Morgunblaðið - 17.11.2005, Blaðsíða 14

abríela er ein af þeim sem hafa ótrú-
lega þægilega nærveru. Hún tekur á
móti mér í íbúðinni sinni á Þórsgötu,
sest niður og fær sér sígarettu og kók.
Þegar hún byrjar að tala hefur hún frá
svo miklu að segja og er með báða fæt-
ur á jörðinni þrátt fyrir mikla velgengni í alþjóðlega
listaheiminum. Það er búið að vera brjálað að gera hjá
henni síðan verkið hennar Versations/Tetralógía var
sett upp á Feneyjatvíæringnum, stærstu og elstu lista-
sýningu í heimi, í byrjun sumars. Síðan þá er hún búin
að ferðast um heiminn þveran og endilangan og eign-
ast marga aðdáendur í Evrópu og Bandaríkjunum.
Hún er nýkomin heim frá Feneyjum, varla lent enn þá,
þar sem hún var að taka niður verkið af sýningunni.
Fyrir Tetralógíuna, sem eru fjögur myndbandsverk,
hlaut hún nýlega heiðursverðlaun Myndstefs, samtaka
myndhöfunda. „Það er auðvitað mikill heiður að fá
þessi verðlaun og ber að þakka fyrir. Þetta er líka
hvatning fyrir aðra, verðlaunaféð kom sér mjög vel.
Ég gat notað það til að flytja verkið heim frá Fen-
eyjum. Þetta er líka svo mikill heiður fyrir hönd allra
þeirra sem tóku þátt í verkinu með mér og staðfesting
á að það skiptir einhverju máli.“
Versations/Tetralógía er risastórt verkefni og Gabríela
fékk fjölda listamanna til samstarfs við sig, arkitekt,
myndlistarmenn, kvikmyndagerðarmenn, Ernu Óm-
arsdóttur í dansinum og Björk og Daníel Ágúst í tón-
listinni. „Sýningin gekk með afbrigðum vel, þetta var
svo frábært fólk sem ég var með. Ég vinn yfirleitt ein
og hef aldrei unnið með svona mörgum áður en það
er alveg frábært að setja upp svona stórt verk og gef-
ur mikla möguleika.“
Vel undirbúin
Gabríela er nýflutt heim frá Brussel þar sem hún hefur
búið síðastliðin þrjú ár. Hún flutti þangað þegar hún
var farin að sýna það mikið í Evrópu að hún þurfti að
komast auðveldlega á milli staða. Það er dýrt að fljúga
alltaf frá Íslandi. „Þegar áhuginn á myndlistinni var að
byrja á meginlandinu þá skipti svo miklu máli að geta
skotist og hitt fólk.“
Það er rosalega mikil vinna að kynna listina sína og
Gabríela hefur Gallerí i8 hérna heima og gekk svo til
liðs við Spielhaus Morrison galleríið í Berlín. „Það
skiptir mjög miklu máli þegar maður fær tækifæri
eins og á tvíæringnum að fólk viti hver ég er. Ég var
búin að sýna mikið í Evrópu og vera á listkaups-
stefnum sem eru mjög mikilvægar til að hitta fólk og
mynda tengslanet sem hjálpar manni að koma sér á
framfæri. Það er líka mikilvægt að hafa gallerí sem
fylgir eftir þessum áhuga sem skapaðist í kringum
tvíæringinn. Það yrði mér algjörlega ofviða að sjá um
þetta ein. Þetta er hörkubisness.“
Það er ákveðinn hópur af fólki sem fylgist með mynd-
list en svo eru aðrir sem vita ekki neitt?
„Já, en þetta er að breytast mjög hratt alls staðar og
líka á Íslandi. Einkageirinn hefur komið á harðahlaup-
um inn í þennan heim samtímalistar og núna er í tísku
að safna myndlist. Það er eins og fólk hafi fengið leiða
á að veðja á hesta og farið að veðja á listamenn í stað-
inn. Myndlist hefur líka breyst úr því að vera alvarleg
og akademísk yfir í það að vera skemmtileg.“
Listamaðurinn Gabríela
Hvernig listamaður er Gabríela?
„Ég er í raun og veru á mjög skrítnum stað. Fyrst þeg-
ar ég fór að hitta fólk út af myndlistinni minni í Evr-
ópu þá hlupu sumir í burtu, fannst ég svo hrikaleg,
alltof umfangsmikil og vaða úr einu í annað. Þeim
fannst ég alltof óhrædd við að nota tónlist, dans,
gjörning, málverk, skúlptúra og teikningar. Gallerí eru
oft svo snyrtileg, smart og hvít. Það finnst ekki öllum
smart að vera með moldarköggul og einhverja fígúru
með trjágreinar inni hjá sér þannig að ég passa ekkert
alls staðar inn. Ég finn það strax hvar ég passa,“ segir
Gabríela og bætir við að það sé kannski svolítið ís-
lenskt að vera óhrædd og þora öllu. Hún tekur fram
að henni þyki vænst um vinnuna sjálfa, hún sé aðal-
atriðið og sýningarnar bara sýnishorn af vinnunni. „Ég
hef alltaf verið mjög vinnusöm og er alveg til í að
vinna fram í rauðan dauðann. Fyrir þá sem eru ekki
duglegir að vakna á morgnana og eru ekki vinnuglað-
ir, þá er þetta ekki þeirra starf.“
Hefurðu alltaf vitað hvað þú vildir gera?
