Tíminn - 02.02.1972, Blaðsíða 8

TÍMINN
MIDVIKUDAGUR 2. febrúar 1972.
MIÐVIKUDAGUR 2. febrúar 1972.
TÍMINN
EYSTEINN JÓNSSON:
„Fátt fólk í stóru landi”
Leiðbeiningar við skattframtal 1972
í þriðjudagsgrein blaðsins
í gser, var birtur kafli úr
ræðu, sem Eysteinn Jónsson
hélt í Sameinuðu Alþingi s.l.
fimmtudag um landgræðslu
og nýtingu landsins. Hér fer
á eftir síðari hluti þeirrar
ræðu Eysteins:
Fyrst ég er farlnn að ræða
þessl mál hér á annað borð,
þá vil ég einnig minnast á
annan þátt þeirra, sem vafa
laust kemur einnig inn í at-
hugun þeirra á síðara stigl.
Ég tel sem sé rétt í fram-
haldi af því, sem ég hef nú
sagt um landvernd og gróð-
urvernd og hagnýtlngu gróð
urlandsins, að vekja athygli
á öðrum þætti þessara mála,
sem ég gerl ráð fyrir, að hin
stjórnskipaða nefnd telji sér
skylt að íhuga. Það eru af-
not þjóðarinnar af landinu
öllu, í víðtækasta skilningi,
og að hverju stefna beri í
því sambandi.
Við íslendingar lítum vafa
laust á okkur sem fátt fólk
í stóru landi. Þetta er víst
rétt — og þó. Landið er
kannski ekki jafn stórt og
við höfum haldið miðað við
allt, sem við viljum, að fari
fram á því. Til hvers viljum
við nota landið? Við viljum
nota landið í mörgu skynl.
Fyrst og fremst til búskapar.
Það kemur auðvitað efst í
hugann, því að löngum mun
það verða svo, að mestur
hluti landsins, hins ræktan-
lega lands, verður notað til
búskapar. En við viljum
einnig nota landið til þess
að skemmta okkur á því, til
þess að umgangast það, til
þess að stunda á því íþróttir
og ferðalög, svo að nokkuð
sé nefnt, til þess að reisa á
því kauptún, kaupstaði og
borgir. Og loks mætti nefna,
að menn vilja einnig varð-
veita ósnortlð land.
Nú er spurningln. Er auð-
velt verk að koma þessu öllu
haganlega fyrlr og árekstra-
lítlð; búskap, þéttbýli, þelrri
umgengni við landið, sem
lífsnauðsynleg er almenn-
ingi vaxandi þéttbýlis-þjóð-
ar, og varðveizlu ósnortinna
úrvalssvæða. Líklega er tíma
bært að spyrja sjálfan sig
þessarar spurningar, hvort
þetta sé auðvelt, jafn auð-
velt, og við fram að þessu
höfum álltlð. Líklega er
þetta ekki auðvelt, en kleift
samt, ef góð ráð eru tekin í
Eysteinn Jónsson
tíma. En reynslan sýnir vax-
andi vandamál varðandi
skynsamlega tilhögun lands
nytjanna í víðtækustu merk
ingu þess orðs. Þessi vanda-
mál snerta bæði dreifbýlls-
fólkið og íbúa þéttbýlisins.
Jarðlr eru lagðar skipu-
lagslaust til annarra nytja
en búskapar, svo að til vand
ræða horfir í sumum byggð-
arlögum. Sumarbústaðamál-
lð þróast mjög á ringulreið,
svo að miklum vandkvæðum
veldur víða. Látlaust verður
erfiðara og erflða fyrir þétt-
býllsfólk að lifa eðlilegu
ferða- og útilífl og umgang-
ast landið frjálslega, án þess
að valda átroðningi. Lengi
mættl rekja dæmi um þessi
efni eða þessi vandamál eða
viðfangsefni og aðra skylda
þætti.
Um þessi vandamál er að
vísu fjallað í mörgum laga-
bálkum með ýmsu móti. Við
getum nefnt í því sambandi
skipulagslöggjöfina, náttúru
verndarlöggjöfina, ábúðar-
lögin og margs konar lög-
gjöf um lífið í sveitunum. Ég
nefni bara þessa þrjá laga-
bálka, svo að eitthvað sé
nefnt. Ýmslr kraftar vlnna
góð störf í rétta átt og tll
umbóta í þessu efni. Samt er
ástandið áreiðanlaga tals-
vert alvarlegt og fer versn-
andi í þessu tilliti. Helldar-
stefnuna vantar í raun og
veru og samræmingu átak-
anna og samstillingu þelrra
krafta, sem þyrftu að vera
að verkl, til þess að koma
þessu vel fyrlr.
