Tíminn - 26.10.1972, Blaðsíða 6

6
TÍMINN
Fimmtudagur 26. október 1972.
—
—
Endurskoðun á að-
stöðu aldraðs fólks
Stp-Reykjavik
Heilbrigöisráöherra mælti i
gær fyrir frumvarpi til laga um
dvalarheimili aldraðra. 1 fyrstu
grein frumvarpsins segir, að
dvalarheimili aldraðra sé ætlað
öldruðu fólki, sem ekki þarfnast
vistunar á sjúkrahúsi. Getur það
jöfnum höndum verið ætlað til
dagvistunar sem fullrar vistunar.
Ibúðir fyrir aldraða geti verið
hluti dvalarheimilis.
1 frumvarpinu kemur fram, að
enginn má setja á stofn eða reka
dvalarheimili fyrir aldraða nema
með leyfi ráðherra .Heilbrigðis
yfirvöld annast eftirlit með
rekstri og fyrirkomulagi dvalar-
heimilis. Byggi sveitarfélag
dvalarheimili eða hefji rekstur
þess skv. lögum þessum skal
rikissjóöur þá greiða 1/3 hluta
kosnaðar við byggingu og kaup á
nauðsynlegum tækjum og búnaði.
Skulu dvalarheimili þau, sem
starfandi eru við gildistöku
þessara laga i hvivetna háð
ákvæðum þeirra.
— Sumarið 1971 fól Magnús
Kjartansson heilbrigðis- og
tryggingamálaráðherra Vel-
ferðarnefnd aldraðra aö semja
frumvarp til laga um aðstoð
rikisins við byggingu elliheimila.
Var frumvarp þetta lagt fram til
kynningar á siðasta þingi, en er
nd endurflutt. 1 ræðu sinni i gær
kom ráðherrann viða við i málum
aldraðra og var harðorður i garð
almennings og Alþingis vegna af-
skiptaleysis þeirra af málefnum
og aðstöðu aldraðra i þjóð-
félaginu. Hann kvað aldraða
hálfgert utangarðsfólk i dag.
Þannig væri aðbúnaði þeirra
háttað. Þvi væri bægt frá vinnu-
stöðum eins og aumingjum, er
það hefði náð 70 ára aldri, sbr.
reglum um að rikisstarfsmenn
verði að láta af störfum 70 ára.
Þetta væri neikvæð þróun. Það
bæri að koma til móts við aldraða
með þvi að veita þeim kost á
vinnu við hæfi, er það léti af fyrri
störfum.
Það verður að koma til móts við
aldraða á fleiri sviðum, sagði
heilbrigðisráðherra. Veita bæri
öldruðum öryggi, án þess að
skeröa sjálfforráð þeirra, sem
sérhverjum einstaklingi ber að
hafa. Minnti hann á, að aldraðir i
dag væru þeir einu, sem vissu,
hvað væri að eldast í nútima þjóð-
félagi. Þvi væri vert að taka fullt
tillit til þeirra. Eftir áætlunum
myndu þeir, sem aldraðir teljast,
(yfir sjötugt) vera tiundi hluti af
ibúatölu landsins. Kvaðst ráð-
herra þess fullviss, að að þvi
kæmi, að aldraðir færu i kröfu-
göngu til að fylgja eftir hags-
munum sinum, enda væri þeim
vissulega vorkunn, sé litið á með
hviliku langlundargeði þeir hafa
þraukað við skertan hag i ótalin
ár. Þess vegna væri mjög brýnt
að menn fari að gera sér grein
fyrri réttindum aldraðra og ráði
bót á högum þeirra hið fyrsta.
Sagði ráðherra, að svo virtist
sem litið væri á aldraða sem
dauða og einskisnýta
þjóðfélagsþegna. 1 þvi sambandi
minntist hann á það, hve stjðrn-
málaflokkar hæla sér löngum yfir
friðum hópi ungs fólks i sinum
röðum, en sagðist hins vegar ekki
minnast þess.að nokkur flokkur.
hæli sér af öldruðum flokksmönn-
um, rétt eins og þeir væru ekki til.
Ráðherra lýsti að lokum þeirri
von sinni og sannfæringu, að
efnahagur aldraðra batni á næstu
árum er saman komi ellílífeyrir
og greiðslur úr lifeyrissjóðum.
Einnig batni aðstaða þeirra á
allan hátt sem einstaklinga i
þjóðfélaginu.
Auknar lánveitingar
húsnæðismálastjórnar
TK— Reykjavik
Hér fara á eftir s''ör Hannibals
Valdimarssonar, félagsmálaráö-
herra, við fyrirspurnum Jóns Ar-
manns Héðinssonar á Alþingi um
lánveitingar og stöðu Bygginga-
sjóðs rikisins og starfssemi Hús-
næðismálastjórnar. Spurn-
ingarnar eru feitletraðar:
1. Ilve míkilli fjárhæð samtals
iicma lánveitingar Húsnæðis-
inálaslofnunar rikisins úr Bygg-
ingasjóði ríkisins?
a) Miðaö við 15. okt. 1971: kr.
