Tíminn - 27.08.1972, Blaðsíða 14

14
TÍMINN
Sunnudagur 27. ágúst 1972
SEYTJANDI KAPÍTULI
Ég mætti Jóa Kellý fyrir utan hús læknisins fám dögum siðar. bar
hafði ég þó ekki átt hans von. En þarna var hann, og þarna var ég, og
Táta hljóp fram og aftur og flaðraði ýmist upp um mig eða hann. Hann
brosti glaðlega til min.
„Sæll Jói”, sagði ég. ,,bað er gaman að sjá þig. Finnst þér ekki Táta
dömuleg”?
Hann beygði sig til þess að klappa henni með þessum furðulegu hönd-
um, sem aldrei brást að vinna hylli hunda.
„Jú sannarlega”, svaraði hann og var fjarskalega seinmæltur, svo
að mér veittist mjög létt að fylgjast með orðum hans. „Hún er ennþá
rennilegri siðan þú komst heim og hún fékk meiri hreyfingu en áður.
Hún var orðin helzt til feit”
„En það sama verður ekki sagt um þigV
Hann hafði alltaf verið magur, en nú var gelgjulegur unglingurinn
orðinn að beinaberum, loginleitum karlmanni. En augun voru blá, enn
sem fyrr, undir dökkum brúnum. Varirnar voru meira herptar saman
heldur en áður i'yrr, og svipurinn var hörkulegri.
„Ég er samt hraustur”, sagði hann. „Ég fór til læknisins til þess að
sækja meðöl handa einum vini minum”. — Hann sló á vasann á þvæld-
um jakka sinum og leit upp i gluggann á stofu Vance. „bað var heppni
að fá svona lækni hingað”, hélt hann áfram, „ungan og ötulan og
áhugasaman. Slikir menn setjast oftast að i stórborgunum”.
Hann var frjálslegur i fasi og lét eins og aldrei hefði neinn skugga
borið á gömul kynni okkar. Hann var gersneyddur öllu yfirlæti, eins og
hann hafði alltaf verið. Ég virti hann fyrir mér. bað var einmitt þessi
algera vöntun á allri viðleitni til að sýnast, sem gerði hann ólikan
öðrum mönnum og vakti traust manna og álit á honum.
bað er skritið að rifja núna upp samtal okkar þarna undir glugga
læknisins. Napra golu lagði yíir ána, og þótt sólin skini gegnum greinar
álmtrjánna og hlynviðarins, var auðfundið, að veturinn var i nánd.
Vetrarkoman lá i loftinu, og það lagði lika kaldan gust af sumu þvi, sem
við sögðum. Ég hef oft hugsað um þetta samtal. Mér finnst eins og við
höfum verið að skjóla á milli okkar skyttu, sem dró á eftir sér langan
þráð margvrslegra hugsana og óf voð, sem ekki er i okkar valdi að
breyta.
„Segðu mér, .Jói”, varð mér að orði”, hvers vegna er allt þetta öfug-
streymi? Ert þú knúinn til að vekja allan þennan óróa i verksmiðjunum
og vinna gegn okkur og tala um okkur eins og við værum glæpahyski”?
Hann strauk tikinni um hrið með magurri og sinaberri hendinni, áður
en hann svaraði spurningu minni.
„bú gerir mér rangar getasakir, Emilia”, sagði hann. Ég var fegin,
að hann skyldi þó nefna mig skirnarnafni minu eins og i gamla daga.
„Mig grunaði, að þú myndir gera það. Ég reyni ekki að vekja óvildar-
hug i garð neins af vandafólki þinu. En ég held á minum málum eftir
getu, eins og þið haldið á ykkar. bað er aðeins deilt um stefnur og mál-
efni”.
„En Jói”, sagði ég. „Getur þú þá ekki litið með sanngirni á málstað
okkar”?
„Hins sama gæti ég spurt þig”. Hann brosti dauflega um leið og hann
sagði þetta. „bó geri ég mér ekki vonir um, að þér takist það”.
„Hvers vegna ekki? Heldur þú,að dómgreind min sé eitthvað brjál-
uð"?
„bú hefur ævinlega haft gnægðir allra gæða. bú hefur aldrei þurft að
kviða þvi, að þú hefðir ekki málungi matar, gætir ekki keypt þér skó á
fæturna eða l'engið húsaskjól til að sofa i... "
„Satt er það. En það er annað, sem skiptir miklu meira máli i lifinu”.