Tll þess að skýra ögn bet-
ur, hvað ég á vlð, þegar ég
tala um að nýta landið í við
tækustu merklngu, mætti
gera tilraun til þess að
flokka landsnytjarnar. Það
má gera það með margvís-
legu móti. Ég vil gera eina
tilraun með örfáum orðum,
en slíkt er með engu mótl
tæmandi og mætti gera með
allt öðru móti, og er aðelns
gert til þess að vekja menn
til umhugsunar um þetta
mál og varpa ljósi á það
með því að setja það þannlg
upp. Við getum flokkað land
ið í nokkra flokka í þessu
sambandl, við skulum segja
6 flokka. Við setjum auðvit-
að efst búskaparlandið. Það
er fullræktað land og hálf-
ræktað heimaland og afrétt-
ir, — búskaparlandið höfum
við í einum flokki. Þá getum
við sett land kauptúna, bæja
og borga. í þriðja flokkl gæt
um við haft það land, sem
við teldum, að ætti að nota
til skógræktar, bæðl nytja-
skóga og annarra skóga. í 4.
flokki skulum við hafa útl-
vlstarlönd, friðlönd og þjóð-
garða, þ. á m. lönd fyrlr
iþróttir og útilíf með marg-
víslegu móti að meðtalinni
hestamennsku og öllu því,
sem er í kringum hesta-
mennsku þéttbýlisins. f 5.
flokki skulum við hafa sum-
arbústaðalönd. Sumarbú-
staðir eru ágætlr, en skyn-
samlegt væri að ætla þelm
sem mest sérstök svæðl. í 0.
lagi gætum við svo sett það,
sem kalla mætti land í
hjúkrun. Það verður alltaf
mjög mikið land, sem þarf
að vera í hjúkrun. Það eru
uppgræðslusvæði og svæðl,
sem þarf sérstaklega að
hlífa til þess að bæta þau og
leyfa þeim að gróa. —
Ég nefni aðeins þessa sex
flokka, til þess að reyna að
skýra, hvað fyrir mér vakir
með því að segja, að þetta
efni, hvernig skuli nýta land
ið í allra víðtækustu merk-
ingu þeirra orða, er orðið að
aðkallandi vandamáli, sem
þarf að taka skynsamlegum
tökum, en er ekki einfalt í
meðförum. Þetta þarf að
ræða meira en gert hefur
verið. Ef menn gætu fundið
leiðir til þess að gera í stór-
um dráttum áætlun á ein-
hverjum viðunandi grund-
velli, um skynsamlega heild-
arnýtingu landsins, þá væri
það mikill ávinningur. Þetta
verkefni þarf að kryfja tll
mergjar í samráði vlð þá,
sem mest eiga hér hlut að
máli, í fremstu röð bænda-
stéttina og sveitarfélögin og
svo þær stofnanlr, sem ein-
staka þætti hafa með hönd-
um, félagssamtök almenn-
Ings, sem þessi mál snerta
o. s. frv.
Svo kæmi framkvæmdln,
hver hún ættl að verða, ef
menn næðu að draga upp höf
uðlínurnar í því forml, sem
við köllum á nútímamáll á-
ætlun. Tæklst mönnum að
koma upp slíkrl áætlun, þótt
í stórum dráttum væri — að
sumu leyti mjög stórum,
gæti orðið léttara að stýra
þessum málum sklpulega
framvegis en tekizt hefur til
þessa. Kæmi þá að því að
gera sér grein fyrir, hvers-
konar lagabætur þurfi að
koma til, svo að tökum verðl
náð á þessum vandasömu
viðfangsefnum, og hvaða
ráðstafanir til framkvæmda
væru síðar nauðsynlegar af
almannavaldinu í framhaldl
af slíkum lagabótum.
HUGLEIÐING UM HEILAGA RITNINGU
I
Eitt af stórskáldum vorum
skilgreinir Bibliuna sem „bók
er boðar trú, sem blessar og
reisir þjóðir”. Þessi dýrmæta
bók er, sem betur fer,
tiltækileg flestu fólki á voru
_landi á móðurmáli. Gllu kirkt
íega hugsandi fólki er hún
ómissandi uppsprettulind, þvi
að i henni er að finna þekkingu
á Guði i opinberun hans i Jesú
Kristi og forsögu frelsarans
hjá Israels lýð. Efni úr
Bibliunni er einnig að finna i
sálmum, liturgium og ræðum.
Stofninn að þeim kristnu sann-
indum, sem kenna ber upp-
vaxandi kynslóð, er einnig að
finna f Heilagri ritningu. Þetta
er vandasamt verk - og það er
ómögulegt að kenna fagnaðar-
boðskapinn án þess að kunna
hann sjálfur. En margir kenn-
arar hafa sagt mér að kristin
fræði séu sú grein, sem
„krakkarnir” vilja helzt læra.
En það er i fyrstu umferð hlut-
verk foreldranna að kenna
börnum sinum hina heilögu
trú. A kennslu þeirra þurfa
kennararnir að geta byggt.
II.