498.419.000.00
b) Miðað við 15. okt. 1972: kr.
538.037.000.00
Annars vegar
a) til nýbygginga: kr.
902.596.000.00 samtals bæði árin,
þar af kr. 410.519.000.00 á árinu
1971 og kr. 492.077.000.00 á árinu
1972.
b) Til kaupa á eldri ibúðum : sam-
tals bæði árin 133.860.00 þar
af kr. 87.900.000.00 á árinu 1971 og
kr. 45.960.000.00 á árinu 1972.
í sambandi við lán á eldri
ibúðum, sem talin eru nema kr.
87.9 m. kr. á árinu 1971 er rétt að
geta þess, að i fjárhæð þessari eru
öll slik ián, sem veitt voru frá
gildistöku laga nr. 30 12. mai 1970
til ársloka 1971. Hluti af þessum
lánum kemur fyrst til greiðslu á
árinu 1972.
Við þetta má bæta þvi, að
miðað við 23. þ.m. voru lán til
byggingaráætlunar fram-
kvæmdanefndar svo sem hér
greinir:
Árið 1971 ca. kr. 126.3 m. kr.
Árið 1972 ca. kr. 176.7 m. kr.
Ennfremur má geta þess, að
framkvæmdalán miðað við sama
tima námu eftirtöldum fjár-
hæðum:
Árið 1971 ca. kr. 70.0 m. kr.
Árið 1972 ca. kr. 97,6 m. kr.
2. Hvernig skiptast þessar lán-
veitingar eftir kjördæmum?
2. Svar: E-lán 1971
Reykjavik
Vesturland
Vestfirðir
Norðurland v.
Norðurland e.
Austurland
Suðurland 28.500.000,-
Reykjanes 173.614.000 -
742.600.000.-
1 sambandi við framanskráða
greinargerð ber þess að gæta, að
hér er um að ræða E-lán allt árið
1971 en E-lán árið 1972 eru aöeins
þau lán, sem veitt hafa verið það
timabil, sem liðið er af þessu ári.
3. Ilvc margar cru þær lánsum-
sóknir vegna nýbygginga, er
bori/.t hafa á þessu ári og enn
liafa enga afgreiðslu lilotið?
Svar:
1049 lalsins.Þar af eru nú aðeins
118umsóknir út á ibúðir, sem fok-
heldar hafa orðið frá 1.9 s.l. til
1.10 s.l. og þær einar eru af-
greiðsluhæfar nú.
4. ilvc inargar eru þær ibúðir,
sem aðcins fyrri hluti heildarláns
liefur enn verið vcittur til?
Svar:
722 lalsins
— og hvenær verða veitt seinni-
hlntalán til siníði þeirra ibúða?
Svar:
Þeir umsækjendur, sem fengu sin
frum-byggingarlán borguð út i
april á. þessu ári munu fá fram-
haldslánin greidd út i desember-
mánuði n.k.
5. Ilvenær vcrða vcitt frumlán til
smiði þeirra ibúðajsein foklieldar
hafa orðið frá og með I. júli s.l. og
live margar eru þær nú?
Svar:
1 lánveitingu til greiðslu pr.
15.11. n.k. eru þeir sem sóttu um
lánin fram til 1.7. s.l. og skiluöu
forheldisvottorðum fram að 1.9
s.l. Þær ibúðir, sem fokheldar
hafa oröið frá 1. september s.l. og
engin lán hafa verið veitt út á
enn, eru nstalsins.
Samkvæmt reglugerð um út-
hlutun ibúðalána er ekki gert ráð
fyrir, að lánbeiðnir, sem berast
eftir 1 febrúar ár hvert, verði af-
greiddar fyrr en eftir 1. febrúar,
árið á eftir, þótt stundum hafi
tekizt að veita lán til þeirra fyrir
G-lán
18.10
3.55
2.80
1.80
5.85
2.25
1.6 m.k. 30.900.000,- 2.55
17.2 m.k. 146.500.000.- 9.05
394.000.000-
14.800.000,-
11.700.000,-
18.000.000,-
78.500.000.-
23.500.000.-
G-lán
32.362.000.00
4.5 m.k.
3.9 m. k.
2.2. m. k.
8.6 m. k.
4.3 m. k.
E-lán 1972
235.700.000,-
7.300.000,-
8.200.000,-
10.000.000,-
46,000.000,-
15.000.000.-
l. febrúar næst á eftir til þeirra,
sem visað hafa fram vottorði um
fokhelda ibúð fyrir 1. nóvember.
