Tíminn - 14.01.1972, Blaðsíða 3

FÖSTUDAGUR 14. janúar 1972
TÍMINN
15
starfi landgræðslunnar. Einnig
má geta þess,, aS allir bændur
landsins eru innan félagssamtaka
jLandverndar, hinna nýju samtaka
j um náttúruvernd.
í Vafalaust er rétt, að búfjár-
jbeitin hefur á ýmsum tíimum
j gengið nænri gróðri landsins, og
ienn fremur hrís og lyngrif, sem
lnotað var til eldsneytis og fóðurs.
! Sjálfsagt er, að áhugamenn um
j gróðurvernd fylgist af raunsæi
j með skiptum landsfólksins viö
r landið oig þá ekki sízt þeirra, sem
fnýta afrakstur gróðurimoldarinnar,
j bændanna. Eflaust má finna dæmi
j þess, að einstök, takmörkuð lands-
j svæði séu ofbeitt. Slíku þarf að
' kippa í lag. En það verður ekki
gert með órökstuddum ásökunum
skrifstofúinánna á hendur þeim,
sem ræktunarstörfin vinna hörð-
um höndum. Og þá er ég kominn
að rúsínuiini £ pylsuenda Iíákon-
ar Bjarnasonar, áskorun hans um
að hætt verði að greiða útflutnings
uppbætur á landbúnaðarafurðir
■ og „rök“ hans fyrir áskorun þeirri.
Þar bregður hann sér sem sagt
í betri buxurnar og hyggst styðja
mál sitt tölulegum rökum. Efnis-
lega sagði skógaræktarstjórinn, að
til þess væri bágt að hugsa, að
jum nokkur undanfarin ár hefði
jverið varið tíu sinnum meira fé
jtil útflutningsuppbóta á landbún-
aðarafurðir en varið hefði verið
ísamanlagt til skógræktar og
landgræöslu. „f raun og veru er
jþví þamnig háttað, að við verjum
ítíu sinnum imeira fé til landeyð-
'ingar en til landgræðslu. Mál er
i að linni“.
Þannig lauk skógræktarstjóri
; mófi sínu sunnudaginn 5. desem-
■ ber. Gjafir eru yður gefnar,
> bændur.
! Hvemiig koma nú þessi orð
jheiim og saman við staðreyndir? Á
íverðlagsárinu 1970—1971 voru
jgreiddaæ 397 milljónir króna í
j úttflufcningsuppbætur á landbúnað-
j arafurðiríi þar af 169 milljónir á
sauðfjárafurðir. Horfur eru á, að
jþessi. upphæð minnki á yfirstand-
/
andi verðlagsári, einkum uppbæt-
ur á sauðfjárafurðir. Útflutnings-
uppbætur eru greiddar samkvæmt
lögum finá 1960 og nemur greiðsla
útflutningsuppbóta í hæsta lagi
10% af heildarframleiðsluverð-
mæti landbúnaðarvara, eins og
það er reiknað í verðlagsgrund-
velli. Tilgangur tryggingar þess-
arar er að stuðla að því, að fram-
leiddar séu nægar kjöt- og mjólk-
urvörur í landinu, og því sé eðli-
legt að greiða bændum fullt verð
fyrir nokktirt magn umfram brýn-
ustu þarfir þjóðarinnar. Ástæður
þess, að við fáum ekki framleiðslu
kostnaðarverð fyrir dilkakjöt okk-
ar erlendis eru einkum tvær. Ann-
ars vegar er landbúnaðarpólitík
viðskiptalanda okkar, sem halda
niðri framleiðslukostnaði heima
fyrir með ýmiss konar stuðningi
við eigin landbúnað og leggja sum
aðflutningsgjöld á innfluttar land-
búnaðarvörur, og hins vegar hin
almenna verðlagsþróun hér heima
fyrir og hlutfallslega lítill beinn
stuðningur við landbúnað annar
en sá, sem í útflutningsbótunum
felst. Þegar því er svo slegið fram
dag eftir dag í jafn áhrifamiklum
fjölmiðli og Ríkisútvarpið er, að
útflutningsuppbætur fari til land-
eyðingar, finnst mér rétt að tninna
á eftirfarandi:
1. Nær allt innlent fóður naut-
gripa er teldð af ræktuðu landi
og fóður sauðfjár í æ ríkara
mæli.
