Fréttablaðið - 16.11.2002, Qupperneq 12

16. nóvember 2002 LAUGARDAGUR
Geir H. Haarde, fjármálaráð-herra og varaformaðurSjálfstæðisflokksins, virð-
ist vera á friðarstóli innan flokks-
ins. Hann er einn í framboði til
annars sætis í prófkjörinu í
Reykjavík eftir viku. Hann mun
að óbreyttu leiða lista í öðru kjör-
dæma borgarinnar. Davíð Odds-
son er ótvíræður foringi flokks-
ins, hefur verið formaður lengi og
forsætisráðherra lengur en aðrir
menn. Geir segir frá starfi sínu og
hugsunum.
Geir er spurður hvort ekki
verði erfitt fyrir hann, eða hvern
sem er, að taka við af Davíð þegar
að því kemur.
„Það er almennt talið að það sé
erfitt að taka við af miklum leið-
togum. Það á ekki bara við um
Davíð, heldur marga aðra, bæði
hér á landi og erlendis. Ég held þó
að hann sé ekki að hætta og vona
að við fáum að njóta krafta hans
sem lengst, flokkurinn og þjóðin.“
Sem fyrr segir ert þú varafor-
maður. Truflar styrkur Davíðs, og
það að hann sýnir ekki á sér farar-
snið, metnað þinn?
„Nei, alls ekki. Við vinnum
ágætlega saman. Ég tel að það sé
þjóðargæfa að hann hafi valist til
forystu í Sjálfstæðisflokknum og
hjá þjóðinni.“
Kosningar verða í vor og flokk-
urinn undirbýr sig fyrir þær. Búið
er að gera eina tilraun til að velja
á framboðslista og eftir eru harðar
deilur og óvíst um hvernig þær
enda. Hefur þú sem varaformað-
ur flokksins áhyggjur af stöðunni í
Norðvesturkjördæmi?
„Þar urðu slys og við verðum
að horfast í augu við það. Málin
eru til meðferðar í stofnunum
flokksins og ég vona að takist að
vinna úr þeim. Það var vitað að
þetta yrði vandmeðfarið í kjör-
dæminu, þar sem verið er að
fækka þingsætum. Þess vegna er
ekki síður mikilvægt að fara að
með gát. Ég vona að þetta mál fái
farsæla niðurstöðu.“
Svo virðist ekki ætla að verða.
Það er jafnvel talað um sérfram-
boð. „Sérframboð getur aldrei
verið lausn. Ég held að það sé best
fyrir alla að gefa sér tíma á með-
an unnið er að lausn.“
Það verður prófkjör hjá Sjálf-
stæðisflokknum í Reykjavík eftir
rétta viku. Davíð Oddsson sækist
einn eftir fyrsta sæti og Geir er
einn um að óska eftir öðru sæti og
þar með að leiða annan listann.
„Ég ætla samt að gera vart við
mig. Það er enginn öruggur í próf-
kjöri. Formaður Samfylkingarinn-
ar fékk ekki nema um 55 prósent í
fyrsta sæti þó hann væri einn í
kjöri í það sæti.“
Fjármálaráðherra
og auknar tekjur
Tekjur ríkissjóðs hafa aukist
mikið í ráðherratíð Geirs H.
Haarde.
„Ég hef stundum verið gagn-
rýndur fyrir að tekjuafgangur
ríkissjóðs síðustu ára sé vegna
meiri tekna. Í góðærinu hafa
tekjustofnanir gefið af sér miklar
tekjur þó svo við höfum lækkað
suma þeirra.“
Þar nefnir ráðherrann tekju-
skattsprósentu, vörugjöld og
fleira. „Það segir sig sjálft að í
uppsveiflu eykst neysla og þar
með tekjur ríkisins. Það sem
mestu skiptir er að kaupmáttur-
inn hefur aukist um þriðjung síð-
an 1994. Það er meiri árangur en
flestar aðrar þjóðir geta státað af.