Spurning:
llve margar er talið að þær verði
við lok ársins?
Svar:
Engin kb’nnun hefur farið fram á
þvi og þess vegna ekkert hægt að
segja um þetta.
Spurning:
Er ællunin að veita frumlán til
smiði þcirra allra, er komi til
greiðslu fyrir lok þessa árs?
Svar:
Gera má ráð fyrir, að stefnt
verði að þvi, að i þvi efni verði
svipað gert og tekizt hefur að
gera undanfarin ár.
6. Hve mikið fjármagn þarf að út-
vega nú, svo að unnt sé að veita á
þessu ári jafnmörgum bygg-
ingarlán og gert liefur verið að
meðaltali undanfarin 4 ár?
Svar:
Á árunum 1968-1971 námu lán-
veitingar til nýrra ibúða ca. kr.
562 m. kr. á ári að meðaltali. Til
flestra ibúða voru veitt lán árið
1968, eða samtals 1262, en árið
1970 voru þessar ibúðir 1032.
Meðaltal var 1160 ibúðir á ári. A
árinu 1972 er áætlað að lánveit-
ingar til nýrra ibúða nemi ca. 680
m. kr. og að tala nýrra ibúða, sem
njóti lána á árinu 1972 verði ca.
1152.
7. Hver úrræði enu á prjónunum
nú um frambúðarlausn fyrir
Byggingarsjóð rikisins?
Svar:
Samkvæmt bráðabirgðaáætlun,
sem hagfræðideild Seðlabanka
Islands hefur gert um Bygg-
ingarsjóð rikisins á árinu 1973 er
gert ráð fyrir, að á þvi ári verði til
ráðstöfunar i útlán kr. 1195,0millj
króna. Komi i ljós, að þörf sé auk-
innar fjáröflunar til
ibúðarlána á árinu 1973 mun
rikisstjórnin hlutast til um við-
unandi aðgerðir i þvi efni, þegar
þar að kemur. Gæti þá orðið að
leita ákvörðunar Alþingis.
Stp—Reykjavfk.
Vistheimili fyrir vangefna.
Þingsályktunartillaga þessi
er flutt af Helga F. Seljan,
Karvel Pálmasyni og
Vilhjálmi Hjálmarssyni:
Alþingi ályktar að skora á
rikisstjórnina að beita sér fyr-
ir þvi i samráði við Styrktar-
félag vangefinna, að komið
verði upp vistheimilum fyrir
vangefna i þeim landshlutum,
þar sem slik heimili eru ekki
til nú.
Tillaga þessi var flutt á sið-
asta þingi, en náði þá ekki
fram að ganga. í greinargerð,
sem henni fylgdi þá, kemur
m.a. fram, að i landinu eru 4
vistheimili fyrir vangefna: Að
Skálatúni, Sólheimum,
Tjaldanesi og á Akureyri, þrjú
þeirra á Suður- og Suðvestur-
landi, en eitt nyrðra. Þá eru
tvö dagheimili i Reykjavik á
vegum Styrktarfélags vangef-
inna. Hins vegar vekur það at-
hygli, að i tveim landshlutum,
Austurlandi og á Vestfjörðum,
eru engar slikar stofnanir til.
Flutningsmenn tillögunnar
telja rétt að dreifa slikum
stofnunum um landið, ekki
hvað sizt vegna þess, að að-
standendur vistfólks fengju þá
bætta aðstöðu til heimsóknar
til vistfólksins og gætu fylgzt
með liðan þess.
Jafnlaunaráð.
Svava Jakobsdóttir, Stefán
Valgeirsson, Stefán Gunn-
laugsson, Bjarni Guðfinnsson
og Olafur G. Einarsson hafa
flutt frumvarp til laga um
Jafnlaunaráð. 1 fyrstu grein
þess segir: Konur og körlum
skulu greidd jöfn laun fyrir
jafnverðmæt og að öðru leyti
sambærileg störf. —
Samkvæmt frumvarpinu er
atvinnurekendum óheimilt að
mismuna starfsfólki eftir kyn-
ferði. Gildir þetta ekki aðeins
um launagreiðslur, heldur um
hvers konar greinarmun, úti-
lokun eða forréttindi vegna
kynferðis. Setja skal á stofn
Jafnlaunaráð, er hafi aðsetur i
Reykjavik, en hafi landið allt
sem starfsvið. Verkefni þess
skal m.a. vera, að vera ráð-
gefandi stjórnv., stofnun
um og félögum i málefnum, er
varða launajafnrétti með kon-
um og körlum i kjaramálum.
Þá skal það einnig fylgjast
með þjóðfélagsþróuninni i
þessum málum og stuðla að
góðri samvinnu við samtök at-
vinnurekanda og launafólks.