2. Hæfileg nýting óræktaðs lands
til beitaa- er þjóðinni hagkvæm
og landinu nauðsynleg. Ekki
getur talizt óeðlilegt, þótt fullt
skipulag sé ekki enn komið á
um nýtimgu landsins, enda gróð-
urathuganir á byrjunarstigi og
nær eingöngu bundnar við há-
lendið.
3. Landbætur þær, sem gerðar
hafa verið í byggð með upp-
þurrkun og uppgræðslu ásamt
fækkun gripa í óræktuðum
heimahöigum og aflögðum engja
heyskap, létta mjög á afréttum;
víða um land.
4. Grasrækt og nýting beitilanda
skapar mikil verðmæti í þjóð-
arbú. Allar líkur benda til, að
á stóruim gróðurvana landflæm-
u:m, bæði á hálendi og á lág-
lendi, megi rækta gras til hey-
skapar og beitar með góðum
árangri. Grasrækt er tvímæla-
laust öruggasta og ef til vill
eina örugga ræktun, sem fram
getur farið á íslandi. Gróður-
verndarmenn stuðla því öðru
fremur að ræktun grass og
skynsamlegri nýtingu þess.
í þættinum um daginn og veg-
inn mánudagskvöldið 6. desember
vitandi fyrirlesarinn í ummæli
skógræktarstjórans, sem getið var
hér að framan, tók undir þau og
vitnaði um ástandið í næstu sveit
við sig, Grafningnum. Tók hann
skýrt fram, að hann nefndi Girafn-
inginn aðeins sem dæmi og gaf
þannig til kynna, að sviplíkt
mundj ástandið vera annars stað-
ar. Ég er ekki mikið kunnugur í
Grafningi, en hafi lýsing ræðu-
manns á -ástandi gróðurþróunar
þar verið rétt, er mér nær að
halda, a® einsdæmi sé. A.m.k. hef
ég ekki spurnir af þvílíku ástandi
annars staðar frá. Allt önnur þró-
un hefur líka orðið varðandi f jölda
sauðfjár í Grafningi, heldur en
í landinu í heild eftir því sem
fram kom hjá ræðuimanni. Ég
hygg, að ræðumaður hafi veriö
nokkuð fljótur á sér að taka und-
ir orð skógræktarstjóra'ns og gera
þau að sínum. Vel kann að vera,
að þetta sérstaka svæði, Grafning-
urinn, og sjálfsagt einhver fleiri
afmörkuð svæði, þurfi mikillar að-
gátar í sambandi við nytjun. En
einstök dæmi, undantekningar,
sem reynt er að túlka sem al-
menna reglu, orka tæpast til úr-
bóta neinum vanda, þjóna ef til
vill einhverri argri lund, en eru
þeim málstað, sem flytjendur
vilja vinna fyrir, sízt tij. nokkurs
gagns. - ■ -
rðifl t p
10. desember 1971.
HESTAR OG MENN;
TRAUST SÉ
UNDIRSTAÐAN
Við lifum á öld hraðans. All-
ir eru að flýta sér, hvar í stétt
sem þeir standa. Tíminn virð-
ist vera að hlaupa fra öllum,
og því verður allt að gerast
með liraði. Þetta hefur ekki
hvað sízt komið fram í tamn-
ingu hesta mörg undanfarin
ár.
Taimningastöðvum hefur víða
verið komið á fót úti á lands-
byggðinni, og er venjuleigast
hvert námskeið 1—2 mánuðiir
í senn.