Þessu hefur fylgt að fleira fólk er
að borga meira í skatta, en það er
vegna þess að skattkerfið er þan-
nig uppbyggt. Ég vil ganga lengra
í að lækka skatta. Við höfum
lækkað skatta á fyrirtæki og
eignaskatta um meira en helming,
sem mun koma fram á næsta ári.“
Geir nefnir fleira, svo sem
millifæranlegan persónuafslátt,
tekjuskatt af húsaleigubótum og
hækkun barnabóta. „Þetta er einn
pakki sem menn verða að horfa á
í heildarsamhengi við markmið
okkar í efnahags- og ríkisfjármál-
um, til dæmis er varðar hagvöxt,
verðbólgu, atvinnustig og jafn-
framt það markmið að reka ríkis-
sjóð með afgangi. Við höfum
greitt niður skuldir og lækkað
skuldbindingar gagnvart Lífeyris-
sjóði starfsmanna ríkisins. Það er
farið að muna verulega um þetta.
Munurinn á vöxtum sem ríkið
greiðir og þeim vöxtum sem ríkið
fær af sínum útlánum hefur
minnkað um milljarða á síðustu
árum. Við sjáum líka að þær
skattalækkanir sem við beittum
okkur fyrir leiða ekki til halla-
reksturs. Það er rangt að segja að
þær breytingar sem gerðar voru
hafi fært byrðar yfir á önnur
bök.“
Hver svari fyrir sig
Þú segir að vel hafi tekist til,
skuldir ríkissjóðs hafa lækkað og
tekjur aukist. En á sama tíma
hafa erlendar skuldir atvinnulífs-
ins aukist, svo ekki sé talað um
ótrúlega skuldasöfnun heimil-
anna. Hefur þú ekki áhyggjur af
þessu, er ekki skekkja í myndinni?
„Það er þannig að lántöku-
möguleikar og frelsi til að taka lán
í útlöndum hafa stóraukist. Það
hafa allir meira sjálfdæmi um
lántökur og um leið meiri ábyrgð.
Það er okkar pólitíska markmið að
opna þjóðfélagið. Fólk verður að
kunna fótum sínum forráð.“
En var farið of geyst, var þjóðin
þá ekki tilbúin? Mikil skuldasöfn-
un hlýtur að segja eitthvað?
„Þessu verður hver að svara
fyrir sig. Það má vel vera að þetta
sé tilfellið. Ef svo hefur verið þá
held ég að við séum komin yfir
það núna.“
Fáum fyrirtæki heim
Aftur að skattinum. Þeir sem
gagnrýna gerðir ríkisstjórnarinnar
segja fjármagnstekjuskatt hér
vera lágan, skatt á fyrirtæki að
sama skapi með því lægsta sem
þekkist og svo framvegis. Er ekki
eðlilegt að bent sé á þetta og gagn-
rýnt að á sama tíma séu styrkþeg-
ar að borga skatta?
„Hvað varðar fjármagnstekju-
skattinn þá var hann enginn allt til
ársins 1997. Með því að setja á 10
prósent skatt var gert ráð fyrir að
tekjur ríkissjóðs þess vegna yrðu
um einn til tveir milljarðar króna.
Á næsta ári mun þessi skattur
skila um fimm milljörðum. Þetta
gerist vegna þess að almenningur
hefur breytt hegðun sinni á
grundvelli þessara skattabreyt-
inga. Fólk selur hluti í fyrirtækj-
um og fjölskyldufyrirtækjum er
breytt í hlutafélög og fara á mark-
aðinn. Verðmæti sem áður komu
ekki til skatts gera það nú. Það er
hægt að auka skatttekjur án þess
að hækka skattana. Lækkun
tekjuskatts fyrirtækja, úr 51 pró-
sent í þrjátíu, varð til þess að tekj-
urnar jukust. Fyrirtækjum sem
borga skatt hefur fjölgað þó svo
þau borgi minna að meðaltali. Al-
veg sama mun gerast með lækk-
uninni í átján prósent. Við erum
að fá hingað heim fyrirtæki, svo
sem Marel frá Þýskalandi, Össur
frá Bandaríkjunum og Alcoa.
Kenneth Peterson í Norðuráli ætl-
ar að vera með fyrirtæki sitt,
vegna fjárfestinga utan Banda-
ríkjanna, hér á landi. Margt fleira
mun gerast vegna þessa. Með því
að lækka skatthlutfallið breikkar
skattstofninn.“
Þegar þú talar um stöðu ríkis-
sjóðs fer ekki á milli mála að tekj-
ur hafa aukist og gjöld þá væntan-
lega líka. Þess vegna er spurt, hef-
ur báknið vaxið í höndunum á þér?
