Tíminn - 03.01.1971, Page 9

SUNNUDAGUK 3. jauuar 1971
TIMINN
9
Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Fnamkvæmdastjóri: Kristján Benedilktsson. Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson (áb), Jón Hetgason og Indriði G. Þorsteinsson.
Ritstjórnarfulltrúi: Tómas Kairiisson. Auglýsingiastjóri: Stein-
griimur Gisiason. Ritstjórnanskrifstofur í Edduhvisimu, símar
18300 — 18306. Skrifstol'ur Banikiastræti 7. — Afgreiðslusími
12323. Auglýsingasimi: 10523. Aðnar skrifstofur sími 18300.
Áskriftaigjald kr. 195,00 á mánuði, innanlands. í lausasölu kr.
12,00 eint. — Piremtsmilðijian Edda hf.
Gæfuríkt verk
í þeim eftirmælum, sem hafa verið rituð og birt um
árið 1970, kemur það einróma fram, að þetta hafi verið
eitt allra hagstæðasta ár í efnahagslífi þjóðarinnar á
þessari öld. Um margra áratuga skeið hefur árið 1966
eitt verið hagstæðara. Þá var það hinn mikli síldarafli
sem áttl mestan þátt í hinni hagstæðu útkomu ársins.
Nú brást hann að mestu, en samt náðist þessi hagstæði
árangur. Ástæðan var fyrst og fremst sú, að annar fisk-
afli en síldarafli ókst verulega og verðlag á honum stór
hækkaði.
Nú eins og fyrr er það fiskafli, sem á meginþátt í
afkornu þjóðarinnar. Því getur hver og einn sagt sér
það sjálfur, að þjóðin hefði ekki búið við slika hag-
sæld á árinu 1970 og raun varð á ef ekki hefði verið
stigið það stóra spor í sjálfstæðisbaráttunni að stækka
fiskveiðilögsöguna úr 43 þús. ferkm. í 70 þús. ferkm.
með útfærslu fiskveiðilartdh^loinns- ' 17 mílur vorið
1958. Hefðu erlend veiðiskip getað veitt í vaxandi
mæli á undanförnum árum á hví 77 hAs. ferkm. svasði,
sem 1958 var bætt við fiskveiSilöosöquna. hefSi
fiskaflinn áreiðanlega orðiS hér annar oq minni en
raun varð á á síðastl. ári, og afkoma þjóðarinnar lakari
að sama skapi.
Það er því í fullu samræmi við fengna reynslu, þegar
sagt er, að engin íslenzk ríkisstiórn hafi síðan lvðveldið
var endurreist á íslandi, stigið stærra og gæfuríkara
skref í sjálfstæðismálum og efnahagsmáluni þjöðárinnar
esn vinstri stjómin gerði við útfærslu fiskveiðilandhelg-
innar 1958, þrátt fyrir mikla andstöðu bæði utan lands
og innan. Vegna þessa verks hennar má með fullum rétti
þakka henni meira en nokkrum aðilum öðrum þá hag-
sæld,, sem þjóðin bjó við á síðastl. ári, því að ein aðal-
undirstaða hennar var lögð með útfærslu fiskveiðiland-
helginnar 1958.
Fordæmi Kanada
Fyrir þingi Kanada liggur nú stjórnarreglugerð, þar
sem lagt er til, að Kanada færi út lögsögu sína bæði í
þeim tilgangi að hindra ofveiði og mengun. Gert er ráð
íyrir, að Kanada færi þessa lögsögu út fyrir 12 mílna
mörkin á þeim svæðum, þar sem hætta á ofveiði og
mengun er talin mest.
Kanadastjóra hefur lýst yfir því, að hún muni ekki
verða við óskum Bandaríkjanna um, að þessár aðgerðir
hennar verði bornar undir Alþjóðadóminn. Hún telur, að
þær brjóti ekki gegn alþjóðalögum, þar sem engin viður-
kennd regla eða alþjóðlegir samningar séu fyrir hendi
um víðáttu lögsögu eða fiskveiðilögsögu. Þess vegna fer
Kanada nú í slóð þeirra tuttugu strandríkja, sem hafa
tekið sér vissa lögsögu utan tólf mílna markanna.