Bibliurannsóknir stunda
menn i flestum þeim löndum
sem virða andlegt frelsi. Nú
hafa sumir trúaðir menn verið
uggandi út af „bibliugagnrýn-
inni”, stundum ekki að
ástæðulausu. En þvi ber ekki
að leyna að þær rannsóknir,
sem stundaðar eru af sam-
vizkusemi og góðum vilja,
gefa jafnan meiri vinning en
tap. Mönnum er nú ljósara en
oft áður hve mikilfengleg er
saga sáttmálanna i báöum
testamentum. Fyrirheit
Guðs og uppfylling
þeirra hafa verið
undirstaða andlegs
lifs einstaklinga og
kirk judeilda. Rannsókn
ritninganna er nauðsyn, ekki
aðeins visindum, heldur
einnig trúnni. Lúter skrifaði á
sinum tima stuttorða leiöbein-
ingu um hvernig menn skuli
leita og hvers þeir skuli vænta
i guðspjöllunum, og þessa
leiðbeiningu ætla núverandi
guðfræðistúdentar aö gefa út á
islenzku i timariti sinu, ásamt
ýmsu öðru merkilegu efni.
Sjálfur segir Jesús að sumir
menn i samtiö hans villist, af
þvi að þeir rannsaki ekki
ritningarnar, og má þar af sjá
hversu mikils hann metur
rannsóknir Gamla testa-
mentisins.
III.
Bibliuskýringar eru nauð-
synlegar til þess að menn geti
látið sér Ritninguna áð
kenningu verða.
Nokkuð er til af skýringar-
ritum á islenzku, svo sem
skýringar á Opinberunar-
bókinni - og einnig á Galata-
bréfinu, en almenningur notar
þessar bækur of litið. Agætar
og auðveldar þeim sem
norræn mál kunna, eru þær
skýringar, sem nú eru notaðar
við norsku kennaraskólana
(Forklaringer til Det nye
testamente, eftir J. Johnstad,
1968). Það óvenjulega viö
þessa bók i samtið vorri, sem
yfirleitt býður upp á dýrar
bækur, er að þessi bók er i
senn efnismikil, nýleg og ódýr,
nokkuð á þriðja hundrað kr.
islenzkar , og er bókin þó
smekklega bundin. Þar er
einnig mikill fróðleikur um
sögu fyrstu aldar e. Kr. og
allmörg kort i texta.
IV.
Hvernig er heppilegt að lesa
Heilaga ritningu? Lestri má
haga á ýmsa vegu, t.d. má vel
lesa i samhengi eitt einstakt
rit frá upphafi til enda (lectio
continua). Þannig er heppilegt
að lesa guðspjall, bréf eða
spádómsbók. Einnig má lesa
söfn af ritningargreinum, þar
sem fjallað er um eitt efni eða
eina mikilvæga hugsun á
hverjum degi. Með þvi að lesa
daglega eina bls. i bókinni
„Daglegt ljós’i kynnast menn
þessari aðferð. Sú bók er
ágætfyrir fólkaf öllum kirkju-
deildum. Fólki innan
lúthersku kirkjunnar ætti
eðlilegt að hagnýta leskafla-
skrá þá, sem er að finna i
„Bænabókinni” frá
bls. 84 og áfram. Þessi
bænabók var gefin
út af Æskulýðsnefnd kirkj-
unnar 1966. Þar er lestrar-
áætlun fyrir allt árið og texta-
val úr báðum testamentum.
V.
Bibliuþýðingar á eigið mál
eru stöðugt stundaðar i
flestum kristnum kirkjum i
þeim tilgangi að koma Heil.
ritningu á timabært mál og
hagnýta árangur siöustu
rannsókna i almennings þágu.
Annar megin tiigangur bibliu-
félaga er prentun og dreifing
Bibliunnar i eigin landi, og
vonandi verður ný prentun isl.
Bibllunnar komin innan
þriggja ára, þótt ekki hafi hún
öll verið endurþýdd. En einnig
þar sem aðeins er um end-
urskoðun að ræða, er bún-
ingur undir prentun mjög
mikið verk.
VI.
Mörg þróundalönd skortir
enn Bibliuna á móðurmáli
Frh. á bls. 14.
Hér fara á eftir leiðbeiningar embættis rikisskattstjóra. Fellt er
niður úr leiðbeiningunum það, sem ótvírætt verður fellt niður með
nýjum skattalögum, sem Alþingi er að setja. (Skattfrelsi hlutafjár-
arðs) Aðöðru leyti eiga þessar leiðbeiningar við,og upplýsingar I fram-
tölum skv. þeim eru fullnægjandi og engin hætta á réttarmissi fram-
teljanda i neinu, þótt álagningargrundvelli og álagningarreglum verði
breyttmeönýjum skattaiögum. Skilafrestur framtala rennur út á miö-
nætti 6. febrúar n.k.
4. Vaxtatekjur.
Hér skal færa skattskyldar
vaxtatekjur samkv. A- og B-lið
framtals bls. 3. Athuga skal, að
undanþegnir tekjuskattsskyldu
eru allir vextir af eignarskatts-
frjálsum innstæðum og verðbréf-
um, sbr. A-lið-framtals bls. 3. Sjá
þó siðar um frádrátt vegna
stofnsjóðsvaxta, sbr. tölulið 15
(14) IV. Frádráttur.