„Hlutfall ríkisútgjalda af þjóð-
arframleiðslunni hefur frekar
lækkað. Okkar markmið er að
Við Davíð vinnum
ágætlega saman
Geir H. Haarde segir
sterka stöðu Davíðs
Oddssonar ekki trufla
sinn metnað. Segist
sáttur við sína stöðu.
„Við erum að fá hingað heim
fyrirtæki, svo sem Marel frá
Þýskalandi, Össur frá Banda-
ríkjunum og Alcoa. Kenneth
Peterson í Norðuráli ætlar að
vera með fyrirtæki sitt, vegna
fjárfestinga utan Bandaríkj-
anna, hér á landi.“
„Stundum hringja þeir oftar
en góðu hófi gegnir, finnst
mér. Þeir bera hag sinna ráðu-
neyta fyrir brjósti og flest góðu
málin kosta peninga.“
FRÉTTAB
LAÐ
IÐ
/B
ILLIHlí›asmára 15 • Sími 535 2100
54.240 kr.
Ver›dæmi sta›greitt:
miðað við að 2 fullorðnir og 2 börn
2ja-11ára ferðist saman.
75.330 kr. ef 2 ferðast saman.
Innifalið: Flug, gisting á Aloe, ferðir til
og frá flugvelli erlendis og
flugvallarskattar.
Flugsæti staðgreitt, 44. 930 kr.
Vegna gífurlegrar
eftirspurnar:
Ka
na
rí
Ka
na
rí
Aukafe
r›
27. des
.
15 dag
ar
Bókunarsta›a til Kanarí
30. nóvember uppselt
19. desember uppselt
21. desember uppselt
4. jan. (fyrri fer›) uppselt
4. jan. (seinni fer›) laus sæti
HEILBRIGÐISMÁL „Það mætti halda
að Elsa Friðfinnsdóttir væri að
skipuleggja ævintýraferðir fyrir
þýska eða spænska skáta en ekki
að tala um lækna og þá staðreynd
að þeir þurfa að skilja sjúkling-
ana,“ segir Guðmundur Karl
Snæbjörnsson læknir, sem lengi
hefur starfað í Skandinavíu. Guð-
mundur segir það fáránlegt að
ætla að hægt sé að ráða lækna frá
Spáni, Þýskalandi eða Póllandi til
að sinna sjúklingum hér án þess
að þeir fari áður í tungumálanám
og námskeið sem veiti þeim inn-
sýn í íslenska heilbrigðiskerfið.
„Elsa áttar sig heldur ekki á því
að í löndunum næst okkur er við-
varandi læknaskortur. Hvað held-
ur hún að íslenskir læknar séu að
gera í útlöndum? Þeir eru þar í
vinnu vegna þess að það vantar
lækna á hinum Norðurlöndunum.
Ég skil heldur ekki hvernig mann-
eskjunni dettur í hug að hægt sé að
ráða kollega okkar til starfa hér
þegar við erum í réttindabaráttu.
Það flögrar varla að henni að það
fáist læknar til vinnu undir slíkum
kringumstæðum? Ef svo er gef ég
ekki mikið fyrir þekkingu hennar
á þessum málum.“
Í Noregi og Svíþjóð hefur verið
reynt að ráða lækna frá Spáni og
Þýskalandi með miður góðum ár-
angri. „Það eru mikil afföll á þeim
læknum sem koma frá svo ólíkum
löndum. Þeim hefur ekki gengið
vel að komast inn í málið og læra á
kerfið, sem er frumskilyrði fyrir
því að hægt sé að starfa sem lækn-
ir og sinna sjúklingum í viðkom-
andi landi,“ segir Guðmundur Karl
Snæbjörnsson.

Ákvörðun um að auglýsa eftir læknum erlendis:
Fáránlegt að ráða
erlenda lækna
EKKI EINFALT AÐ RÁÐA ÚTLENDA LÆKNA
Elsa Friðfinnsdóttir, aðstoðarmaður heilbrigðisráðherra, hefur sagt að auglýst verði eftir
útlendum læknum til þess að fylla í skörðin á Heilbrigðisstofnun Suðurnesja.