Fyrir ísland væri auðvelt að fylgja í slóð þessara
ríkja og færa út fiskveiðilögsöguna einhliða, líkt og gert
var 1952 og 1958, ef ekki hefði verið fallizt á nauðungar-
samninginn við Breta 1961. Samkvæmt nauðungarákvæð-
um hans, geta Bretar skotið frekari útfærsiu á fiskveiði-
landhelgi íslands undir alþjóðadóminn, og ómögulegt er
að vita. hver úrskurður hans verður har sem viðurkennd
alþjóðalög eru hér ekki fyrir hendi, en undir slíkum
kringumstæðum eru dómstólar venjulega íhaldssamir.
Aðstaða íslendinga væri sannarlega önnur og betri,
ef þeir gætu fært út landhelgi sína líkt og Kanada, án
þess að vera háðir kvöðum nauðungarsamningsins frá
1961. Það er eitt stærsta hagsmunamál íslands, að þeim
þröskuldi verði rutt úr vegi með einum eða öðrum
hætti.
JOHN BOYD-ORR, lávarður:
Auðvelt að afla fæðu handa
fjórfaldri tölu jarðarbúa
Alþjóðlegt matvælaráð gæti útrýmt öllu hungri í heiminum.
HELMINGUR mannkyns-
ins á við fæðuskort að búa,
íbúum jarðarinnar fjölgar svo
ört, að tala þeirra tvöfaldast
á þrjátíu árum. Út frá þessu
er gengið þegar spáð er al-
mennum sulti í náinni fram-
tíð og „mjög geigvænlegum
matarskorti um heim allan“
um 1985. í ljósi slíkra fullyrð-
inga er gild ástæða til aó' at-
huga í fullri alvöru, hve mik-
inn mat sé unnt að framleiða
á jörðinni og hve lengi sé lík-
legt, að mannkyninu fjölgi
jafn óhemju ört og að undan-
förnu.
Matvælaframleiðsla Breta
meðan á heimsstyrjöldinni síð
ari stóð og að hennj lokinni
gefur nokkuð góða hugmynd
um möguleika matvælafram-
leiðslunnar. Fyrir heimsstyrj-
öldina síðari fluttu Bretar inn
tvo þriðju þess matar, sem
neytt var í landinu, en kaf-
bátahernaður Þjóðverja batt
endi á þennan innflutning.
Matvælaframleiðsla Breta tvö-
faldaðist á styrjaldarárunum,
ef reiknað er í hitaeiningum.
Matvælaframleiðsla jókst einn-
ig verulega^ bæði í Norður-
Amoríku og Ástralíu.
FÁEINUM árum eftir að
heimsstyrjöldinni lauk var mat
vælaframleiöslan í Evrópu orð-
in jafnmikil og hún hafði ve<r-
ið áður en styrjöldin hófst, og
hún hafði einnig aukizt að
mun í Rússlandi og Kína. Óselj
anlega matvælabirgðir tóku
að safnast í Bretlandi, Norður-
Ameríku o-g Ástralíu, og gerð-
ar voru ýmsar ráðstafanir til
þess að draga úr framleiðsl-
unni.
Bændur í Bretlandi juku
kornframleiöslu sína um 80 af
hundraði á árunum 1947 til
1967 til þess að reyna að halda
óskeirtum tekjum, en þessi
aukning var nálega tvöfalt ör-
ari en fjölgun mannkynsins.
Safnazt hafa miklar brigðir af
matvöru hjá aðildarríkjum
Efnahagsbandalags Evrópu,
þar á meðal 300 þúsund smá-
lestir af smjöri.
Framleiðsluaukningin í Rúss
landi var hægfara, en þar í
landj var yfirstjórn hinna
stóru búgarða í höndum
nefnda, sem litla_ verkþekkingu
hafa á búskap. Á síðari helm-
ingi sjötta tugsins var vandað
meira til vals stjórnenda hú-
garðanna og á árunum mlili
1960 og 1968 jókst kornfram-
leiðslan í milljónum smálesta
tali&' úr 96000 í 140000, eða ná-
lega um 50 af hundraði. Rúss-
ar eru farnjr að selja hveiti
úr landi. Árið 1967 höfðu verið
fluttar út 3356000 smálestir og
útflutningurinn heldur áfram
að aukast.