5. Arður af hlutabréfum.
Hér skal færa arð, sem
framteljandi fékk úthlutaöan á
árinu af hlutabréfum sinum.
6. Laun greidd i peningum.
t lesmálsdálk skal rita nöfn
launagreiðenda og launaupphæð i
kr. dálk.
Ef vinnutimabil framteljanda
er aðeins hluti úr ári eða árslaun
óeðlilega lág, skal hann gefa
skýringar i G—lið bls. 4, ef ástæð-
ur koma ekki fram á annan hátt i
framtali, t.d. vegna náms, aldurs,
veikinda- o.fl.
7. Laun greidd i hlunnindum.
a. FæðiiUm skattskyldu fæðis-
hlunninda fer sem hér segir:
(1) Launþegi, sem vann innan
heimilissveitar sinnar, skal telja
til tekna fullt fæöi, sem honum
var látið i té endurgjaldslaust
(fritt) af vinnuveitanda. Rita
skal dagafjölda i lesmálsdálk og
margfalda hann með kr.
120.00—fyrir karlmann og kr.
96.00 fyrir kvenmann og barn,
yngra en 16 ára, og færa upphæð-
ina til tekna. Sama gildir um hver
önnur full fæðishlunnindi, látin
endurgjaldslaust i té, þau skal
telia til tekna á kostnaðarverði.
(2) Launþegi, sem vann utan
heimilissveitarsinnar, svo og sjó-
maður á skipum, skal ekki telja
til tekna fullt fæði, sem honum
var látið i té endurgjaldslaust;'
(fritt) af vinnuveitanda. Sama
gildir um önnur full fæðishlunn-
indi þessara manna, látin i té
endurgjaldslaust.i
Enn fremur giidir sama um fjár-
hæð fæðisstyrkja (fæöispeninga)'
i stað fulls fæðis, ef hún er ekki
hærri en kr. 160.00 á dag. Sé fjár-
hæðin hærri en 160.00 kr. á dag,
ber að telja til tekna þá fjárhæð,
sem umfram er kr. 160.00 á dag,
margfaldaðan með dagafjölda.
(3) Launþegi, hvort heldur hann
vann innan eða utan heimilis-
sveitar sinnar, skal ekki telja til
tekna fæði, sem ekki telst fullt
fæði, sem honum var látið i té
endurgjaldslaust (fritt) af vinnu
veitanda. Sama gildir um
önnur fæðishlunnindi, sem ekki
teljast full fæðishlunnindi, látin i
té endurgjaldslaust. Enn fremur
gildir sama um fjárhæð fæðis-
styrkja (fæðispeninga) i stað fæð-
is, sem ekki telst fullt , ef
fjárhæðin er ekki hærri en kr.
80.00 á dag. Sé fjárhæðin hærri en
kr. 80.00 á dag, bcr að telja til
teknaþá fjárhæð, sem umfram er
kr. 80.00á dag, margfaldað meö
daeafiölda.
(4) . Allt fæði, sem fjölskylda
framteljanda fékk endurgjalds-
laust (fritt) hjá vinnuveitanda
framteljanda, fjárhæð fæðis-
styrkja (fæðispeninga) þess i
stað, svo og hver önnur fæðis-
hlunnindi, látin endurgialdslaust
i té, skal telja til tekna á sama
háttog greinir i lið (1). Fritt fæði,
sem eigi telst fullt fæði, látið
þessum aðilum i té skal telja til
tekna hlutfallslega af mati fyrir
fulltfæði. 1 þessu sambandi skipt-
ir eigi máli, hvort framteljandi
vann innan eða utan heimilis-
sveitar sinnar.
b. Húsnæði: Hafi framteljandi
(og fjölskylda hans) afnot ibúðar-
húsnæðis, sem látin eru honum
endurgjaldslaust i té af vinnu-
veitanda hans, skal framteljandi
rita i lesmálsdálk fjárhæð gild-
andi fasteignamats þessa ibúðar-
húsnæðis og lóðar og mánaða-
fjölda afnota. Telja skal til tekna
2% af þeirri fjárhæð fyrir árs-
afnot eða hlutfallslega miðað við
mánuði. Nú skortir framteljanda
upplýsingar um fjárhæð fast-
eignamats, og skal hann þá rita i
lesmálsdálk fjölda herbergja og
mánaða.
Hafi framteljandi (og fjöl-
skylda hans) afnot ibúðarhús-
næðis, sem látin eru i té af vinnu-
veitanda hans gegn endurgjaldi,
sem er lægra, miðað við ársafnot,
heldur 2% af gildandi fasteigna-
mati ibúðarhúsnæðis og lóðar,
skal framteljandi telja mismun-
innitil tekna.
c. Fatnaöur eða önnur hlunn-
indi:
Til tekna skal færa fatnað, sem
vinnuveitandi lætur framteljanda
i té án endurgjalds og ekki er
reiknaður til tekna i öðrum laun-
um. Tilgreina skal, hver fatnað-
urinn er, og telja til tekna sem hér
segir:
Einkennisföt karla... kr. 4.500.0(
Einkennisföt kvenna .. kr. 3.100 00
Einkennisfrakki karla kr. 3.500.00
Einkenniskápa kvennakr. 1.500.00
Einkennisfatnað flugánafna
skai bó telia sem hér segir:
Einkennisföt karla.... kr. 2.250.0(
Einkennisföt kvenna .. kr. 1.550.00
Einkennisfrakki karla kr. 1.750.00.