„Já, ég er fædd undir einhverri heillastjörnu, bæði
kynnist ég bara frábæru fólki og fjölskyldan mín er
frábær og ég hef alltaf verið leidd áfram og hef alltaf
ratað á þá staði sem ég vil vera á. Ég ætlaði örugglega
að verða læknir eða eitthvað mjög mikilvægt þegar
ég var lítil, en ég var alltaf að gera eitthvað og gat
ekki hugsað mér annað en að framkvæma eigin hug-
myndir.“
Það eina sem Gabríela passar sig á er að vera aldrei
hrædd. Hrædd um að eitthvað seljist ekki eða hrædd
um að eiga ekki pening því óttinn loki fyrir mögu-
leikana.
„Maður verður alltaf að passa sig að hafa hjartað gal-
opið. Ég verð að vera alveg sannfærð um að þetta sé
það sem ég vilji og það sem ég geri best og þannig
virkar þetta. Það er auðvitað ekkert öruggt að einhver
þurfi endilega að hafa listaverkið mitt uppi á vegg hjá
sér en það er þetta tilgangsleysi, þó það virki neikvætt
orð, sem gerir myndlistina svona töfrandi. Hún er eitt-
hvað sem hefur alltaf verið til staðar og er hálfgerð
þörf en svo má alveg tala um hana sem eitthvert al-
gjört aukaatriði. Hún er eitthvert dásamlegt rugl sem
er alveg óútskýranlegt. Þess vegna má í rauninni allt í
myndlistinni. Það er eitthvað mjög töfrandi við
þetta.“
Mikið að gerast í myndlist
Gabríela útskrifaðist frá Myndlista- og handíðaskól-
anum árið 1997 en tekur fram að hún hafi aldrei verið
neinn sérstakur nemandi. Í náminu hitti hún samt
mjög gott fólk sem hafði mikla reynslu sem er mjög
dýrmætt. „Listaháskólinn hér er líka alveg frábær og
hann er orðinn miklu betri en hann var og nemend-
urnir eru miklu betri. Allur andi í skólanum er orðinn
miklu þroskaðri.“
Gabríela talar um að það sé mikið af góðu ungu
myndlistarfólki á Íslandi og þó að við getum ekki búist
við því að vera stöðugt á spjöldum sögunnar þá sé
nóg pláss fyrir góða íslenska myndlist á alþjóðavísu.
Galleríin hér heima þurfa að hugsa fyrir því líka og
kynna sitt fólk á erlendum listkaupsstefnum. Það er
ekki nóg að vera bara með húsnæði og halda sýn-
ingar.
„Markaðurinn hér heima er mjög lítill og bara örfáir
sem geta lifað af þessu. Það má ekki uppfylla mark-
aðinn af samtímalist sem stoppar hér, þá verður hún
bara þræll markaðarins. Það þarf að koma þessari list
áleiðis.“
Aukinn áhugi á íslenskri menningu
Finnst þér eins og það sé aukin áhugi á íslenskri menn-
ingu?
„Já, af því að það er áhugi á þessu landi þá er auð-
veldara að kynna listina, það er meiri byr með henni.
Það þykir ekki eins athyglisvert að vera frá New York
eða París. Það hefur verið mikið um uppgötvanir á
listamönnum frá fjarlægari slóðum. Það er eitthvað
ferskt við það.“
Íslenskir tónlistarmenn hafa sannað sig á erlendri
grundu og það er eins og það opni fyrir fleiri mögu-
leika fyrir aðra, kvikmyndagerðarmenn og myndlist-
armenn?
„Já, ég held það. Þau umbyltu þessu, fyrst Sykurmol-
arnir og síðan Björk. Viðhorfið breytist frá því að Ís-
land sé eitthvert eskimóaland í það að það sé einhver
menning hérna. Þessi hugmynd er komin út á al-
þjóðamarkaðinn að Ísland sé að framleiða stórkost-
lega listamenn hvort sem það eru tónlistarmenn eða
myndlistarmenn. Þegar búið er að ljúka þessari sann-
færingarvinnu, þá eru allir vegir færir.“ Gabríela
minnist á að hún hitti oft fólk í Evrópu sem talar um
Dag Kára og Sigur Rós. „Það gleður mig alltaf. Þetta
eru auðvitað ótrúlegir sigrar sem þessir listamenn
hafa unnið, ég er mjög stolt af þessu fólki og þakka
því fyrir. Eins hefur Ólafur Elíasson hjálpað okkur mjög
mikið í myndlistinni. Maður heyrði alltaf talað um
Halldór Laxness og Vigdísi Finnbogadóttur áður en
núna veit fólk um unga listamenn og það er gaman.
Þetta tekur allt tíma. Það hefur tekið okkur allan
þennan tíma að opna hjartað okkar fyrir því að hugsa
á stærra,“ segir Gabríela og leggur áherslu á að það
þurfi að halda utan um unga myndlistarmenn og
virkja galleríin til að kynna þá á erlendum listkaups-
stefnum og mynda tengslanet. „Þetta snýst ekki um
að vera frægur í útlöndum. Það þarf að létta á mark-
aðnum hérna heima og bera út þessa íslensku hugs-
un.“
Hvað er svo næst?
„Ég er að fara til Los Angeles núna að hitta fólk. Það
sem er næst á dagskrá eru svo stórar sýningar í Am-
eríku og Sviss. Ég er búin að pakka árinu inn og næsta
ári líka, ég er samt mjög rög við að segja að svona sé
þetta, þá finnst mér ég svo föst.“
G
Hún er eitthvert dásamlegt rugl sem er alveg óútskýranlegt
14
VIÐTALIÐ