Tíminn - 19.08.1972, Blaðsíða 2

2
TÍMINN
Laugardagur 19. ágúst 1972
Jóhann Eyfells
sýnir á Olymp-
íuleikunum
Bréf frá
lesendum
SVAK TIL (iUÐMUNI)AR
A BIUANSUÆK
Þakka tilskrifiö i Uandfara.
Vörun Jesú viö þvi að ,,dæma”
(þetta er þýtt orö) er raunar
vörun viö aö fordæma hvaða til-
tekinn mann sem er fyrir yfir-
sjónir hans eða galla — áfella
hann fyrir slikt og fyrirlita. Það
var þetta horf við Fischer, sem ég
var að mótmæla að kæmi fram á
þjóðlegum ábyrgðarstöðum — að
ég tali ekki um prédikunarstól i
kirkju — , þvi að fremur sem slik
mál eru miklu flóknari, þegar um
afburðamenn er að ræöa.
Þessi aístaða min jafng. engan
veginn þvi, að hispuslaus gagn-
rýni og óskoruð mótmæli eigi ekki
oft fullan rétt á sér. Sjálfur
krafðist ég þess, i Uandfara, litlu
fyrir greinina mina, sem þú
gerir athugasemdir við, að
Fischer bæðist opinberlega af-
sökunar.
Það sem þú telur mig hafa
skrifað i seinni Uandfaragrein
minni, ,,að i stólnum sé óleyfilegt
að kenna annað en viðurkenndar
kenningar kirkjunnar o.s.frv.”,
viðurkenni ég alls ekki að hafa
skrifað. Hins vegar stend ég við
það, sem ég skrifaði þar: að
prestur i prédikunarstóli sé ekki
„privatmaður” — að visu vil ég
heldur orða þetta svo: ekki nema
öðrum þræði privatmaður, enda
kemur sá skilningur málsins ótvi-
rætt fram i áframhaldinu. Að
hinu leytinu hlýtur prestur i stóli
að álitast talsmaður Krists, og
getur þvi ekki flutt neitt, sem
ótvirætt fer i berhögg við kenn-
ingu hans.
Og vertu svo alltaf blessaður,
blessaður karlinn!
Björn 0. Björnsson
Sjóstanga-
veiðimót
fyrir norðan
Sjóstangaveiðifélag Akureyrar
heldur 8. sjóstangaveiðimót sitt
laugardaginn 2. september næst-
komandi.
Róið verður i einn dag, laugar-
dag, en mótið verður sett á föstu-
dagskvöldið. A laugardagskvöld
fer fram verðlaunaafhending og
mótslit.
Þessi mót hafa verið mjög vel
sótt undanfarin ár og áhugi fyrir
sjóstangaveiði hefur mikið auk-
izt, enda mun meðalveiði á
keppanda liklegast hvergi vera
meiri en hér á landi.
Ekki er enn vitað um þátt-
takendafjölda á mótinu að þessu
sinni, en mótið hefur verið vel
auglýst, bæði hér á landi og er-
lendis. Fiskigengd i Eyjafirði
hefur verið með allra bezta móti i
sumar og hafa aflabrögð ekki
verið jafn góö i langan tima.
I)r. Vilhjálmur Uúðviksson (t.v.) formaður landgrunnsrannsókna nefndarinnar og Róbert Dan
Jensson, sem var leiðangursstjóri mcstan hluta leiðangursins, fyrir framan kort af islandi og land-
grunninu umhverfis. (Timamynd Róbert)
Albert sigldi 4 þús. mílur við
landsgrunnsrannsóknir í sumar
- íslenzk list á vegum
háskóla í Florida
OV-lleykjavik.
Sitthvað fleira en boltaleikir,
liopp og hlaup verða á Olympiu-
leikunum i Miinchcn, sem hefjast
2(>. ágúsl næstkomandi, annan
sunnudag. Eyjólfur Kyfells,
myndlistarmaður, mun sýna þar
ásamt tveimur bandariskum
lislamönnum, en þeir þrir eru
einu fulltrúar Kandarikjanna,
sem taka þátt í menningar- og
lista viðburðum ólympiuleik-
an na.
Eyjólfur Eyfells hefur undan-
íarin misseri verið prófessor við
listaakademiuna við Florida
Technological University i
Orlando i Florida. A meðan á
Olympiuleikunum stendur mun
Jóhann, i félagi við samstarfs-
menn sina tvo, Steve Lotz og
Walter Gaudnek ( sem var einna
fyrstur til að efna til uppákomu,
happenings, upp úr 1960), vinna
að listsköpun i ólympiugarð-
inum, þar sem öðrum verkum
þeirra verður komið fyrir, og
munu þeir á endanum sigla einu
verkana yfir Ólympiuvatnið, sem
búið hefur verið til i miðjum
garðinum.