„Ég veit, hvað þú átt við. En ef þú hefðir einhvern tima kynnzt ör-
birgðinni, myndir þú áreiðanlega vera skilningsbetri. bá myndir þú
skilja fyrir hverju við erum að berjast núna”
„Er ykkur mikið i mun, að Friðarpipuverksmiðjurnar verði lokaðar i
allan vetur og öll viðskipti, sem við höfum notið hingað til, lendi hjá
öðrum? Vinnutiminn yrði þá sjálfsagt styttri hjá verkafólkinu, og laun-
in hækkuðu”?
Hann rétti úr sér og yppti öxlum. „Ég ásaka ykkur ekki, þótt þið
reynið að sneiða framhjá kjarna málsins. Iðjuhöldar hafa önnur
sjónarmið en verkamenn”
„Kreppan bitnar mest á verksmiðjueigendunum”, sagði ég. betta
hafði ég heyrt Emmu frænku og Parker segja. En orð þeirra urðu harla
léttvæg i munni mér, er ég stóð andspænis Jóa Kellý.
„bað er að vissu leyti rétt”, svaraði hann, „og til þeirra rennur lika
hagnaðurinn þegar vel gengur. bvi skaltu ekki gleyma”.
„En það veiztu, Jói, að Ériðarpipuverksmiðjurnar hafa alltaf verið
sérstakar i sinni röð. bú skalt ekki segja mér, að við höfum alltaf rakað
saman fé, án þess að verkafólkið fengi hlutdeild i hagnaðinum. bú
veizt, að hér hafa verkamennirnir átt við betri kjör að búa en i flestum
verksmiðjum öðrum i Nýja-Englandi, og hér hefur ævinlega verið
reynt að gera allt fyrir þá. Littu á sjúkrahúsin og Æskulýðshöllina,
mundu eftir kvöldskólanum og útihljómleikunum á sumrin. Við höfum
alltaf leitazt við að vaka yfir velferð fólksins. Einmitt þessa dagana
sveitist Emma frænka við að safna jólagjöfum. brátt fyrir allar
ógnanir og æsingaræður vill hún ekki hætta að gefa verksmiðjufólkinu
jólagjafir og færa þvi kræsingar og sælgæti. Hún segir, að þörfin hafi
aldrei verið meiri en nú, og henni kemur ekki til hugar að láta
málaþras og sundurþykkju bitna á þvi. En það samrýnist ekki hennar
skoðunum, að....”
„Hún vill hið bezta”. Hann hleypti I brúnirnar. „Hún er gæðakona, og
þess vegna vil ég enga áreitni sýna henni. En um jólasælgætið og
Æskulýðshöllina og kvöldskólann gegnir allt öðru máli. Skilur þú það
ekki, að við viljum ekki lifa á náðargjöfum? Við viljum fá það, sem
okkur ber, og ala sjálfir önn fyrir okkur og þeim, sem okkur eru vanda-
bundnir”.
Hann ætlaði að segja eitthvað meira, en hikaði snöggvast og fór að
kjassa tikina. Ég gat ekki greint hvað hann sagði, er hann hóf máls að
nýju.
„Fyrirgefðu, Jói.'Ég skildi ekki fyllilega hvað þú sagðir”.
„bað gerir ekkert til”, svaraði hann. „Ég ætti ekki að tala um ástir
og heimilislff”.
„bvi ekki það, Jói? Hvers vegna ætti fólk ekki að tala um ást og
heimili. bessar vinnudeilur hafa til dæmis ekki gert það auðveldara
fyrir okkur Harrý að giftast. Ef einhver hefði sagt mér, að ég yrði
að biða svona....
Ég þagnaði, þvi að ég treysti mér ekki til að ljúka við þessa setningu.
Hann leit á mig með ódulinni samúð. Mér fanns helzt, að við værum
orðin börn aftur. Mér var léttir að þvi að hafa imprað á þessu. Hér gát-
um við þá allt i einu mætzt á sama hátt og áður fyrr, er við áttum sam-
eiginleg leyndarmál og tókum út hegningu sameiginlega.
