þess að
i halda niðurgreiðslum þeim. sem
upn voru tóknar 1 riesember s.l
. áfram eftir 1 sept. n.k Ekki er
j heldur ætls'ð fé tii að inna tf
hendi auknar ve'ðiagsuppbætiir S
,'aun frá beim tima Þar við bætist.
j að þetts gerist nú. þegar tekiur
! ríkissjóðs hrannast upp vegna ó-
venitieóðs trferðis Hver yrði if
; koma ríkissjóðs, ef harðnaði á daln
um um tekjuöflun?
1 Framhald á bls. 14
/