Víðast er ætlazt til þess, þar
sem tamningastöðvar eru rekn
ar, að hrossin séu vel teymd,
þegar þau koma til tamningar.
Nú vita allir, sem þessum mál-
um eru kunnugir, að mikill
misbrestur er á þessu. Meiri
hlutinn er lítið eða illa
teymdur, sum hrossin óteymd
með öllu. Þó nokkur tími fer
í að kenna þessum hrossum að
teymast með báðum hliðum,
en það er nauðsynlegt og sjálf
sagt.
Áður en hraðinn varð alls-
ráðandi hjá okkur og meðan
hestar voru tamdir samkvæmt
alda gamalli venju, var lögð
höfuð áherzla á að teyma
tamningarhesta mjög vel og
lengi, svo þeir væru hjólliðug-
ir með báðum hliðum og
fyl-gdu hestinum vel eftir í öll-
um hreyfingum. Eldri menn
vildu að hestamir væri teymd-
ir í 1—2 ár, áður en byrjað
væri að ríða þeim. Þarna er und
irstaðan í allri tamningu, því að
eftir því sem þetta er betur
gert, er framhaldið allt auð
veldara. Þessitr hestar hlýða
betur taumum en aðrir, verða
miklu hlýðnari og liðugri, þeg-
ar að framhaldinu kemur.
Þetta undirstöðuatriði ætti
ekki að þurfa að orka tvímæl-
is.
Við vitum hvernig á að gera
þetta og við getum gért það,
ef við megum ve-ra að því að
gefa okkur tíma til þess. Enn-
fremur hafa margar tamninga-
stöðvar sett það upp að hross
in komi aljárnuð. Misbrestur
hefur viljað vera á því, oftar
hafa tamningamennirnir þurft
að eyða dýrmætum tíma í að
járna svo ög svo mörg hross,
og dregst það frá tamningar
tímanum. Þe-gar við nú leggj-
um þetta saman, járninguna og
teyminguna, og drögum það
frá heildar tímanum, þá er
ekki nema eðlilegt, að árangur
inn verði í heildina lakari en
búast hefði mátt við. En hitt
skulum við hafa hugfast, að
tamning með hraði er ekki
árangursrík, það er tíminn sem
verður að vinna þetta, fram
hjá því getum við ekki kom-
izt.
Ég hef margsinnis orðið var
við það í ‘seinni tíð, að hross
eru illa teymd, svo mjög, að
það stendur áframhaldandi
tamningu fyrir þrifum. Ég vil
einnig vara menn við að gera
mikið af því að binda hross
föst við gjarðir, sem spenntar
eru á tamda hesta, til að kenna
hrossinu að hlýða taum. Þetta
er ekki rétt aðferð til að kenna
ungviði að hlýða taum!
SMÁRI.
velíum
OFMI
Síðumúla 27
Sírnar 3-55*55 og 3-42*00
LÚM - GÍRÚ
Gírónúmer 83070
Sendum yður blómin — blómaskreytingar í örugg-
um umbúðum um land allt — Greiðið með Gíró.
BLÓMAHÚSIÐ
SKIPHOLTI 37 SÍMI 83070
(Við Kostakjör, skammt frá Tónabíó)
áður Álftamýri 7.
Opið alla daga — öll kvöld og um helgar.
TRÉVERK FYRIR HÚS OG ÍBÚÐIR
Seljum FAIRLINE eldhús með og ón tækja,
ennfremur fataskápa inni og útihurðir.
Hagkvæmt verð og greiðsluskilmálar
Gerum teiknmgar og skipuleggtum eldhós og
fataskápa og gerurr, fast bindandi verðtilboð
* Komum 1 beimahús eí óskað er
VERZLUNIN ÓÐINSTORG H.F
BAM KASTRÆTl 9 SlMJ 142-75.
NYTT!
FAIRLINE ELDHÚSIÐ
LátiS stilla'í .tiiruuf •< 4' *»<
Fliot .og orugg