Einkenniskápa kvennakr. 1.150.00
Fatnaður, sem ekki telst ein-
kennisfatnaður, skal talinn til
tekna á kostnaðarverði.
Sé greidd ákveðin f járhæð i stað
fatnaðar, ber að telja hana til
tekna.
önnur hlunnindi, sem látin eru i
té fyrir vinnu, ber aö meta til
peningaverðs eftir gangverði á
hverjum stað og tima og telja til
tekna. M.a. teljast hér sem
hlunnindi endurgjaldslaus afnot
launþega af fólksbifreiðum, sem
látin eru honum i té af vinnuveit-
anda. í framtali (t.d. G-lið á
bls.4i eða gögnum með þvi ber
framteljanda að gefa upplýsingar
um slik afnot fólksbifreiðar i ekn
um km„ svo og um stærð, tegund
og smiðaár bifreiðarinnar.
Akstur úr og i vinnu telst afnot
launþega i þessu sambandi. Siðan
ber að visa til þessara upplýsinga
i lesmálsdálk. Þar , sem mat á
verðmæti þessara hlunninda hefir
enn eigi verið ákveðið, skal fram-
teljandi eigi færa fjárhæð til
tekna.
Fæði, húsnæði og annað fram-
færi framteljanda, sem býr i for-
eldrahúsum, telst-ekki til tekna
og færist þvi ekki i þennan liö,
nema foreldri sé atvinnurekandi
og telji sér nefnda liði til gjalda.
8. ÍElli- eða örorkulifeyrir frá
alm:trygg.
Hér skal telja til tekna ellilif-
eyri og örorkulifeyri úr almanna-
tryggingum.
Upphæðir geta verið mismun-
andi af ýmsum ástæðum.
Til dæmis er ellilifeyrir greiddur i
fyrsta sinn fyrir næsta mánuð,
eftirað lifeyrisþegi varö fullra 67
ára. Heimilt er að fresta töku elli-
lifeyris, og fá þá þeir, sem það
gera, hækkandi lifeyri, eftir þvi
sem lengur er frestað að taka lif-
eyrinn.
Almennur ellilifeyrir allt árið
1971 var sem hér segir:
Ef hjón, annað eða bæði, frest-
uðu töku lifeyris, hækkaöi lifeyrir
þeirra um 90% af aldurshækkun
einstaklinga. Ef t.d. annað hjóna
frestaði töku lifeyris til 68 ára
aldurs, en hitt til 69 ára aldurs, þá
var lifeyrir þeirra áriö 1971 90%
af (kr. 69.119.00 + kr. 77.114.00)
eða kr. 131.609,00
Öryrkjar, sem hafa örorkustig
75% eða meira, fengu sömu upp-
hæð og þeir, sem byrjuðu að taka
ellilifeyri strax frá 67 ára aldri.
Þær greiðslur nefnast örorkulif-
eyrir, og skal hann talinn hér.
Greiðslur til þeirra, sem misst
hafa 50% - 75% starfsorku sinnar,
nefnast örorkustyrkir, og skulu
þeir taldir undir tekjulið 13.
„Aðrar tekjur”.
9. Sjúkra- eða slysabætur
(dagpeningar).
Hér skal telja til tekna sjúkra-
og slysadagpeninga. Ef þeir eru
frá almannatryggingum, sjúkra-
samlögum eða úr sjúkrasjóðum
stéttarfélaga, þá koma þeir einn-
ig til frádráttar, sbr. frádráttarlið
14.
10. Fjölskyldubætur frá alm,-
trygg-
Fjölskyldubætur frá almanna-
tryggingum skulu færðar til tekna
undir tekjulið 10.
Fjölskyldubætur á árinu i»yi
voru kr. 8.000.00 fyrir hvert barn
á framfæri allt árið. Margfalda
skal þá upphæð með barnafjölda
og færa heildarupphæð fjöl-
skyldubóta til tekna.
Fyrir börn, sem bætast við á
Annar hluti
Framtölum ber að
skila fyrir kl 12 á
miðnætti sunnu-
daginn 6. febrúar
árinu, og börn, sem na 16 ára
aldri á árinu, þarf að reikna bæt-
ur sérstaklega. Fjölskyldubætur
fyrir barn, sem fæðist á árinu, eru
greiddar frá 1. næsta mánaðar
eftir fæðingu. Fyrir barn, sem
verður 16 ára á árinu, eru bætur
greiddar fyrir afmælismánuðinn.
Fjölskyldubætur árið 1971 voru
kr. 667.00 á mánuði.