Heimild til leigunáms tveggja
hvalveiðiskipa.
Flutt hefur verið frumvarp
til laga um heimild fyrir rikis-
stjórnina til að taka leigunámi
tvö hvalveiðiskip hf. Hvals. —
Rikisstjórninni er heimilt að
taka á leigu um ótiltekinn
tima 1 eða 2 hvalveiðiskip hf.
Hvals á Miðsandi til notkunar
fyrir Landhelgisgæzluna,
enda komi fullt endurgjald
fyrir afnotin eftir mati dóm-
kvaddra manna, samkvæmt
ákvæðum laga nr. 67 1917 um
framkvæmd eignarnáms. — 2.
gr. Lög þessi öðlast þegar
gildi.
Fiskveiðar og fiskvinnsia i
Norðurlandskjördæmi vestra.
Pétur Pétursson alþingis-
maður hefur flutt tillögu til
þingsályktunar um fiskveiðar
og fiskvinnslu i Norðurlands-
kjördæmi vestra. — Alþingi
ályktar að fela rikisstjórninni
að hlutast til um, að stofnað
verði sameignarfélag allra
þeirra aðila i Norðurlands-
kjördæmi vestra, sem annast
fiskveiðar á stærri fiskiskip-
um, reka frýstihús til fisk-
vinnslu, fisksöltun eða herzlu.
Rikissjóði eða
Framakvæmdastofnun rikis-
ins er heimilt að eiga verulega
hlutdeild i félaginu, þó ekki
meiri hluta.
— Sú hugsun er á bak við
þessa tillögu, að hagkvæmt sé
fyrir þá aðila að vinna saman,
sem nú stunda fiskveiðar og
fiskvinnslu á Siglufirði,
Hofsósi, Sauðárkróki og
Skagaströnd.
Breyting á orlofslögum.
Flutt hefur verið frumvarp
um breytingu á lögum frá 1971
um orlof. Samkvæmt frum-
varpinu skal sú breyting
verða, að ekki verði reiknað
orlofsfé af orlofslaunum og or-
lofsfé. Nýtt ákvæði skal koma
inn i gildandi lög þess efnis, að
heimilt verði að taka vangreitt
orlöf lögtaki.
Við samningu reglugerðar
um nýtt orlofskerfi, er taka
skyldi gildi. með 1. mai 1973,
kom i ljós, að nauðsyn bar til
að gera breytingar á gildandi
lögum um orlof og felast þær i
þessu frumvarpi. Hið nýja
kerfi er fólgið i þvi, að launa
greiðandi skal skila orlofsfé,
sem honum ber að greiða, til
næstu póststöðvar innan
þriggja daga frá útborgun
vinnulauna, samkvæmt nán-
ari ákvæðum i reglugerð.
Reikningshald fer fram i
skýrsluvélum og hver laun-
þegi fær reikningsyfirlit árs-
fjórðungslega yfir orlofsfé
sitt.
FYRIRSPURNIR
Á ALÞINGI
Dómsmál
Gylfi Þ. Gislason hefur borið
fram fyrirspurnir i fjórum
liðum til dómsmálaráðherra.
Fjalla þær um fangelsismál,
um rúm i islenzkum
fangelsum, hve margir eigi
óafplánaða fangelsisdóma
o.fl., um dómsmál, hversu
margar kærur hafi borizt
Sakadómi Reykjavikur s.l.
fimm ár og hve margar þeirra
hafi hlotið endanlega af-
greiðslu; um ölvun á almanna-
færi.hversu margir hafa verið
handteknir vegna ölvunar á
almannafæri i Reykjavik oftar
Um málefni
geðsjúkra
Frú Ragnhildur Helgadóttir
bar fram fyrirspurn til heil-
brigðisráðherra um það
hvenær vænta megi þess, að
bætt verði úr brýnni þörf á
auknu sjúkrahúsrými fyrir
geðsjúka.
Um hafrannsóknir
Fyrirspurn frá Eysteini
Jónssyni til sjávarútvegs-
málaráðherra um það, hvað
liði gerð þriggja ára áætlunar
um hafs- og fiskirannsóknir,
fiskileit, veiðitilraunir og aðra
þjónustu við fiskiflotann skv.
þingsályktun frá 5. april 1971.
Þá er einnig spurt, hvenær
megi vænta, að áætlun þessi
verði lögð fyrir alþingi.
Um rekstur
hraðfrystihúsanna
Fyrirspurn frá Þórarni
Þórarinssyni. — Hefur verið
gerð athugun og samanburður
á rekstri hraðfrystihúsanna
með það fyrir augum, að hag-
nýtt verði reynsla þeirra
frystihúsa, sem bezt og ha-
gkæmast eru rekin?