Þetta er mikill heiður fyrir
Jóhann Eyfells — og aðeins það
eitt slæmt, að við Islendingar get-
um ekki eignað okkur hann al-
gjörlega i þessu tilfelli. List
Jóhanns og félaga hans hefur
mikið og vél verið kynnt i Banda-
rikjunum að undanförnu og sjón-
varpaði CBS meðal annars hálf-
tima þætti 6. ágúst sl., þar sem
kynnt var eldra verk eftir þá. Var
það svokölluð ,,geimdómkirkja”,
(Space Cathedral), sem þeir þrir
byggðu á Kennedy-flugvelli i New
York i tilefni 25 ára afmælis
bandariska flughersins og 9.
þings alþjóðageimvisindastofn-
unarinnar.
Jóhann Eyfells og kona hans
Kristin dvelja hér á landi um
þessar mundir, en fréttamanni
blaðsins tókst ekki að ná tali af
þeim i gær.
KJ-Reykjavik
í sumar hefur verið unnið að
landgrunnsrannsókniim á land-
grunninu i og út af Faxaflóa og
Breiða firði. Kóru rannsóknir
þessar fram um borð i varðskip-
inu Albert. sem segja má að hafi
verið fullhlaðið rannsóknatækj;
um, og dragandi þau á eftir sér 4
þúsund sjómilur.
Rannsóknir þessar eiga rót sina
að rekja til sivaxandi áhuga á
hafinu og landgrunninu, og að
frumkvæði framkvæmdanefndar
Rannsóknaráðs rikisins var
haustið 1969 kallaður saman hóp-
ur sérfræðinga til að gera tillögur
um rannsóknir með tilliti til
hugsanlegrar nýtingar náttúru-
auðæfa á hafsbotni. F'ormaður
þessarar nefndar var prófessor
Trausti Einarsson. Vorið 1970
skilaði nefndin áliti, og komst að
þeirri niðurstöðu að svo til engar
uDplysingar va-ru til um land-
grunnið umhverfis landiðog lagði
til að hafnar yrðu skipulegar
jarðfræðilegar og jarðeðlisfræði-
legar rannsóknir á landgrunninu.
Meginatriðið var gerð ná-
kvæms dýptarkorts, en einnig
skyldu geröar samfelldar
þyngdarmælingar, segulmæling-
ar og setþykktarmælingar. Þá
var einnig gert ráð fyrir töku
botnsýna, varmastraumsmæling-
ar og rannsóknum á samskiptum
lofts og sjávar með tilliti til
veðurfarsáhrifa.
Sumarið 1970 var Albert i rann-
sóknum við vesturströnd Græn-
lands, og var leigan greidd með
setþykktarmælitækjum sem
Rannsóknaráð eignaðist.
I vor barst svo tilboð frá mæl-
ingadeild bandarikjahers um lán
á þyngdarmælingjatækjum og
starfrækslu þeirra gegn þvi að Is-
lendingar leggðu fram skip til
mælinganna. Einnig fylgdi með i
tilboðinu lán á staðsetningartækj-
um i landi.
Þetta mjög hagstæða tilboð
varð svo til þess, að hreyfing
komst á málið. Rannsóknaráð
lagði áherzlu á, að skipið yrði not-
að til hins itrasta og allar mæling-
ar yrðu gerðar, sem hægt væri að
framkvæma samtimis á siglingu.
Málið fékk jákvæðar undirtektir
hjá rikisstjórn, sem var ekki hvað
sizt að þakka miklum áhuga
iðnaðarráðuneytis á málinu.
Rikisstjórnin ákvað að hafið
skyldi starf á grundvelli tillagn-
anna um landgrunnsrannsóknir
frá 1970. Skipaði menntamálaráð-
herra nefnd til samræmingar
starfinu og skyldi nefndin skila
skýrslum sinum til Rannsóknar-
ráðs rikisins. Formaður nefndar-
innar var kjörinn dr. Vilhjálmur
Lúðviksson efnaverkfræðingur,
og skýrði hann frá þessari starf-
semi á blaðamannafundi i gær, og
sagði m.a.:
,,Að fenginni tillögu nefndar-
innar samþykkti rikisstjórnin að
veita kr. 12,8 milljónum til land-
grunnsrannsókna á þessu ári og
færi um helmingurinn af þvi til
útgerðar á skipi, en hitt til kaupa
á tækjum, starfrækslu þeirra og
úrvinnslu gagna.
Tekið var strax til óspilltra
málanna við undirbúning, en
vegna naums tima og langs af-
greiðslufrests á sumum tækjum
gátu ekki allar mælingar hafizt
jafn snemma. Byrjað var á
dýptarmælingum og þyngdar-
mælingum, en setþykktarmæl-
ingar hófust þegar þau tæki höfðu
verið yfirfarin og komið fyrir um
borð i skipinu, en það er allmikið
verk. Segulmælirinn kom ekki til
landsins fyrr en i byrjun júli, en
var þá strax settur um borð.
Nokkrir byrjunarörðugleikar
urðu, enda litil reynsla fyrir i
samfelldum mælingum á sjó sem
þessum, en þegar frá leið reynd-
ist starfið ganga hið bezta. Rys-
jótt tið hefur nokkuð hamlað
störfum i sumar, en ekki er hægt
að framkvæma mælingar nema i
sæmilegu veðri og léttum sjó-
gangi, ekki sizt vegna þess að v/s
Albert er litið skip og takmarkar
það úthaldið i þessum mælingum.