1191
Lárétt Lóðrétt
1) Sykraðri - 51 Borðhaldi - 7) n Nýtar> - 2) Ref - 3) Er,- 4)
Stafur,- 9) Alit.— 11) Frið,- 12) Gný ; 61 Vaskur -8) Eta,-10) Sói,-
Röö,- 13) Vérkur - 15) Fæðu,- 16) t4) kát,- 15) Hik - 17) Ra,-
Espa.- 18) Karldýr,-
Lóðrétt
1) Sót,- 2) Dropi,- 3) Slagur - 4)
Bók - 6) Aflapartur - 8) Rugga.-
10) Borða,- 14) Astfólgin,- 15)
Virðing,- 17) Svin -
Ráðning á gátu No. 1190
Lárétt
1) Noregs,- 5) Ern.- 7) Tef,- 9)
Ýsa,- 11) At -12) Ós.- 13) Raf,- 15)
Hik,- 16) Ári - 18) Stakur,-
G
E
I
R
I
D
R
E
K
I
, Hoogaan konungur
Pfllrlrflmflnnflnna —
I
I
ihj i'
SUNNUDAGUR
8.00 Morgunandakt Biskup
fslands flytur ritningarorð
og bæn.
8.10 Fréttir og veðurfregnir.
8.15 Létt morguníög
9.15 Morguntónleikar
9.00 Fréttir. Útdráttur úr
forustugreinum dagblað-
anna.
10.25 Loft, láð og lögur.Eyþór
Einarsson grasafræðingur
talar um jurtalif á Horn-
ströndum.
10.45 Tónleikar.
11.00 Messa i Hóladómkirkju
(Hljóðritið á Hólahátið 13.
þ.m.)
12.15 Dagskráin. Tónleikar.
12.25 Fréttir og veðurfregnir.
Tilkynningar. Tónleikar.
13.30 Landslag og leiðir
Jóhannes Sigurðss. talar um
leiðina út með Skagafirði að
austan.
14.00 Miödegisdónleikar.
15.30 Kaffitiminn.Louis Arm-
strong syngur og leikur.
15.55 Frá islandsmótinu i
knattspvrnu .
16.40 Sunnudagslögin
16.55 Veðurfregnir.
17.00 Barnatimi: Pétur
Pétursson stjórnar
18.00 Fréttir á ensku
18.10 Stundarkorn með
bandariska pianóleikar-
anum Rosalyn Turek
18.30 Tilkynningar.
18.45 Veðurfregnir. Dagskrá
kvöldsins.
19.00 Fréttir. Tilkynningar.
19.30. Frá ólympiu-
leikunum i Miinchen.Jón
Asgeirsson talar.
21.05 Einsöngur i Dómkirkj-
unni. Guðmundur Jónsson
syngur
21.30 Árið 1945, fyrra misseri.
Kristján Jóhann Jónsson
sér um þáttinn.
22.00 Fréttir.
22.15 Veðurfregnir. Danslög.
23.25 Fréttir i stuttu máli.
Dagskrárlok.
SUNNUDAGUR
17.30 Mandala. Hljómsveitin
Trúbrot flytur
9. júni siðastliðinn.
18.00 Teiknimyndir.
18.10 Chaplin.
18.30 Nikita sterki. Sovézk
teiknimynd,
18.50 Hlé.
20.00 Fréttir.
20.20 Veður og auglýsingar.
20.25 Frá þvottakonu keisar-
ans og fleira fólki i Japan.
20.45. Böl jarðar. Framhalds-
leikrit, byggt á skáldsögu
eftir Gustav Wied. 4. þáttur.
21.35 Maður er nefndur.
Kristján Aðalsteinsson,
skipstjóri. Árni Johnsen
ræðir við hann.
22.05 Frá heimsmeistaraein-
viginu i skák. Umsjónar-
maður F'riðrik Ólafsson.
22.25 Að kvöldi dags. Biskup
Islands, herra Sigurbjörn
Einarsson, flytur kvöldhug-
vekju.
MÁNUDAGUR
18.00 Frá Olympiuleikunum.
Fréttir ogmyndir frá Ólym-
piuleikunum i MUnchen,
teknar saman af ómari
Ragnarssyni. (Evrovision)
Hlé.
20.00 Fréttir.
20.25 Veður og auglýsingar.
20.30 Hver er Sean Kenny?
Brezk mynd um hönnuðinn
Sean Kenny, sem kunnur
hefur orðið fyrir hin ný-
tizkulegu verk sin. En þau
voru m.a. áberandi á
heimssýningunni i Montreol
1967. býðandi Jón O. Ed-
wald.
20.55 Skólahljómsveit Kópa-
vogs. Hljómsveitin leikur
nokkur bandarisk lög.
Stjórnandi Björn Guðjóns-
son.
21.05 Titanic-slysið. býzk bió-
mynd frá árinu 1943,
22.30 Dagskrárlok.