11. Tekjur barna.
Útfylla skal F-lið, bls. 4, eins og
eyðublaðið segir til um.
Samanlagðar tekjur barna( að
undanskildum skattfrjálsum
vaxtatekjum, sbr. tölulið 4, 111.)
skal siðan færa i tekjulið 11, bls. 2.
Ef barn (börn), hér tilgreint
stundar nám i framhaldsskóla,
skal færa námsfræadræatt skv.
mati rikisskattanefndar i
Ffádráttarlið 15, bls. 2, og
tilgreina þar nafn barnsins, skóla
ogbekk. Upphæð namsfrádráttar
má þó ekki vera hærri en tekjur
barnsins (barnanna, hvers um
sig), sem færðar eru i tekjulið 11.
Hafi barn hreinar tekjur (þ.e.
tekjur þess skv. tekjulið 11, að
frádregnum námskostnaði skv.
mati rikisskattanefndar), er
nema hálfum persónufrádrætti
barns eða lægri fjárhæð, ber að
veita i frádrátt helming þeirra.
Þar sem fjárhæð persónufrá-
dráttar barna getur breytzt,
verður viðkomandi frádráttur
færður á framtal af skattstjór-
um.Hafi barn hreinar tekjur, er
nema meira en hálfum persónu-
frádrætti barns, getur framtelj-
andi óskað þess, að barnið verði
sjálfstæður framteljandi, og skal
þá geta þess i G-lið, bls. 4. SKV v.
gildandi skattalögum nemur
hálfur persónufrádráttur barns
kr. 13.500.00. Til greina skal
námsdráttar á sama hátt og segir
i næstu málsgrein hér á undan, en
frekari f járhæð frádráttar veröur
færð á framtal af skattstjórum.
12. Launatekjur konu.
Hér skal færa launatekjur eig-
inkonu. I lesmálsdálk skal rita
nafn launagreiðanda og launa-
upphæð i kr. dálk. Það athugist,
að þótt helmingur af launatekjum
giftrar konu sé skattfrjáls, ber að
telja allar tekjurnar hér.
13. Aðrar tekjur.
Hér skal færa til tekna hverjar
þær skattskyldar tekjur, sem áð-
ur eru ótaldar, svo sem:
1) Greiðslur úr lifeyrissjóðum
(tilgreinið nafn sjóðsins), þar
með talinn barnalifeyrir.
(2) Skattskyldar bætur frá al-
mannatryggingum, aðrar en þær,
sem taldar eru undir tekjuliðum 8,
9 og 10, og skulu þær nafngreind-
ar, svo sem ekkjubætur, ekkjulif-
eyrir, makabætur og örorku-
styrkur. Einnig skal færa hér
barnalifeyri, sem greiddur er úr
almannatryggingum vegna
örorku eða elli foreldra (fram-
færanda), en barnalifeyrir, sem
greiddur er úr almannatrygging-
um, ef annað hvort foreldra er
látið, færist hins vegar i dálkinn
til hægri á bls. 1, svo sem áður er
sagt.
Hér skal enn fremur færa
mæðralaun úr almannatrygging-
um, greidd ekkjum, ógiftum
mæðrum og frdskildum konum,
sem hafa bórn yngri en 16 ára á
framfæri sinu.
A árinu 1971 voru
mæðralaun sem hér segir:
F>rir 1 barn kr. 5.590.00, 2 börn
kr. 30.331.00 og fyrir 3 börn eöa
fleiri kr. 60.669.00.
Ef barn bætist við á árinu eða
börnum fækkar, verður að reikna
sjálfstætt hvert timabil, sem
móðir nýtur bóta fyrir 1 barn,
fyrir 2 börn o.s. frv., og leggja
saman bætur hvers timabils og
færa i einu lagi i kr. dálk.
Mánaðargreiðslur á árinu
1971 voru sem hér segir:
Fyrir lbarn: Jan. — júli kr. 430.00
á mánuði.Agúst — dcs kr. 516.00 á
mánuði.
Fyrir 2 börn: Jan. — júli kr.
2.333.00 á mánuði, ágúst — des.
kr. 2.800.00 á mánuði.
Fyrir 3 börn og fleiri: Jan. — júli
kr. 4.667.00 á mánuði, águst —
des. kr. 5.600.00 á mánuði.
(3) Styrktarfé, gjafir (aðrar en
tækifærisgjafir), happdrættis-
vinninga (sem ekki eru skatt-
frjálsir) og aðra vinninga svipaða
eðlis.
(4) Skattskyldan söluhagnað af
eignum, sbr. D-lið, bls 4, afföll af
keyptum verðbréfum og arð af
hlutabréfum vegna félagsslita
eða skattskyldra jöfnunarhluta-
bréfa.
(5) Eigin vinnu við eigið hús
eða ibúð, að þvi leyti, sem hún er
skattskyld.
(6) Bifreiðastyrki, þar meö talið
km.gjald og hverja aðra beina
eða óbeina þóknun fyrir afnot
bifreiðar, risnufé og endurgreidd-
an ferðakostnað, þar meö taldir
dagpeningar. Sjá þó lið IV, 15, um
frádrátt.