Allmargt lið manna þarf til að
starfrækja tækin á vöktum, auk
áhafnar, og hefur þvi reynzt
þröngt um mannskapinn. Mjög
væri æskilegt að fá stærra skip til
umráða fyrir starf þetta á næst-
unni og má telja fullvist að betri
nýting fengist þá á skipatima og
mannafla.
Þrátt fyrir þrengslin um borð
gekk samstarfið milli stofnana og
samvinnan milli leiðangurs-
manna með miklum ágætum.
Leiðangursstjóri mestan timann
var Róbert Dan Jensson, sjómæl-
ingamaður. Skipstjóri framan af
var Sigurjón Hannesson, en siðar
leysti hann af hólmi Guðjón
Petersen, sem er einn af land-
grunnsnef ndarmönnum.
Sérstaklega ber þó að þakka
gott samstarf við hina bandarisku
visindamenn, sem með starfi sinu
og tækjum þeim, sem þeir færðu
með sér, hafa gert þetta starf
mögulegt og raunar hrundið
verkefninu af stað. Vonast hinir
islenzku aðilar eindregið eftir
áframhaldandi samstarfi við þá á
næsta ári.”
Þótt ekki hafi tekizt að
komast yfir stærra svæði i sumar,
sagðist Vilhjálmur vonast til að
rannsóknum þessum lyki næsta
sumar, en þá yrði lagt kapp á að
byrja snemma, og nota sumarið
vel. Útfærsla landhelginnar kom i
veg fyrir að hægt væri að hafa Al-
bert lengur i þessum rannsókn-
um, og einnig er farið að liða á
sumarið og búast má við rysjóttri
tið til þessara rannsókna.
Rannsóknir þær sem fram hafa
farið i sumar, geta orðið undir-
staða margskonar rannsókna
fjölda visindamanna, en enn sem
komið er, hefur ekkert óvænt
komið fram við rannsóknirnar
um borð i Albert.
Verk Jóhanns eru engin smásmlði. Þessi mynd var tekin á baöströnd
I Florida og sýnir Jóhann halda til hafs meö brimreiðarbrettiö undir
hendinni, eftir aö hafa stillt verki sinu upp á ný. (Ljósm. Kristln Ey-
fells)
Afmælisrit
Hinn 12. þ.m. átti hinn lands-
kunni skólamaður og náttúru-
fræðingur, Steindór Steindórsson
frá Hlöðum, sjötugsafmæli. 1 til-
efni þess gaf Bókaútgáfan Orn og
örlygur út bók með greinum og
ræðum Steindórs, flestu áður
óbirtu. Bókin ber nafnið AF
SÓLARFJALLI og á ‘bókarkápu
segir, að Steindór hafi lengstum
beint sjónum sinum til vors og
gróanda, og þvi beri bókin þetta
nafn.
AF SÓLARFJALLI skiptist i
fjóra meginþætti, en þeir eru: 1.
Landið og náttúran, 2. Minnzt
samferðamanna, 3. Við ýmis
tækifæri, 4. Skólakveðja 1972. Þá
er nokkrum kvæðum eftir Stein-
dór dreift um bókina.
Fremst i bókinni er Tabula
gratulatoria, eða skrá yfir hátt á
sjötta hundrað manns, sem
minntust afmælis Steindórs með
þvi að taka með áskrift sinni þátt
i útgáfunni.
Hákon Bjarnason skógræktar-
stjóri ritar formála að bókinni,
serh hann nefnir HANN HEFUR
BENT A BETRA LAND. Þar
greinir Hákon frá æviferli Stein-
dórs og segir m.a. i upphafi for-
málans: „Útgefendur bókarinnar
hafa valið þann kost að birta rit-
gerðir, erindi og ljóð Steindórs i
þessu afmælisriti, og tel ég það
vel farið. A þennan hátt er vikið
frá þeirri venju, sem viðgengst
þegar heiðra á merka menn, að
gefa út bók þar sem hinir og aðrir
skrifa um sundurleit efni. Með
þessu móti sést þó, að maðurinn á
heiður og lof skilið fyrir langt og
merkt starf”. Hákon gerir grein
fyrir rannsóknum Steindórs á
gróðurfari Islands og kemst m.a.
þannig að orði: ,,Með rannsókn-
um sinum hefur Steindór þvl fært
þjóð sinni heim sanninn um, að
hún á betra land en almennt var
áður talið”.
Bókarkápu gerði Hilmar
Helgason og notar þar sem undir-
stöðu ljósmyndir Páls Jónssonar
bókavarðar.
Bókin var sett i prentstofú G.
Benediktssonar, prentuð i prent-
smiðjunni Viðey og bundin i Bók-
bindaranum hf.
AF SÓLARFJALLI var prentúð
i örlitlu upplagi umfram áskrif-
endur, og verður þvi dreift i
nokkrar bókabúðir I Reykjavik og
úti á landi.
af
Sólarfjalli
STEINDÓR STEINDÓRSSON
FRÁ HLÖÐUM 12.8.1972