f KÍNA er stjórn landbún-
aðarins í höndum kjörinna
nefnda landbúnaðarverka-
manna, sem velja framkvæmda
stjórann. Sérfræðingar, sem
fengið hafa þjálfun í vel hæf-
um landbúnaðarstofnunum.
láta verkamönnum l té upplýs-
ingar um bætta framleiöslu-
hætti. Árið 1959 var kornupp-
Mynd þessi fylgdl grein Boyd-Orr lávarðar, en hún birtist nýlega I
The New York Tlmes. Boyd-Orr vann sér mlkla frægð í síðari heims-
styrjöldinni, en hann skipulagði þá matvælaframleiðslu Breta. Hann
var fyrsti forstjóri Matvæla- og landbúnaðarstofnunar Sameinuðu
þjóðanna 1945—48. 'Hann fékk Nóbelsverðlaunin 1949 fyrir þessi
störf sfn.
skera svo mikil, að mikið af
henni fór forgörðum vegna
vöntunar á geymslurými. Síð-
an komu þrjú erfið ár í röð,
og þá varð að flytja inn hveiti
frá Kanada og Ástralíu. Upp-
skera hefir síðan verið góo‘ á
hverju ári, en Kínverjar halda
áfram að kaupa hveiti.
Að því er unnið, bæði í Rúss
landi og Kína, að bæta við
ræktarlandið. Ég hefi komið
bæði til Rússlands og Kína
nokkrum sinnum og lagt mig
fram um aö kynnast landbún-
aðinum og mataræði íbúanna.
Ég hefi aldrej komið auga á
ljóst dæmi um vannæringu.
Eins og komið er má líta svo
á, að báðar þessar þjóðir séu
sjálfum sér nógar um fæðuöfl-
un og sennilegt, að þær fari
að leggja stund á útflutning
matvæla.,
HÉR hafa verið rakin nokk-
ur dæmi um öra aukningu mat
vælaframleiðslu. Hún varð
möguleg vegna framfara í bú-
vísindum, einkum að því er
varðar kynbætt kornafbrigði
til ræktunar, betri tilbúinn
áburð en áður, framfarir í
áveitum og aukna og bætta
hvatningu landbúnaðarverka-
menna. Væri þessum aðferðum
beitt hömlulaust í þeim lönd-
um, sem búa við offramleiðslu.
myndi hún tvöfaldast. Væri
þeim hins vegar beitt meðal
vanþróaðra þjóða, sem búa við
fæðuskort, myndi framleiðslan
tvöfaldast og jafnvel margfald-
ast.
Unnt er að taka að nýju til
ræktunar nálega helming þess
lands, sem eitt sinn var rækt-
anlegt en er nú alltof þurrt eða
eyðimörk, eins og sannaó' hef-
ir verið með tilraunum, sem
gerðar hafa verið í Sahara-
eyðimörkinni. Efnafiræðingar
og líffræo'ingar geta unnið
fæðu úr úrangi frá verksmiðj-
um, svo sem tiré og olíu, og
auk þess úr grænum gróðri,
sem ekki eru notaðar til mat-
ar. Matvælaframleiðslan á sér
engin takmörk önnur en þau,
hve mikið hinar ýmsu ríkis-
stjórnir leggja að mörkum
hennar vegna. Unnt væri að
framleiða nægilega fæðu til
handa þrefaldrj eða fjórfaldri
núverandi tölu jaró'arbúa.
MJÖG er ósennilegt, að íbú-
um jarðar fjölgi eins mikið og
vikið er að hér að framan.
Hin öra mannfjölgun hófst í
Vestur-Evrópu. íbúum Eng-
lands fjölgaði úr tíu í þrjátíu
milljónir, og eru þá ekki tald-
ar þær milljónir, sem fluttust
úr landi. Fjöilgunin er hægari
en áður var. Á árunum 1881
til 1921 hægði fjölgunin í Eng-
landi á sér úr 14,5 í 5,5, svo
að nefnt sé dæmi, og er nú
komin niöúr í nálega ekki
neitt. Ötular og athafnasamar
ríkisstjórnir gætu stöðvað hina
öru mannfjölgun ef beitt væri
nútíma aðferðum við getnaðar
varnir. Fæðingum hefir fækk- |
að í Japan úr 2692000 árið :
1949 í 1607000 árið 1962. |
Framhald á bls. 14
I