Fyrst tekinn: frá 67 ára aldri frá 68 ára aldri frá 69 ára aldri frá 70 ára aldri frá 71 ára aldri frá 72 ára aldri Einstaklingar kr. 63.700,00 kr. 69.119,00 kr. 77.114,00 kr. 85.061,00 kr. 95.538,00 kr.106.429,00 Hjón kr. 114.660,-, þ.e. 90% af lifeyri tveggja einstak- linga, sem báðir tóku lffeyri frá 67 ára ladri. IV. Frádráttur. 1. Kostnaöur viö fbúöarhúsnæöi, sbr. tekjulið 3. a. Fasteignagjöld: Hér skal færa fasteignaskatt, brunabótaið- gjald, vatnsskatt o.fl. gjöld, sem einu nafni eru nefnd fasteigna-

gjöld. Enn fremur skal telja hér
með 90% af iðgjöldum svo-
nefndrar húseigendatryggingar
svo og iðgjöld einstakra vatn-
stjóns-, gler-, fok-, sótfalls- og
innbrotstrygginga, einnig
brottflutnings- og húsaleigutaps-
trygginga.
b. Fyrning og viðhald:
Skylt er framteljanda að færa
fyrningu og viðhald af ibúð, sem
hann notar fyrir sjálfan sig og
fjölskyldu sina, með þeim hundr-
aðshlutum, sem um getur i tölulið
1. b. á framtali.
Sé framteljandi einnig eigandi
að annarri ibúð eöa öðrum ibúð-
um eða öðru ibúðarhúsnæði, sem
hann lætur öðrum i té endur-
gjaldslaust eða án eðlilegs endur-
gjalds, fer um heimild eða skyld-
ur til ákvörðunar fyrningu og við-
haldi til frádráttar i tölulið l.b. á
framtali eftir þeim reglum, sem
fram eru settar i tölulið 2, III. —
Tekjur árið 1971 — hér að framan.
Velji framteljandi eða beri hon-
um að færa hér til frádráttar
sannanlegan viðhaldskostnað,
ber honum að gera nákvæma
grein fyrir viðhaldskostnaðinum i
auðu linunum undir tölulið l.b. á
framtali.
2. Vaxtagjöld.
Hér skal færa mismunatölu
vaxtagjalda skv. C-lið bls. 3.
Færa má alla sannaniega greidda
vexti af lánum, þar með talda
vexti af lánum, sem tekin hafa
verið og/eða greidd upp á árinu.
3. Eignarskattur.
Hér skal færa eignarskatt
greiddan á árinu.
4. Eignarútsvar.
Hér skal færa eignarútsvar
greitt á árinu.
5. a. og b. Greitt iðgjald
af lifeyristryggingu.
Hér skal færa framlög fram-
teljanda sjálfs i a-lið og eiginkonu
hans i b-lið til viðurkenndra lif-
eyrissjóða eða greidd iðgjöld af
lifeyristryggingu til viður-
kenndra vátryggingarfélaga eða
stofnana. Nafn lifeyrissjóðsins,
vátryggingarfélagsins eða stofn-
unarinnar, færist i lesmálsdálk.
Reglur hinna ýmsu tryggingar-
aðila um iðgjöld eru mismunandi,
og frádræattarhæfni iðgjaldanna
þvi einnig mismunandi hjá fram-
teljendum. Er þvi rétt, að fram-
teljandi leiti upplýsinga hjá við-
komandi tryggingaraðila eða
skattstjóra, ef honum er ekki full-
komlega ljóst, hvaða upphæð
skuli færa hér til frádráttar.
6. Iögjald af lifsábyrgð.
Hér skal færa greitt iðgjald af
liftryggingu. Hámarksfrádráttur
skv. gildandi skattalögum er kr.
15.000,-. (Rétt er þó að geta i les-
málsdálk raunverulega greiddar
fjárhæðar.)
7. Sjúkrasamlagsgjald.
Hér skai færa greitt sjúkra-
samlagsgjald fyrir árið 1971, eins
og það var á samlagssvæöi fram-
teljanda. Sjúkrasamlagsgjald
iðnnema og sjómanna, sem greitt
er af vinnuveitanda, færist þvi
ekki á þennan lið.
I Reykjavik var gjaldið kr.
3.645,- fyrir einhleypan og kr.
7.290,- fyrir hjón.
8. Alm. tryggingagjald.
Hér skal færa almannatrygg-
ingagjald álagt 1971. Fullt gjald
var: kr. 7.660,- fyrir hjón, kr.
6.960,- fyrir einhl. karl og kr.
5.220,- fyrir einhl. konu.
Iðnnemar greiða ekki sjálfir
alm. tryggingagjald. Framtelj-
endur, yngri en 16 ára, og 67 ára
og eldri greiða ekki alm. trygg-
ingagjald. Þessir aðilar færa ekk-
ert i þennan frádráttarlið.
9. Stéttarfélagsgjald.
Hér skal færa árgjaldiö, en til-
greina nafn stéttarfélags i les-
málsdálk.
10. Greitt fæöi á sjó .... dagar.
a. Skipverjar á bátum, sem ekki
eru taldir i b-lið hér á eftir.
Hér skal rita sama dagafjölda
og Aflatryggingarsjóður greiddi
hlutdeild i fæðiskostnaöi fram-
teljanda. Siðan skal margfalda
þann dagaf jölda með tölunni 64 og
færa útkomu i kr. dálk.
Greiðslur Aflatryggingarsjóðs
til útvegsmanna upp i fæðiskostn-
að skipverja á bátaflotanum skal
framteljandi hvorki telja til tekna
né gjalda.
b. Skipverjar á öllum opnum bát-
um, svo og á þilfarsbátum undir
12 rúmiestum, ef þeir höfðu sjó-
mennsku að aðalstarfi skemur en
5 mán. á árinu.
Hér skal rita fjölda róörardaga
framteljanda. Siðan skal marg-
falda þann dagafjölda með töl-
unni 100 og færa útkomu i kr.
dálk.
11. Slysatr. á islenzku
skipi ... vikur.
Hér skal rita vikuíjölda, sem
framteljandi er háður slysa-
tryggingariðgjaldi sem lögskráð-
ur sjómaður á islenzku skipi. Ef
framteljandi er lögskráður á is-
lenzkt skip i 26 vikur eða lengur,
skal skv. gildandi skattalögum
margfalda vikufjöldann með töl-
unni 1339 og færa útkomu I kr.
dálk. Séframteljandi lögskráður i
islenzkt skip skemur en 26 vikur
skal margfalda vikufjöldann með
tölunni 185 og færa útkomu i kr.
Hlutaráðnir menn skulu og
njóta sama frádráttar, þótt þeir
séu eigi lögskráðir, enda geri út-
gerðarmaður fulla grein fyrir,
hvernig hlutaskiptum er farið og
yfir hvaða timabil launþegi hefir
tekið kaup eftir hlutaskiptum.
12. Skyldusparnaður.
Hér skal færa þá upphæð, sem
framteljanda, á aldrinum 16—25
ára, var skylt að spara og innfærð
er i sparimerkjabók árið 1971.
Skyldusparnaður er 15% af
launatekjum eða sambærilegum
atvinnutekjum, sem unnið er fyr-
ir á árinu.
Sparimerkjakaup umfram
skyldu eru ekki frádráttarbær.
13. a. 50% af iaunatekjum konu.
Hér færist helmingur upphæð-
ar, sem talin er i tekjulið 12. Ef
teknanna er aflaö hjá fyrirtæki,
sem hjónin, annað hvort eða bæði,
eða ófjárráða börn þeirra eiga
eða reka að verulegu leyti, skal
frádráttur ekki færður i þennan
lið, heldur i b-lið þessa töluliðar.
b. Vegna starfa konu við
atvr. hjóna.
Hér skal færa frádrátt vegna
vinnu eiginkonu við fyrirtæki,
sem hjónin, annað hvort eða bæði
eða ófjárráða börn þeirra eiga
eða reka að verulegu leyti.
Helmingur launa eiginkonunn-
ar eða áætlaðs hluta hennar af
sameiginlegum hreinum tekjum
hjónanna, miðað við beint vinnu-
framlag hennar við öflun tekn-
anna, er frádráttarbær, þó aldrei
hærri fjárh, en nemurl/4 hluta
persónufrádráttar hjóna eða kr.
47.000,- skv. gildandi lögum. Þar
sem fjárhæð persónufrádráttar
hljóna getur breytzt, er rétt að
færa fjárhæð án þessara tak-
markana, en hún mun verða leið-
rétt af skattstjórum.
14. Sjúkra- cða
slysadagpeningar.
Hér skal færa sjúkra- eöa slysa-
dagpeninga úr almannatrygging-
um, sjúkrasamlögum og sjúkra-
sjóðum stéttarfélaga, sem jafn-
framt ber að telja til tekna undir
tekjulið 9.
15. Annar frádráttur.
Hér skal færa þá frádráttarliði,
sem áður eru ótaldar og heimilt
er að draga frá tekjum. Þar til
má nefna:
(1) Afföll af seldum verðbréfum
(sbr. A-lið 12. gr. laga).
(2) Ferðakostnað vegna lang-
ferða (sbr. C-lið 12 gr. laga).
(3) Gjafir til menningarmála,
visindalegra rannsóknarstofn-
ana, viðurkenndrar liknarstarf-
semi og kirkjufélaga (sbr. D-lið
12. gr. laga). skilyröi fyrir frá-
drætti er, að framtali fylgi kvitt-
un frá stofnun, sjóði eöa félagi,
sem rikisskattstjóri hefur veitt
viðurkénningu skv. 36. gr. reglu-
gerðar nr. 245/1963.
(4) Kostnað við öflun bóka, tima-
rita og áhalda til visindalegra og
Framhald á morgun